Bouwstenen: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(nieuw overzicht met relatie tussen verschillende bouwstenen verduidelijkt)
(sync ontwikkelomgeving)
Regel 1: Regel 1:
NORA zegt: "[[Gebruik de landelijke bouwstenen]]" ([[Gebruik de landelijke bouwstenen|AP07]]). Een bouwsteen [[Bouwsteen (Begrip)|is]] een voorziening die deel uitmaakt van de infrastructuur van de e-overheid. Die erkenning maakt ze dus specifieker dan andere [[Gebruik standaard oplossingen|standaard oplossingen]]. NORA beschrijft deze bouwstenen voor de overheid om architecten te helpen bij hergebruik en de relatie tussen bouwstenen, standaarden en principe-uitspraken te duiden.
__TOC__[[Image:Kennismodel NORA 2015 - bouwstenen.png|300px|thumb|link=Opzet|Bouwsteen als begrip in het kennismodel|right]]Een bouwsteen is gedefinieerd in NORA als: '''"{{#show: Bouwsteen (Begrip) | ?Beschrijving}}"''' Wat een voorziening is, is nog niet nader bepaald. In de praktijk wordt bij bouwstenen gedacht aan een systeem, product, standaard of een stelsel van afspraken.
{{Kaderrechts| In de afgelopen jaren is vanuit verschillende kanten geïnvesteerd in de ontwikkeling van landelijke, herbruikbare voorzieningen die standaardisatie in de hand werken. Om die reden is de samenstelling van de lijst met landelijke bouwstenen enkele keren iets aangepast; NORA biedt het totaalbeeld.
}}


==GDI==
De afgelopen jaren heeft de overheid veel geïnvesteerd in de ontwikkeling en implementatie van bouwstenen, bijvoorbeeld in het programma iNUP. Op dit moment ligt de nadruk vooral op het gebruik en hergebruik van de gerealiseerde bouwstenen. Het wiel hoeft niet meer opnieuw te worden uitgevonden in elk overheidsonderdeel, er hoeft alleen nog gekeken worden welke bouwsteen zich het beste leent voor (her-)gebruik in de specifieke context. Zo faciliteren de bouwstenen efficiënte samenwerking binnen de overheid als geheel.
Regie op landelijke bouwstenen wordt op dit moment gevoerd door de [http://www.digicommissaris.nl Nationaal Commissaris Digitale Overheid] in de '''Generieke Digitale Infrastructuur'''. Deze 'standaarden, producten en voorzieningen' zijn opgedeeld in vier clusters, waarbij de basisregistraties onderdeel zijn van het cluster Gegevens.


===Gegevens===
Het gebruik van bouwstenen is daarom als expliciet strategisch doel opgenomen in de NORA. De invulling daarvan zie je in Basis Principe [[Standaard (Basisprincipe)|BP04]] (Afnemers ervaren uniformiteit in de dienstverlening door het gebruik van standaardoplossingen) en Afgeleid Principe [[Gebruik de landelijke bouwstenen|AP07]] (Gebruik de landelijke bouwstenen).
*[[Digikoppeling]]
*[[Digilevering]]
*[[Digimelding]]
*[[Beheervoorziening BSN (Burgerservicenummer)]]
*[[Stelselcatalogus]]
*[[Basisregistraties]]
**[[BAG (Basisregistraties_Adressen_en_Gebouwen)|BAG - Basisregistraties Adressen en Gebouwen]]
**[[Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)|BGT - Basisregistratie Grootschalige Topografie]]
**[[BLAU (Basisregistratie Lonen Arbeidsverhoudingen en Uitkeringen)|BLAU - Basisregistratie lonen, arbeidsverhoudingen  en uitkeringen]]
**[[BRI (Basisregistratie Inkomen)|BRI - Basisregistratie Inkomen]]
**[[BRK (Basisregistratie Kadaster)|BRK - Basisregistratie Kadaster]]
**[[BRO (Basisregistratie Ondergrond)|BRO - Basisregistratie Ondergrond]]
**[[BRP (Basisregistratie Personen)|BRP - Basisregistratie Personen]]
**[[BRT (Basisregistratie Topografie)|BRT - Basisregistratie Topografie]]
**[[BRV (Basisregistratie Voertuigen)|BRV - Basisregistratie Voertuigen]]
**[[NHR (Basisregistratie Handelsregister)|NHR - Basisregistratie Handelsregister]]
**[[WOZ (Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken)|WOZ - Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken]]


