BIO Thema Clouddiensten - Bronverwijzing

Versie 2.0 van 1 juni 2021 van de BIO Thema-uitwerking Clouddiensten is vervangen door versie 2.1 van 29 oktober 2021.
De wijzigingen betreffen met name de uniformering van objectdefinities en objectnamen in en tussen BIO Thema-uitwerkingen.
Versie 2.1 in PDF-formaat is op de website CIP-overheid/producten gepubliceerd.

Alle hoofdstukken bij BIO Thema-uitwerking Clouddiensten: BIO Thema Clouddiensten - Inleiding BIO Thema Clouddiensten - Risico's in relatie tot clouddiensten BIO Thema Clouddiensten - Bronverwijzing BIO Thema Clouddiensten - Beslisboom voor risicobeoordeling IV-diensten BIO Thema Clouddiensten - Toelichting objecten in het beleidsdomein BIO Thema Clouddiensten - Toelichting objecten in het uitvoeringsdomein BIO Thema Clouddiensten - Samenvatting AIVD-standpunt en beleidsverkenning BZK BIO Thema Clouddiensten - Toelichting SIVA-basiselementen BIO Thema Clouddiensten - Verantwoording BIO Thema Clouddiensten - Cloudbeveiligingsobjecten binnen het control-domein BIO Thema Clouddiensten - Voorwoord

Onderstaande lijst met brondocumenten verwijst naar voor clouddiensten relevante documenten. Hiervoor geldt:

• Een deel van de documenten kan via Rijksweb, interne overheidswebsites en/of publieke zoekmachines gevonden worden.
• Op NEN-ISO/IEC documenten rusten licentierechten. Voor de overheid zijn die afgekocht. Log hiervoor in via NEN-connect.
• De ISF-documenten, zoals onder andere de SoGP zijn beschikbaar voor leden van het Information Security Forum (ISF). De gebruikersorganisatie moet lid zijn van het ISF.
• De Duitse BSI IT-Grundschutz-, State of the art in IT security-, NORA-, NIST- en CSA-documenten zijn vrij beschikbaar via internet.

Nationale kaders en practices

Overzicht Nationale kaders en practices

Eigenaar	Documentnaam	Referentie	Versie
Algemene Inlichtingen en Veiligheids Dienst	Publieke clouddiensten en gerubriceerde gegevens	9 sep 2019	-
Ministerie van BzK	Verkenning Cloudbeleid voor de Nederlandse Rijksdienst =Concept voor brede discussie=	16 sep 2019	-
Informatie Beveiligings Dienst (IBD)	Handreiking Cloudcomputing in Privacy	IBD 2019	2.0
Informatie Beveiligings Dienst (IBD)	Handreiking Impact Cloudcomputing	IBD 2019	2.0
Informatie Beveiligings Dienst (IBD)	Handreiking Inkoop Clouddiensten	IBD 2019	2.0

Nationale standaarden

Overzicht nationale standaarden

Eigenaar	Documentnaam	Referentie	Versie
NCSC Nationaal Cyber Security Centrum (Ministerie van Justitie en Veiligheid) www.ncsc.nl	Meerdere documenten, zoals de NCSC Webrichtlijnen www.ncsc.nl/documenten	NCSC
NEN Normalisatie En Normen www.nen.nl	NEN-EN-ISO/IEC 27040:2016 en Information technology - Security techniques - Storage security www.nen.nl/NEN-Shop-2/Standard/NENENISOIEC-270402016-en.htm	ISO27040	2016
ICTU www.ictu.nl	NORA Nederlandse Overheids Referentie Architectuur NORA online NORA beveiligingspatronen Beveiligingspatronen	NORA
W.N.B. Tewarie, M.M.V.E. Ter Meer, E.R. Nieuwland	SIVA, SIVA - Methodiek voor de ontwikkeling van Auditreferentiekaders, VU University Press, ISBN978 90 8659 670 6		2014

