Metagegevens Duurzame Toegankelijkheid: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(height kaders aangepast & afbeeldingen kaders toegevoegd)
({{Duurzame Toegankelijkheid}} toegevoegd)
 
(10 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Dit betreft metagegevens gezien vanuit [[Duurzame Toegankelijkheid]]. Breder gezien is in NORA het begrip [[Metagegevens (Begrip)|Metagegevens]] vastgesteld, voorheen ook gespeld als meta-gegevens.
{{DuTo}}{{Duurzame Toegankelijkheid}}


=== Wat zijn metagegevens? ===
De NORA-definitie is: ''{{#show: Metagegevens (Begrip) | ?Beschrijving}}'' Metagegevens zijn dus gegevens over informatie. In de praktijk worden metagegevens gestructureerd opgeslagen in combinatie met concrete afgebakende eenheden van informatie waarover zij informatie bevatten. Metagegevens vormen een belangrijk onderdeel van het aandachtsgebied Informatiebeheer.


=== Waarom zijn metagegevens belangrijk? ===


Voor een overheidsorganisatie is de omgang met en het beheer van informatie niet zonder uitdagingen. Een doordachte, passende en consistente manier van toepassing van metagegevens geldt daarbij zonder uitzondering als voorwaarde voor succes. Algemeen gesproken kan worden gesteld dat metagegevens onmisbaar zijn bij het realiseren van de voor de overheid geldende doelstellingen voor wat betreft betrouwbaarheid, toegankelijkheid, vindbaarheid, volledigheid, vertrouwelijkheid, informatiebeveiliging, interoperabiliteit, transparantie en authenticiteit. Dat inzicht heeft er toe geleid dat de overheid eisen stelt aan het gebruik van metagegevens en met standaarden streeft naar uniformiteit in het gebruik van de soort metagegevens.




<div id="Functies" style="overflow:hidden;">
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
|-
!Direct aan de slag
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:550px" |
Met welke wettelijke- en beleidskaders moet je rekening houden? Welke aanknopingspunten zijn er vanuit architectuur naar principes, bouwstenen en standaarden waarmee je een vliegende start kunt maken?


: → De [http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/richtlijnen_metagegevens_overheidsinfo_.pdf Richtlijn metagegevens overheidsinformatie] is in combinatie met de beschrijving van de [http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/richtlijnen_metagegevens_overheidsinfo_.pdf elementen en entiteiten] een kader voor Nederlandse overheden.
__TOC__
: → [[OWMS (Overheid.nl Web Metadata Standaard)]] is de metadatastandaard voor informatie van de Nederlandse overheid op internet
 
: → [[NEN-ISO 23081]] (deel 1 en 2) bieden een kader voor het gebruiken en beheren van metagegevens ten behoeve van informatie- en archiefmanagement
==Wat zijn metagegevens?==
: → [https://lijsten.forumstandaardisatie.nl/rijksstandaard/toepassingsprofiel-metagegevens-rijksoverheid Toepassingsprofiel Metagegevens Rijksoverheid]
De NORA-definitie is: ''{{#show: Metagegevens (Begrip) | ?Beschrijving}}'' Metagegevens zijn dus gegevens over gegevens (of: informatie over informatie). In de praktijk worden metagegevens gestructureerd opgeslagen in combinatie met concrete afgebakende eenheden van informatie waarover zij informatie bevatten. Metagegevens vormen een belangrijk onderdeel van het aandachtsgebied Informatiebeheer.  
: → [https://archief2020.nl/nieuws/toepassingsprofiel-metadatering-lokale-overheden Toepassingsprofiel Metadatering Lokale Overheden]
 
: → [[Dublin Core metadata element set|Dublin Core]] staat voor een wereldwijde set algemene standaarden en richtlijnen voor metadatering van content op internet
Metagegevens – ook wel metadata genoemd – hebben vanuit het oogpunt van Duurzame Toegankelijkheid als doel om de vindbaarheid en bruikbaarheid van overheidsinformatie te verhogen. Daarnaast is in de NORA het begrip [[Metagegevens (Begrip)|Metagegevens]] in bredere zin vastgesteld.
|-
 
|[[Image:puzzelstuk.png|250px]]
==Waarom zijn metagegevens belangrijk?==
|}
<div id="Functies" style="overflow:hidden;">
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
|-
!Samen leren & zoeken
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:550px" |
Er zijn diverse overheidsorganisaties die de vraagstukken rond metagegevens al goed onder de knie hebben. Zij worden uitgenodigd om hun ervaring via deze weg beschikbaar te stellen.


