Artificial Intelligence

Deze pagina is in opbouw. Kom later terug om het resultaat te zien of neem contact op met nora@ictu.nl als je mee wilt werken aan de eerste concepten.

27 september 2022 - Ingrijpende wijzigingen aan de NORA Bindende Architectuurafspraken per 1-1-2023…
17 november 2021 - Grote wijzigingen kern NORA in publieke review tot en met 31 januari…

: → Al het NORA Nieuws

Wat zijn Artificial Intelligence & Algoritmen?[bewerken]

Artificial Intelligence (AI)

De Nederlandse AI-coalitie hanteert voor het begrip AI de volgende omschrijving:
Het vermogen van een systeem om externe gegevens correct te interpreteren, om te leren van deze gegevens, en om deze lessen te gebruiken om specifieke doelen en taken te verwezenlijken via flexibele aanpassing. Dit vermogen is traditioneel voorbehouden aan mensen.

Op Europees niveau is het de Independent High Level Expert Group on AI van de Europese Commissie die zich bezighoudt met dit onderwerp. Deze groep is tot de volgende definitie gekomen:
Systemen op basis van artificiële intelligentie (AI) zijn door mensen ontworpen softwaresystemen (en mogelijk ook hardware systemen) die, met een complex doel, in de fysieke of digitale dimensie in actie komen op basis van gegevens die zij in hun omgeving waarnemen, waarbij deze:

de verzamelde gestructureerde of ongestructureerde gegevens interpreteren,
redeneren op basis van de uit deze gegevens verkregen kennis of de verkregen informatie verwerken, en
beslissen met welke handeling(en) het gestelde doel het best kan worden bereikt.

AI-systemen kunnen gebruik maken van symbolische regels of een numeriek model en kunnen hun gedrag ook aanpassen door te analyseren welke invloed hun eerdere handelingen op de omgeving hebben.

Algoritmen

AI is opgebouwd uit algoritmen. Maar niet alle algoritmen zijn onderdeel van AI. Een algoritme kan worden omschreven als een set bij elkaar behorende instructies die een bepaald probleem oplossen of een bepaalde taak uitvoeren. In het geval van AI kunnen we ervan uitgaan dat algoritmen geschreven zijn in een programmeertaal en dat het gaat om het verwerken van digitale gegevens.

Een geautomatiseerde beslisboom bijvoorbeeld is ook een algoritme. Maar dit is slechts een automatische versie van besluitvorming die door een mens op precies dezelfde manier zou zijn gedaan volgens die beslisregels op basis van ‘if X, then Y, else Z’. Hierbij komt het algoritme (‘het systeem’) dus niet zelfstandig tot een besluit of uitkomst.

Waarom zijn Artificial Intelligence & Algoritmen van belang?[bewerken]

Efficiency is een belangrijk aspect in het gebruik van AI&A. Overheden maken dus al gebruik van deze mogelijkheid of overwegen deze te gebruiken binnen de diverse regelingen en toepassingen, zoals belastingen en toeslagen, maar ook chatbots en apps.

Waarom AI&A van belang voor NORA (nog toevoegen).

De voor- en nadelen van de toepassing bevat ook ethische aspecten. (aparte pagina nog aanmaken en linken).

Direct aan de slag

Wat is op nationaal niveau geregeld om AI&A-functies door (overheids)organisaties optimaal te benutten?

De Rijksoverheid heeft haar beelden bij de inzet van AI en algoritmen vastgelegd in het Strategisch Actieplan AI. Hierin staan voornemens van het kabinet om de ontwikkeling van artificiële intelligentie (AI) in Nederland te versnellen en internationaal te profileren, en op het borgen van de publieke belangen bij AI-ontwikkelingen. De begeleidende Kamerbrief schetst de context bij dit plan.

Door het Leer- en Expertisepunt Datagedreven Werken (LED) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn in concept werkdefinities voor algoritmen opgesteld. Deze zijn nog onder review en worden mogelijk dit jaar (2021) gepubliceerd.

Hoe sluiten we vanuit Nederland aan op internationale afspraken en voorzieningen?

De Europese Commissie heeft Ethics guidelines for trustworthy AI opgesteld voor verantwoord gebruik van AI. En een advies aan de Commissie over het verwerken van data ten behoeve van AI is in de maak The Right to Process Data for Machine Learning Purposes in the EU.

Wat doe je als Enterprise Architect of adviseur om AI-functies te borgen binnen de architectuur van jouw organisatie?
→ Zie Aanbevelingen voor AI&A in de Enterprise Architectuur

Wat doe je als Business- of Solution Architect om AI-functies te verwerken in het ontwerp van een (overheids)dienst? (nog uitwerken)
→ Zie Aanbevelingen voor AI&A in het ontwerp van een dienst

Samen leren & zoeken

Er zijn verschillende organisaties en samenwerkingsverbanden die een visie en praktische handreikingen ontwikkelen voor het werken met AI en algoritmen. De meest bekende zijn:

Leeraanbod en informatieve artikelen, podcasts en webinars zijn te vinden bij: Binnen de overheid:

Buiten de overheid: