Nieuws & Agenda: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
| sort=Publicatiedatum | | sort=Publicatiedatum | ||
| order=desc | | order=desc | ||
| limit=50 | |||
| searchlabel=<br /><br />...Lees ouder nieuws | | searchlabel=<br /><br />...Lees ouder nieuws | ||
}}[[Categorie:Over NORA]] | }}[[Categorie:Over NORA]] | ||
Versie van 23 jan 2014 18:17
NORA-wiki update voltooid[bewerken]
17 april 2024 - Beste NORA-wiki gebruiker,
De NORA-wiki is geüpdatet. Sinds dinsdag 16 april draait de NORA-wiki op de laatste long-term support (LTS) versie van MediaWiki. Om precies te zijn gaat het om versie 1.39.7. Voor meer informatie over de software kun je kijken op Softwareversie.
Met vriendelijke groet,
Remco Overvelde ~ Technisch consultant NORA Beheer
NORA-wiki tijdelijk op alleen-lezen (15-04 tot 16-04)[bewerken]
10 april 2024 - Beste NORA-wiki gebruiker,
De NORA-wiki wordt voorzien van de laatste versie van MediaWiki. Om de update probleemloos te laten verlopen moet de NORA-wiki tijdelijk op 'alleen-lezen' gezet worden. Dit betekent dat de wiki wel beschikbaar is voor het inzien van informatie, maar dat schrijfacties niet mogelijk zijn. Gebruikers kunnen in die tijd dus geen wijzigingen doorvoeren.
Op 15 april a.s. om 18:00u wordt de wiki op 'alleen-lezen' gezet, waarna de wiki op 16 april om 8:00u weer volledig gebruikt kan worden.
Alvast dank voor jullie begrip.
Met vriendelijke groet,
Remco Overvelde ~ Technisch consultant NORA Beheer
Redesign noraonline.nl[bewerken]
8 april 2024 - De lente is begonnen en er waait een wind van vernieuwing door de NORA Familie. Een van de speerpunten blijkt de vindbaarheid en gebruikersvriendelijkheid van de websites te zijn, waar ook bij ‘moedertje NORA’ wel het een en ander op af te dingen valt. In navolging van o.a. WILMA, GEMMA, CORA/VERA en VeRa gaan we dit jaar dan ook serieus werk maken van een redesign van noraonline.
In de NORA Gebruikersraad van april presenteren we de eerste plannen, die gevoed zijn door de gebruikersonderzoeken die we de afgelopen jaren hebben uitgevoerd. Maar dat is niet genoeg: in de uitwerking, het ontwerp en de uitvoering van de redesign hebben we jullie feedback nodig om te zorgen dat veranderingen ook echt verbeteringen blijken en de belangen van verschillende gebruikersgroepen netjes worden afgewogen.
We gaan de komende maanden regelmatig specifieke groepen gebruikers benaderen, zoals mensen met een account op noraonline, beheerders van architecturen en expertgroepen. Om input te vragen, een aanname te toetsen, of een demonstratie te geven van een deeloplossing die we overwegen.
Wil jij hier ook bij betrokken zijn? Neem dan contact met ons op via nora@ictu.nl
Daarnaast zullen we jullie op de hoogte houden van de ontwikkelingen, inclusief de dilemma’s en uitdagingen die we tegenkomen.
Terugblik op Open Huis van de Architectuur maart 2024[bewerken]
8 april 2024 - Dinsdag 5 maart was het 4e Open Huis van de Architectuur. Een dag waarop NORA de deur open zet voor architecten vanuit de gehele overheid om elkaar te ontmoeten, samen te werken en kennis uit te wisselen.
De belangstelling bleek dit keer groot, vooral voor de kennissessie over metadata. 18 mensen waren ’s ochtends al aanwezig op de gedeelde werkplekken. Na een gezamenlijke lunch met 31 mensen startte de kennissessie waar 81 mensen bij aanwezig waren (35 fysiek en 46 online).
Sprekers waren Arjen Santema (Expertgroep Gegevensmanagement; Kadaster), André van Brussel (Federatief Datastelsel; ICTU), Marco Aarts (Werkgroep Metadata Overheid; ICTU) en Danny Greefhorst (GDI). Na de pauze gingen we samen aan de slag met architectuurprincipes rondom metadata.
We sloten de dag af met een high tea om bij en na te praten.
BLOG Expertgroep Dienstverlening: het spanningsveld en wat doen we fout?[bewerken]
8 april 2024 - Door: Pieter Hoekstra, voorzitter Expertgroep Dienstverlening
De Expertgroep Dienstverlening wil graag een brug slaan tussen de systeemwereld (de architect) en de leefwereld van de publieke dienstverlener, de ambtenaar en de bestuurder. Ons doel is om je bewust te maken van de vertaling die nodig is vanuit de systeemwereld naar de leefwereld. Hierdoor kunnen architecten de juiste vragen leren stellen, zodat de leefwereld zich bewust wordt van de principes die nodig zijn om diensten steeds beter te ontwerpen en te managen.
We moeten eerlijk zijn: we doen het niet altijd goed. Als NORA, architecten of systeemdenkers spreken we vaak de leefwereld toe vanuit onze eigen principes. Maar wat als die taal niet past bij de burger of de ambtenaar?
Onlangs hoorde ik buiten NORA een interessante observatie: aan de ene kant hebben we de systeemwereldbenadering, gericht op beheersoptiek. Aan de andere kant hebben we de leefwereldbenadering, die centraal staat bij het ontwerp en de vormgeving van diensten. Het spanningsveld bevindt zich vooral op het vlak van dienstverlening, waarbij het interactiemoment tussen individu vanuit de leefwereld en de overheid plaatsvindt. Hierbij verdedigt de ambtenaar zich vaak met regels uit de systeemwereld.
De Weegschaal
Laten we dit beeld van een weegschaal gebruiken. Aan de ene kant hebben we de systeemwereld, met zijn formele regels en hiërarchie. Aan de andere kant hebben we de leefwereld, waarin sociale interacties, persoonlijke ervaringen en betekenisgeving plaatsvinden. De kunst is om deze twee werelden in evenwicht te houden. Als we te ver doorslaan naar de systeemwereld, verliezen we de menselijke maat en vervreemden we mensen van de besluitvorming. Als we te veel focussen op de leefwereld, kunnen systemen inefficiënt worden en ontstaat er chaos.
Streven naar Evenwicht
Het is van groot belang om te streven naar een gezonde balans tussen de systeemwereld en de leefwereld. Dit voorkomt vervreemding en zorgt ervoor dat mensen zich betrokken voelen bij de systemen die hun dagelijks leven beïnvloeden. Als Expertgroep Dienstverlening binnen NORA willen we samen met jou werken aan deze verbinding. Laten we de taal van beide werelden spreken, zodat we diensten kunnen ontwerpen en managen die écht aansluiten bij de behoeften van de burger en de ambtenaar. (Met dank aan Maike Klip voor haar onderzoek en onderstaand model).
Nieuwe architectuurprincipes en Engelse vertaling voor ZIRA[bewerken]
8 april 2024 - .
ZiRA architectuurprincipes vernieuwd
De Ziekenhuis Referentie Architectuur (ZiRA) heeft 12 nieuwe architectuurprincipes en een nieuw metamodel gepubliceerd. De principes zijn vereenvoudigd en de samenhang met drijfveren en doelen is verduidelijkt. De werkgroep Principes namens de ZiRA-kerngroep: “Hiermee willen wij je als gebruiker dwingen duidelijk te maken waarom je wat wil en hoe je je doelen richting geeft.”
De nieuwe ZiRA architectuurprincipes zijn: waardevol, veilig en vertrouwd, duurzaam, continu, mens centraal, samen, gestandaardiseerd,flexibel, eenvoudig, onder eigenaarschap, datagedreven en innovatief.
ZiRA nu ook beschikbaar in het Engels
In nauwe samenwerking met Nictiz en de ZiRA-kerngroep heeft The Open Group onlangs het laatste deel van de Engelse vertaling van de ZiRA afgerond. De Engelstalige publicatie biedt buitenlandse ziekenhuizen de gelegenheid om de ZiRA-modellen te gebruiken voor de inrichting van hun eigen informatievoorziening. Maar het geeft ook handvatten voor internationale afstemming en samenhang in Europese en internationale programma’s. Kennisdeling van de Nederlandse ziekenhuisorganisatie en -architectuur met andere landen wordt zo een stuk makkelijker.
Nu beschikbaar in het Engels:
- Een handboek (guide) met de volledige vertaling van de ZiRA
- Verschillende Engelstalige hulpmiddelen voor hergebruik van de ZiRA referentiemodellen: ZiRA Downloads
- Doorklikbare Engelstalige versie van de ZiRA modellen in ArchiMate: ZiRA views in ArchiMate
Impact WOO op waterschappen uitgewerkt door WILMA[bewerken]
8 april 2024 - Met de komst van de Wet Open Overheid moeten overheidsorganisaties proactief bepaalde stukken publiceren via de Digitale Infrastructuur Wet Open Overheid (DiWoo). Wat betekent dit voor de architectuur van een waterschap?
De WiLMA heeft dit samen met architectuurcollega's van de VNG en het IPO uitgewerkt in de pagina Wet Open Overheid van de WiLMA.
NBility versie 2.2 nu beschikbaar[bewerken]
4 april 2024 - Het NBility referentiemodel, dat het makkelijker maakt voor netbeheerders en andere dienstverleners om samen te werken aan de energietransitie, is vernieuwd. Versie 2.2 werkt capabilities volledig uit tot op niveau 3, zowel de primaire (core) capabilities van de netbeheerders als de richtinggevende en ondersteunende (Enterprise) capabilities. Daar hoort ook bij dat de bestuurde business objecten bepaald en gedefinieerd zijn.
Een andere belangrijke uitbreiding van het model is het koppelen van de primaire waardestromen aan capabilities tot op niveau 3. Je kunt zo zien welke capabilities per waardestroom relevant zijn. Ook is de indeling van de waardestromen beter onderbouwd en zijn in het capability model zelf nog een paar verbeteringen doorgevoerd.
OPROEP – doe mee met het onderzoek naar het DNA van de NORA Familie[bewerken]
4 april 2024 - We willen graag weten hoe diverse onderdelen van de NORA worden hergebruikt door de verschillende familieleden. Het doel is om zicht te houden op de informatie die er voor jullie het meeste toe doet èn om uit te zoeken hoe we die informatie samen, in “co-beheer”, actueel kunnen houden.
