NORA Familie
| Agenda |
|---|
|
Alles in onze samenleving is ontworpen. Zo ook de overheidsdienstverlening aan burgers en bedrijven. Sinds ca. 2000 hebben vele (samenwerkingsverbanden van) overheidsorganisaties architecturen ontwikkeld voor die dienstverlening.
Dergelijke architecturen zijn bedoeld om te komen tot een goede inrichting van onder meer de diensten die zij verlenen, de informatiehuishouding binnen de organisaties die daarbij betrokken zijn en de samenwerking daartoe met elkaar en met private organisaties die een publieke taak daarbij hebben.
De organisaties konden daarbij vanaf ca. 2005 gebruik maken van zogenaamde referentie-architecturen, die een vrij hoog abstractieniveau hebben en bedoeld zijn om als model of referentie gebruikt te worden bij het opstellen van meer concrete architecturen zoals voor een specifieke overheidsdienst of voor de “enterprise architectuur” van een specifieke overheidsorganisatie. Referentie- en modelarchitecturen concentreren zich doorgaans op de onderwerpen die voor veel organisaties hetzelfde zijn, zoals de algemene bedrijfsvoeringsprocessen (PIOFACH), thema’s als Beveiliging, Privacy of Zaakgericht werken, of de interoperabiliteit tussen organisaties en wat daar voor nodig is.
Door de bestuurlijke indeling van Nederland zijn 4 specifieke referentie-architecturen ontstaan voor gemeentelijke organisaties (GEMMA), voor provinciale organisaties (PETRA), voor Waterschappen (WILMA) en voor Rijksoverheidsorganisaties (EAR).
En door de domeingerichte c.q. sectorale indeling van Nederland met bijbehorende domeinwetgeving en ministeriele verantwoordelijkheid en aansturing, zijn 10-tallen specifieke referentie-architecturen voor domeinen en ketens ontstaan, zoals voor de Zorg, het Onderwijs, Werk en Inkomen, de Vreemdelingenketen en de Strafrechtketen.
Referentie-architecturen dragen bij aan een zekere mate van uniformiteit. Via het gebruik van dezelfde ontwerp-principes, door het naleven van gemaakte afspraken, het toepassen van open standaarden en het gezamenlijk (her)gebruik van gemeenschappelijke en generieke voorzieningen van de overheid e.d.
We werken immers aan “1 overheid” voor een optimale overheidsdienstverlening aan burgers en bedrijven !
Op 2 juli 2008 heeft het Kabinet een aantal kaders vastgesteld voor projecten en architectuur, zie Kamerstuk 26643, nr. 128:
- Voor de overheid als geheel geldt de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) als norm;
- Voor elk nieuw groot ICT-project wordt een Project Start Architectuur (PSA) opgesteld in lijn met NORA;
- In NORA zijn de Europese ontwikkelingen in het kader van het European Interoperability Framework (EIF) verankerd.
Op basis hiervan beoogt NORA zicht te geven op de vele (referentie)architecturen die zijn ontstaan en hoe die met elkaar samenhangen.
We gebruiken daarbij het concept “familie”. Een familie is het niet altijd eens, maar deelt wel dezelfde kernwaarden. Familie houdt elkaar op de hoogte van relevante ontwikkelingen in de buitenwereld en hun eigen leven. Familie neemt handige oplossingen van elkaar over, leent meubilair uit en staat elkaar bij met raad en daad. De NORA Familie is een moderne familie: samengesteld, democratisch en met een breed spectrum aan afkomsten en voorkeuren.
Een familielid is kortom elke architectuur die deel uit wil maken van de NORA Familie. Als “moeder” wil de NORA een plek bieden waar familieleden elkaar ontmoeten, kennis uitwisselen en resources delen. Ze brieft nieuwtjes door, belt op als ze zich zorgen maakt en bemiddelt in conflicten.
Alle architecturen die de overheid opstelt voor haar dienstverlening zijn in lijn met de NORA en beschouwen we als een lid van de NORA Familie. NORA is de meest abstracte, algemene referentie-architectuur, waar de andere familieleden her-gebruik van maken en een meer specifieke invulling aan geven voor een bepaalde context.
