EU organisaties en Nederlandse participatie
EU organisaties en Nederlandse participatie[bewerken]
Informatie moet kunnen stromen in Europa tussen de nationale autoriteiten uit de , die informatie uit moeten wisselen met elkaar en de Europese Commissie. Autoriteiten gebruiken die gegevens om in hun dienstverlening klanten niet steeds om dezelfde input te vragen en om de informatie die gebruikers aanleveren, te kunnen checken bij andere bronnen die geverifieerd zijn.
Deze uitwisseling moet op een veilige, eenduidige en efficiënte manier gedaan worden. De Europese Commissie en haar ambtenaren zijn dan ook op verschillende plekken bezig met beleid dat interoperabiliteit raakt. De DG's die gericht zijn op de Digitale Overheid en de interne bedrijfsvoering van de EU focussen op de informatiestromen tussen overheden en manieren om oplossingen opnieuw te gebruiken. De DG's die gericht zijn op de interne markt kijken naar grensoverschrijdende dienstverlening en de DG's van bepaalde sectoren ontwikkelen beleid om hun eigen sector te ondersteunen en informatie binnen ketens uit te wisselen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste Actoren, EU Programma’s en de Nederlandse participatie voor een overzicht van de interoperabiliteit activiteiten binnen de EU.
Relevante EU organisaties[bewerken]
Onder invloed van beleid en verordeningen, werken Europese overheden in toenemende mate in grensoverschrijdende ketens. Daarvoor is hoogwaardige interoperabiliteit een must. Verschillende Europese instanties ondersteunen de interoperabiliteit. Dat kan beleidsmatig zijn door het afspreken van protocollen en bouwstenen (bijv. eDelivery), maar het kan ook in uitvoerende zin, bijv. door het bieden van centraal te ontsluiten data die de uitwisseling van informatie ondersteunen. Denk bijv. aan een adresregister.
Relevante DG’s (Directoraat-Generaal) die onderdeel zijn van de Europese Commissie:
Binnen een specifiek domein:
DG Employment Social Affairs & Inclusion
DG Taxation and Customs Union (TAXUD)
Relevant voor digitalisering in algemene zin:
DG Communications Networks Content & Technology (CONNECT)
Agentschap INEA (fondsen zoals CEF, Horizon2020)
Programma’s en projecten[bewerken]
In de volgende Europese programma’s is Nederland een actief deelnemende lidstaat:
Justitie: E-Codex
Procurement: OpenPEPPOL
Sociale Zekerheid: EESSI
Interoperable Europe, voortzetting van ISA2
Single Digital Gateway
eHealth
Digital Wallet
EU Trader Portal
Implementatie ETIAS
Implementatie VDA
Vernieuwing API verordening
PNR verordening
…......
Na afloop van EU-programma's worden programma’s die nog niet zijn afgerond, of die door hun succes een vervolg verdienen, vaak overgeheveld naar nieuwe programma's. Een aantal programma’s, zoals eCodex en PEPPOL, worden inmiddels in beheer genomen. Zo ook de EU Trader Portal.
Nederlandse participatie [bewerken]
De Nederlandse participatie in de EU is intensief. Een volledig overzicht op deze pagina is niet te geven, het schetst enkele ontwikkelingen die grote gevolgen kunnen hebben voor Nederlandse overheden. Nederlandse overheden participeren als deelnemer in een Europese (innovatie)projecten, via één van de workpackages van een project. Sommige overheden leiden zelf een workpackage, waarbij ze als trekker ook de taak hebben om andere lidstaten te betrekken. Een andere variant is dat een overheid zelf een project voert dat voor een deel gesubsidieerd wordt door Europa. Daarnaast zijn er natuurlijk talloze projecten die gedaan worden voor de vertaling en uitvoering van Europese richtlijnen en verordeningen. Waarbij deze richtlijnen, verordeningen en beleidsstukken weer in samenwerking met de lidstaten opgesteld worden. Voor dit deel lobbyen niet alleen de overheden, maar ook het bedrijfsleven en andere maatschappelijke vertegenwoordigers in Brussel.
Nederland levert bijvoorbeeld een actieve bijdrage aan discussies over rechten en digitalisering in Europees verband. We dragen actief bij aan discussies en aan de totstandkoming van beleidsstukken in de Raad van Europa. https://www.europa-nu.nl/id/vg9ho48czuz9/raad_van_europa_rve De Raad van Europa ontwikkelt internationaal beleid over de effecten van digitalisering op de mensenrechten in de digitale samenleving. Ook levert onze overheid een actieve bijdrage aan het beleid van de Europese Commissie, onder andere over Artificiële Intelligentie (AI), en bouwen we aan coalities in Europees verband die zich richten op (internationale) borging van publieke waarden in de informatie samenleving. We delen best practices ten aanzien van ethics by design en human centric AI.
Nederlandse participatie per domein (voor zover bekend):[bewerken]
Digitale overheid
Single Digital Gateway, voor meer informatie
De Single Digital Gateway (SDG) geeft burgers en bedrijven makkelijk toegang tot digitale overheidsdienstverlening in de Europese Unie. Burgers en bedrijven kunnen hun weg vinden via een Europees portaal (gateway) Your Europe. Deze centrale toegangspoort verwijst gebruikers door naar een of meerdere overheidsportalen in de verschillende lidstaten, de beschrijvingen daarin zijn in de nationale taal en in het Engels. Via Your Europe kunnen burgers en bedrijven op een eenvoudige manier betrouwbare informatie vinden over overheidsdiensten,-producten en -procedures in Europa. Sommige procedures kunnen ze bovendien online doorlopen. Voor Nederland zijn dat de volgende portalen:
voor burgers: https://www.government.nl/
voor ondernemers: https://business.gov.nl/
Een bedrijf beginnen in Duitsland? Verhuizen naar Spanje? Of studeren in Italië? Eind 2023 is het voor de inwoners van de EU makkelijker om zaken te regelen met Europese overheden.
Zie voor meer informatie over alle onderwerpen.
De Nederlandse implementatie van de SDG Regeling wordt gecoördineerd door het ministerie van BZK, daar werkt ook de Nationaal Coördinator die afstemt met de Commissie en de andere lidstaten. De Nationaal coördinator wordt ondersteund door een bureau dat is ondergebracht bij ICTU, gestart in 2019. Alle informatie van dit programma is terug te vinden op deze pagina.
Zorg
eHealth eHealth
De eHealth Digital Service Infrastructure (eHDSI of eHealth DSI) zijn diensten voor grensoverschrijdende uitwisseling van gezondheidsgegevens in het kader van de Connecting Europe Facility (CEF). eHDSI zet de kern- en generieke services, zoals gedefinieerd in de CEF, in voor inmiddels drie use cases:
patiëntoverzicht, Patient Summary (PS)
medicijn voorschrift, ePrescription (eP)
patientdossiers, Original Clinical Document (OrCD-A)
De generieke diensten omvatten de implementatie van gegevensuitwisseling op landenniveau, de kerndiensten op EU-niveau. De Commissie ondersteunt lidstaten om alle operationele zaken van de CEF eHealth eHDSI af te handelen. Het is bedoeld om ervoor te zorgen dat de Europese Commissie het implementatieproces van de DSI registreert met actieve deelname van de lidstaten, ook gebruikersorganisaties en standaardisatie-instellingen spelen daar een rol in.
Op de volgende pagina kunt u meer informatie vinden (dit vereist een account bij de Europese Commissie):
https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/wikis/x/Zt7zN
PIEZO PIEZO
Nederlandse programma: PIEZO, samenwerking tussen ICTU, NICTIZ en CIBG (2017 – 2021):
https://www.youtube.com/watch?v=xGthKp0iPz4
https://www.nictiz.nl/programmas/internationaal/piezo-programma-implementatie-europese-zorgdiensten/
Nederlandse vervolgprogramma: BAUXIET (2021 - ….)
Behoeftepeiling Europese gegevensuitwisseling afgerond april 2021 Start programmavoorbereidingen Patient Summary – A, 2021 Q4
Justitie
eCodex Uitwisseling justitiële gegevens
Justitie is een van de eerste domeinen waar Europese samenwerking en gegevensuitwisseling hoog op de agenda stond. De eerste samenwerking startte in 2000 – 2010 #check# en leidde tot de start van e-Codex, een programma met grensoverschrijdend pilots waar Nederland een van de trekkers in was. Inmiddels wordt eCodex in beheer genomen en vanuit een aantal Europese verordeningen formeel verankerd. In een overall eJustice verordening ligt het voorstel op tafel om voortaan alle uitwisseling digitaal en via hetzelfde (e-Codex) netwerk aan knooppunten te laten verlopen. Als voorloper daarop wordt in twee specifieke uitwisselprocessen al gewerkt aan een implementatie die in 2025 in alle lidstaten gereed moet zijn: de uitwisseling van “bewijs verkrijging” (rechtspraak) en het grensoverschrijdende “betekenen” (uitreiken van een vonnis in een andere lidstaat door een gerechtsdeurwaarder).
e-CODEX ontwikkelt technische oplossingen die worden gebruikt in of tussen lidstaten ter ondersteuning van grensoverschrijdende processen op het gebied van justitie. In e-CODEX hebben de lidstaten gezamenlijk interoperabele bouwstenen ontwikkeld en geimplementeerd door middel van pilots. In de pilots worden oplossingen ontwikkeld in verschillende onderdelen, van veilig transport tot identiteit en rechten management om normen te documenteren. De ontwikkelde oplossingen zorgen voor een veilige omgeving voor gebruikers, variërend van burgers en bedrijven tot leden van verschillende juridische beroepen, om toegang te krijgen tot een breed scala van juridische diensten in heel Europa.
e-CODEX biedt oplossingen in grensoverschrijdende e-justitietoepassingen die:
veilige grensoverschrijdende elektronische communicatie faciliteren door het gebruik van federatieve elektronische identiteits- en handtekeningverificatie;
veilig en betrouwbaar grensoverschrijdend transport en routering van documenten en gegevens mogelijk maken;
de verwerking van documenten en metadata mogelijk maken voor grensoverschrijdende gerechtelijke procedures.