===Dienstverlening===
Vanuit de NORA willen we projecten helpen bij het vinden van de juiste bouwstenen voor hun (vernieuwde) diensten. Onder de kop ''Alle bouwstenen'' vind je daarom de lijst van alle bekende bouwstenen. Elke bouwsteen staat in deze wiki kort beschreven en er staat een link naar de beheerder van de bouwsteen. Om de verbanden tussen de bouwstenen onderling en de relatie met standaarden aan te geven maken we gebruik van een aantal indelingen, elk met hun eigen logica en doel. Daarnaast is ook de releasekalender e-overheid een belangrijke bron bij het kiezen van de juiste bouwstenen, omdat veel bouwstenen nog worden doorontwikkeld.
*[[Overheid.nl]]
*[[Antwoord voor bedrijven]]
*[[MijnOverheid]] (in GDI: "Mijnoverheid.nl")
*[[Samenwerkende catalogi|Samenwerkende Catalogi]]
*[[Webrichtlijnen]]
*[[Ondernemersplein]] (in GDI: "Digitaal Ondernemersplein")
*[[Ondernemingsdossier]]
*[[Berichtenbox voor burgers]]
*[[Berichtenbox voor bedrijven]]
*[[Standard Business Reporting]]
*[[e-factureren|eFactureren]]


===Identificatie en authenticatie===
==Aansluiting op de Europese infrastructuur==
*[[eIDstelsel]]
In veel projecten worden diensten ontwikkeld die over de Nederlandse grenzen heen gaan. Het is daarom belangrijk om de relatie tussen Nederlandse bouwstenen en bouwstenen die (elders) binnen de EU ontwikkeld zijn in kaart te brengen. Het ISA programma van de Europese Commissie is bezig de voorzieningen in kaart te brengen die vanuit Europa aan lidstaten worden aangeboden. Deze ontwikkelingen zijn te volgen via de pagina [[Architectuur internationaal]].
*[[DigiD]]
*[[DigiD machtigen]] (werd in i-NUP als onderdeel van DigiD genoemd)
*[[eHerkenning]]


===Interconnectiviteit (&Veiligheid)===
{{Kaderrechts| Verschil met GDI.
*[[Diginetwerk]]
Met de komst van de NCDO en haar verantwoordelijkheid voor de Gemeenschappelijke Digitale Infrastructuur (GDI), is de vraag ontstaan of hier nog een verschil is met de ‘infrastructuur van de overheid’ uit de NORA-definitie van de term bouwsteen. De NCDO geeft immers een uitputtende opsomming welke standaarden, producten en voorzieningen tot de GDI behoren. De GDI is bovendien niet organisatie-, sector- of domeinspecifiek, net als de NORA. Toch is er (op dit moment) nog wel verschil tussen de lijst met bouwstenen van GDI en NORA: De NORA heeft alle bouwstenen opgenomen die in de praktijk worden onderkend, hetgeen er méér zijn dan in de GDI.  
*[[Digipoort]]
}}
*[[PKIOverheid|Certificering/PKI Overheid]]
*Standaardenlijst
*Standaarden inclusief [[Lijst Open Standaarden voor Pas Toe of Leg Uit|pas-toe-of-leg-uit-lijst zoals geformuleerd door het Forum]]
*[[NORA]]
 
==NUP bouwstenen, geen onderdeel van de GDI==
NUP, en haar opvolger i-NUP, gaven een lijst die grotendeels overeen komt met de GDI. Bij de GDI zijn enkele bouwstenen toegevoegd. Op de GDI is [[14+ netnummer]] verdwenen. 14+netnummer is vooral voor gemeenten (Rijksoverheid heeft het nummer 1400).
Het [[Burgerservicenummer (BSN)|Burgerservicenummer]] is vervangen door [[Beheervoorziening BSN (Burgerservicenummer)]].
 
==Forum Standaardisdatie, getoetste voorzieningen==
Het Forum en (voormalig) College Standaardisatie hebben drie voorzieningen getoetst, die voldoende (bewezen) kwaliteit hebben en binnen het bouwwerk van de i-Overheid te passen. [[MijnOverheid]] en [[eHerkenning]] zijn opgenomen inde GDI, [[Suwinet-Inkijk]] niet.
 
==Europese infrastructuur==
Het ISA programma van de Europese Commissie is bezig de voorzieningen in kaart te brengen die vanuit Europa aan lidstaten worden aangeboden.


Deze ontwikkelingen zijn te lezen op de pagina [[Architectuur internationaal]].
==Alle bouwstenen==
* Alfabetische lijst van [[Alle Bouwstenen|alle Bouwstenen]]
* [[Indeling bouwstenen katern strategie|Indeling in Contactfunctie, Identity Management, Basisregistraties, Elektronische informatieuitwisseling]] (zoals gebruikt in [[NORA 3.0 katern Strategie|Katern Strategie]])
* Indeling GDI http://www.digicommissaris.nl/thema/generieke-digitale-infrastructuur-gdi


==Referenties==
==Meer informatie==
* [http://e-overheid.nl/onderwerpen/voortgang-en-planning/releasekalender Releasekalender e-overheid]
* Doorontwikkelkalender Releasekalender http://www.e-overheid.nl/onderwerpen/voortgang-en-planning/releasekalender
* De samenhang van diverse bouwstenen worden gevisualiseerd in het initiatief e-topia. Opmerkingen en aanvullingen zijn hierbij zeer welkom. http://www.e-topia.nl/
* [[Bouwstenen en gebruikte standaarden]]
* [[Basisarchitectuur overheidsorganisatie in relatie tot bouwstenen]]

Versie van 11 mei 2015 00:10

Bouwsteen als begrip in het kennismodel

Een bouwsteen is gedefinieerd in NORA als: "Voorziening die deel uitmaakt van de infrastructuur van de e-overheid." Wat een voorziening is, is nog niet nader bepaald. In de praktijk wordt bij bouwstenen gedacht aan een systeem, product, standaard of een stelsel van afspraken.

De afgelopen jaren heeft de overheid veel geïnvesteerd in de ontwikkeling en implementatie van bouwstenen, bijvoorbeeld in het programma iNUP. Op dit moment ligt de nadruk vooral op het gebruik en hergebruik van de gerealiseerde bouwstenen. Het wiel hoeft niet meer opnieuw te worden uitgevonden in elk overheidsonderdeel, er hoeft alleen nog gekeken worden welke bouwsteen zich het beste leent voor (her-)gebruik in de specifieke context. Zo faciliteren de bouwstenen efficiënte samenwerking binnen de overheid als geheel.

Het gebruik van bouwstenen is daarom als expliciet strategisch doel opgenomen in de NORA. De invulling daarvan zie je in Basis Principe BP04 (Afnemers ervaren uniformiteit in de dienstverlening door het gebruik van standaardoplossingen) en Afgeleid Principe AP07 (Gebruik de landelijke bouwstenen).

Vanuit de NORA willen we projecten helpen bij het vinden van de juiste bouwstenen voor hun (vernieuwde) diensten. Onder de kop Alle bouwstenen vind je daarom de lijst van alle bekende bouwstenen. Elke bouwsteen staat in deze wiki kort beschreven en er staat een link naar de beheerder van de bouwsteen. Om de verbanden tussen de bouwstenen onderling en de relatie met standaarden aan te geven maken we gebruik van een aantal indelingen, elk met hun eigen logica en doel. Daarnaast is ook de releasekalender e-overheid een belangrijke bron bij het kiezen van de juiste bouwstenen, omdat veel bouwstenen nog worden doorontwikkeld.

Aansluiting op de Europese infrastructuur[bewerken]

In veel projecten worden diensten ontwikkeld die over de Nederlandse grenzen heen gaan. Het is daarom belangrijk om de relatie tussen Nederlandse bouwstenen en bouwstenen die (elders) binnen de EU ontwikkeld zijn in kaart te brengen. Het ISA programma van de Europese Commissie is bezig de voorzieningen in kaart te brengen die vanuit Europa aan lidstaten worden aangeboden. Deze ontwikkelingen zijn te volgen via de pagina Architectuur internationaal.

Verschil met GDI.

Met de komst van de NCDO en haar verantwoordelijkheid voor de Gemeenschappelijke Digitale Infrastructuur (GDI), is de vraag ontstaan of hier nog een verschil is met de ‘infrastructuur van de overheid’ uit de NORA-definitie van de term bouwsteen. De NCDO geeft immers een uitputtende opsomming welke standaarden, producten en voorzieningen tot de GDI behoren. De GDI is bovendien niet organisatie-, sector- of domeinspecifiek, net als de NORA. Toch is er (op dit moment) nog wel verschil tussen de lijst met bouwstenen van GDI en NORA: De NORA heeft alle bouwstenen opgenomen die in de praktijk worden onderkend, hetgeen er méér zijn dan in de GDI.


Alle bouwstenen[bewerken]

Meer informatie[bewerken]

Voorziening die deel uitmaakt van de infrastructuur van de e-overheid.

Een afspraak, standaard, organisatorische of technische voorziening of een combinatie hiervan ten behoeve van de realisatie van de digitale overheid.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Bouwstenen&oldid=12683"