Impact eIDAS voor Nederland

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


Deze pagina is in opbouw. Kom later terug om het resultaat te zien of neem contact op met nora@ictu.nl als je mee wilt werken aan de eerste concepten.

Deze pagina wordt beheerd door de Expertgroep IAM. In 2018 onderzoekt de expertgroep vier deelonderwerpen om (implementatie-)vraagstukken en mogelijke oplossingen in kaart te brengen, kennis te delen en elkaar te ondersteunen. Uiteindelijk leidt dit hopelijk tot architectuuroplossingen. De deelonderwerpen zijn Identity & Access Management (IAM), Identiteitenbeheer, Authenticatie(middelen)beheer, Impact eIDAS voor Nederland, Bevoegdhedenbeheer en Toegang verlenen.

Status, versie en auteurs

Dit document is een 1e overzicht van de informatie en vindplaatsen die wij - als leden van de werkgroep - hiervoor relevant achten.

Contactpersoon: Menno Gmelig Meijling
Mail: Menno.GmeligMeijling@ictu.nl
Versie: 23 mei 2018
Bijdragen door:

  • Anne Schrijer (KvK)
  • Menno Stigter (gemeente Den Haag)
  • Wim Geurts (Logius)
  • Menno Gmelig Meijling (ICTU)
  • Vincent van de Laar (ICTU)

Wat dekt e-IDAS wel / niet af[bewerken]

eIDAS
eIDAS staat voor 'Electronic Identities And Trust Services'. Europese afspraken over begrippen, betrouwbaarheidsniveaus en het onderlinge gebruik van digitale infrastructuren om binnen Europa grensoverschrijdend zaken te kunnen doen. Voor de eIDAS verordening 910/2014 waarin deze afspraken zijn vastgelegd zie

De eIDAS verordening is een verplichting waar organisaties aan moeten voldoen.


eIDAS en nationale inlogmiddelen
Europese burgers en bedrijven moeten vanaf september 2018 bij de (semi-)publieke sector kunnen inloggen met hun eigen nationale inlogmiddel. In samenwerking met een aantal dienstverleners en koepelorganisaties heeft Logius een handreiking over eIDAS opgesteld. In de vorm van een online handreiking worden Nederlandse dienstverleners meegenomen in wat de eIDAS-verordening voor hun organisatie betekent. In dit magazine onder andere uitleg over de eIDAS verordening, ondersteuning, en praktijkverhalen, een zeer informatief artikel:

De verordening zelf:


Toelichtig ontwikkeling nationale eID’s
De Nederlandse overheid werkt aan veilig en makkelijk inloggen bij de overheid en in de zorg. De overheid wil de nieuwe inlogmethoden stapsgewijs invoeren. Voor meer info over de ontwikkeling van nieuwe manieren van inloggen zie: https://www.digitaleoverheid.nl/dossiers/identificatie-en-authenticatie/
Voor de verschillende inlogmethoden en betrouwbaarheidsniveaus van DigiD en de laatste ontwikkelingen daarbij zie


eIDAS en vertrouwensdiensten Vertrouwensdiensten vallend onder de eIDAS verordening gaan over elektronische handtekeningen, elektronische zegels en elektronische bezorging voor grensoverschrijdend gebruik binnen de Europese Unie. Dit deel van de eIDAS verordening is in 2016 in werking getreden. Voor de eIDAS regelgeving zie:

Voor meer uitleg over de verschillende soorten eIDAS vertrouwensdiensten en aanbieders zie:


Toelichting Vertrouwensdiensten
Vertrouwensdiensten zorgen voor beveiliging van websites, authenticatie op afstand, rechtsgeldige elektronische handtekeningen en versleuteling van elektronische berichten. Hiervoor worden zogenaamde digitale PKI certificaten gebruikt. De echtheid van zo’n digitaal certificaat wordt altijd afgeleid van een stamcertificaat. Bij een PKIoverheid-certificaat is dat het stamcertificaat ‘Staat der Nederlanden Root CA’, waarvoor de Nederlandse overheid verantwoordelijk is, zie:


eIDAS en wetgeving in Nederland
De uitwerking van de verordening in Nederlandse wetgeving staat in een uitvoeringswet en in de (concept) wet Digitale Overheid (nu nog wet Generieke Digitale Overheid geheten). Uitvoeringswet

Er is een memorie van Toelichting op deze eIDAS uitvoeringswet,

Voor de concept wet DO:

in de ‘Memorie van toelichting’ wordt ingegaan op eIDAS.
Informatie van de Digitale Overheid


Overzichten elders
Niet alleen Nora maakt een overzicht voor eIDAS, Surfnet heeft dat ook al ’s gedaan, zie:

Of ICTU met een eIDAS factsheet:

Momenteel in de NORA reeds beschikbaar:



Toelichting Anne / Menno incl plaatje

eIDASToelichtig ontwikkeling nationale eID’sOverzicht eidas verordening.png
Over deze afbeelding

Architectuur van eIDAS: bepalen impact[bewerken]

Mogelijke oplossingsrichtingen[bewerken]

Voorbeelden implementaties[bewerken]

Implementatie KvK[bewerken]

De KvK onderkent vooralsnog onderstaande stappen -die mogelijk en haalbaar zijn- om aan de eIDAS Verordening te voldoen:

1. Technisch gereed maken van toegangsmiddelen (eerste helft 2018): Implementatie eHerkenning 1.11 inclusief aanmeldknop “Europees middel” op de website. De KvK is al enige tijd bezig om meer structuur in de toegangsmiddelen te krijgen. We gebruiken al eHerkenning 1.09 voor aan aantal diensten. Dit heeft als gevolg dat we de overgang van eH 1.09 naar eH 1.11 zeer waarschijnlijk makkelijk kunnen maken.