Er zijn maar liefst 55 beheerders van overheidsarchitecturen aangeschreven om mee te doen naar dit korte, maar breed uitgezette onderzoek.
Heb je geen vragenlijst ontvangen en ben je wel beheerder van een overheidsarchitectuur? Stuur dan even een berichtje naar nora@ictu.nl.
Heb je wel een vragenlijst ontvangen? Vul die dan alsjeblieft in en stuur hem z.s.m. naar ons toe, zodat we de uitkomsten kunnen delen in de NORA Gebruikersraad op 9 april.
Nieuwe website CORA en VERA online[bewerken]
4 april 2024 - Mooi nieuws uit de wereld van wonen: CORA (COrporatie Referentie Architectuur) en VERA (Volkshuisvesting Referentie Architectuur) hebben samen een nieuw huis gebouwd, CORA en VERA online. Het is geen versie-update van de oude wiki, maar een geheel vernieuwde website. Komt het je bekend voor? Dat kan, ze haalden hun inspiratie bij familieleden als de GEMMA, WILMA, HORA en ZIRA.
Het CORA-kernteam en het VERA-architectuurteam hebben daarbij veel aandacht besteed aan de vernieuwde menustructuur en indeling. Hierdoor is het materiaal makkelijker te vinden en ook de styling is gemoderniseerd.
De nieuwe omgeving is ook het startpunt om CORA en VERA inhoudelijk te gaan uitlijnen. Corponet (CORA) en Aedes Datastandaarden (VERA) hebben de eerste stappen daartoe inmiddels gezet en verwachten in de loop van het jaar de resultaten te publiceren op CORA en VERA online.
GEMMA softwarecatalogus scoort 6,9 op tevredenheid[bewerken]
4 april 2024 - In december 2023 is er een tevredenheidsonderzoek gedaan onder de gemeentelijke gebruikers van de GEMMA Softwarecatalogus. De deelnemende gemeenten en samenwerkingen gaven de catalogus gemiddeld een 6.9.
De GEMMA Softwarecatalogus bevat een overzicht van het huidige en toekomstige softwareaanbod van aangemelde ICT-leveranciers. Alle applicaties worden geregistreerd onder een referentiecomponent. Gemeenten kunnen hun applicatielandschap invoeren en zo kennis en informatie uitwisselen en gebruikte software vergelijken met andere gemeenten. Deze informatie is vertrouwelijk en alleen zichtbaar voor deelnemende gemeenten.
VeRA start update referentiearchitectuur[bewerken]
4 april 2024 - De VeRA (Veiligheidsregio’s Referentie Architectuur) staat op het punt om een update te ondergaan. De website wordt vernieuwd en zal meer praktisch toepasbaar worden gemaakt. Het doel is om informatie over VeRA gemakkelijk vindbaar te maken. Gebruikers hebben snel toegang tot relevante bronnen en documentatie.
Nieuwe gezichten bij NORA Beheer[bewerken]
2 april 2024 - Het kleine team van NORA Beheer & Doorontwikkeling kent twee nieuwe gezichten, al voelen ze eigenlijk al heel bekend. Gerben Wulff, die ons al eerder hielp in de implementatie van de nieuwe bindende architectuurafspraken, werkt sinds december 2023 weer aan een paar opdrachten voor NORA. Zo heeft hij gewerkt aan het opnemen van de hoofdlijnen van EU-architectuur in de NORA, helpt hij bij de redactie van een aantal thema’s en onderwerpen en zal hij als projectleider optreden in de Redesign van de noraonline.
Remco Overvelde zal de komende tijd een aantal taken op zich nemen, als vervanger van Joris Dirks zolang dat nodig blijkt. Remco deed als student onderzoek naar de samenhang van de Nederlandse overheidsarchitecturen binnen de Nederlandse publieke sector en ook hem kenden we dus al een beetje. We zoeken nog naar een geschikte manier om zijn resultaten te delen met de NORA Familie (losse kennissessie of onderdeel van Open Huis van de Architectuur). Voorlopig zal hij vooral zijn kennis over de achterkant van semantische wiki’s inzetten en uitbreiden als beheerder van het NORA Kennismodel, aanspreekpunt voor koppelingen van de wiki met andere bronnen, overerving et cetera.
Nieuwe vaste voorzitter voor Expertgroep Gegevensmanagement[bewerken]
2 april 2024 - De Expertgroep Gegevensmanagement heeft weer een vaste voorzitter: Arjen Santema (Kadaster). Hij zal de vergaderingen voorbereiden, maar ook als vertegenwoordiger van de expertgroep optreden binnen en buiten de NORA Familie. We wensen hem veel succes!
De Expertgroep werkt op dit moment aan een samenhangende visie op gegevensmanagement en een plan om op basis daarvan de onderwerpen en bijbehorende concrete producten voor de komende 1,5 jaar te inventariseren. In de volgende nieuwsbrief van de NORA Familie en op noraonline.nl zullen we daar meer over delen.
Metadata onderwerp kennissessie Open Huis van de Architectuur 5 maart 2024[bewerken]
5 februari 2024 - Elk kwartaal organiseren we een Open Huis van de Architectuur bij ICTU (Den Haag, Laan van NOI).
Je kunt er samen werken, lunchen en een kennissessie bijwonen. Ter afsluiting praten we na tijdens een High Tea.
Het onderwerp voor de Kennissessie van maart is nu bekend: metadata.
We beginnen met een korte introductie van de sprekers terwijl ook het belang, betekenis en verband tussen de belangrijkste termen voorbij komen. Arjen Santema (Expertgroep Gegevensmanagement; Kadaster) schetst de grote lijn waarom we dit doen / aan welke toekomst we samen werken. André van Brussel (Federatief Datastelsel (FDS); ICTU) gaat in op wat er speelt bij het FDS en hoe dat de architect gaat raken. Marco Aarts (Werkgroep Metadata Overheid; ICTU) vertelt waaraan de ‘werkgroep metadata overheid’ het afgelopen jaar heeft gewerkt en wat er dit jaar op de planning staat. Dat betreft onder andere het inrichten van het ‘stelsel van metadata standaarden’. Danny Greefhorst (GDI) stelt dat we nu de architectuur rond metadata ontwerpen. Hoe kijk je daar vanuit je eigen context tegenaan? Vervolgens begeleidt Danny een workshop waarin we samen aan de slag gaan met architectuurprincipes rondom metadata.
Houd jij je bezig met metadata? Wil je weten wat de stand van zaken is of kennismaken met wie daar nog meer mee bezig is? Zorg dan dat je deze editie niet mist.
Je kunt je opgeven via nora@ictu.nl.
Meer nieuwe bezoekers in 2023 op NORA Online![bewerken]
31 januari 2024 - Elke dag wordt gemeten wat er gebeurt op NORA Online. Dit wordt jaarlijks omgezet naar een rapportage met daarin een globaal overzicht wat er gebeurt over een jaar. Zo ook voor 2023.
In deze jaarrapportage zien we mooie ontwikkelingen ten opzichte van 2022. Zoals op het gebied van
- aantal (unieke) bezoekers - het zijn er weer meer dan vorig jaar (+4%)
- terugkerende bezoekers - deze blijven veel langer op NORA Online (+48%)
- bezoekers besteden gemiddeld weer meer tijd op NORA Online (+77%)
Naast dat er meer bezoekers langer op NORA Online blijven, voeren ze ook meer acties uit, zoals
- zoeken op NORA Online (+33%)
- klikken op links naar andere websites (+12%)
- het aantal unieke downloads (+11%)
De volledige rapportage staat op de pagina over het gebruik op de Wiki. Daar is nog meer te vinden, zoals de maandelijkse rapportages. Heb je hier vragen over, neem dan contact met ons op via nora@ictu.nl.
Oudjaarsgroet en samenvatting community in cijfers[bewerken]
28 december 2023 - Op de rand van het nieuwe jaar willen we jullie van harte bedanken voor jullie bijdragen aan de NORA Familie in 2023. Het was een mooi jaar, met 51 bijeenkomsten op de Agenda waarin expertgroepen, NORA Gebruikersraad, communities en ad hoc groepen elkaar ontmoetten en hun kennis bij elkaar legden. Hieronder een oudjaars-kaartje en samenvatting in cijfers van de community.
Gezien mijn (Marieke) 'nette' handschrift en tekenkunsten kun je wellicht niet alles lezen, dus onder de infographic staan de cijfers nog eens uitgewerkt. In de tekening staat elke ster voor een organisatie, elke stip op de rand van de kerstbal voor een bijeenkomst en elk streepje in de slinger voor een mens.
51 Bijeenkomsten in 2023
In de Agenda van NORA stonden 51 bijeenkomsten:
- 30 van expertgroepen (AI, Beveiliging, Dienstverlening, Gegevensmanagement, IAM, Begrippenkader, Zaakgericht Werken)
- 8 van communities (Architectuur-community Toezicht Inspectie Opsporing Handhaving (@TIOH) & Community Beginnend Overheidsarchitecten)
- 6 van de NORA Gebruikersraad (inclusief een Familieberaad)
- 3 keer een NORA Open Huis van de Architectuur
- 4 overige bijeenkomsten, over data, standaarden, kennismodel en linked data
Deelnemers, organisaties en inschrijvers nieuwsbrief
We houden niet bij hoeveel mensen er per bijeenkomst zijn. Maar we hebben wel een lijst van vaste leden van expertgroepen, gebruikersraad en communities (NB:dit is een momentopname, een telling uit de administratie van 31 oktober):
- 52 leden van de NORA Gebruikersraad
- 115 unieke leden van Gebruikersraad en Expertgroepen samen (er is een overlap tussen lidmaatschap, ieder mens is maar één keer meegeteld)
- 68 leden van de grootste community, de Community Beginnend Overheidsarchitecten
Als je kijkt naar de organisaties waar die leden werken dan zie je een flinke diversiteit:
- 69 organisaties zijn vertegenwoordigd in expertgroepen en Gebruikersraad (de zilveren sterren in de infographic)
- 58 organisaties hebben één of meer beginnend overheidsarchitecten in de Community (de gouden sterren in de infographic)
- Daarvan hebben 18 organisaties zowel één of meer beginnend architecten als één of meer leden van expertgroepen/gebruikersraad (sterren deels zilver en deels goud)
- Dat maakt een aantal van 109 unieke organisaties die in 2023 hebben deelgenomen
Ook onze nieuwsbrief het NORA Familienieuws is nog het noemen waard:
- Er zijn 4 edities verstuurd, plus een korte nieuwsflash
- na elke editie stijgt het aantal abonnees, tot precies 200 op 28 december 2023!
