Geo/FAQ: verschil tussen versies
(links geheckt en gecorrigeerd) |
|||
Regel 1: | Regel 1: | ||
===Wanneer is Geo relevant bij een architectuur?=== | ===Wanneer is Geo relevant bij een architectuur?=== | ||
− | + | GEO is relevant als er ruimtelijke data, analyses of kaart-visualisaties betrokken zijn. Ruimtelijke data is data die verwijst naar locaties of zelf geometrie bevat. 80% van alle informatie heeft een locatiecomponent en bevat geodata, dus geo is al snel van belang. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | Geo neemt in de architectuur van belang toe als de applicatie of website zelf geodata maakt of bewerkt. Geodata vereist speciale opslagmethodes voor de database, programmatuur ([[GIS]]) voor analyse en presentatie en services voor distributie. | ||
+ | Zie ook: [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/geo-standaarden/wat-geo-informatie Wat is geo-informatie] | ||
===Welke stappen doorloop je bij het opstellen van een ontwerp van een architectuur met Geo?=== | ===Welke stappen doorloop je bij het opstellen van een ontwerp van een architectuur met Geo?=== | ||
Regel 12: | Regel 9: | ||
De stappen bij het doorlopen van een ontwerp met geo-informatie wijken in principe niet af van een meer administratief IT traject. De betrokken architecten en ontwikkelaars dienen wel goed op de hoogte te zijn van de belangrijkste geo-concepten, geo-standaarden en geo-software. <br /> | De stappen bij het doorlopen van een ontwerp met geo-informatie wijken in principe niet af van een meer administratief IT traject. De betrokken architecten en ontwikkelaars dienen wel goed op de hoogte te zijn van de belangrijkste geo-concepten, geo-standaarden en geo-software. <br /> | ||
+ | In {{Bestand met info|Dossier_Geo-informatie.pdf|Nora Dossier Geo-informatie}} worden een aantal geo-aspecten van een architectuur toegelicht: | ||
− | + | * Geo-concepten (hoofdstuk 2.2) | |
− | + | * Bedrijfsarchitectuur (hoofdstuk 4.2) | |
− | + | * Hoofdprincipe (AP18) en afgeleide principe (hoofdstuk 4.2.2.) | |
− | * Geo-concepten ( | + | * Informatiearchitectuur (hoofdstuk 4.2) |
− | * Bedrijfsarchitectuur ( | + | * Technische architectuur (hoofdstuk 4.3) |
− | * Hoofdprincipe (AP18) en afgeleide principe ( | ||
− | * Informatiearchitectuur ( | ||
− | * Technische architectuur ( | ||
− | |||
Speciale aandacht is altijd nodig voor de data: | Speciale aandacht is altijd nodig voor de data: | ||
− | * internationaal gestandaardiseerde datatypes voor | + | * internationaal gestandaardiseerde datatypes voor geometrieën: vectoren, rasters, images, 3D, puntwolken |
* het vaak grote datavolume en speciale indexeringsmethodes | * het vaak grote datavolume en speciale indexeringsmethodes | ||
* ruimtelijke relaties versus relationele relaties | * ruimtelijke relaties versus relationele relaties | ||
* objectoriëntatie versus kaartgericht | * objectoriëntatie versus kaartgericht | ||
− | |||
Qua projectaanpak heeft een geo-project vaak een meer interactieve en recursieve aanpak vanwege sterke user-interactie met de kaart en de dynamische koppelingen en gewenste flexibiliteit met vele (vaak externe) databronnen. | Qua projectaanpak heeft een geo-project vaak een meer interactieve en recursieve aanpak vanwege sterke user-interactie met de kaart en de dynamische koppelingen en gewenste flexibiliteit met vele (vaak externe) databronnen. | ||
Regel 44: | Regel 37: | ||
Binnen de geo-sectoren zijn veel informatiemodellen ontwikkeld. Een aantal ervan hebben ook een wettelijke kader voor de berichtuitwisseling (IMKL-IMRO-IMGEO) of bindende afspraken binnen de sector (IMNA). | Binnen de geo-sectoren zijn veel informatiemodellen ontwikkeld. Een aantal ervan hebben ook een wettelijke kader voor de berichtuitwisseling (IMKL-IMRO-IMGEO) of bindende afspraken binnen de sector (IMNA). | ||