2. Gereed maken van de vertrouwensdiensten (eerste helft 2018): Nieuwe ondertekendiensten, producten aanpassen waaronder aanpassen PDF formulieren, waarmerkservice, eFactureren. De KvK zit nu ook in een aanbestedingstraject om de huidige HSM-s die niet voldoen wel weer te laten voldoen of te vervangen.

Wat doen we niet in 2018: Diensten ontsluiten nadat iemand inlogt zonder dat we een BSN nummer kunnen linken (dit moet nog bekrachtigd worden) We ondervinden nog veel onduidelijkheid wat nu precies mogelijk is. Er zijn nog enorm veel nuances en afwegingen en onduidelijkheid. Om meer helderheid te krijgen is een aantal referentie bezoeken afgelegd. Er staat nog een aantal gepland, om van andere partijen te leren.

Implementatie gemeente Den Haag[bewerken]

De gemeente Den Haag heeft de volgende stappen gezet om aan de eIDAS Verordening te voldoen:

  1. Technisch gereed maken voor toegangsmiddelen (eerste kwartaal 2018):
  2. Implementatie eHerkenning 1.11 (later inclusief aanmeldknop “Europees middel” op mijn.denhaag.nl).
  3. Gereed maken van de vertrouwensdiensten (eerste helft 2018):

De gemeente gaat een beperkte hoeveelheid diensten vertaald aanbieden, waarvan wij merken dat deze aantrekkelijk zijn voor onze “The Hague International Centre” (THIC) klanten. Alle overige diensten zullen in het Nederlands aangeboden worden.

Verkennend voor 2018: Uitzoeken welke dienstverlening welke attributen nodig heeft. Veel van de huidige THIC dienstverlening die in aanmerking komt voor gepersonaliseerde digitalisering kan op basis van attributen verstrekt worden. Welke attributen dit zijn moet echter nog uitgezocht worden, een ene ander is ook afhankelijk van het aanbod uit de EU.

Implementatie DUO[bewerken]

DUO biedt voor de burger vrijwel alle diensten digitaal aan en gebruikt daar standaard DigiD Midden voor. DUO maakt geen gebruik van DigiD. DUO accepteert ook de nieuwe DigiD app.
Zodra de Rijksoverheid een DigiD Substantieel middel aanbiedt is DUO in staat die ook te accepteren. Voorlopig is DUO niet van plan niveau Substantieel te eisen omdat naar verwachting veel burgers (nog) niet kunnen beschikken over zo’n middel. We zouden daarmee een grote populatie uitsluiten.

  • DUO inventariseert of er wellicht toch digitale diensten zijn die op Laag mogen worden aangeboden (bijvoorbeeld abonneren op nieuwsbrieven), of verplicht op Hoog moeten. Voor Laag wordt dan op termijn ook naar alternatieven gekeken (social accounts). Voor 1-1-2019 bieden we deze features niet aan.
  • Het is voor ons nog even onduidelijk of het BSN straks versleuteld (polymorfe pseudoniemen - versleutelde identiteiten) tot ons komt.
  • Tot voor kort maakte DUO voor de zakelijke dienstverlening gebruik van een eigen authenticatiemiddel, vergelijkbaar met niveau EH2. Middelen werden om niet verstrekt. 1 maart a.s. gaat een nieuwe dienst PRK, ontwikkeld door ICTU, voor een nieuwe doelgroep live bij DUO. Hiervoor hebben we een eHerkenningskoppeling gerealiseerd met een eHerkenningsmakelaar.
  • De ervaring opgedaan met PRK herbruiken we voor de andere diensten. In principe met dezelfde makelaar en langs hetzelfde koppelvlak. We blijven zo dicht mogelijk bij het standaard eHerkenningskoppelvlak.

We gaan eHerkenning vooral gebruiken voor identificatie en authenticatie. Het voornemen is om de autorisatie zelf te blijven doen, op dezelfde wijze als nu gebeurt (als extra feature heeft DUO data-restricties in het onderwijsveld) Huidige gebruikers dwingen we niet om onmiddelijk over te stappen op eHerkenning, beide middelen zijn door elkaar te gebruiken. Uitgifte van eigen middelen wordt gestopt.

eIDAS: DUO wil in principe gebruik maken van dezelfde makelaar als die ook eHerkenning levert. Dat kan dan via hetzelfde koppelvlak verlopen. Dan zijn er 2 situaties denkbaar:

  1. Europeaan wordt door de BRP-k matchingsservice herkend. We krijgen vanuit stelsel een BSN. Deze situatie is vergelijkbaar met “normale” DigiD. Businessprocessen hoeven hier niet op aangepast te worden.
  2. Europeaan wordt niet gematched. We krijgen vanuit stelsel een eID-uniqunessnr. Hier moeten we aanpassingen in systemen en processen voor verrichten, want wij verwachten nu altijd over een BSN of Onderwijsnummer te kunnen beschikken.

Aandachtspunt:

  • Buitenlandse bedrijven kunnen ook via eIDAS binnenkomen. Nog uit te zoeken hoe dat in stelsel wordt opgelost.

Veelgestelde vragen[bewerken]