Tot ziens in 2024
Nogmaals heel erg bedankt voor jou / jullie bijdrage, fijne jaarwisseling en we hopen je in 2024 weer te zien!
Architectuur Digitale Overheid 2030 vastgesteld[bewerken]
8 december 2023 - Afgelopen maand is de Architectuur Digitale Overheid 2030 gepubliceerd, nadat het op 30 november is vastgesteld door het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid. Hiermee is een belangrijke stap gezet richting een nog hoogwaardigere gezamenlijke digitale dienstverlening. Het document slaat een brug tussen de bestuurders en architecten. Het bevat een samenhangende invulling van de gewenste architectuur van de digitale overheid in 2030. Het is een werkdocument. Architectuurwerkgroepen zullen onderdelen ervan verder uitwerken. Andere onderdelen vereisen het ontwikkelen van bouwstenen of aanpassen van bestaande bouwstenen. Ook geeft het document aan welke onderwerpen nog een verdere beleidskeuze vereisen.
Architecten uit alle lagen van de Nederlandse overheid hebben in opdracht van de Architectuurraad meegewerkt aan de Architectuur Digitale Overheid 2030. Deze is enthousiast ontvangen door de Programmeringsraad GDI. Het document voorziet in een breed gedeelde behoefte aan overzicht en samenhang binnen de digitale overheid. Het biedt daarom een goede basis voor de verdere ontwikkeling van de digitale overheid en breder gebruik van wat er al is.
De Architectuur Digitale Overheid 2030 hanteert het begrip van ‘bouwstenen van de digitale overheid’. Bouwstenen zijn (combinaties van) bestuurlijke afspraken, standaarden en gemeenschappelijke voorzieningen. Het document laat zien dat er al veel bouwstenen zijn, die samen invulling geven aan het idee van de digitale overheid. Het document maakt deze ongeveer 80(!) beschikbare bouwstenen zichtbaar in een bijlage.
Het document is een stimulans voor alle overheidsorganisaties om gebruik te maken van de beschreven gezamenlijke uitgangspunten en bouwstenen. Ook biedt het een stevig kader voor de uiteenlopende initiatieven, samenwerkingsverbanden en programma’s die bijdragen aan de verdere uitbouw van de digitale overheid. Doordat zij zich conformeren aan deze architectuur, ontstaat de komende jaren een sterk convergerende beweging in de ontwikkeling van de digitale overheid. Dit bevordert interoperabiliteit, bespaart kosten en bouwt collectieve kennis op. De kwaliteit van de digitale overheidsdienstverlening zal hier uiteindelijk door stijgen.
Met de Architectuurraad Digitale Overheid zijn afspraken gemaakt over het versiebeheer. Kleine wijzigingen zullen onder verantwoordelijkheid van het Bureau Meerjarenprogramma Infrastructuur Digitale Overheid (MIDO) worden doorgevoerd. Meer ingrijpende wijzigingen worden voorgelegd aan de Architectuurraad. Op https://pgdi.nl/ado is steeds de meest actuele versie van het document te raadplegen.
De ontwikkeling van de digitale overheid vraagt om een goede samenwerking tussen tal van organisaties, samenwerkingsverbanden en programma’s. De digitale overheid wordt ‘onder architectuur’ gebouwd. Dit vereist de nodige afstemming. Bureau MIDO komt dan ook graag in contact om vragen te beantwoorden, toelichting te geven of suggesties in behandeling te nemen. Laat het ons weten via een mail naar postbus.pgdi@minbzk.nl.
Unconference Proactieve Dienstverlening 7 december (Middag in Almere)[bewerken]
30 november 2023 - Komende donderdag 7 december (in het theater Kunstlinie van Almere) organiseert Digicampus een middag in het teken van Proactieve Dienstverlening. "Vergeet passieve lezingen,jij bepaalt wat er gebeurt!" aldus de organisatoren Noortje & Jet. De agenda wordt samen met de deelnemers gemaakt en start met een lunch.
Globaal programma:
- 12:00 tot 13:00 inloop en lunch
- 13:00 Welkom, visie vanuit de wetenschap deel 1, stemmen op sessies
- 13:45 start sessie ronde 1
- 14:30 pauze
- 14:45 visie vanuit de wetenschap deel 2
- 15:00 start sessie ronde 2
- 15:45 Terugkoppeling sessies en afsluiting
- 16:15 netwerkborrel
Innovatieve Denkers: Ontmoet gelijkgestemde professionals die jouw passie voor proactieve dienstverlening delen. Samen gaan we op zoek naar creatieve oplossingen.
Met toonaangevende sprekers vanuit de wetenschap: Jeroen van Grondelle (HU) en Nitesh Bharosa (TU Delft). Jeroen vertelt over hun onderzoek naar een proactieve overheid vanuit burgerperspectief en Nitesh deelt zijn visie op proactieve dienstverlening vanuit een GovTech perspectief.
Kijk verder op de website van Digicampus en schrijf je gratis in.
Thema: Proactieve Dienstverlening
Proactieve Dienstverlening is de toekomst van mensgerichte organisaties. Het gaat niet alleen om het voldoen aan behoeften, maar ook om het anticiperen op en overtreffen van verwachtingen. Ontdek innovatieve benaderingen, best practices en nieuwe technologieën die proactieve dienstverlening mogelijk maken. We nodigen iedereen die actief wil bijdragen aan deze discussie uit om deel te nemen aan deze Unconference. Voel je dan ook vrij om mensen in je netwerk uit te nodigen voor wie dit interessant is.
Doel: Samenwerken en Leren
Dit evenement is bedoeld om kennis te delen, samen te werken en elkaar te inspireren. Het doel is simpel: nieuwe perspectieven ontdekken, netwerken versterken en innovatie bevorderen. Deelnemers komen uit de wetenschap, uitvoeringsorganisaties, ministeries en gemeenten.
Vanuit onze Expertgroep Dienstverleningsconcept:
Pieter Hoekstra zal: of meer vertellen over de 5 processen van het Dienstverleningsconcept of aandacht besteden aan wat is de vraag. Het publiek bepaalt wat er besproken wordt.
Bestand:Wat is de vraag en NORA Dienstverleningsconcept DIGICAMPUS.pdf
Standaard voor het Beschrijven van Begrippen (SBB) in consultatie tot 13 december[bewerken]
17 november 2023 - Bijna niets is zo vervelend als er pas halverwege een gesprek achter komen dat je onder een bepaald begrip iets anders verstaat dan je gesprekspartner. Behalve dan er helemaal niet achter komen...
De eerste stap naar duidelijkheid is het beschrijven van onze 'eigen' begrippen op een manier die niet alleen voor onszelf maar ook buiten de eigen groep, organisatie of sector duidelijk, vindbaar en bruikbaar is.
De Standaard voor het Beschrijven van Begrippen (SBB) is ontwikkeld om dat mogelijk te maken. Voordat de SBB wordt ingebracht voor de Lijst Open Standaarden voor Pas Toe of Leg Uit kunnen experts en potentiële gebruikers hum feedback geven in een openbare consultatie. Op basis van die feedback wordt de optimale versie aangeboden aan het Forum Standaardisatie, met de ambitie deze verplicht te stellen voor alle overheden.
Je kunt reageren tussen 13 november en 13 december.
- informatie consultatie op geonovum.nl/consultatie SBB.
- beschrijving standaard op profielstelselcatalogus.pldn.nl
- consultatieformulier geonovum via formdesk
Binnen de NORA Familie zal de Expertgroep NORA Begrippenkader in ieder geval een gezamenlijke reviewreactie geven.
Openbare review MIM 1.2 tm 30 november 2023[bewerken]
31 oktober 2023 - Als je als overheden gegevens uit wilt wisselen (en dat moet je!) dan helpen goede informatiemodellen enorm. Zeker als die informatiemodellen goed met elkaar vergelijkbaar zijn.
Het MIM (Metamodel voor informatiemodellen) is de standaard die dat mogelijk maakt. Er komt een nieuwe versie aan, 1.2.
Je kunt die vast bekijken en je cruciale feedback geven, vóórdat hij via het Forum Standaardisatie op de lijst met aanbevolen standaarden belandt.
De review staat nog open tot en met 30 november 2023. Lees meer op geonovum.nl.
Oproep review FDS Basis concept[bewerken]
22 september 2023 - Het Federatief Datastelsel wil graag samenwerken en staat open voor input en betrokkenheid van de NORA community. Daarom doen zij een oproep om met hen mee te denken en een review te doen op de v0.1 van het FDS basisconcept!
Het basisconcept is hier te lezen. Op de community-pagina van het programma Realisatie IBDS vind je een Excel-document dat je kunt gebruiken voor het noteren van review bevindingen. Het reviewdocument bevat twee tabbladen. In het eerste tabblad staat een korte omschrijving van de antwoordcategorieën. Het tweede tabblad is het in te vullen reviewformulier.
Reviewen is mogelijk tot uiterlijk vrijdag 13 oktober a.s. Het ingevulde formulier mag je sturen naar peter.bergman@ictu.nl. Mocht je in de tussentijd vragen hebben, dan kun je die via het e-mailadres van Peter ook stellen aan het FDS-architectenteam.
Status vaststelling Bindende Architectuurafspraken[bewerken]
15 september 2023 - De Bindende architectuurafspraken is een set richtinggevende uitspraken en normen voor (her-)ontwerpen van afzonderlijke overheidsdiensten en de bredere dienstverlening. Deze set vormt de inhoudelijke kern van de NORA en is ingegaan per 1-1-2023.
Eerder verwachtten wij dat de bekrachtiging ervan door het OBDO plaats zou vinden in de vergadering van juli 2023. In verband met een agendawijziging is dit punt doorgeschoven naar de vergadering van 21 september a.s.
Beheeroverleg overheidsarchitecturen[bewerken]
15 september 2023 - De beheerders van architectuurwiki's in de vier bestuurslagen willen slimmer en vaker samenwerken. Om deze samenwerking te bevorderen is het terugkerend beheeroverleg voor overheidsarchitecturen in het leven geroepen. Zo kunnen we oplossingen hergebruiken, kennis delen en samen opbouwen, sparren en elkaars netwerk benutten.
