Gegevenswoordenboeken binnen gegevensmanagement
- Onderdeel van
- Thema's
- Contact
- Arjen Santema
- H.Nijstad@kennisnet.nl
- Status
- Actueel
- Auteurs
Henk Nijstad (Kennisnet), Robert van Wessel (ICTU)
Hoe kunnen gegevenswoordenboeken betrouwbare en veilige gegevensmanagement ondersteunen?[bewerken]
Een gegevenswoordenboek maakt het mogelijk om gegevens eenduidig en gedetailleerd te beschrijven. Het hebben van een gegevenswoordenboek is voor een publieke of private sector geen doel op zich. Een gegevenswoordenboek is een instrument om te komen tot iets anders, vooral op het vlak van interoperabiliteit: de gestructureerde uitwisseling van informatie tussen informatiesystemen. Gegevenswoordenboeken functioneren in een omgeving waarin enerzijds overkoepelende kaders van wet- en regelgeving en ketenprocessen een rol spelen en anderzijds de technische wereld van informatiesystemen, koppelvlakken en webservices. De gegevenswoordenboeken vervullen een centrale schakelfunctie: ze beschrijven ketenprocessen en -semantiek in kaders en richtlijnen voor de ontwikkeling van informatie- en communicatie-technologische systemen.
Gegevenswoordenboeken zelf zijn niet zo eenvoudig te definiëren en te gebruiken. Uit navraag bij beheerders en experts van gegevenswoordenboeken blijkt namelijk dat, gezien de oorsprong vanuit de wet- en regelgeving, er grote verschillen bestaan in de aanpak van gegevenswoordenboeken. Er is ook sprake van grote verscheidenheid in terminologie. Het Vijflaagsmodel van de NORA en het Metamodel voor Informatiemodellen (MIM) van VNG Realisatie, het Kadaster en GeoNovum bieden ondersteuning om gegevenswoordenboeken beter te kunnen beschrijven en begrijpen. Zie: Wat is een gegevenswoordenboek?
De meerwaarde van gegevenswoordenboeken[bewerken]
Het gebruik van gegevenswoordenboeken bevordert de samenwerking in ketens of domeinen, voorkomt dat je langs elkaar heen praat en kan je bovendien een hoop dubbel werk en kosten besparen. Binnen de Expertgroep Gegevensmanagement is er een werkgroep Gegevenswoordenboeken bezig geweest met het vergaren van kennis rond gegevenswoordenboeken. In het verslag van de Themasessie Het ABC voor Gegevenswoordenboeken staan vragen geformuleerd die de groep van belang vindt om antwoord op te kunnen geven. Op basis van die vragen heeft de Expertgroep een aantal onderwerpen binnen het thema Gegevenswoordenboeken onderscheiden, waarover kennis is verzameld. Ga naar de volgende pagina's:
- Het belang van goed ingerichte gegevenswoordenboeken
- Governance van gegevenswoordenboeken
- Beheer van gegevenswoordenboeken
- Publicatie gegevenswoordenboeken
De NORA biedt ook een overzicht van reeds bekende gegevenswoordenboeken. Hier kun je de definities van de verschillende sectoren vinden, en/of de contactgegevens van de beheerder van het gegevenswoordenboek om meer informatie te krijgen.