5.7 Geografische functionaliteit

Deze pagina is een concept. Reacties via nora@ictu.nl of tekstvoorstellen in de wiki zijn welkom.

Mobiele devices bieden, door hun sensoren, geografisch (of locatie) gebaseerde functionaliteit waar apps gebruik van kunnen maken.
Locatie-gebaseerde functionaliteit is in te delen in de volgende categorieën:

(Kaart-)visualisatie; een kaart in een app met relevante ruimtelijke objecten zoals ‘points of interest’, percelen, gebouwen, wegen en waterlopen. Het kan een tweedimensionale kaart zijn of een 3D ‘scene view’, een vorm hiervan is een Augmented Reality view van de omgeving.
Ruimtelijke analyse; analyse van ruimtelijke informatie tot afgeleide informatie. Voorbeelden van ruimtelijke analyse zijn reisafstand op basis van huidige locatie en afgeleide omgevingswaarden zoals milieuwaarden per locatie (fijnstof, stikstof) of de kans op bepaalde gebeurtenissen (aardbeving, overstroming).

Betrek geografische expertise indien nodig.
Sluit aan op de gangbare Geostandaarden.
Gebruik overheidsbrede bouwstenen van PDOK.

Inwinnen en vastleggen van ruimtelijke gegevens; registratie van ruimtelijke objecten zoals locaties van objecten (leidingen in de grond, percelen, gebouwen) en registratie van inspecties zoals “de losse stoeptegel” of te vernieuwen wegdelen, of geplande ruimtelijke zaken zoals locaties van braderiekramen. Hierbij kan ook locatie gebonden beeldinformatie worden ingewonnen (foto’s of video’s).
Location tracking; het tracken van de locatie van een device om functies te realiseren als:
- Navigatie; het uitvoeren van een netwerkanalyse voor optimale/gewenste routering van transport.
- Geofencing; een melding bij het naderen of bereiken van een bepaald gebied of bepaalde afstand van een ruimtelijk object of persoon. [ https://en.wikipedia.org/wiki/Bluetooth_low_energy_beacon Beacons (zie link naar Wikipedia )] kunnen een ondersteunende rol spelen bij geofencing.

Het gebruik van geografisch gebaseerde functies is nauw verweven met het domein van Geografische Informatiesystemen (GIS). Dit is een specifiek kennisgebied binnen de ICT waarbij verschillende aspecten meespelen zoals specifieke standaarden, verschillende soorten geodata, overheidsbrede bouwblokken, coördinatenstelsels, kaartprojecties en nauwkeurigheid. Voor meer informatie zie de NORA-pagina over Geo. In het GIS-domein zijn diverse leveranciers actief. Zie bijvoorbeeld dit overzicht op Wikipedia.

Daarnaast zijn er verschillende volwassen Open Source producten zoals web mapping libraries (OpenLayers, Leaflet), GIS-servers (Geoserver, Deegree) en tools voor bewerking en analyse (QGIS, MapWindow). De Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) is een overheidsbrede voorziening waarin allerhande geografische informatie beschikbaar is:

Basiskaarten/achtergrondkaarten.
Gegevens uit diverse Basisregistraties: adressen en gebouwen, topografie, kadaster.
Hoge resolutie luchtfoto’s.
Allerlei open data sets, zoals natuurgebieden, bestemmingsplannen, etc.

De toegang is hetzij openbaar, hetzij beveiligd via de PDOK toegangslaag.

Verder is er binnen diverse overheden vaak een voorziening ingericht voor toegang tot de diverse Basisregistraties. Daarmee kunnen gegevens zoals kadastrale percelen, NHR-bedrijfsgegevens en adressen en gebouwen worden gebruikt in GIS-enabled apps op mobiele devices. Deze gegevenssets zijn nog rijker dan die van PDOK en kunnen in onderlinge samenhang worden bevraagd.

Voor ieder van bovengenoemde functies (kaartvisualisatie, ruimtelijke analyse, inwinnen gegevens, location/device tracking) kunnen tools worden ingezet. Het voert te ver om hier alle tools uitgebreid te beschrijven. In de volgende figuur wordt de algemene architectuur van apps met geografische functies weergegeven:

Er zijn standaard apps beschikbaar in de app stores die gebruik kunnen maken van geografisch gebaseerde functies. Voorbeelden: Google/Apple Maps, en andere, specifiekere mapping apps. Houd de privacy hierbij in de gaten, het feit dat de locatie van iemand door de toepassing kan worden vastgelegd.
Er kunnen maatwerk-apps ontwikkeld worden binnen een organisatie, die gebruik kunnen maken van de native OS geo functies, maar ook van geo-libraries.
Apps kunnen offline kaarten opslaan op het device van een beperkt (werk)gebied.
Apps kunnen geo-gegevens lokaal opslaan en synchroniseren met backendservices.
Apps kunnen gebruik maken van diverse publieke services: commerciële kaart-functies, open data services, en services van PDOK.nl.

Locatie en Geofencing. Geofencing is het virtueel afbakenen van een geografisch gebied door middel van GPS. De meeste toepassingen vind je terug op mobiele apparaten als tablets en smartphones. Geofencing wordt daarop mogelijk door gebruik te maken van de locatiediensten die tegenwoordig op ieder mobiel device geïntegreerd worden . In het algemeen zal geofencing de volgende stappen vergen:

Bepalen van geofence(s) oftewel ‘interessegebieden’: geofences ophalen van een service, en/of bepalen op basis van huidige locatie.
Afhandelen van geofencing events: als het device een geofence binnenkomt of verlaat, of meer of minder dan een bepaalde tijd in een geofence verblijft. Op dat moment kan de gebruiker een notificatie krijgen, en/of er kan een remote service aangeroepen worden om het geofencing event te melden.

Geofencing kan ook bereikt worden door geofences in een backend systeem te registreren en devices periodiek hun locatie te laten sturen naar de backend die vervolgens de geofencing events afhandelt. Dit vereist wel connectiviteit tussen devices en backend. Let bij vastleggen en volgen van locatie en bij geofencing goed op privacy-aspecten.

Volgende pagina: 5.8 Augmented Reality