* [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/informatiemodellen?tab=standaarden Geo-informatiemodellen] | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/informatiemodellen?tab=standaarden Geo-informatiemodellen] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
===Zijn er visies geschreven voor Geo-informatie?=== | ===Zijn er visies geschreven voor Geo-informatie?=== | ||
Regel 56: | Regel 46: | ||
* Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) | * Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) | ||
* Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.NL) | * Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.NL) | ||
− | * | + | * KWR Watercycle Research Institute |
* [http://www.schouwen-duiveland.nl/dsresource?objectid=5530&type=org Schouwen-Duivenland Beleidsvisie Geo-informatie] | * [http://www.schouwen-duiveland.nl/dsresource?objectid=5530&type=org Schouwen-Duivenland Beleidsvisie Geo-informatie] | ||
* [http://www.gemeentestein.nl/gemeente/beleid_41003/item/geo-beleidsplan_22941.html Gemeente Stein Geo-beleidsplan] | * [http://www.gemeentestein.nl/gemeente/beleid_41003/item/geo-beleidsplan_22941.html Gemeente Stein Geo-beleidsplan] | ||
Regel 62: | Regel 52: | ||
===Zijn er (referentie)architecturen voor Geo?=== | ===Zijn er (referentie)architecturen voor Geo?=== | ||
In onderstaande lijst worden voorbeelden gegeven. | In onderstaande lijst worden voorbeelden gegeven. | ||
− | * | + | * {{Bestand met info|Dossier_Geo-informatie.pdf|Nora Dossier Geo-informatie.pdf}} |
* [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/geo-architectuur Geonovum: geo-architectuur] | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/geo-architectuur Geonovum: geo-architectuur] | ||
* [https://www.kinggemeenten.nl/secties/gemma-architectuur/producten/geo-informatie-gemeentelijk-model-architectuur-gemma Geo in Gemma: ‘Locatie’ in de gemeentelijke bedrijfsvoering en modelarchitectuur] | * [https://www.kinggemeenten.nl/secties/gemma-architectuur/producten/geo-informatie-gemeentelijk-model-architectuur-gemma Geo in Gemma: ‘Locatie’ in de gemeentelijke bedrijfsvoering en modelarchitectuur] | ||
Regel 68: | Regel 58: | ||
* Ministerie van Economische zaken | * Ministerie van Economische zaken | ||
* Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) | * Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) | ||
− | * [ | + | * [[WILMA (Waterschaps Informatie & Logisch Model Architectuur)]] |
− | * [http://www.ipo.nl/files/8313/5722/8506/rapportage_pga_v.1.0.pdf Provinciale Geo Architectuur (PGA)] | + | * [[PETRA (Provinciale EnTerprise ReferentieArchitectuur)]], [http://www.ipo.nl/files/8313/5722/8506/rapportage_pga_v.1.0.pdf Provinciale Geo Architectuur (PGA)] |
* Rijksuniversiteit Groningen | * Rijksuniversiteit Groningen | ||
* Nationale Politie Architectuur Generieke Geo-Voorziening | * Nationale Politie Architectuur Generieke Geo-Voorziening | ||
* Ministerie van Defensie | * Ministerie van Defensie | ||
− | * [ | + | * [[VeRa (Veiligheidsregios Referentie Architectuur)]] |
* [https://iterati.wordpress.com/2015/10/01/agnes/ AGNES: Architectuurmodel voor de Geo-informatievoorziening in de NEtbeheer-Sector] | * [https://iterati.wordpress.com/2015/10/01/agnes/ AGNES: Architectuurmodel voor de Geo-informatievoorziening in de NEtbeheer-Sector] | ||
* PDOK architectuur | * PDOK architectuur | ||
* RIVM data-architectuur | * RIVM data-architectuur | ||
− | * INSPIRE architectuur | + | * [[INSPIRE]] architectuur |
* [http://www.isotc211.org/ ISO Geographic information (ISO/TC211)] | * [http://www.isotc211.org/ ISO Geographic information (ISO/TC211)] | ||
