Beleidskaders: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(nieuwe link beleidsbrief RoG)
(geactualiseerd en met nieuw navigatiemenu)
(19 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
__TOC__ [[Image:Kennismodel NORA 2015 - beleidskaders.png|300px|thumb|link=Kennismodel NORA|Beleidskaders aan de basis van principes|right]]
{{Review Kernwaarden banner}}{{Over Beleidskaders}}__TOC__
Bestaand Nationaal en Europees overheidsbeleid stelt kaders voor de inrichting van de dienstverlening van de overheid en het functioneren daarvan. De instrumenten van dit beleid, zoals relevante wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden zijn daarom een belangrijke input voor de NORA. In de wiki zijn onderdelen van het beleidskader dan ook te herkennen als specifiek type [[Categorie::Bron|bron]]: [[Categorie::Beleidskader|Beleidskader]].<br />
==Wat zijn Beleidskaders en waarom zijn ze opgenomen op noraonline?==
Met name de NORA Basisprincipes komen rechtstreeks voort uit beleidskaders. De basis daarvoor was de Burger Service Code: {{Bestand met info|BurgerServiceCode-Werkschrift.pdf|Burger Service Code werkschrift}}
{{#Show: Beleidskader (Begrip) |?Beschrijving}}. De overkoepelende term voor die stukken is Beleidskaders.


==Gezamenlijke analyse van beleidskaders==
Elke architect die een (her-)ontwerp maakt voor een dienst of dienstverlening zal kijken naar de omgeving waarbinnen die dienst moet functioneren. De beleidskaders die er gelden zijn een cruciaal onderdeel van die omgeving. De meeste Beleidskaders die we op noraonline opnemen hebben een impact op (bijna) alle overheidsdiensten en dienstverlening, bijvoorbeeld omdat ze bepalen hoe een goede dienst er uit ziet of welke ontwerpkeuzes bij alle overheden verboden zijn. Veel van deze kaders zijn rechtstreeks gelinkt aan de [[Bindende Architectuurafspraken]] van de NORA, bijvoorbeeld doordat er een [[Kwaliteitsdoelen|Kwaliteitsdoel]] op gebaseerd is, met de daar bij behorende [[Architectuurprincipes]].
Om beleid en architectuurafspraken beter op elkaar aan te laten sluiten is in 2019 een traject gestart door NORA Beheer en beleidsambtenaren bij het ministerie van BZK. De eerste stap hierbij was een inventarisatie: "Welk beleid is afgelopen jaren gemaakt, dat specifiek gericht is op de Digitale Overheid?" en "Zijn de bestaande architectuurafspraken hiermee in lijn?"<br>
In vervolg daarop 2019 heeft de [[NORA Gebruikersraad]] laten onderzoeken op welke manier nieuwe en recente beleidskaders het beste geanalyseerd en verwerkt kunnen worden in de NORA: {{bestand met info|Voorstel pilot beleidskaders 14nov19.pdf|Voorstel pilot beleidskaders}}<br />


In de vergadering van 14 november 2019 heeft de NORA Gebruikersraad besloten in eerste instantie drie actuele beleidskaders te analyseren en een voorstel te doen voor het verwerken daarvan in de principes. Deze beleidskaders zijn:
Een tweede categorie beleidskaders is gelinkt aan [[Thema's]] waarover we op noraonline kennis opbouwen en delen. Deze kaders zijn wellicht niet voor elke dienst in elke omgeving van toepassing, maar wel voor iedereen die iets wil of moet met het thema. Denk bijvoorbeeld aan Europees beleid rond AI's of de Archiefwet bij Duurzame Toegankelijkheid.
: → [[NL_DIGIbeter|NL DIGIbeter]] (OBDO 2018/2019)
: → {{Bestand met info|NL DIGITAAL - Data Agenda Overheid.pdf|NL DIGITAAL - Data Agenda Overheid}}
: → [[Digitale_Basisinfrastructuur|Beleidskader Digitale Basisinfrastructuur]] (OBDO 23apr19)


Voor een overzicht van de ontwikkelingen in deze pilot zie:
Dit laat nog twee restcategorieën beleidskaders over die we niet op noraonline opnemen:
* [[Pilot beleidskaders workshop 1]]
# beleid dat alleen in een bepaald domein of een bepaalde overheidslaag relevant is voor het ontwerp van diensten en dienstverlening nemen we niet op, maar kun je wel vaak terugvinden in de architectuur van dat domein of die overheidslaag (zie [[NORA Familie]]).
* [[Pilot beleidskaders workshop 2]]
# beleid dat niet relevant is voor het ontwerp van diensten en dienstverlening nemen we niet op, aangezien we daar de architect niet mee helpen.
* [[Pilot beleidskaders workshop 3]]
* {{Bestand met info|Notitie wijzigingsvoorstel Principes 2020.pdf|Eerste notitie wijzigingsvoorstel Principes 2020}}


De pilot is geëvalueerd en de NORA Gebruikersraad heeft [https://www.noraonline.nl/wiki/NORA_Gebruikersraad/2020-06-04#Pilot_beleidskaders_en_NORA_architectuurprincipes_.2815.25_uur.2C_Robert_van_Wessel.2C_ter_besluitvorming.29 op 4 juni 2020 besloten] dat halfjaarlijkse bijeenkomsten worden georganiseerd ter analyse van relevante (nieuwe) Beleidskaders en de impact daarvan op NORA Principes, waarbij betrokkenen bij BZK DS deze analyse reviewen.<br>
==Gezamenlijke analyse en beheer van beleidskaders==
Dit is verwerkt in NORA Jaarplannen onder het kopje "Gerichte activiteiten voor de NORA Familie".  
Om beleid en architectuurafspraken beter op elkaar te laten aansluiten wordt sinds 2019 door [[NORA Beheer]], beleidsambtenaren bij het ministerie van BZK en leden van de [[NORA Gebruikersraad]] samengewerkt aan de analyse en het beheer van beleidskaders.  


In vervolg op deze geslaagde pilot, zijn inmiddels ook nog de volgende beleidskaders geanalyseerd:
Het doel van de samenwerking is om zo veel mogelijk relevante beleidsstukken te identificeren en de impact er van op architectuur te bepalen: Vraagt dit beleid om nieuwe architectuurafspraken? Vormt dit beleid een extra onderbouwing van bestaande afspraken, of moeten we juist afspraken gaan herzien? Als we iets moeten herzien, wat is de impact daar dan van in bestaande en nieuwe diensten in de hele publieke sector?
: → Digitale Overheid - Interactiestrategie, een raamwerk voor denken, samenwerking en actie
: → [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brieven/2019/07/11/beleidsbrief-regie-op-gegevens-nadere-uitwerking beleidsbrief Regie op Gegevens] (TK 11jul19)
: → Kennisbank Openbaar Bestuur - Betere én goedkopere dienstverlening op basis van het gebruikersperspectief
: → Kennisbank Openbaar Bestuur - Visie BETERE DIENSTVERLENING OVERHEID & en Actieprogramma DIENSTVERLENING EN e-OVERHEID
: → Minfin - Een betere overheid voor burgers en bedrijven & Brede maatschappelijke heroverweging
: → NL Digibeter Toolbox voor Ethisch Verantwoorde Innovatie
: → Overheidsbrede implementatieagenda digitale dienstverlening 2017
: → Regeerakkoord 2017, Vertrouwen in de toekomst
: → VNG Position Paper Dienstverlening


==Beleidskaders inventarisatie bij BZK==
De hoop is dat steeds meer beleidsmakers er aan denken dat hun beleid effect heeft op architectuur, zodat al voordat het definitief is vastgesteld al een analyse en eventueel een gesprek kan plaatsvinden. Tot die tijd hebben we de hulp nodig van architecten en beleidsambtenaren om aan de bel te trekken als er nieuw beleid aan komt of al is ingegaan.
Eind 2019 hebben beleidsmedewerkers van BZK aangegeven dat de volgende beleidskaders reeds vastgesteld zijn:
* [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2017/04/18/rapport-van-destudiegroep-informatiesamenleving-en-overheid-maak-waar rijksoverheid.nl Maak Waar] (Nationaal 18apr17)
* {{Bestand met info|DIO notitie I-Overleg eenmalig inloggen.pdf|Notitie eenmalig inloggen}}
* {{Bestand met info|Verhogen informatieveiligheid bij de overheid.pdf|TK stuk 26643 inzake veiligheid}}