: → Aan de [http://rkroundtable.org/?s=metadata Recordkeeping Roundtable] gaat het geregeld over metagegevens
Voor een overheidsorganisatie is de omgang met en het beheer van informatie niet zonder uitdagingen. Een doordachte, passende en consistente manier van toepassing van metagegevens geldt daarbij zonder uitzondering als voorwaarde voor succes. Algemeen gesproken kan worden gesteld dat metagegevens onmisbaar zijn bij het realiseren van de voor de overheid geldende doelstellingen voor wat betreft betrouwbaarheid, toegankelijkheid, vindbaarheid, volledigheid, vertrouwelijkheid, informatiebeveiliging, interoperabiliteit, transparantie en authenticiteit. Dat inzicht heeft er toe geleid dat de overheid eisen stelt aan het gebruik van metagegevens en met standaarden streeft naar uniformiteit in het gebruik van de soort metagegevens.
: → Op [https://informatie2020.pleio.nl/groups/profile/27717192/metadata Pleio] bestaat een metadata-groep
: → Op het [http://www.breednetwerk.nl/group/tmlo Breednetwerk] bestaat een TMLO-discussiegroep
: → Een bijzondere vorm van uitwisseling is die tussen een bronsysteem en een e-depot. Meer daarover en de functie van metagegevens daarbij [https://informatie2020.pleio.nl/file/download/41620462 hier]. Concrete ervaring in de vorm van pilots is opgedaan door onder andere [http://www.hetutrechtsarchief.nl/archiefbeheer/e-depot/pilot-gemeente-utrecht-e-depot Utrecht] en [http://noord-hollandsarchief.nl/e-depot/pilots Haarlem].
: → Een inleidende (engelstalige) video over de basics van metagegevens [https://www.youtube.com/watch?v=-0vc6LeVa14 hier].
|-
|[[Image:gereedschap.png|250px]]
|}
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
|-
!Meer informatie & Contact
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:550px"  |
Er worden op dit moment nieuwe kwaliteitseisen voor duurzame toegankelijkheid (DUTO) opgesteld. De eisen aan metagegevens vormen een onderdeel van DUTO. Voor meer informatie zie:


: → [[DUTO|DUTO]]
==Normen voor metagegevens==


Voor meer informatie over dit thema:
Er zijn meerdere normen en standaarden voor metagegevens in omloop, die bijdragen aan duurzame toegankelijkheid. Voor Lokale Overheden is MDTO (Metagegevens voor Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie) de belangrijkste standaard die specifiek is gericht op DUTO. Deze standaard is in juli 2021 is vastgesteld. Voor de Rijksoverheid is de huidige standaard nog TMR (Toepassingsprofiel Metagegevens Rijksoverheid), maar zij mogen uiteraard ook gebruik maken van MDTO. Over het benoemen van MDTO als dé standaard voor de Rijksoverheid zal het CIO-Beraad op een nader te bepalen moment besluiten.
: → Contact: [mailto:nora@ictu.nl nora@ictu.nl]
|-
|[[Image:contact.png|250px]]
|}
<div style="float:left; margin-right:2px; max-width:380px" class="themapagina">


</div>
==Nuttige links==


<references/>
* De bovengenoemde norm [https://www.nationaalarchief.nl/archiveren/mdto MDTO]
* De standaard [https://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/field-file/Toepassingsprofiel_metagegevens_rijksoverheid.pdf TMR] voor de Rijksoverheid (PDF, 797 kB]
* Informatie over metagegevens op [https://www.gemmaonline.nl/index.php/Metagegevens Gemma Online]
* Metagegevens als [https://www.nationaalarchief.nl/archiveren/kennisbank/metagegevens-duto-eis kwaliteitseis voor de archivering van overheidsinformatie]
* [https://kia.pleio.nl/groups/view/184556a0-c96b-42a0-a2ee-b8f97f61b053/kennisplatform-metadata Kennisplatform Metadata] op KIA