* [http://www.opengeospatial.org/ Open Geospatial Consortium(OGC)] | * [http://www.opengeospatial.org/ Open Geospatial Consortium(OGC)] | ||
− | * [ | + | * [[ELF|Europees Location Framework]] |
===Welke bouwstenen kan je eventueel toepassen c.q. hergebruiken? === | ===Welke bouwstenen kan je eventueel toepassen c.q. hergebruiken? === | ||
Regel 110: | Regel 100: | ||
===Met welke Geo-aspecten heb je te maken bij internationale projecten?=== | ===Met welke Geo-aspecten heb je te maken bij internationale projecten?=== | ||
+ | * [[INSPIRE]] | ||
* [http://www.geonovum.nl/wegwijzer/beleid-en-wetgeving internationaal Europese en internationale wetgeving ] | * [http://www.geonovum.nl/wegwijzer/beleid-en-wetgeving internationaal Europese en internationale wetgeving ] | ||
* [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/inspire Geonovum: INSPIRE - Europese richtlijn geo-informatie] | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/inspire Geonovum: INSPIRE - Europese richtlijn geo-informatie] | ||
Regel 127: | Regel 118: | ||
− | ===Waar | + | ===Waar kan ik verder lezen over Geo?=== |
− | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/kennisplein | + | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/kennisplein Kennisplein Geonovum: Nieuws, Documentatie, Communicatie ] |
− | * [http://www.geonovum.nl/wegwijzer/dataportalen-0 | + | * [http://www.geonovum.nl/wegwijzer/dataportalen-0 Geo-data portalen] |
− | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/linked-data | + | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/linked-data Linked data] |
− | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/3d-geo-informatie | + | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/3d-geo-informatie 3D Geo-informatie] |
− | * [https://nl.wikibooks.org/wiki/Geo-visualisatie | + | * [https://nl.wikibooks.org/wiki/Geo-visualisatie Geo-visualisatie] |
− | * [http://geoawesomeness.com/ | + | * [http://geoawesomeness.com/ GeoAwesomeness] |
− | * [https://www.geo-info.nl/ | + | * [https://www.geo-info.nl/ Vereniging Geo-Informatie Nederland] |
− | * [http://www.gismagazine.nl/ | + | * [http://www.gismagazine.nl/ Gis Magazine] |
− | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Geo-informatie | + | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Geo-informatie Wikipedia(NL): Geo-informatie] |
− | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Geografisch_informatiesysteem | + | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Geografisch_informatiesysteem Wikipedia(NL): Wat is gis?] |
− | * [https://en.wikipedia.org/wiki/Geographic_information_system | + | * [https://en.wikipedia.org/wiki/Geographic_information_system Wikipedia(EN): GIS] |
===Geo-communities=== | ===Geo-communities=== | ||
− | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/standaardisatie-nationaal-en-internationaal/nen-normcommissie | + | * [http://www.geonovum.nl/onderwerpen/standaardisatie-nationaal-en-internationaal/nen-normcommissie NEN normcommissie geoinformatie] |
− | * [http://pdokforum.geonovum.nl/ | + | * [http://pdokforum.geonovum.nl/ PDOK Forum] |
− | * [http://geoserver.org/comm/ | + | * [http://geoserver.org/comm/ GeoServer Community] |
− | * [https://www.postgresql.org/community/ | + | * [https://www.postgresql.org/community/ Postgress community] |
Versie van 8 sep 2016 16:19
Wanneer is Geo relevant bij een architectuur?[bewerken]
GEO is relevant als er ruimtelijke data, analyses of kaart-visualisaties betrokken zijn. Ruimtelijke data is data die verwijst naar locaties of zelf geometrie bevat. 80% van alle informatie heeft een locatiecomponent en bevat geodata, dus geo is al snel van belang.