Sociale zekerheid
EESSI Elektronische gegevensuitwisseling voor het sociale domein
In de sociale zekerheid is EESSI is een netwerk van knooppunten dat instellingen in de hele EU helpt om sneller en veiliger informatie uit te wisselen met betrekking tot verschillende takken, zoals toepasselijke wetgeving, ziekte, beroepsziekten en arbeidsongevallen, pensioenen, werkloosheid en gezinsbijslagen, zoals vereist door de EU-regels inzake coördinatie van de sociale zekerheid. Dus terwijl het systeem door instellingen onderling wordt gebruikt, profiteert u als burger van deze elektronische uitwisselingen zoals in het verleden, vóór EESSI, die op papier waren. Het was tijdrovend en gevoelig voor fouten en verlies van gegevens of documenten. Houd er rekening mee dat voor een directe digitale ervaring tussen een burger en een instelling in een EU-land een andere oplossing, de European Social Security Pass genaamd, wordt getest en de eerste resultaten zal opleveren in de eerste helft van 2022.
Alle grensoverschrijdende communicatie van dossiers in de sociale zekerheid tussen nationale instanties moet plaatsvinden via EESSI: instanties wisselen gestructureerde elektronische documenten uit en volgen gemeenschappelijk overeengekomen procedures om ze te verwerken. In Nederland hebben we het dan over CAK, SVB, UWV en Belastingdienst. Deze documenten worden via EESSI naar de juiste bestemming gestuurd bij de erkende instellingen in een andere lidstaat. Medewerkers van instellingen kunnen de juiste bestemming in deelnemende landen vinden door een repository van nationale instellingen (ook wel: gouden gids) te raadplegen.
Procurement
OpenPEPPOL Digitale facturatie tussen Europese lidstaten
Handel Iedere handelaar in Nederland die goederen importeert of exporteert en deze goederen (tijdelijk) opslaat op Nederlands grondgebied heeft te maken met Douane vergunningen. Een handelaar kan betaling aan Douane EU bijvoorbeeld uitstellen, omdat de goederen op transport zijn naar de uiteindelijke bestemming binnen Europa. Voor het aanvragen en afhandelen van deze vergunningen is een portaal ingericht door TAXUD. De EU Trader Portal maakt vergunning verlening binnen geheel Europa hiermee eenvoudig. Om gebruik te maken van deze EU portal moet de handelaar inloggen op deze portal, waarbij de handelaar aantoont handelaar te zijn of een administratieve vertegenwoordiger van een handelaar, die officieel geregistreert is in Nederland. Hiervoor heeft Douane eHerkenning gekozen, omdat de betrouwbaarheid op een hoog niveau is en omdat de ene partij, de handelaar, een andere partij (de administratieve vertegenwoordiger) kan machtigen om namens de handelaar de vergunning aan te vragen. Vertegenwoordiging voor de aanvraag van Douane vergunningen komt nl. vaak voor. eHerkenning is daarmee het Nederlandse middel, maar daarnaast heeft natuurlijk ieder EU land een eigen middel om in te loggen. Het portal accepteert al deze middelen, mits goedgekeurd. eHerkenning is dus federatief aangesloten op de Identity en Access oplossing van de EU, deze oplossing heet UUM&DS. UUM&DS heeft de intentie voor meerdere Europese portal applicaties een oplossing te gaan bieden, bijvoorbeeld ook voor de verrekening van de omzetbelasting. Deze oplossing maakt gebruik van de eIDAS node die door de het Directorate General for Informatics is geleverd. Heel mooi is deze samenwerking tussen 2 DG's van Europa. eHerkenningsleveranciers en makelaars in het stelsel hebben samen met Douane een mooie oplossing voor een niet heel simpele inlog case geleverd. Zie voor meer informatie over eHerkenning eHerkenning . Deze oplevering per december 2017 heeft het voorbeeld geleverd voor het gebruik van eHerkenning bij de Nederlandse Belastingdienst.
NL Actoren in domein Europa[bewerken]
BUZA
BZK / PV
EZK
BNC SDG
RINIS
ICTU
Nictiz
Logius
JustId
RvO
RViG
Douane
Defensie
Belangrijke links en naslagwerken[bewerken]
De kennisuitwisselingssite van Europa www.joinup.eu <verder aan te vullen>