Gegevensbeschrijvingen/Handreiking
Het Afgeleide Principe 17 schrijft voor: De aan de dienst gerelateerde informatieobjecten zijn, uniek geïdentificeerd, in een informatiemodel beschreven. Deze handreiking kan u helpen bij het realiseren van dit principe en de onderliggende implicaties. Met de geboden informatie kunt u rekening houden met de verschillende best practices en standaarden die er op dit gebied zijn. Deze handreiking biedt een overzicht van gangbare metagegevens om 'informatie-objecten' te beschrijven. Door de zelfde termen voor metagegevens te gebruiken, vergroot u de vindbaarheid van uw ontsloten gegevens en kunnen uw gegevensdefinities duidelijker te interpreteren zijn (transparanter). Door gebruik te maken van een zelfde systematiek in het beschrijven, is de opzet van uw gegevensmodel eenvoudiger te interpreteren.
Het gebruik van deze handreiking helpt daarmee niet alleen de interoperabiliteit en duurzaamheid van uw gegevenssystemen te vergroten, maar maakt ook de doorlooptijd korter en de zorgvuldigheid groter.
Status
Deze handreiking is opgesteld door een aantal experts met ervaring met het opstellen van metagegevensmodellen bij grotere gegevensregistraties. Het is een eerste inventarisatie van veelvoorkomende metagegevens in grotere gegevensregistraties in Nederland, zonder pretentie van volledigheid. We verwelkomen aanvullingen (architectuur@ictu.nl).
Lees voor meer achtergrondinformatie: Gegevensbeschrijvingen/Achtergrond handreiking gegevensbeschrijvingen.
Inhoud[bewerken]
De handreiking biedt u:
- beschrijvingen van verschillende standaarden voor gegevensbeschrijvingen, en hun visie op het begrip 'informatie-object'
- een metamodel in klassendiagram met een aanbevolen set aan metagegevenstypen;
- een referentielijst bij het metamodel (ODF-spreadsheet, 25 kB), met definities van metagegevenstypen en verwijzingen naar relevante standaarden;
- een lijst van mogelijke waarden voor enkele metagegevenstypen uit het referentiemodel;
- een advies voor het toegankelijk publiceren van gegevensbeschrijvingen, waarmee invulling wordt gegeven aan de laatste implicaties van het principe[1].
Referentiemodel structuur metagegevens[bewerken]
Onderstaand model is een sjabloon van UML classes en hun relaties, gebaseerd op best practices in de overheid[2]. (metagegevens voor informatie-objecten).
Bij dit referentiemodel hoort de referentielijst (ODF-spreadsheet, 25 kB), met definities van de in het model genoemde metagegevenstypen en verwijzingen naar relevante standaarden.
Beschrijvingen van informatieobjecten bestaan voor uitlopende doelen en in velerlei vormen. Afhankelijk van de aard en het doel van de beschrijving zijn bepaalde metagegevens meer of minder relevant. De metagegevens zijn daarom gegroepeerd in aandachtsgebieden die al dan niet relevant kunnen zijn in een specifieke situatie. Vaker gebruikte metagegevens zijn onderstreept (in het metamodel) of vet weergegeven (in de referentielijst). In verschillende standaarden worden vergelijkbare metagegevenstypen aangeduid met voor de standaard specifieke benamingen en definities. In deze handreiking zijn vergelijkbare metagegevenstypen daarom aangeduid met referentienamen en -definities. Aanbevolen wordt om aan te sluiten bij de voor het beoogde doel meest relevante standaard(en).
Bijlage waardelijsten[bewerken]
Conditietype[bewerken]
- preconditie
- postconditie
- invariant
Datatype[bewerken]
- tekst (string)
- Id
- URI
- booleaans getal (boolean)
- duur (duration)
- datum (date)
- datum_tijd (dateTime)
- jaar (gYear)
- jaar_maand (gYearMonth)
- geheel getal (integer)
- natuurlijk getal (nonNegativeInteger)
- reëel getal (decimal)
- reëel getal (float)
- reëel getal (double)
- punt (GM_Point)
- lijn (GM_Curve)
- vlak (GM_Surface)
- multivlak (GM_Multisurface)
- volume (GM_Solid)
- getal hexadecimaal (hexBinary)
- getal 64 binair (base64Binary)
- keuze (choice)
- samengesteld (union)
Datatype (samengesteld)[bewerken]
- (tekst|ID|URI) (<lengte>|<minimale lengte>..<maximale lengte) <codering>? <beperking>? <taal>?
- getal <lengte>.<decimalen>? <eenheid>?
- (hex|binair 64) (<lengte>|<minimale lengte>..<maximale lengte) <eenheid>?
- (datum|datumTijd|jaar|jaarMaand|duur|float|double|punt|lijn|vlak|multivlak|volume)
- booleaans getal
- lijst (list) (<lengte>|<minimale lengte>..<maximale lengte) <formaat>
- samengesteld (union) <datatype> …
- keuze (choice) <datatype> …
Formaat (Distribution)[bewerken]
- RDF/XML
- XSD
- HTML
- ZIP
Lengte[bewerken]
- (<lengte>|<minimale lengte>..<maximale lengte)
- <lengte>.<decimalen>?
- Minimum: (<minInclusiv>waarde|<minExclusiv>waarde)
- Maximum: (<maxInclusiv>waarde|<maxExclusiv>waarde)
Licentietype[bewerken]
- openbaar: zonder restricties
- openbaar: met restricties
- autorisatie: doelbinding wettelijk
- autorisatie: doelbinding autorisatiebesluit of certificaat
Mutatietype[bewerken]
- opvoeren
- wijzigen
- beëindigen
Rol[bewerken]
- actor
- agent
- bronhouder
- registratiehouder
- overige (Zie zaaktype)
Voetnoten[bewerken]
- ↑ 'De beschrijving is op internet gepubliceerd en voor mensen leesbaar (toegankelijk)' en: 'De beschrijving is bij voorkeur ook machinaal lees- en interpreteerbaar (toegankelijk)'.
- ↑ De best practices zijn verzameld door de Werkgroep AP17, waarbij vooral gekeken is naar courante standaarden