Geo neemt in de architectuur van belang toe als de applicatie of website zelf geodata maakt of bewerkt. Geodata vereist speciale opslagmethodes voor de database, programmatuur (GIS) voor analyse en presentatie en services voor distributie. Zie ook: Wat is geo-informatie
Welke stappen doorloop je bij het opstellen van een ontwerp van een architectuur met Geo?[bewerken]
Uitgangspunt is dat geo een integraal onderdeel is van het totaal aan informatie. Geografie is daarmee één van de aspecten van de complete informatie, het ruimtelijke aspect. Hoewel het maar een aspect is behoeft het wel apart aandacht.
De stappen bij het doorlopen van een ontwerp met geo-informatie wijken in principe niet af van een meer administratief IT traject. De betrokken architecten en ontwikkelaars dienen wel goed op de hoogte te zijn van de belangrijkste geo-concepten, geo-standaarden en geo-software.
In Nora Dossier Geo-informatie (PDF, 5,03 MB) worden een aantal geo-aspecten van een architectuur toegelicht:
- Geo-concepten (hoofdstuk 2.2)
- Bedrijfsarchitectuur (hoofdstuk 4.2)
- Hoofdprincipe (AP18) en afgeleide principe (hoofdstuk 4.2.2.)
- Informatiearchitectuur (hoofdstuk 4.2)
- Technische architectuur (hoofdstuk 4.3)
Speciale aandacht is altijd nodig voor de data:
- internationaal gestandaardiseerde datatypes voor geometrieën: vectoren, rasters, images, 3D, puntwolken
- het vaak grote datavolume en speciale indexeringsmethodes
- ruimtelijke relaties versus relationele relaties
- objectoriëntatie versus kaartgericht
Qua projectaanpak heeft een geo-project vaak een meer interactieve en recursieve aanpak vanwege sterke user-interactie met de kaart en de dynamische koppelingen en gewenste flexibiliteit met vele (vaak externe) databronnen.
Aan welke wettelijke normen of richtlijnen moet je voldoen?[bewerken]
Standaardisatie in het geo-domein is voor een belangrijk deel internationaal georganiseerd, o.a. bij ISO, OGC en W3C. Vaak betreft dit conceptuele standaarden voor methoden en technische standaarden voor specificaties. Via Geonovum wordt participatie in die organisaties gecoördineerd. De internationale standaarden worden gevolgd en toegepast in de nationale context.
- Beleid en Wetgeving
- Basisstandaarden - Pas toe of leg uit.
- Raamwerk van geo-standaarden - Nationaal en Internationaal
- Verplicht gebruik authentieke gegevens uit de (Geo)basisregistraties: BRK, BRT, BGT, BAG, BRO
- Webrichtlijnen en Geo
- Informatiemodellen en berichtuitwisseling
Binnen de geo-sectoren zijn veel informatiemodellen ontwikkeld. Een aantal ervan hebben ook een wettelijke kader voor de berichtuitwisseling (IMKL-IMRO-IMGEO) of bindende afspraken binnen de sector (IMNA).
Zijn er visies geschreven voor Geo-informatie?[bewerken]
I&M is het beleidsvoerend ministerie voor geo-informatie. Geo-informatie is echter een departementaal overstijgend onderwerp. Op verschillende niveaus zijn er visies beschikbaar over gebruik van geo-informatie.
- Geosamen: Een gemeenschappelijke geo-visie van overheid, bedrijfsleven en wetenschap 2014-2020
- Unie van Waterschappen: Geo-visie U 2011-2015
- Rijkswaterstaat
- Ministerie van Economische Zaken
- Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA)
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.NL)
- KWR Watercycle Research Institute
- Schouwen-Duivenland Beleidsvisie Geo-informatie
- Gemeente Stein Geo-beleidsplan
Zijn er (referentie)architecturen voor Geo?[bewerken]
In onderstaande lijst worden voorbeelden gegeven.