<noinclude>{{Duurzame Toegankelijkheid voet}}</noinclude>
<noinclude>{{Duurzame Toegankelijkheid voet}}</noinclude>

Huidige versie van 25 jan 2023 om 15:42

De themapagina's van Duurzame Toegankelijkheid zijn onder bewerking.
De pagina's over Duurzame Toegankelijkheid worden op dit moment opnieuw bekeken en geactualiseerd. We verwachten dat dit in Q2 2024 klaar is. Wil je meedenken of heb je vragen, neem dan contact op via steven.ham@nationaalarchief.nl
Duurzame Toegankelijkheid
Onderdeel van
Thema's
Contact
Steven Ham
steven.ham@nationaalarchief.nl
Status
Actueel
De pagina's over Duurzame Toegankelijkheid worden t/m Q2 2023 opnieuw bekeken en geactualiseerd.




Wat zijn metagegevens?[bewerken]

De NORA-definitie is: Gegevens die context, inhoud, structuur en vorm van informatie en het beheer ervan door de tijd heen beschrijven. Metagegevens zijn dus gegevens over gegevens (of: informatie over informatie). In de praktijk worden metagegevens gestructureerd opgeslagen in combinatie met concrete afgebakende eenheden van informatie waarover zij informatie bevatten. Metagegevens vormen een belangrijk onderdeel van het aandachtsgebied Informatiebeheer.

Metagegevens – ook wel metadata genoemd – hebben vanuit het oogpunt van Duurzame Toegankelijkheid als doel om de vindbaarheid en bruikbaarheid van overheidsinformatie te verhogen. Daarnaast is in de NORA het begrip Metagegevens in bredere zin vastgesteld.

Waarom zijn metagegevens belangrijk?[bewerken]

Voor een overheidsorganisatie is de omgang met en het beheer van informatie niet zonder uitdagingen. Een doordachte, passende en consistente manier van toepassing van metagegevens geldt daarbij zonder uitzondering als voorwaarde voor succes. Algemeen gesproken kan worden gesteld dat metagegevens onmisbaar zijn bij het realiseren van de voor de overheid geldende doelstellingen voor wat betreft betrouwbaarheid, toegankelijkheid, vindbaarheid, volledigheid, vertrouwelijkheid, informatiebeveiliging, interoperabiliteit, transparantie en authenticiteit. Dat inzicht heeft er toe geleid dat de overheid eisen stelt aan het gebruik van metagegevens en met standaarden streeft naar uniformiteit in het gebruik van de soort metagegevens.

Normen voor metagegevens[bewerken]

Er zijn meerdere normen en standaarden voor metagegevens in omloop, die bijdragen aan duurzame toegankelijkheid. Voor Lokale Overheden is MDTO (Metagegevens voor Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie) de belangrijkste standaard die specifiek is gericht op DUTO. Deze standaard is in juli 2021 is vastgesteld. Voor de Rijksoverheid is de huidige standaard nog TMR (Toepassingsprofiel Metagegevens Rijksoverheid), maar zij mogen uiteraard ook gebruik maken van MDTO. Over het benoemen van MDTO als dé standaard voor de Rijksoverheid zal het CIO-Beraad op een nader te bepalen moment besluiten.

Nuttige links[bewerken]

Gegevens die context, inhoud, structuur en vorm van informatie en het beheer ervan door de tijd heen beschrijven.

Houdt in dat informatie binnen redelijke termijn kan worden gevonden.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

NORA doelt met het begrip 'overheidsorganisaties' zowel op overheden als op semi-overheid- en private organisaties met een publieke taak.

De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.

De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.

Houdt in dat informatie vindbaar, interpreteerbaar en uitwisselbaar is.

Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld.

Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen.

Interoperabiliteit is het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving

Inzicht in de werkwijze die de overheid hanteert.

Een kwaliteitsattribuut van een informatieobject. Het toont aan dat het informatieobject is wat het beweert te zijn, dat het is gemaakt of verzonden door de persoon of organisatie die beweert het te hebben gemaakt of verzonden en dat het is gemaakt en verzonden op het tijdstip als aangegeven bij het informatieobject.

Betekenisvolle gegevens.

Betekenisvolle gegevens.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Metagegevens_Duurzame_Toegankelijkheid&oldid=66923"