Gegevenswoordenboeken binnen gegevensmanagement: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(met categorie Over Gegevenswoordenboeken)
k (Typefout)
(8 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<noinclude>{{Gegevensmanagement|auteurs=Henk Nijstad (Kennisnet), Robert van Wessel (ICTU)|status=eerste concept| feedback=H.Nijstad@kennisnet.nl}}[[Categorie:Over Gegevenswoordenboeken]]</noinclude>
<noinclude>{{Gegevensmanagement|auteurs=Werkgroep gegevenswoordenboeken| feedback=H.Nijstad@kennisnet.nl}}</noinclude>
==Historie en proces==
Op de [[NORA Gebruikersdag 29 mei 2018|NORA Gebruikersdag van 29 mei 2018]] is er een eerste kennissessie geweest over gegevenswoordenboeken in de publieke sector: [[Themasessie Het ABC voor Gegevenswoordenboeken|Het ABC voor Gegevenswoordenboeken]]. Naar aanleiding hiervan is een [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeFgTLJYM28o_WtEoO0DG7Gby7Ede4nJrmyXOYQg9UxtZamyg/viewform?usp=sf_link google enquête] gehouden om informatie te verzamelen en te inventariseren wie er mee willen werken aan het vervolg.


Op 24 september 2018 is de [[Werkgroep Gegevenswoordenboeken startsessie|startbijeenkomst]] geweest van een nieuw werkgroepje. Er zijn 5 thema’s benoemd waarmee de NORA verrijkt gaat worden:
==Hoe kunnen gegevenswoordenboeken goed gegevensmanagement ondersteunen?==
# Het doel en belang van gegevenswoordenboeken;                                                   
Gegevens blijven steeds vaker niet binnen een enkele organisatie, keten of domein, maar worden uitgewisseld en hergebruikt in een andere context. Een basisvoorwaarde om dat verantwoord te doen, is dat je precies weet wat de gegevens die je uit gaat wisselen betekenen in de oorspronkelijke context. Hiervoor zijn eenduidige beschrijvingen van die gegevens nodig, die je verzamelt in één of meer gegevenswoordenboeken.
# Types gegevenswoordenboeken en hun functies, invulling binnen semantisch vlak;                                 
 
# Ontwerp-handreikingen voor gegevenswoordenboeken (of een andere titel):
Gegevenswoordenboeken zijn hiermee een instrument binnen gegevensmanagement, dat je gebruikt om de interoperabiliteit tussen systemen en domeinen te verbeteren en begripsverwarring te voorkomen. In de praktijk verschillen gegevenswoordenboeken sterk in aard en vorm, waardoor de (her-)gebruiker vaak andere verwachtingen heeft als de opsteller. In het artikel [[Wat is een gegevenswoordenboek?]] pleiten we er daarom voor om een gemeenschappelijke taal te ontwikkelen om onze gegevenswoordenboeken te beschrijven. Als basis van die taal kunnen de kaders van NORA dienen, met name het [[Vijflaagsmodel]] en het [[Nationaal Semantisch Vlak]], en het conceptueel framework van het [[MIM (Metamodel voor informatiemodellen)| Metamodel voor Informatiemodellen (MIM)]].
# Governance en beheer van Gegevenswoordenboeken
 
# Publicatie van gegevenswoordenboeken (o.a. API, viewers per doelgroep, etc.)
Die taal testen we uit op een aantal bestaande gegevenswoordenboeken: heeft een dergelijke beschrijving meerwaarde? De manier waarop we dat gedaan hebben en de conclusies vind je in het artikel [[Modellering van gegevens]].  
==Planning, meedenken en contact==
==Gegevenswoordenboeken goed inrichten==
Het streven is om eind dit jaar (2018) een eerste versie hiervan te kunnen publiceren.
Henk Nijstad (Kennisnet) heeft vanuit de [[Expertgroep Gegevensmanagement]] een brede enquête uitgezet bij beheerders van gegevenswoordenboeken en andere experts die onder andere in ging op de vraag waar aan voldaan moet zijn om te kunnen zeggen dat je gegevenswoordenboek goed is ingericht. Vanuit die enquête kwam niet alleen veel kennis, maar ook een groepje enthousiaste mensen die elkaar willen ontmoeten rond dit onderwerp. Wie zich daar in de toekomst bij aan wil sluiten is welkom, neem even contact op met Henk, {{Maillink|to=h.nijstad@kennisnet.nl|cc=nora@ictu.nl|subject=werkgroep gegevenswoordenboeken|text=H.Nijstad@kennisnet.nl}}.
Wil je bijdragen (zelf input inbrengen, tegenlezen, etc) dan ben je van harte welkom. Je kunt je aanmelden via {{Maillink|to=nora@ictu.nl|cc=h.nijstad@kennisnet.nl|linktekst=nora@ictu.nl|subject=Ik wil meedoen met de werkgroep Gegevenswoordenboeken}} of zodra er concepten in de wiki staan direct een nieuw concept voorstellen of een opmerking op de overlegpagina plaatsen. Alle content die gemaakt wordt zal via deze pagina ontsloten worden. Wil je zeker zijn dat je niets mist, plaats deze pagina dan op je [[Speciaal:Volglijst|volglijst]] door boven de pagina met het driehoekje naast het zoekveld het uitrolmenu te activeren en te kiezen voor 'volgen.'
 