Door steeds uit te gaan van de landelijke architectuur van de overheid, kan consistentie bereikt worden in het ontwerpen van de overheidsdienstverlening.
En onze NORA Familie heeft natuurlijk relaties met Europese Families en zelfs wereldwijde Families, zie Architectuur internationaal.
Die relaties beperken zich inmiddels niet meer alleen tussen de EIF en de NORA. Ook voor domeinen c.q. sectoren bestaan inmiddels architectuur-afspraken en standaarden op EU-niveau.
Meerwaarde samenspel NORA familieleden[bewerken]
Veel overheidsorganisaties maken gebruik van referentie-architecturen. Ze kunnen echter alleen aansluiten op de afspraken in hun domeinen en ketens én tevens blijvend conformeren aan NORA, wanneer ook deze domein- en ketenarchitecturen zich blijvend conformeren aan NORA. Daarmee is NORA het referentiekader voor alle andere (referentie)architecturen.
Content van NORA, zoals principes, standaarden, normen en definities moeten dus integraal worden overgenomen (of er wordt naar verwezen). Er is geen ruimte voor herformuleringen of “cherry picking”. Content afkomstig uit NORA kan eventueel worden aangevuld of verdiept, maar niet worden gewijzigd. Deze bestuurlijke afspraak uit 2012, zie Beheer NORA Strategisch Kader, krijgt meer en meer gevolg.
Zoals veel moeders leert NORA minstens evenveel van haar familie als andersom. De concrete toepassingservaring die de familieleden opdoen helpt de abstracte principes van NORA verder aan te scherpen. Onderwerpen waar het ene familielid tegenop loopt raken vaak ook andere delen van de publieke sector en door kennis uit te wisselen leren we sneller. Niet alle principes, standaarden, bouwstenen en begrippen van NORA zijn voor elk familielid relevant. Maar daar waar dat wel zo is, mag geen ruimte zitten tussen de definities van verschillende familieleden. Dat voorkomt communicatieproblemen en maakt dat we niet allemaal zelf het wiel hoeven uit te vinden. Daarom maken we gebruik van de concepten Overerving en Harmonisatie, zie Meer informatie over overerven en harmonisatie.
Een organisatie kan vraagstukken ten aanzien van haar eigen Enterprise Architectuur (EA) aankaarten bij de beheerders van de domein- en ketenarchitecturen waarbinnen zij werkzaam is. Uitgangspunt is dat dáár, in de samenwerking, een oplossing wordt gevonden. Indien dat niet mogelijk is, kan door de beheerders van die domein- en ketenarchitecturen het vraagstuk worden aangekaart bij de NORA Gebruikersraad. Dat kan resulteren in een wijziging in NORA.
Een wijziging in NORA zal leiden tot aanpassingen bij de familieleden. De beheerders van die NORA familieleden zijn verantwoordelijk voor het juist en tijdig doorvoeren van die aanpassingen. Hierover worden afspraken gemaakt.
In de praktijk blijkt dat niet eenvoudig te zijn, met name door de verschillende stadia van ervaring met het werken met en onder architectuur en door verschillen in prioriteitstelling en beschikbare capaciteit. Door bestaande hulpmiddelen, zoals de semantische wiki’s, meer met elkaar te koppelen en kennis met elkaar te delen, wordt beoogd de beheerlast te verminderen.
Voor het gezamenlijk uitwerken en beheren van thema’s zijn afgelopen jaren grote stappen gezet. Al ruim 25 expertgroepen van de overheid brengen hun architectuur-kennis en -ervaring bij elkaar in de NORA Thema's.
Het is juist in deze thema’s waar de verschillende soorten Types architecturen in NORA-familie bij elkaar komen en op elkaar afgestemd worden.
| Kiezen & Toepassen |
|---|
|
Kiezen en toepassen van de juiste dochter Hier willen we ervaringen gaan delen over het vinden, kiezen en toepassen van dochterarchitecturen.
Ervaringen met het opzetten van een dochter |
|
| Voor en door dochters |
|---|
Contactpersoon is Marieke Vos (NORA Beheer), |
|