Daarnaast zijn diverse stukken in voorbereiding voor vaststelling en daarmee relevant voor architectuur-review en -analyses om impact ervan op de inrichting van de dienstverlening te bepalen:
* {{Maillink|to=nora@ictu.nl|cc=eric.brouwer@ictu.nl|subject=nieuw beleidskader (in wording) aanmelden voor analyse impact op architectuur|linktext=Beleidskader aanmelden voor analyse}}
{{#ask: [[Categorie:Beleid]][[Categorie:Inventarisatie]][[Categorie:Digitale overheid]]
* {{Maillink|to=nora@ictu.nl|cc=eric.brouwer@ictu.nl|subject=deelnemen aan analyse beleidskaders|linktext=Jezelf aanmelden om mee te helpen in de analyse}}
|format=ul
* [[Vervolg pilot beleidskaders|Historie beheer & analyse beleidskaders]]
|limit=100
 
==Beleidskaders in de overheidslagen==
* [http://www.gemmaonline.nl/index.php/Ontwikkelingen_en_uitgangspunten_GEMMA_Architectuurprincipes GEMMA - beleidskaders bij gemeenten]
* [https://www.earonline.nl/index.php/Categorie:Bronnen EAR - beleidskaders bij het Rijk]
* [https://www.wilmaonline.nl/index.php/Categorie:Drivers WILMA - beleidskaders bij Waterschappen]
 
==Overzichten beleidskaders==
===Overzicht Beleidskaders die gerelateerd zijn aan Kwaliteitsdoelen===
Hieronder staan alle Beleidskaders die een directe band hebben met de actuele [[Kwaliteitsdoelen]]. Deze band is in de wiki getypeerd met de relatie [[Eigenschap:Vindt grondslag in|vindt grondslag in]], hetgeen je in lekentaal kunt lezen als: "dit kwaliteitsdoel is mede gebaseerd op".
{{#ask:[[Categorie:Beleidskaders]][[Status actualiteit::Actueel]][[-Vindt grondslag in::+]]
|?-Vindt grondslag in=Kwaliteitsdoel dat er mede op gebaseerd is
|mainlabel=Titel beleidskader
|format=broadtable
|class=datatable
|limit=200
|sort=-Vindt grondslag in
}}
}}


==Overzicht Beleidskaders die als bron gebruikt zijn voor NORA Principes en/of thema's==
===Overzicht Beleidskaders die als bron gebruikt zijn voor NORA Thema's/Onderwerpen en overige pagina's===
Er zijn al veel beleidskaders opgenomen in de NORA. Die zijn gebruikt als bron bij het beschrijven van een principe, begrip of thema. Met de relatie [[Eigenschap:Is beinvloed door|''Is beinvloed door'']] is de link gelegd tussen zo'n NORA principe, begrip of thema en het beleidskader dat (mede) als bron heeft gediend. Dit is terug te zien in een [[Grafisch overzicht relatie principes en beleidskaders|grafisch overzicht]] of de onderstaande lijst (met tussen haakjes de specifieke pagina's die er door beïnvloed zijn):<br />
Hieronder staan alle Beleidskaders die met een directe band hebben met een pagina in NORA, zoals een themapagina. Deze band is in de wiki getypeerd met de relatie [[Eigenschap:Is beinvloed door|Is beinvloed door]].
NB: ook pagina's die zelf niet meer actueel zijn staan hier nog vermeld, zolang het beleidskader dat het beïnvloed heeft nog als actueel aangemerkt is.  


Onderstaande stukken zijn dus ergens in de NORA gebruikt als bron. Ze zijn echter niet geheel geanalyseerd om alle daaruit relevante informatie te verwerken in de NORA.
{{#ask:[[Categorie:Beleidskaders]][[Status actualiteit::Actueel]][[-Is beinvloed door::+]]
|format=broadtable
{{#ask:[[Categorie:Beleidskaders]]
|?-Is beinvloed door=Pagina die er door beïnvloed is
|format=ul
|mainlabel=Titel beleidskader
|?-Is beinvloed door=
|order=ascending
|order=ascending
|limit=100
|class=datatable
|limit=200
|searchlabel=Beleidskaders
|searchlabel=Beleidskaders
}}
}}
 
===Nog te analyseren beleidskaders===
==Beleidskaders bij enkele NORA-dochters==
{{:Nog te analyseren beleidskaders}}
* [http://www.gemmaonline.nl/index.php/Ontwikkelingen_en_uitgangspunten_GEMMA_Architectuurprincipes GEMMA beleidskader bij gemeenten]
* [http://www.earonline.nl/index.php/Bron EAR beleidskader bij het Rijk]
* [http://www.wikixl.nl/wiki/petra/index.php/Uitgangspunten PETRA beleidskader bij Provincies]
* [http://www.wikixl.nl/wiki/wilma/index.php/Uitgangspunten WILMA beleidskader bij Waterschappen]
 
[[Categorie:Over Beleidskaders]]
[[Categorie:Over Beleidskaders]]

Versie van 3 feb 2023 11:42


Wat zijn Beleidskaders en waarom zijn ze opgenomen op noraonline?[bewerken]

NORA is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden.. De overkoepelende term voor die stukken is Beleidskaders.