Internationale standaarden

Overzicht internationale standaarden

Eigenaar	Documentnaam	Referentie	Versie
BSI Bundesamt für Sicherheit in der Informationstechnik www.bsi.bund.de/DE/Home/home_node.html	Cloud ComputingCompliance Controls Catalogue (C5) Criteria to assess the information security of cloud services www.bsi.bund.de/C5	BSI C5	Feb. 2016
	IT-Grundschutz BSI Standard 200-1 Information Security management System (ISMS) BSI Standard 200-2 IT Grundschutz Methodology BSI-Standard 200-3 Risk Analysis based on IT-Grundschutz BSI Standard 200-4 Business Continuity Management (BCM) www.bsi.bund.de/DE/Themen/ITGrundschutz/ITGrundschutzKataloge/itgrundschutzkataloge_node.html	BSI ITG	2013
CSA Cloud Security Alliance https://cloudsecurityalliance.org	Cloud Controls Matrix (CCM) NB: laatste versie is 3.0.1	CSA CCM	1.01 Okt. 2010
ISA International Society of Automation www.isa.org	ISA-62443-2-1-2009 Security for Industrial Automation and Control Systems: Establishing anIndustrial Automation and Control Systems Security Program www.isa.org/templates/one-column.aspx?pageid=111294&productId=116731	ISA-62443-2-1	2009
ISO International Organization for Standardization www.iso.org/home.html	ISO/IEC 17788:2014 Information technology - Cloud computing - Overview and vocabulary www.iso.org/standard/60544.html	ISO17788	2014
	ISO/IEC 17789:2014 Information technology - Cloud computing - Reference architecture www.iso.org/standard/60545.html	ISO17789	2014
	ISO/IEC 17826:2016 Information technology - Cloud Data Management Interface (CDMI) www.iso.org/standard/70226.html	ISO17826	2016
	ISO/IEC 18033-1:2015 Information technology - Security techniques - Encryption algorithms - Part 1: General www.iso.org/standard/54530.html	ISO18033-1	2015
	ISO/IEC 18033-2:2006 Information technology - Security techniques - Encryption algorithms - Part 2: Asymmetric ciphers www.iso.org/standard/37971.html	ISO18033-2	2006
	ISO/IEC 19941:2017 Information technology - Cloud computing - Interoperability and portability www.iso.org/standard/66639.html	ISO19941	2017
	ISO/IEC 27003:2017 Information technology - Security techniques - Information securitymanagement systems – Guidance www.iso.org/standard/63417.html	ISO27003	2017
	ISO/IEC 27005:2018 Information technology - Security techniques - Information security riskmanagement www.iso.org/standard/75281.html	ISO27005	2011
	ISO/IEC 27017:2015 Information technology - Security techniques - Code of practice forinformation security controls based on ISO/IEC 27002 for cloud services www.iso.org/standard/43757.html	ISO27017	2015
	ISO/IEC 27018:2019 Information technology — Security techniques - Code of practice forprotection of personally identifiable information (PII) in public cloud sacting as PII processors www.iso.org/standard/76559.html	ISO27018	2019
	ISO/IEC27036-1:2014 Information technology - Security techniques - Information security forsupplier relationships - Part 1: Overview and concepts www.iso.org/standard/59648.html	ISO27036-1	2014
ISF Information Security Forum www.securityforum.org	Standard of GoodPractice Standard of Good Practice for Information Security 2018 www.securityforum.org/uploads/2016/07/SoGP-2016-Exec-Summary-FINAL-260716.pdf	SoGP	2017
itSMF https://itsmfuk.site-ym.com	ITIL 3 ITIL 3 Foundation Handbook (print version - pack of 10) https://itsmfuk.site-ym.com/store/ViewProduct.aspx?id=13263525	ITIL 3	3
ITU International Telecommunication Union www.itu.in	ITU-T FG-Cloud TR Focus Group on Cloud Computing (FG Cloud Technical Report) Part 1: Introduction to the cloud ecosystem: definitions, taxonomies, usecases and highlevel requirement www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P1-PDF-E.pdf Part 2: Functional requirements and referencearchitecture www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P2-PDF-E.pdf Part 3: Requirements and framework architecture ofcloud infrastructure www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P3-PDF-E.pdf Part 4: Cloud Resource Management Gap Analysis www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P4-PDF-E.pdf Part 5: Cloud security www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P5-PDF-E.pdf Part 6: Overview of SDOs involved in cloud computing www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P6-PDF-E.pdf Part 7: Cloud computing benefits fromtelecommunication and ICT perspective www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/fg/T-FG-CLOUD-2012-P7-PDF-E.pdf	ITU-T FG Cloud Px	1.0 2012
NIST National Institute of Standards and Technology (U.S. Department of Commerce) www.nist.gov	Meerdere standards www.nist.gov/services-resources/standards-and-measurements	NIST
Teletrust (Bundesverband IT-Sicherheit e.V) www.teletrust.de	Richtlijn State of the art in IT Security (Stand der Technik in der IT-Sicherheit) https://www.teletrust.de/fileadmin/docs/fachgruppen/2019-06_TeleTrusT_Richtlijn_State_of_the_art_in_IT_security_NLD.pdf	SotA	2019

Datum waarop document het laatst is gepubliceerd (http://standaarden.overheid.nl/owms/4.0/doc/eigenschappen/dcterms.modified)

Datum waarop de laatste versie is geïmplementeerd of de laatste wijziging is aangebracht.

Betekenisvolle gegevens.

Betekenisvolle gegevens.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Cloud computing is een model voor het mogelijk maken van alomtegenwoordige, handige, on-demand netwerktoegang tot een gedeelde pool van configureerbare computerbronnen (bijvoorbeeld netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten) die snel kunnen worden geleverd en vrijgegeven met een minimale beheersinspanning of interactie met de serviceprovider.