- Nora Dossier Geo-informatie.pdf (PDF, 5,03 MB)
- Geonovum: geo-architectuur
- Geo in Gemma: ‘Locatie’ in de gemeentelijke bedrijfsvoering en modelarchitectuur
- Rijkswaterstaat
- Ministerie van Economische zaken
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
- WILMA (Waterschaps Informatie & Logisch Model Architectuur)
- PETRA (Provinciale EnTerprise ReferentieArchitectuur), Provinciale Geo Architectuur (PGA)
- Rijksuniversiteit Groningen
- Nationale Politie Architectuur Generieke Geo-Voorziening
- Ministerie van Defensie
- VeRa (Veiligheidsregios Referentie Architectuur)
- AGNES: Architectuurmodel voor de Geo-informatievoorziening in de NEtbeheer-Sector
- PDOK architectuur
- RIVM data-architectuur
- INSPIRE architectuur
- ISO Geographic information (ISO/TC211)
- Open Geospatial Consortium(OGC)
- Europees Location Framework
Welke bouwstenen kan je eventueel toepassen c.q. hergebruiken?[bewerken]
De volgende lijst verwijst naar online beschikbaar geo-informatie en/of metadata.]
- Overzicht (inter)nationale geo-dataportalen
- Zoeken naar geo-bestanden en services in Nederland in Nationaal Georegister.
- PDOK: Platform van de overheid voor het online publiceren en gebruiken van geo-data, 100 datasets waaronder de geo-basisregistraties BAG, BRK, BGT, BRT
- Gratis platform voor het publiceren van Open Geo-data voor overheden
- Provinciaal geo-register van de provincies
- Gemeentelijke knooppunten voor raadplegen (geo)basisregistraties
- Landelijke voorziening voor gebruik luchtfoto's door overheden
- Satellietdataportaal/
- Atlas van de fysieke leefomgeving
- Geodata voor de veiligheidsregio´s
- EDUGIS: Geodata voor het onderwijs
- Beter benutten van locatiegebonden gegevens
De volgende lijst verwijst naar informatie over veel gebruikte tooling om geografische data te visualiseren en applicaties te bouwen (GIS-software).
- Links naar Open Source en Commerciële GIS software
- Eenvoudige wizrd en api (Open Source) voor het publiceren van online kaarten op websites
- API voor het geautomatiseerd publiceren van Open Geo-data voor overheden
- Plugin's om PDOK en INSPIRE data makkelijk in GIS desktopsoftware te gebruiken
- Open Source web applicatie voor viewen van geo-data
- Open Source community voor (gemeentelijke) overheden voor software en online publiceren van open-data
- Validators voor controleren of data service conform de standaarden zijn opgesteld
Met welke Geo-aspecten heb je te maken bij internationale projecten?[bewerken]
- INSPIRE
- internationaal Europese en internationale wetgeving
- Geonovum: INSPIRE - Europese richtlijn geo-informatie
- ISNPIRE home page
- OGC: Internationale standaarden voor Geo-informatie
Bij welke overheidsorganisaties is GEO op goede wijze toegepast en kunnen als voorbeeld dienen?[bewerken]
Deze lijst is niet uitputtend en bevat bijvoorbeeld geen gemeentelijke overheden.
- Rijkswaterstaat (RWS)
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
- Kadaster
- Rijksdienst voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
- Planbureau voor de leefomgeving (PBL)
- Rijksinstituut voor Cultureel erfgoed (RCE)
- Provincies
- Staatsbosbeheer
Waar kan ik verder lezen over Geo?[bewerken]
- Kennisplein Geonovum: Nieuws, Documentatie, Communicatie
- Geo-data portalen
- Linked data
- 3D Geo-informatie
- Geo-visualisatie
- GeoAwesomeness
- Vereniging Geo-Informatie Nederland
- Gis Magazine
- Wikipedia(NL): Geo-informatie
- Wikipedia(NL): Wat is gis?
- Wikipedia(EN): GIS