Elke architect die een (her-)ontwerp maakt voor een dienst of dienstverlening zal kijken naar de omgeving waarbinnen die dienst moet functioneren. De beleidskaders die er gelden zijn een cruciaal onderdeel van die omgeving. De meeste Beleidskaders die we op noraonline opnemen hebben een impact op (bijna) alle overheidsdiensten en dienstverlening, bijvoorbeeld omdat ze bepalen hoe een goede dienst er uit ziet of welke ontwerpkeuzes bij alle overheden verboden zijn. Veel van deze kaders zijn rechtstreeks gelinkt aan de Bindende Architectuurafspraken van de NORA, bijvoorbeeld doordat er een Kwaliteitsdoel op gebaseerd is, met de daar bij behorende Architectuurprincipes.

Een tweede categorie beleidskaders is gelinkt aan Thema's waarover we op noraonline kennis opbouwen en delen. Deze kaders zijn wellicht niet voor elke dienst in elke omgeving van toepassing, maar wel voor iedereen die iets wil of moet met het thema. Denk bijvoorbeeld aan Europees beleid rond AI's of de Archiefwet bij Duurzame Toegankelijkheid.

Dit laat nog twee restcategorieën beleidskaders over die we niet op noraonline opnemen:

  1. beleid dat alleen in een bepaald domein of een bepaalde overheidslaag relevant is voor het ontwerp van diensten en dienstverlening nemen we niet op, maar kun je wel vaak terugvinden in de architectuur van dat domein of die overheidslaag (zie NORA Familie).
  2. beleid dat niet relevant is voor het ontwerp van diensten en dienstverlening nemen we niet op, aangezien we daar de architect niet mee helpen.

Gezamenlijke analyse en beheer van beleidskaders[bewerken]

Om beleid en architectuurafspraken beter op elkaar te laten aansluiten wordt sinds 2019 door NORA Beheer, beleidsambtenaren bij het ministerie van BZK en leden van de NORA Gebruikersraad samengewerkt aan de analyse en het beheer van beleidskaders.

Het doel van de samenwerking is om zo veel mogelijk relevante beleidsstukken te identificeren en de impact er van op architectuur te bepalen: Vraagt dit beleid om nieuwe architectuurafspraken? Vormt dit beleid een extra onderbouwing van bestaande afspraken, of moeten we juist afspraken gaan herzien? Als we iets moeten herzien, wat is de impact daar dan van in bestaande en nieuwe diensten in de hele publieke sector?

De hoop is dat steeds meer beleidsmakers er aan denken dat hun beleid effect heeft op architectuur, zodat al voordat het definitief is vastgesteld al een analyse en eventueel een gesprek kan plaatsvinden. Tot die tijd hebben we de hulp nodig van architecten en beleidsambtenaren om aan de bel te trekken als er nieuw beleid aan komt of al is ingegaan.

Beleidskaders in de overheidslagen[bewerken]

Overzichten beleidskaders[bewerken]

Overzicht Beleidskaders die gerelateerd zijn aan Kwaliteitsdoelen[bewerken]

Hieronder staan alle Beleidskaders die een directe band hebben met de actuele Kwaliteitsdoelen. Deze band is in de wiki getypeerd met de relatie vindt grondslag in, hetgeen je in lekentaal kunt lezen als: "dit kwaliteitsdoel is mede gebaseerd op".

Overzicht Beleidskaders die als bron gebruikt zijn voor NORA Thema's/Onderwerpen en overige pagina's[bewerken]

Hieronder staan alle Beleidskaders die met een directe band hebben met een pagina in NORA, zoals een themapagina. Deze band is in de wiki getypeerd met de relatie Is beinvloed door. NB: ook pagina's die zelf niet meer actueel zijn staan hier nog vermeld, zolang het beleidskader dat het beïnvloed heeft nog als actueel aangemerkt is.

Nog te analyseren beleidskaders[bewerken]

De volgende beleidskaders staan op de rol om te worden geanalyseerd: