Identity & Access Management (IAM)

Agenda
woensdag 22 mei 2024 - Expertgroep IAM mei 2024 woensdag 25 september 2024 - Expertgroep IAM september 2024 woensdag 27 november 2024 - Expertgroep IAM november 2024 → Volledige agenda NORA

Wat is IAM?

Identity and Access Management (IAM) is vrij vertaald het beheer om er voor te zorgen dat de juiste "identiteiten" (denk daarbij vooral aan personen of computers), voor de juiste redenen en op het juiste moment toegang krijgen tot de juiste faciliteiten. Om binnen de overheid c.q. samenleving te komen tot meer eenduidige en gedeelde beelden inzake Identity & Access Management (IAM), geven we hier onze gezamenlijke visie daarop, met uitleg van de relevante aspecten en begrippen en een visualisatie en beschrijving van hun samenhang. Zo goed als mogelijk zijn ook kaders aangegeven: handvatten om IAM goed op te nemen in het ontwerp van onze dienstverlening. Aangezien het hier gaat om een wereldwijde onderkende discipline, sluiten we vanuit de NORA zo veel mogelijk aan op de internationaal gebruikte termen en omschrijvingen via vertalingen in het Nederlands.
IAM wordt ook wel het aandachtsgebied Toegang genoemd: het gaat om alle activiteiten die gedaan moeten worden om een entiteit (zoals een burger, ambtenaar, computer enz.) op een gecontroleerde manier toegang te geven tot informatie en/of voorzieningen (resources).

Waarom is IAM van belang?

IAM is van belang voor de digitale dienstverlening. Niet alleen omdat daardoor persoonlijke dienstverlening kan worden geregeld (gerelateerd aan een identiteit), maar ook om te borgen dat de dienst niet door verkeerde personen wordt gebruikt. En daarbij maakt het in principe niet uit of die dienst wordt geleverd door de overheid of door burgers of bedrijven.

IAM regelt drie belangrijke voorwaarden voor digitale dienstverlening:

1. Identificatie zorgt er voor dat we weten wie je bent (of in elk geval wat een digitale identiteit van je is);
2. Authenticatie zorgt er voor dat we met een bepaalde zekerheid weten dat je ook echt degene bent die je op het internet zegt te zijn;
3. Autorisatie zorgt er voor dat we weten wat je dan mag (al dan niet door een ander gemachtigd), of juist niet mag.

Als iemand een digitale dienst wil afnemen, dan zal de elektronische identificatie, authenticatie en autorisatie goed geregeld moeten worden om de belangen van zowel de dienstaanbieder als de afnemer te borgen.

Direct aan de slag
Wat is op Nationaal niveau geregeld om IAM-functies door (overheids)organisaties optimaal te benutten? Denk hierbij aan: Een overzicht van Begrippen IAM Een Visie op IAM Vanuit de GDI-Architectuur (GA) worden Generieke Functies opgezet, waaronder die voor IAM Hoe sluiten we vanuit Nederland aan op Internationale afspraken en voorzieningen? Denk aan de eIDAS-verordening van Europa en de Impact eIDAS voor Nederland e.d. Wat doe je als Enterprise Architect om IAM-functies te borgen binnen de architectuur van jouw organisatie? → Zie Aanbevelingen voor IAM in de Enterprise Architectuur Wat doe je als Business- of Solution-architect om IAM-functies te verwerken in het ontwerp van een (overheids)dienst? → Zie Aanbevelingen voor IAM in het ontwerp van een dienst

Samen leren & zoeken
In 2018 is een vorige versie van dit thema in openbare review geweest. → Resultaten review 2018 Het thema wordt nog steeds verder doorontwikkeld door de expertgroep. Je kunt je daar eenvoudig bij aansluiten. Tijdens de maandelijkse bijeenkomsten bespreken we de ontwikkelingen en vaak presenteert iemand hoe IAM binnen zijn organisatie is opgepakt. Ook kan je hier een goed intercollegiaal advies krijgen over een vraagstuk dat bij jouw organisatie speelt. Agenda woensdag 22 mei 2024 - Expertgroep IAM mei 2024 woensdag 25 september 2024 - Expertgroep IAM september 2024 woensdag 27 november 2024 - Expertgroep IAM november 2024 → Volledige agenda NORA

Meer informatie & Contact
Nuttige links: → Een position paper van de VNG over Digitale Identiteit → Een nieuw concept t.a.v. digitale identiteiten en gegevensuitwisseling: digital-me.nl → Het risico bestaat dat Identiteitsdiefstal optreedt. Het is daarom van belang dat bij het ontwerp van diensten met dat risico rekening wordt gehouden. Vanuit de thema's Privacy en Beveiliging worden daartoe Passende maatregelen, technisch en organisatorisch → Voor de medewerkers van een overheidsorganisatie (en ook de externen die daarbij worden ingehuurd, service-personeel e.d.) is vanuit de Rijksoverheid een normenkader (PDF, 361 kB) opgesteld, dat tevens de basis is geweest voor de uitrol van de Rijkspas. Dit thema wordt opgebouwd en beheerd door: → Expertgroep IAM Contactpersoon: Eric Brouwer, NORA Projectleider

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen.

Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn.

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

NORA doelt met het begrip 'overheidsorganisaties' zowel op overheden als op semi-overheid- en private organisaties met een publieke taak.