Elke vier tot zes weken hebben we een uurtje online overleg waarin we:
- elkaar bijpraten over wat er speelt (nieuws, succes, uitdaging, vraagstuk, tip, opgedane ervaring)
- vragen / meekijken hoe anderen ergens mee zijn omgegaan (zoals digitoegankelijkheid, structuur, skin, een inhoudelijk thema, faciliteren van feedback, overerving enz.)
- manieren van werken en omgaan met beheerissues uitwisselen (zoals wijzigingsprocessen, archiveren, categoriebeheer, roadmap en planning, beheerplan enz.)
- elkaar doorverwijzen naar de juiste contactpersoon voor een bepaald onderwerp om snel de juiste kennis bij elkaar brengen of reviewers te vinden
- sjablonen, queries, handleidingen en content delen die een ander wil hergebruiken of verder ontwikkelen
Naast de beheerders van NORA, GEMMA en PETRA zijn nu ook beheerders vanuit RORA en WILMA aangeschoven en zijn alle vier bestuurslagen weer compleet en aanwezig.
Binnen de NORA Familie bestaan er veel andere architectuurwiki’s. Misschien zouden ook deze beheerders willen samenwerken met collega-beheerders en willen zien of zij iets van elkaar kunnen leren of overnemen. Bij voldoende belangstelling kan NORA Beheer twee keer per jaar een bijeenkomst organiseren voor alle wikibeheerders die met elkaar willen sparren, netwerken of samenwerken.
Ben jij beheerder van een referentiearchitectuur binnen de NORA Familie en denk jij dat zo’n overleg voor jou interessant kan zijn? Wil je meedenken over de inhoud? Laat het ons weten, we komen graag met jou in contact!
Deelname DADD 2023 NORA Familie[bewerken]
15 september 2023 - Op 5 oktober a.s. vindt de DADD (Digital Architecture Design Day) plaats. Het programma van DADD 2023 richt zich op de toekomst.
Organisaties zitten vast in oude systemen die niet schaalbaar zijn, die niet flexibel zijn en niet gebouwd zijn om te reageren op de behoefte van ‘morgen’! En als verandering nodig is, dan komt vaak de oude aanpak van grootschalige trajecten uit de kast. We doen ons best om modern te zijn door het lean en agile aanpakken van grote projecten.
Het denken van gisteren van grote systemen en dito projecten, risico’s mijden, en stabiliteit maakt plaats voor flexibiliteit en modulair denken in kleinere en behapbare projecten. In hoeverre passen we dat toe wanneer we een nieuwe architectuur definiëren voor onze systemen?
Op DADD 2023 kijken we naar een toekomst waar we verandering als constante beschouwen. Modulaire systemen die zich snel kunnen aanpassen en die uitnodigen tot soepele samenwerking. Samenwerking tussen applicaties, maar ook tussen organisaties en mensen met verschillende disciplines.
Het programma richt zich op de volgende drie thema’s: Co-creatie, Flow en Composability.
De NORA Familie is goed vertegenwoordigd met acht sessies. We zetten ze even voor je op een rijtje:
- 10.15 – 11.00 uur Capability model NBility zorgt voor eenvoudiger samenwerken en digitaliseren in de energietransitie
- 11.30 – 12.15 uur NORA Familie: Bouw mee aan een veilige overheidsdienstverlening
- 12.15 – 13.00 uur Hoe kunnen Agile en het Enterprise Architectuur gedachtengoed effectief gecombineerd worden?
- 12.15 – 13.00 uur NORA Familie: Borg de positie van de burger in diensten met het Basisconcept van Dienstverlening
- 14.00 – 14.45 uur Hoe passen de NORA Architectuurprincipes en Implicaties in mijn praktijk?
- 14.45 – 15.30 uur Hoe kunnen NORA Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen mij helpen om het juiste gesprek te voeren?
- 16.00 - 16.45 uur NORA Familie: De weg van co-creatie naar flow loopt via co-beheer, maar hoe organiseren we dat?
- Hele dag: NORA Familie: Doneer tien minuten van je tijd aan een transparante overheid (gebruikerstest)
Collega’s en sprekers van NORA zijn ook te vinden op onze eigen vlek bij de stand van Rijksoverheid. Kom langs om mee te doen aan de Gebruikerstest of om na te praten met sprekers over hun presentaties. Of gewoon voor een praatje of een kop koffie. We zien uit naar je bezoek!
Alle nieuws over de aanwezigheid van de NORA Familie op DADD zal komen te staan op deze pagina. Zo kun je er bijvoorbeeld te zijner tijd ook de presentaties terugvinden en alle contactgegevens. Volg deze pagina en blijf op de hoogte van updates.
PSA voorgelegd aan Architectuurraad GDI/DO[bewerken]
15 september 2023 - Het nieuwe PSA Format en de PSA Handleiding zijn op 28 augustus voorgelegd aan de Architectuurraad GDI/DO met het verzoek het gebruik door de achterban zo veel mogelijk te stimuleren. Deze documenten zijn in een webversie beschikbaar: Webversie PSA Format.
Tweede Open Huis van de Architectuur[bewerken]
15 september 2023 - Op 29 juni organiseerden wij voor de eerste keer het Open Huis van de Architectuur. Een dag om samen te werken, lunchen, kennis te delen en gewoon met elkaar te spreken. De kennissessie ging over de NORA Architectuurprincipes, die begin dit jaar zijn vastgesteld. Er was een paneldiscussie over de toepassing ervan binnen de verschillende referentiearchitecturen: wel of niet, tot hoever en waarom. We sloten de dag af met een gezellige high tea, waar we nog lang napraatten.
Op woensdag 27 september a.s. vindt het tweede Open Huis van de Architectuur plaats. Deze dag zal in het teken staan van de vernieuwde Project Start Architectuur (PSA), die in de Gebruikersraad van juni is vastgesteld. Het programma ziet er als volgt uit:
In de ochtend reserveren we een tiental werkplekken voor architecten van buiten ICTU, waar je met een govroam-account of je eigen hotspot kunt werken. (Vergeet niet ook je snoer met aansluiting voor het stopcontact mee te nemen.) Bijpraten kan in de ontmoetingsruimten en bij de koffieautomaat. Als daar behoefte aan is, kunnen we ook een aantal kleine zaaltjes regelen voor groepjes.
Om 12 uur is er een gezamenlijke lunch.
Van 13.30-14.30 uur is er een kennissessie over het nieuwe NORA PSA format. Bas Kaptijn en Eric Brouwer presenteren het nieuwe format. Er is voldoende ruimte om het gesprek aan te gaan en vragen te stellen. De kennissessie is ook digitaal te volgen.
Van 14.30-15.30 uur zal er een werksessie zijn, waarbij in groepjes concrete vraagstukken worden opgepakt, die spelen bij het gebruik van de PSA. Het is ook mogelijk digitaal mee te doen met deze werksessie.
Vanaf 15.30 tot 17.00 uur serveren we een High Tea, om elkaar in alle rust beter te leren kennen en bij te praten over wat we belangrijk vinden.
Ben jij er (weer) bij? Aanmelden voor (een deel van) deze dag kan hier. Voel je vrij de uitnodiging ook door te zetten naar architecten in de publieke sector.
Postmaster Digital Design & Architecture[bewerken]
15 september 2023 - Met de Informatie Academie als een van zijn speerpunten, richt regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond zich op het belang van een onderzoeks- en onderwijsfunctie ter verbetering van de informatiehuishouding binnen de overheid. De beschikbaarheid van goed opgeleide professionals op het gebied van informatiehuishouding is immers een noodzakelijke randvoorwaarde om de transformatie naar een responsieve overheid mogelijk te maken. De postmaster Digital Design & Architecture is een belangrijke stap om hieraan vorm te geven.
De tweejarige opleiding aan de Universiteit van Twente start op 2 november a.s. Er zijn 25 plaatsen beschikbaar. De opleiding richt op vraagstukken uit de praktijk en oriënteert zich vervolgens breed om oplossingen te genereren. Denk aan structuren, technologie, gedrag, etc. Men gaat ook aan de slag met ethiek, leiderschap, de opensource-gedachte.
Meer weten? Lees dan de brochure van Universiteit Twente over de Post-master Digital Design & Architecture.
Community Beginnend Overheidsarchitecten - Komende bijeenkomst Modellering en terugblik bijeenkomst Storytelling[bewerken]
15 september 2023 - Op dinsdag 19 september is al weer de volgende bijeenkomst van de community. Deze keer is het onderwerp Modelleren of tekenen?
Modelleren of tekenen?
Mark Backer (VNG Realisatie en beheerder van de GEMMA) neemt ons mee in de meerwaarde van architectuur ten opzichte van CMDB’s en lijstjes. We kijken naar de verschillen tussen een tekentool en een modelleringstool, architectuurplaten en hoe die te versimpelen zonder de complexiteit te verliezen, wat is een C4-model, hoe maak je een geneste kaart in Archimate, hoe houd je alles actueel en nog veel meer. Vervolgens neemt Mark ons mee in de GEMMA en laat ons zien hoe de GEMMA dit toepast.
Storytelling
Op 4 juli hield Pleuni Niezing, strategisch communicatieadviseur bij het Waterschapshuis, een presentatie over Storytelling.
Eerder kwam binnen de community de vraag naar boven hoe je nu effectief kunt communiceren. Als architect weten wij wel waarom wij architectuur gebruiken, wat de voordelen ervan zijn en waar en wanneer je het het beste kunt toepassen. Maar hoe breng je dit het beste onder de aandacht van je collega’s of je leidinggevenden? Storytelling is een leuke tool om hiervoor in te zetten.
Pleuni nam ons mee in de theorie (wat doen verhalen?) en vervolgens keken we naar de opbouw van een verhaal. Zij liet zien dat het belangrijk is goed te luisteren, vragen te stellen die emoties oproepen en te vragen naar betekenis. We bekeken hoe je verhalen inzet en Pleuni gaf ons wat voorbeelden uit haar praktijk. Tot slot gaf zij als huiswerk de opdracht ons eigen verhaal te maken aan de hand van een narratief frame en prikkelde zij ons om op zoek te gaan naar verhalen bij collega’s. Kortom: een leerzame sessie!
Meer informatie
Wil je meer weten of lid worden van de community? We staan altijd open voor nieuwe leden uit de hele publieke sector:
- Architecten met minder dan vijf ervaring in die rol
- Architecten die recent een overstap hebben gemaakt van de private naar de publieke sector
- Professionals die binnen een paar jaar door willen groeien naar de rol van architect of dat overwegen / gevraagd is
Ben of ken jij zo iemand? Lees meer op de community-pagina op noraonline, of geef je direct op via nora@ictu.nl met cc aan gemmaonline@vng.nl.
MIM-Community[bewerken]
15 september 2023 - In het kader van onderlinge samenwerking wisselen overheidsorganisaties veel gegevens uit. Daarbij is het van groot belang dat mensen de gegevens hetzelfde interpreteren, zodat iedereen beschikt over dezelfde informatie. Dit vraagt gemeenschappelijke afspraken voor het beschrijven en uitwisselen van gegevens. Vanuit die achtergrond is het Metamodel voor Informatie Modellering (MIM) opgezet.
De MIM-Community is er voor iedereen die geïnteresseerd is in informatiemodelleren met het Metamodel Informatie Modellering. Deze relatief jonge standaard heeft in korte tijd veel aandacht gekregen en geeft een nieuwe impuls aan het modelleren van gegevens en informatie. Het zorgt voor meer standaardisatie en daarmee een hogere begrijpelijkheid en uitwisselbaarheid van modellen. In de MIM-Community staat kennisdeling centraal en kunnen best practices worden opgesteld.
Wil je meer weten over deze community of lid worden? Mail dan naar info@mim-community.n
CORA update thema applicatiestrategieën[bewerken]
15 september 2023 - Door een gebrek aan tijd en capaciteit is het thema applicatiestrategieën in CORA na 2012 niet meer geactualiseerd. Het thema heeft na elf jaar echter een stevige optimalisatie nodig; denk aan digitalisering en de opkomst van de cloud, of aan de wens systemen te integreren en meer samenwerking in de keten (standaardisatie).
Deze zomer besloot de CORA dit vraagstuk uit te besteden. Dit is goed nieuws voor de sector. Regie voeren op applicatie strategieën raakt diverse partijen en belangen. Er zijn veel beelden en de keuze die corporaties kunnen maken is strategisch van aard. Daarnaast is het ook van belang om over de grenzen van de sector heen te kijken. Welke ontwikkelingen doen zich elders voor en zijn relevant genoeg om mee te nemen?
Zowel corporaties als softwareleveranciers staan in dit thema voor uitdagende keuzes. CORA wil hierbij graag een leidraad bieden. Waarbij verschillende varianten van landschappen worden geschetst, dienend als hulpmiddel bij de strategische discussie. Als een soort receptenboek waaruit gerechten samengesteld kunnen worden.
Deze update zal eind van dit jaar gereed zijn.
Nieuwe versie Basisconcept van Dienstverlening[bewerken]
15 september 2023 - Hoe zou overheidsdienstverlening in elkaar moeten zitten en aan welke eisen moet het voldoen? Dat hebben we ons als community van overheidsarchitecten afgevraagd en het resultaat is het Basisconcept van Dienstverlening.
Het is bedoeld als stabiele fundering onder de individuele overheidsinstellingen, die zorgt dat die instellingen goed met elkaar samenwerken en dat hun diensten vervolgens voldoen aan de uitgangspunten, degelijk ontworpen zijn en goed op elkaar aansluiten. In feite is het een simpele en toepasbare managementarchitectuur, waarmee overheidsorganisaties kunnen sturen op hun eigen bijdrage in een keten.
Begin september is de herziene versie van dit Basisconcept van Dienstverlening gepubliceerd. Ben je benieuwd naar de uitgangspunten, processen, uitwerking in capabilities en werkstromen? Of juist naar de historie en verbanden. Lees hier dan meer of bezoek de sessie op DADD 2023 over dit onderwerp.
Enquête verbeterde samenhang tussen referentiearchitecturen[bewerken]
15 september 2023 - Graag delen wij de volgende oproep tot het delen van een enquête van student Remco Overvelde voor zijn master thesis.
Binnen de gemeenschap van architecten is een behoefte ontstaan aan een verbeterde samenhang tussen referentiearchitecturen binnen de Nederlandse publieke sector. In het kader van zijn afstudeeronderzoek met de titel “Towards a methodology for improving the coherence between reference architectures within the Dutch public sector” zoekt Remco naar een manier om de samenhang tussen referentiearchitecturen te verbeteren.
Om tot een verbeterde samenhang te komen heeft Remco eerst de huidige staat van samenhang onderzocht en gekeken naar welke expliciete relaties tussen referentiearchitecturen wenselijk zijn. Om dit in kaart te brengen is een focusgroeponderzoek gehouden met verschillende architecten die betrokken zijn bij referentiearchitecturen binnen de publieke sector. Uit deze focusgroep zijn een aantal bevindingen naar voren gekomen.
Remco is op zoek naar architecten die bereid zijn deze bevindingen te valideren en waar nodig aan te vullen door het invullen van een enquête.
Help jij hem afstuderen en informatie te verzamelen die belangrijk is voor onze sector?
Medewerkerstevredenheidsonderzoek GEMMA[bewerken]
15 september 2023 - Onlangs heeft GEMMA Online een update ondergaan, waarbij zowel de vormgeving als de structuur van GEMMA Online zijn vernieuwd. Om te achterhalen hoe bezoekers van GEMMA Online deze veranderingen ervaren, heeft de GEMMA een gebruikerstevredenheidsonderzoek opgezet.
Heb jij GEMMA Online eerder bezocht, maar ken je de nieuwe website nog niet? Neem vooral eens een kijkje op de nieuwe site. De GEMMA is heel erg benieuwd naar je mening over alle aanpassingen. Vul het online onderzoek in en deel je feedback met de GEMMA.
NORA Familienieuws 2023[bewerken]
12 juni 2023 - Begin juni is er een nieuwe editie verschenen van het NORA Familienieuws.
In juni gaan we nog hard aan de slag met op 13 juni een MeetUp voor initiatieven rond Data, op 29 juni een open Huis van de Architectuur en natuurlijk de bijeenkomsten van de diverse vaste en startende expertgroepen. Genoeg gelegenheid dus om samen te werken, nieuwe contacten te leggen of juist bij te praten.
Verder is er weer veel nieuws uit de NORA Familie, van de MIRA, de RORA, VZVZ en GEMMA. Ook over de samenwerking is het een en ander te melden, van een nieuw PSA-format tot het professionaliseren van de manier waarop we de zaken die we samen delen ook als Familie beheren en doorontwikkelen.
Veel leesplezier, vergeet je niet op te geven voor de bijeenkomsten in juni en voel je zoals altijd vrij om deze nieuwsbrief (PDF, 646 kB) te delen.
Oproep review Visie Architectuur Digitale Overheid 2030; reactie uiterlijk 29 mei 2023[bewerken]
19 mei 2023 - De afgelopen periode is de nieuwe MIDO-structuur ingericht en is een aantal architectuurwerkgroepen van start gegaan. De eerste resultaten daarvan zijn nu beschikbaar:
Visie Architectuur Digitale Overheid 2030 (PDF, 1,07 MB)
Het document ‘Visie Architectuur Digitale Overheid 2030’ heeft als doel richting te geven aan de ontwikkeling van de digitale overheid die alle bestuurslagen omvat. Het biedt een basis voor een op architectuur gebaseerd programma- en projectenportfolio zoals opgenomen in het GDI-programmeringsplan.
De visie is gebaseerd op bestaand beleid en vastgestelde beleidsdocumenten, zoals de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren en de GDI-meerjarenvisie, en op de NORA. Het document stelt dat gebruik moet worden gemaakt van al bestaande bouwstenen van de digitale overheid – mits goed beheerd en doorontwikkeld -, geeft aan wat ontbreekt en doet voorstellen voor het toevoegen van nog ontbrekende bouwstenen. Het document voorziet op deze manier in een door bestuurders geuite behoefte aan overzicht over de onderdelen van de digitale overheid en de samenhang daarvan.
Totstandkoming en vervolg
De visie is het product van bijdragen van een grote groep betrokkenen die is vermeld in een bijlage van het document. Bureau MIDO voert de eindredactie uit.
Wil je meedoen met de review? Gebruik dan onderstaand formulier en stuur het naar Postbus.PGDI@minbzk.nl:
Formulier review visie architectuur digitale overheid 2030.pdf (PDF, 44 kB)
De verwerking van de reviewopmerkingen moet leiden tot de eerste vastgestelde versie van de architectuur: een versie die voor het komende jaar overzicht biedt, als basis dient voor de verdieping door de architectuurwerkgroepen en richting geeft aan diverse programma- en projectenportfolio’s.
De eerste versie is een begin voor een op architectuur gebaseerde programmering van de ontwikkelingen in de digitale overheid. De bedoeling is periodiek het document te actualiseren waarbij nieuwe versies van de GDI-meerjarenvisie, de inzichten van de architectuur¬werkgroepen en andere ontwikkelingen verwerkt worden.
Informatiesessie RORA[bewerken]
10 mei 2023 - De werkgroep RORA vordert gestaag met de verbouwing van de EAR naar RORA. Op 16 mei aanstaande organiseert de werkgroep RORA in het centrum van Den Haag een informatiesessie, waarin je wordt meegenomen in de status van de verbouwing.
Tijdens de CIO-dag op 19 april jl. heeft een groot aantal workshopdeelnemers ook meegedacht. De ontvangen input is daar waar mogelijk meegenomen of wordt in de volgende fase opgepakt.
Op 16 mei a.s. organiseert de Werkgroep RORA van 15.00 – 17.00 uur een informatiesessie waarin de vorderingen worden gepresenteerd en waarin je ook wordt uitgedaagd mee te denken over de RORA. Je bent van harte welkom je hiervoor aan te melden door een mail te sturen naar Postbus RORA.
De vernieuwing van EAR naar RORA is één van de prioriteiten die in de I-strategie worden genoemd: thema 3; het bestendigen van het rijksbrede ICT-landschap. Om dit te kunnen bewerkstelligen is de RORA noodzakelijk.
Meedenken, meewerken of vragen?
Als je niet in de gelegenheid bent op 16 mei en wel wilt worden betrokken bij de doorontwikkeling van de RORA en/of deelnemen aan de op te richten RORA-community, stuur dan vooral een mailtje naar Postbus RORA. Ook voor andere vragen over de RORA kun je daar terecht.
Help ons om de BIO Thema-uitwerkingen voor jou werkbaar te maken[bewerken]
9 februari 2023 - We gaan gebruikers een nadrukkelijke ‘stem’ geven in het richten en prioriteren van de doorontwikkeling van de manier waarop we de BIO Thema-uitwerkingen en andere kennis vanuit het CIP ontsluiten op noraonline.nl.
Wat gaan we doen?
Vanaf aanvang 2023 gaan we met een kleine taskforce vanuit CIP en NORA in een scrum-achtige aanpak werken aan verbeteringen.
Geert-Jan van de Ven, directeur CIP, zal optreden als Product Owner en zoekt een gevarieerde groep van gebruikers die hun ervaringen en behoeften delen, helpen kiezen tussen oplossingsrichtingen en bij demonstraties feedback geven op de (tussen-)resultaten.
We zien deze aanpak als een pilot, zowel voor latere verbeteringen aan de thema’s Beveiliging en Privacy, als voor een bredere Redesign die NORA later in 2023 hoopt te starten.
Waarom doen we dat?
Kennis is alleen waardevol als je die kunt gebruiken. En dat kan alleen als je weet dat het bestaat, je er bij kunt, het voor jou begrijpelijk is en het past bij jouw eigen praktijk. Daar willen we graag voor zorgen.
Wat moeten we anders doen om de kennis van het CIP voor jou bruikbaar te maken? Verschilt dat voor verschillende gebruikerstypes? Hoe voorkomen we dat wat de ene gebruiker helpt, de ander in de weg zit?
We willen een gevarieerde gebruikersgroep om ons heen verzamelen, die ons helpt de juiste keuzes te maken in het verbeteringstraject.
Wie zijn wij?
Het Centrum Informatiebeveiliging en Privacybescherming (CIP) is een kenniscentrum en netwerk van overheidsprofessionals die zich bezig houden met de onderwerpen beveiliging en privacy. De NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) is de community van architecten en architecturen in de publieke sector, met als kennisplatform noraonline.nl.
Wie zoeken wij?
Hoe gevarieerder de groep, hoe beter het resultaat aansluit bij de wensen van toekomstige gebruikers. We zoeken daarom in ieder geval:
- Beginnende architecten en ervaren architecten voor wie beveiliging een nieuw aandachtsgebied is/wordt;
- Experts op (deelgebieden van) beveiliging die de ontsluiting op noraonline willen gebruiken, hetzij als naslagwerk/referentiebron, hetzij om informatie te exporteren en in te lezen in de eigen systemen;
- Projectleiders, beleidsmedewerkers en anderen die noraonline zo nu en dan gebruiken als informatiebron en dat ook voor de BIO Thema-uitwerkingen willen kunnen doen;
- Beheerders van architecturen in de publieke sector, die beveiliging nu als thema hebben opgenomen of dat overwegen.
Wat vragen wij?
- Een serieuze poging om te kijken naar de content zoals we die nu ontsluiten. (Reken 1 uur voor een serieuze verkenning, plus 1 uur om na te denken en je bevindingen te formuleren.)
- is de content begrijpelijk en sluit die aan bij jouw praktijkbehoefte?
- Voor welk doel zou je het (willen) gebruiken en is het daar in deze vorm bruikbaar voor?
- Wat zou jou helpen om je doel makkelijker te bereiken?
- Deelname aan een online sessie om gedeelde behoeften te vinden en prioriteiten te stellen. Dit kost je circa anderhalf uur.
- Naar eigen keuze deelname aan een of meer uitwerkingssessies om te kiezen tussen mogelijke oplossingsrichtingen voor die gedeelde behoeften. Reken hiervoor anderhalf uur per sessie.
- Meekijken met (online) demonstratie van de tussenresultaten en feedback geven. Reken 45 minuten, één keer per 6 weken.
Wat bieden wij?
- (Hernieuwd) kennis maken met BIO Thema-uitwerkingen, waarbij je direct vragen kunt stellen over de inhoud, structuur, status en vorm.
- De kans om mede richting te geven aan de ontsluitingswijze, zodat die goed aansluit bij jouw (toekomstige) behoeften en die van je collega’s.
Scope van het gebruikerspanel en samenwerking met Expertgroep Beveiliging
Naast het gebruikerspanel is er ook een NORA-CIP Expertgroep Beveiliging, die de inhoudelijke doorontwikkeling van het thema en de samenhang met de BIO Thema- uitwerkingen oppakt.
Het gebruikerspanel kan inhoudelijke bevindingen doorzetten naar de Expertgroep en de Expertgroep kan het Gebruikerspanel gebruiken als klankbord om hun inhoud zo goed mogelijk te laten landen in de praktijk.
Het gebruikerspanel geeft feedback over de manier waarop de inhoud ontsloten wordt:
- Taalgebruik en uitleg van termen
- Gewenste overzichten en uitlegpagina’s
- Duiding van de samenhang met andere veelgebruikte bronnen
- Navigatie en layout
- Structuur en indelingen
- Aangeboden exportmogelijkheden en queries
Gebruikerswensen die niet binnen budget of scope van de pilot gerealiseerd kunnen worden, zullen we inbrengen in de later startende verbetertrajecten.
Layout pagina's noraonline wijzigt eind januari - begin februari[bewerken]
25 januari 2023 - Vaste bezoekers zullen de komende dagen en weken een aantal wijzigingen zien in de manier waarop individuele pagina's op noraonline er uitzien. Dat is in voorbereiding op, en als gevolg van, een noodzakelijke upgrade van het onderliggende platform Mediawiki. De upgrade heeft impact op ons navigatiemenu links in beeld.
Wat verdwijnt er?
In het menu links kun / kon je menu-items uitklappen, waardoor onderliggende pagina's zichtbaar werden in het menu. Die functionaliteit werkt niet meer na de upgrade.
Op termijn willen we samen met gebruikers uitzoeken wat voor navigatie-opties het beste past bij de content en gebruikers van noraonline. Ondertussen hevelen we de navigatie binnen menu-items door naar een navigatiemenu rechts op de pagina, zodat je als gebruiker de gelegenheid blijft houden om door te klikken binnen een onderwerp.
Bij het maken van de navigatiemenu's rechts hebben we uiteraard rekening gehouden met:
- digitale toegankelijkheid (markering als navigatie)
- bestaande afbeeldingen rechtsboven in de pagina's (worden overgenomen)
- bestaande kaders met informatie over de pagina zoals contactgegevens of de laag binnen het vijflaagsmodel (informatie wordt nog steeds getoond)
- optimalisatie van de beschikbare ruimte voor tabellen en hoofdtekst (het navigatiemenu komt ver in de marge van de pagina te staan)
- balans tussen herkenbare layout over de hele wiki heen en flexibiliteit voor de individuele onderwerpen en pagina's (vormgeving en volgorde zijn hetzelfde, invulling en aanvulling verschilt)
Wat merk ik er van als de upgrade eenmaal gedaan is?
Uiterlijk 6 februari is de upgrade voltooid. Op dat moment geldt:
- Elke pagina die in het oude menu op niveau 1 stond (zoals Thema's) of niveau 2 (zoals de individuele thema's), blijft terug komen in het nieuwe menu links.
- Elke pagina op niveau 3 of lager (zoals de individuele pagina's binnen een thema) valt weg uit het menu links.
- Elke pagina die gekoppeld is aan het huidige menu (en een aantal andere) krijgt een navigatiemenu rechts:
- met een doorklikmogelijkheid naar het bovenliggende onderwerp (dus van niveau 4 naar niveau 3 of van niveau 3 naar niveau 2)
- met een afbeelding van het bovenliggende onderwerp (voor de snelle herkenbaarheid) of van de pagina zelf (als deze al een afbeelding had op die plek)
- met een inhoudsopgave naar gerelateerde pagina's op hetzelfde niveau of het niveau er boven (zodat je bijvoorbeeld makkelijk doorklikt binnen een thema, of van een begrip terugkeert naar de overzichtspagina begrippenkader)
- met een contactpersoon en contactgegevens, voor zover bekend (en anders een link naar NORA Beheer)
- met eigenschappen zoals die nu al regelmatig rechtsboven in de pagina te zien waren, zoals de status (concept/actueel/vervangen/uitgefaseerd)
Wat merk ik er van vóór de upgrade voltooid is?
Het is een behoorlijke klus om alle pagina's te voorzien van het juiste menu, door het toevoegen of wijzigen van sjablonen. We zetten een deel van de nieuwe menu's vast in productie voor de upgrade, om te testen dat er geen dode links et cetera in staan en om veel werk op de upgrade dag zelf te voorkomen.
Als je pagina's op je persoonlijke volglijst hebt staan kun je mailtjes verwachten van wijzigingen die niet inhoudelijk zijn: het aanmaken van een tijdelijke kopie van de pagina, het toevoegen van een sjabloon of het aanpassen van een bestaand sjabloon.
En je kunt nieuwe navugatiemenu's tegenkomen, die getest worden ofwel al af zijn. Op pagina's met direct bovenaan een tabel, of een aantal blokken in de hoofdtekst kan met zo'n nieuw menu nog een witruimte te zien zijn, doordat het menu er niet naast lijkt te passen. Na de upgrade is het linker menu smaller en zal het rechter menu verder in de marge zitten, waardoor dit is opgelost.
Planning & sitenotice
Op het moment mikken we op een upgrade de 2e februari, maar we werken nog hard aan de voorbereidingen. Zodra het definitieve migratiemoment (naar de nieuwe versie van het platform) bekend is zullen we een sitenotice op noraonline plaatsen, zodat gebruikers weten binnen welk tijdvak de site tijdelijk offline kan zijn en wijzigingen niet meer worden opgeslagen (freeze-periode)
Helpen de upgrade een succes te maken
Zie je zo'n nieuw menu en klopt er iets niet, laat dat dan weten, het liefst met wat je opvalt en een link naar de pagina. We horen het ook graag als je mee wilt denken over de navigatie binnen en tussen onderwerpen, of over de bredere structuur en layout van de wiki: we willen een gebruikerspanel vormen voor een redesign.
- bevinding melden navigatiemenu
- aanmelden gebruikerspanel noraonline
- Werkzaamheden volgen via Recente wijzigingen,
Per 1-1-2023 gaan de wijzigingen aan de NORA Bindende Architectuurafspraken in[bewerken]
22 december 2022 - Per 1 januari veranderen de Bindende Architectuurafspraken van de NORA. Het gaat om de volledige set van wijzigingen waar de NORA Gebruikersraad op 13 september 2022 akkoord op gaf:
Geen Basisprincipes en Afgeleide principes meer, maar Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen, Architectuurprincipes en Implicaties van Architectuurprincipes.
De nieuwe set met afspraken is consistenter, actueel, rechtstreeks herleidbaar naar beleidskaders. Door de verschillende niveaus zijn ze zowel geschikt voor het gesprek met bestuurders en beleidsmedewerkers, als voor de dagelijkse praktijk van de uitvoering.
- Landingspagina met uitleg Bindende Architectuurafspraken
- Poster-index voor Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen
- Volledige set van wijzigingen
- Besluit NORA Gebruikersraad
Implementatie op noraonline bijna voltooid
Sinds september is hard gewerkt aan de implementatie van deze wijzigingen op noraonline.nl:
- Pagina's die vervallen zijn gemarkeerd met banners bovenin de pagina
- Nieuwe pagina's zijn aangemaakt (zoals Bindende Architectuurafspraken)
- Pagina's die kleine wijzigingen nodig hebben (zoals een actuele verwijzing) zijn klaargezet als nieuwe versie
- Pagina's waar nog inhoudelijk naar gekeken moet worden zijn gemarkeerd met banners en de inhoudelijk eigenaren wordt gevraagd hier in 2023 tijd voor te maken
De laatste acties voor de implementatie zullen op 2 en 3 januari plaatsvinden:
- In het archief plaatsen van de vervallen pagina's
- Live zetten van klaargezette nieuwe versies
- Status van de nieuwe afspraken wijzigen van Concept naar Actueel
Communicatie & promotie in 2023
Binnen de NORA Familie hebben al behoorlijk wat mensen meegedacht aan de wijzigingen in de reviewfase en daarna. Maar daarbuiten is de wijziging nog niet erg bekend. In 2023 is het daarom de hoogste tijd voor communicatie- en promotiecampagnes. Dat moet een goede mix worden tussen zenden (artikelen, uitleg, posters, blogs, filmpje of podcast) en de interactie zoeken in bestaande overleggen, conferenties et cetera.
Heb jij behoefte aan een presentatie in jullie overleg, wil je een vraag stellen of heb je een tip om de bekendheid te vergroten? Stuur dan even een mailtje naar nora@ictu.nl.
Ga je zelf aan de slag en wil je beeldmateriaal hergebruiken? Graag, vooral doen! Download:
- Pictogrammen Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen
- poster Kernwaarden & Kwaliteitsdoelen als afbeelding (.jpg of .png)
- poster Kernwaarden & Kwaliteitsdoelen in afdrukkwaliteit (PDF, 1,49 MB).
Ga je een presentatie geven en wil je veel van de pictogrammen hergebruiken in powerpoint? Stuur dan even een mailtje naar nora@ictu.nl en we sturen je onze standaard-presentatie inclusief alt-teksten om aan de digitale toegankelijkheideisen van de WCAG te voldoen.
Twee nieuwe gezichten bij NORA Beheer & Doorontwikkeling[bewerken]
30 september 2022 - Half september 2022 zijn twee nieuwe mensen gestart bij het team van NORA Beheer & Doorontwikkeling, zodat we voorlopig weer even wat meer slagkracht hebben. Tegelijk zijn we nog op zoek naar iemand die voor de langere termijn in het team wil starten en daarbinnen door wil groeien.
Peter Makkes is een bekend gezicht in de NORA Familie, aangezien hij al jaren als community manager en beheerder bij de GEMMA (Gemeentelijke ModelArchitectuur) werkt. Dat blijft hij ook gewoon doen, maar we zijn blij dat we in goed onderling overleg zijn ervaring ook bij de NORA in mogen zetten. De rest van 2022 zal hij delen van het dagelijks beheer op zich nemen, waaronder de check en acceptatie van wijzigingen in de wiki.
Gerben Wulff is een nieuwkomer in de architectuur, maar zijn ervaring op wikipedia maakt hem een waardevolle hulp bij het implementeren van de wijzigingen van RFC Bindende architectuurafspraken 2022. Deze klus duurt tot het einde van 2022, aangezien de ingangsdatum van het RFC door de Gebruikersraad op 1-1-2023 is gezet.
We heten Peter en Gerben hiermee van harte welkom in het team NORA Beheer en in de NORA Familie, hopelijk voelen ze zich hier snel thuis.
Met vriendelijke groeten,
Marieke Vos, Community manager NORA Familie
Ingrijpende wijzigingen aan de NORA Bindende Architectuurafspraken per 1-1-2023[bewerken]
27 september 2022 - Het heeft een lange aanloop gehad, maar nu is de hele set met wijzigingen definitief: per 1-1-2023 vervallen de Basisprincipes en Afgeleide principes van NORA en komen de Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen, Architectuurprincipes en Implicaties van Architectuurprincipes er voor in de plaats. Vanaf die datum moet iedereen die overheidsdiensten ontwerpt of her-ontwerpt deze afspraken toepassen.
Op 13 september besloot de NORA Gebruikersraad om ook de vers opgeleverde set van 89 implicaties goed te keuren (of althans 88 er van, met een toezegging van de Werkgroep NORA Architectuur Principes om de 89e te herzien).
Het totaal aan wijzigingen staat daarmee in het RFC Bindende architectuurafspraken 2022.
De implementatie op noraonline wordt al voorbereid, zo zal vanaf volgende week een banner met een waarschuwing te zien zijn op alle pagina's die komen te vervallen.
Uiteraard zullen de oude pagina's ook na 1-1-2023 beschikbaar blijven in het archief van noraonline, met dezelfde url als voorheen en een link naar de actuele afspraken. Zo blijven oude architectuurproducten bruikbaar en kan ook wie pas later tijd heeft om de impact van de wijzigingen voor hun eigen werk de oude en de nieuwe afspraken raadplegen en vergelijken.
Wijziging in het NORA-team per 1 augustus 2022[bewerken]
22 juli 2022 - Beste NORA-familie,
Ik heb met veel plezier mogen kennismaken en werken met alle leden van de NORA-community.
Echter, een nieuwe uitdaging kwam op mijn pad. En na veel wikken en wegen heb ik besloten om die nieuwe uitdaging aan te gaan.
Na de zomervakantie ga ik als community manager aan de slag bij Gebruiker Centraal. Een project dat zich inzet voor gebruiksvriendelijke en inclusieve (online) dienstverlening en communicatie van de overheid.
Concreet betekent dit, dat ik NORA per 1 augustus a.s. ga verlaten.
Ik wil jullie danken voor alle samenwerking en betrokkenheid. We gaan elkaar vast nog tegenkomen!
Met vriendelijke groet,
Wendy Pragt,
community manager
De referentiearchitectuur Regie op Gegevens gaat van 25 april t/m 1 juni in openbare review via noraonline.[bewerken]
22 april 2022 - Het Programma Regie op Gegevens heeft een referentiearchitectuur gepubliceerd, die handvatten moet bieden om Regie op Gegevens in de praktijk te implementeren. De referentiearchitectuur heeft impact in de hele publieke sector en sluit daarom aan bij de NORA Familie. Als service naar de hele community ontsluiten we deze eerste publieke versie via noraonline.nl in een openbare review. De review staat open tot 1 juni 2022.
We zijn op zoek naar feedback vanuit de community van architecten, ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsmedewerkers in de publieke sector. Jullie zijn de professionals die Regie op Gegevens in de praktijk zullen moeten realiseren, met de handvatten uit de referentiearchitectuur.
Test die handvatten, kijk of ze zinnig zijn en bruikbaar en stuur je bevindingen op via de paarse reviewlink op elke pagina van de referentiearchitectuur. Dan gaat het Programma Regie op Gegevens aan de slag om ze te verbeteren.
Kick-off NORA Expertgroep Beveiliging op 11 april 2022, doe jij mee?[bewerken]
5 april 2022 - Ben je (security)architect, implementeer je beveiliging, houd je toezicht of controleer je hierop, dan zijn we op zoek naar jou. We nodigen je van harte uit om mee te denken aan het herontwerp van het NORA-thema Beveiliging. Tijdens de kick-off op 11 april 2022, van 14.00 tot 16.00 uur, gaan we de behoeften in kaart brengen en de doelstellingen bepalen. Dit doen we online.
Meer lezen en aanmelden
Meer informatie over dit thema en de contactpersonen vind je op de NORA-pagina van het thema Beveiliging.
Consultaties standaarden voor betere gegevensuitwisseling en veiliger internet[bewerken]
11 februari 2022 - Het Forum Standaardisatie toetst t/m 25 februari 2022 drie aanpassingen aan de Lijst Open Standaarden via openbare consultaties, (via internetconsultatie.nl). De wijzigingen dragen bij aan betere gegevensuitwisseling en een veiliger internet.
Veiliger internet: Nederlands profiel bij OIDC (authenticatie) op Pas toe of leg uit
Onderwerp van consultatie is of de standaard NL GOV Assurance profile for OpenID Connect op de lijst met verplichte standaarden geschikt is om te verplichten voor de overheid (‘pas toe of leg uit’-lijst). Experts adviseren de standaard OpenID Connect 1.0 aan te vullen met een Nederlands profiel.
Betere gegevensuitwisseling: Peppol BIS (e-procurement) op lijst met Aanbevolen standaarden
In deze consultatie is de vraag of de standaard Peppol BIS geschikt is om aan te bevelen aan de overheid (lijst aanbevolen standaarden). Peppol BIS is een internationaal afsprakenstelsel in het elektronisch berichtenverkeer voor bestel, inkoop en facturatie (zie ook de pagina PEPPOL). Volgens experts bevordert Peppol BIS leveranciersonafhankelijke gegevensuitwisseling van aankoopopdrachten.
Verwijdering: COINS (bouwstandaard)
Het voorstel ter consultatie is om de bouwstandaard COINS 2.0 niet meer te verplichten of aan te bevelen aan de overheid. COINS is een standaard voor uitwisselen van samenhangende digitale bouwinformatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. COINS 2.0 heeft end of life-status bereikt. Experts adviseren dat COINS niet in aanmerking komt voor de Lijst Open Standaarden van Forum Standaardisatie.
Looptijd & meer informatie
Alle consultaties lopen tot en met 25 februari 2022. Nadere informatie vind je in het nieuwsbericht op de website van het Forum Standaardisatie.
Contactpersoon bij het Forum Standaardisatie is Hans Laagland, voor vragen of opmerkingen over de consultatie kun je met hem contact opnemen.
Contacten gezocht om de toepasbaarheid van de nieuwe NORA Architectuurprincipes te toetsen bij grote overheidsprogramma's of projecten[bewerken]
4 februari 2022 - De NORA Architectuurafspraken staan op het punt om drastisch te veranderen. Voordat het definitieve wijzigingsvoorstel klaar is wil de Werkgroep NORA Architectuur Principes graag toetsen of de Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes goed toepasbaar zijn in de praktijk van grote overheidsprogramma's en projecten. Zij zoekt daarom contact met professionals binnen grote verandertrajecten met een digitale component.
Wie zoeken we?
Professionals die werken in overheidsprogramma's of grote projecten en willen bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de digitale overheidsdienstverlening. Dat mogen (project-) architecten zijn, maar ook business analisten en adviseurs. En natuurlijk opdrachtgevers en projectmanagers die het gesprek durven aan te gaan op basis van de Kernwaarden van Dienstverlening en Kwaliteitsdoelen.
Wat vragen we?
We willen graag dat jij (en je collega's) proberen om de voorgestelde architectuurafspraken proberen toe te passen in je eigen praktijk, alsof ze al vastgesteld waren. En dat je je ervaringen daarbij met ons deelt, zodat we die kunnen gebruiken om het definitieve voorstel aan te vullen en/of te verbeteren.
En we gaan graag in gesprek over hoe architectuur jullie kan helpen en wat je daarvoor nodig hebt.
Waarom zou ik daar tijd in willen investeren?
- Om de kwaliteit van je project- en programmaresultaten te verbeteren. De architectuurafspraken zijn niet alleen gemaakt door zeer ervaren professionals, maar zijn in publieke review erg goed ontvangen. Wat er nu ligt kun je dus zien als het product aan de kennis, expertise en jarenlange ervaring van architecten uit de hele publieke sector, die je kunt inzetten voor je eigen project. Je kunt wachten tot het is vastgesteld, of het nu al gebruiken - en als bonus al je vragen direct kunnen stellen.
- Om jezelf en anderen in de toekomst werk te besparen. Wanneer dit voorstel eenmaal is vastgesteld is het verplicht in de hele publieke sector: iedereen die een nieuwe overheidsdienst ontwerpt of doorbouwt op bestaande digitale diensten zal ze moeten toepassen. Hoe eerder je daarmee rekening houdt, hoe minder je later hoeft aan te passen. En hoe meer feedback we in deze fase krijgen, hoe makkelijker die toepassing is. Voor jou en voor anderen, in dit project en het volgende.
Succesvolle Review Kernwaarden gesloten - Werkgroep hard bezig met verwerking[bewerken]
4 februari 2022 - Op 1 februari 2022 sloot de reactietermijn voor de publieke review over Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes. De Werkgroep NORA Architectuur Principes dankt iedereen die heeft meegedaan hartelijk voor de tijd en moeite die zij er in hebben gestoken: we zijn positief verrast door het aantal en de kwaliteit van de reacties.
Aantal en aard van de reacties
We zijn nog bezig met de inventarisatie, maar de eerste inschatting is dat we meer dan 500 opmerkingen binnen hebben gekregen, vanuit zo'n 40 organisaties. Een goed signaal dat het samenhangend ontwerp voor de publieke sector op basis van een architectuuraanpak veel aandacht heeft!
Het grote merendeel van de reacties is bovendien positief - een teken dat we de goede weg ingeslagen zijn. Uiteraard zijn er ook de nodige kritische aanvullingen, vraagtekens en verschillen van mening in die 500 reacties, die we dankbaar gaan gebruiken om de inhoud te verbeteren.
Verwerken van de reacties en terugkoppeling
Elke reviewopmerking wordt bekeken door meerdere werkgroep-leden, die samen een reactie bepalen. We nemen vervolgens contact op met de reviewer om aan te geven wat we met het commentaar en suggesties doen. Zodra alle reviewers benaderd zijn, zullen we de reviewopmerkingen en de reactie van de werkgroep publiceren op noraonline.nl.
Op basis van alle (gecategoriseerde) reviewopmerkingen samen bepalen we de vervolgstappen die nodig zijn om te komen tot een nieuwe versie. Zodra daar meer over bekend is houden we jullie en de NORA Gebruikersraad uiteraard op de hoogte.
Implicaties nader invullen & toepasbaarheid in de praktijk toetsen
De effectiviteit van de NORA hangt sterk af van de concreetheid van de Implicaties van Architectuurprincipes. In 2022 wil de werkgroep die implicaties nader invullen. Daarvoor zoeken we nog betrokken architecten die in de periode maart-mei in totaal ca. 15 uur kunnen meedenken.
Daarnaast willen we graag weten hoe toepasbaar de nieuwe Kernwaarden, Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes nu al zijn in de praktijk van grote projecten / programma's. We zoeken daarom contact met professionals die in zo'n omgeving werken, zodat we elkaar kunnen helpen: zij krijgen de meest actuele architectuurinzichten om de juiste keuzes te maken in het project/programma, wij krijgen feedback die we gebruiken om verbeteringen door te voeren.
Help de werkgroep een handje met jouw kennis(sen)
De review is een succes, maar er komt ook een hoop werk uit voort. Je kunt ons helpen, ofwel door zelf mee te werken aan het vervolg, ofwel door de onderstaande twee oproepen per door te zetten in je eigen netwerk (bijvoorbeeld via mail, LinkedIn of Twitter):
- Architecten gezocht voor het uitwerken van implicaties bij (een deel van) de nieuwe NORA Architectuurprincipes, oproep op LinkedIn , oproep op Twitter
- Contacten gezocht om de toepasbaarheid van de nieuwe NORA Architectuurprincipes te toetsen bij grote overheidsprogramma's of projecten, oproep op LinkedIn , oproep op Twitter
Architecten gezocht voor het uitwerken van implicaties bij (een deel van) de nieuwe NORA Architectuurprincipes[bewerken]
4 februari 2022 - NORA zoekt 12 Solution, Enterprise, Keten- en Business architecten die in maart-mei mee willen werken aan het invullen van implicaties bij (een deel van) de nieuwe Architectuurprincipes van de NORA.
Zijn er nieuwe NORA Architectuurprincipes dan?
Op 1 februari 2022 is de publieke review gesloten over het voorstel om de NORA-architectuurafspraken drastisch te veranderen. De Werkgroep NORA Architectuur Principes werkt hard aan het verwerken van de reviewopmerkingen en verwacht nog dit jaar een definitief voorstel in te dienen bij de NORA Gebruikersraad.
In de huidige versie bevat het voorstel 17 nieuwe Architectuurprincipes, die nog voorzien moeten worden van concrete Implicaties.
Waarom zou ik hier op dit moment tijd in willen investeren?
Om jezelf èn anderen in de toekomst een hoop tijd te besparen. Als de NAP's straks definitief worden ingevoerd, is de toepassing verplicht in de hele publieke sector. De oude Basisprincipes en Afgeleide Principes vervallen dan. Dat betekent dat in alle overheidsorganisaties (en nog een hoop ketenpartners) opnieuw gekeken moet worden naar alle bestaande architecturen: enterprise architectuur van de organisatie zelf en daarvan afgeleide domein- en doelarchitecturen, ketenarchitecturen waar ze bij betrokken zijn, architecturen van de eigen sector of overheidslaag, maar ook PSA's, solution architecturen en de templates die daarvoor gebruikt worden.
Als je nu instapt en meewerkt aan de implicaties:
- Ben je straks al vertrouwd met de nieuwe principes
- Sluiten de gepubliceerde Implicaties naadloos aan op je eigen praktijk en die van anderen in je veld
- Kunnen anderen profiteren van jouw ervaring en expertise, omdat die verwerkt is in de NORA
Aanpak & tijdsinschatting
Drie of vier groepjes bekijken elk een deel van de architectuurprincipes en stellen zo concreet mogelijke implicaties op. Elk groepje bestaat uit vier architecten, waarvan 1 lid van de huidige Werkgroep NORA Architectuur Principes om consistentie en continuïteit te borgen. Elk groepje kijkt naar 4 of 5 principes (NAP 1 t/m 5, NAP 6 t/m 9, NAP 10 t/m 13 en NAP 14 t/m 17). Deelnemers kunnen hun voorkeur aangeven met welke NAP's ze het meeste affiniteit hebben.
Elk groepje komt in de periode maart-mei 3 keer bijeen voor een werksessie van 3 uur. Met voorwerk er bij komt dat neer op een inspanning van ca. 15 uur.
Wie zoeken we?
Solution, Enterprise, Keten- en Businessarchitecten die werken in de publieke sector en architectuurexpertise koppelen aan praktijkervaring in het eigen domein. Het zou mooi zijn om een mix te krijgen van verschillende overheidslagen, beleidsdomeinen en sectoren.
Ben jij zelf niet beschikbaar, of voldoe je niet aan het profiel? Help ons dan door deze oproep door te zetten naar de juiste personen. Dat kan ook op LinkedIn of via Twitter.
Meer informatie & Contact
Heb je interesse of aanvullende vragen, stuur dan een mailtje naar nora@ictu.nl.
Alle BIO Thema-uitwerkingen zijn geactualiseerd[bewerken]
21 januari 2022 - Alle BIO Thema-uitwerkingen hebben eenzelfde type actualisatie gekregen.
Dit zijn de 2 hoofdwijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie:
Uniformering objectdefinities
Alle objectdefinities (als vast onderdeel van de eigenschap Beschrijving die is opgenomen in het Beveiligingsprincipe) zijn in en tussen BIO Thema-uitwerkingen (elementtype Normenkader) gestandaardiseerd. Een object is een beveiligingsonderwerp uit een BIO Thema-uitwerking. Het object is de titel van het beveiligingsprincipe.
Toevoeging Verwijzingsmatrix BIO - BIO practices
Elke BIO Thema-uitwerking kent een inleiding (elementtype Hoofdstuk normenkader). Elke inleiding bevat een afbeelding die de relatie aangeeft van de BIO Thema-uitwerking met andere documenten. De afbeelding Relatie BIO Thema-uitwerking Applicatieontwikkeling met aanpalende documenten is een voorbeeld hiervan uit de BIO Thema-uitwerking Applicatieontwikkeling. De Verwijzingsmatrix BIO - BIO practices is aan elke afbeelding toegevoegd. De Verwijzingsmatrix BIO - BIO practices geeft per BIO-grondslag aan welke documenten je kan hanteren ter ondersteuning van deze BIO-grondslag ([Eigenschap:Grondslag