De kennis van de groep is in eerste versie verwerkt tot de volgende pagina's:
 
* [[Wat is een gegevenswoordenboek?]]
* [[Het belang van goed ingerichte gegevenswoordenboeken]]
* [[Governance van gegevenswoordenboeken]]
* [[Beheer van gegevenswoordenboeken]]
* [[Publicatie gegevenswoordenboeken]]
==Lijst met bestaande gegevenswoordenboeken==
NORA biedt al jaren een lijst met bestaande gegevenswoordenboeken. Deze lijst zal op basis van de nieuw-verzamelde kennis aangevuld worden, zodat er niet alleen meer gegevenswoordenboeken op komen te staan, maar je ook beter kunt zien wat de aard en vorm van het woordenboek is. Als iedereen zijn 'eigen' woordenboek of informatiemodel goed beschrijft, weten we immers wat we aan elkaar hebben. Ben je beheerder van een gegevenswoordenboek, check dan even of je al op de lijst staat en we je contactgegevens hebben. Ontbreekt er iets of is een actualisatie nodig, mail dat dan naar {{Maillink|to=nora@ictu.nl|text=nora@ictu.nl|subject=actualisatie / aanvulling ijst gegevenswoordenboeken}}.
 
: → [[Gegevenswoordenboeken|Alle gegevenswoordenboeken]]

Versie van 24 dec 2020 17:37


Onderdeel van
Thema's
Contact
Arjen Santema
H.Nijstad@kennisnet.nl
Status
Actueel
Auteurs

Werkgroep gegevenswoordenboeken

Hoe kunnen gegevenswoordenboeken goed gegevensmanagement ondersteunen?[bewerken]

Gegevens blijven steeds vaker niet binnen een enkele organisatie, keten of domein, maar worden uitgewisseld en hergebruikt in een andere context. Een basisvoorwaarde om dat verantwoord te doen, is dat je precies weet wat de gegevens die je uit gaat wisselen betekenen in de oorspronkelijke context. Hiervoor zijn eenduidige beschrijvingen van die gegevens nodig, die je verzamelt in één of meer gegevenswoordenboeken.

Gegevenswoordenboeken zijn hiermee een instrument binnen gegevensmanagement, dat je gebruikt om de interoperabiliteit tussen systemen en domeinen te verbeteren en begripsverwarring te voorkomen. In de praktijk verschillen gegevenswoordenboeken sterk in aard en vorm, waardoor de (her-)gebruiker vaak andere verwachtingen heeft als de opsteller. In het artikel Wat is een gegevenswoordenboek? pleiten we er daarom voor om een gemeenschappelijke taal te ontwikkelen om onze gegevenswoordenboeken te beschrijven. Als basis van die taal kunnen de kaders van NORA dienen, met name het Vijflaagsmodel en het Nationaal Semantisch Vlak, en het conceptueel framework van het Metamodel voor Informatiemodellen (MIM).

Die taal testen we uit op een aantal bestaande gegevenswoordenboeken: heeft een dergelijke beschrijving meerwaarde? De manier waarop we dat gedaan hebben en de conclusies vind je in het artikel Modellering van gegevens.

Gegevenswoordenboeken goed inrichten[bewerken]

Henk Nijstad (Kennisnet) heeft vanuit de Expertgroep Gegevensmanagement een brede enquête uitgezet bij beheerders van gegevenswoordenboeken en andere experts die onder andere in ging op de vraag waar aan voldaan moet zijn om te kunnen zeggen dat je gegevenswoordenboek goed is ingericht. Vanuit die enquête kwam niet alleen veel kennis, maar ook een groepje enthousiaste mensen die elkaar willen ontmoeten rond dit onderwerp. Wie zich daar in de toekomst bij aan wil sluiten is welkom, neem even contact op met Henk, h.nijstad@kennisnet.nl.

De kennis van de groep is in eerste versie verwerkt tot de volgende pagina's:

Lijst met bestaande gegevenswoordenboeken[bewerken]

NORA biedt al jaren een lijst met bestaande gegevenswoordenboeken. Deze lijst zal op basis van de nieuw-verzamelde kennis aangevuld worden, zodat er niet alleen meer gegevenswoordenboeken op komen te staan, maar je ook beter kunt zien wat de aard en vorm van het woordenboek is. Als iedereen zijn 'eigen' woordenboek of informatiemodel goed beschrijft, weten we immers wat we aan elkaar hebben. Ben je beheerder van een gegevenswoordenboek, check dan even of je al op de lijst staat en we je contactgegevens hebben. Ontbreekt er iets of is een actualisatie nodig, mail dat dan naar nora@ictu.nl.

Alle gegevenswoordenboeken