NORA Gebruikersraad/2014-12-02

Nieuws & Agenda

Contact

NORA Beheer

nora@ictu.nl

Status

Inhoud Nieuws & Agenda

• Nieuwsberichten
• Agenda
• Laatste wijzigingen
• Op de hoogte blijven
  • Nieuwsbrieven NORA
  • RSS-feeds NORA
  • Persoonlijke volglijst aanmaken

Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op dinsdag 2 december 2014, 13.30-15.30, locatie: ICTU. .

Aanwezigen

• Bram Gaakeer (OCW) - beheer ROSA
• Anton van Weel (ICTU) - Architectuur Stelsel van Basisregistraties
• Freddie Muller (Het Waterschapshuis) - beheer WILMA
• Peer de Leeuw (Het Waterschapshuis) - beheer WILMA
• Jacques Verdaas (ICTU) - beheer EAR
• Arianne de Man (IPO) - beheer PETRA
• Saco Bekius (Belastingdienst) - doorontwikkeling [[Katern Verbinden] ]
• Jaap van der Veen (Belastingdienst) - doorontwikkeling Beveiliging
• Hans Flick (UWV) - Architectuurraad MFG
• Maarten van der Veen (BFS) - standaarden
• Norbert van Dijk (Logius) - bouwstenen / generieke voorzieningen
• Rinus Braak (DICTU) - bouwstenen / generieke voorzieningen
• Erwin Oord (ArchiXL) - technisch beheer wiki
• Michelle van Dijk (BZK) - NORA / voorzitter Gebruikersraad
• Herriët Heersink (ICTU) - projectleider NORA
• Eric Brouwer (ICTU) - NORA Beheer / Secretaris Gebruikersraad
• Joris Dirks (ICTU) - NORA Beheer
• Noortje Coppens (ICTU) - NORA Beheer
• Elske Linden (ICTU) - NORA Beheer

1. Opening en mededelingen

• Op 26 november jl. zijn op het Landelijk Architectuur Congres de ervaringen met de NORA en haar dochters middels 5 presentaties gedeeld met gemiddeld meer dan 60 toehoorders. Zie ook http://www.laccongres.nl/programma-2014/
  Het LAC wordt als een goed podium voor de NORA beschouwd. Het voorstel is om in 2015 meer verbinding te zoeken met marktpartijen en intercollegiale kennisdeling verder te stimuleren. Dit zal worden opgepakt in het jaarplan.
• Michelle van Dijk licht toe dat het contract voor beheer en doorontwikkeling van NORA voor 2015 t/m 2018 is getekend door BZK en ICTU en dat de activiteiten (financieel) geborgd zijn.
• De Stakeholdersanalyse NORA die middels een versnellingskamer plaatsvindt, staat gepland op 15 januari 2015. Conform afspraak ontvangen Menno Gmelig Meijling, Maarten van der Veen, Peter de Leeuw en Hans Flick hiervoor (ook) een uitnodiging van Elske.(red.: Dit zal worden verzet naar een andere datum, aangezien het samenvalt met het KING jaarcongres. Betrokkenen zullen hierover nog worden geïnformeerd.)
• De bespreking van de aanpak van de RFC’s voor het katern Verbinden was gepland in december 2014 en de datum-prikker is daartoe uitgezet. De datum is inmiddels vastgelegd op dinsdag 13 januari.
• Freddy Muller deelt mede dat hij het Waterschapshuis zal verlaten en in het nieuwe jaar als beleidsadviseur bij het RIVM aan de slag gaat. Peter de Leeuw zal vooralsnog namens de Waterschappen deelnemen aan de Gebruikersraad NORA.

2. Verslag van de vorige bijeenkomst

Bespreking van het verslag en de actiepunten van de bijeenkomst van 12 november 2014.

Zie http://noraonline.nl/wiki/NORA_Gebruikersraad/2014-11-12

Openstaande actiepunten:

• 6/9 - De scope van Digikoppeling bespreken.Dit is geagendeerd voor deze Gebruikersraad.
• 16/9 - De Werkgroep Knooppunten rapporteert aan de Gebruikersraad hoe de ontwikkelingen raken aan de uitspraken in NORA. Dit is geagendeerd voor deze Gebruikersraad.
• 16/9 - Theo Peters heeft laten weten dat KING / gemeenten graag in overleg gaan over het toepassingsvoorbeeld van de 3Ds, maar dat nu prioriteit moet worden gegeven aan de invoering ervan per 1 januari. Het actiepunt wordt als afgedaan beschouwd.

Er zijn geen opmerkingen over het verslag gemaakt, waarmee het verslag is vastgesteld.

3. Jaarplan 2015

Op basis van de constructieve inbreng van de leden van de Gebruikersraad tijdens de bijeenkomst van 12 november j.l. is een eerste versie van het Jaarplan 2015 opgesteld. Projectleider doorontwikkeling Herriët Heersink licht toe dat het voorgelegde jaarplan uitdrukkelijk nog een conceptversie is. Samengevat is de focus voor 2015 dat we beter gaan benutten wat we al hebben, zoals ook in de Gebruikersraad van 12 november j.l. is besproken.

Gekoppeld aan actielijnen gaat het om:

1. Focus op toepassen, leren en verbeterenDoor middel van toepassing en toetsing, valideren of de huidige principes actueel zijn en op de juiste manier worden uitgelegd. Geen nieuwe principes/thema's bedenken maar het hoe en waarom van de toepasbaarheid meer inkleuren. Daarnaast is het nodig om de bestaande communities beter te benutten, door ze bij elkaar te brengen en en van elkaar te leren. Realiseren door presentaties zoals bij het LAC maar ook door de Gebruikersraad bij de toepassers laten plaatsvinden, met een ‘kijkje in de keuken’ en peer reviews op locatie.
2. Redesign NORAWe willen de informatievoorziening aan doelgroepen verbeteren. Hiertoe willen we een 'wegwijzer' realiseren, een tussenpagina, tussen de NORA-wiki (voor architecten en specialisten) en de e-overheid site (voor beleidsmedewerkers en bestuurders).
3. Positionering van NORA ten opzichte van Europa. We gaan de Europese dimensie scherper stellen. Welke ontwikkelingen vanuit Europa stellen nieuwe eisen aan interoperabiliteit of vereisen nieuwe projecten/processen/samenwerkingen? Welke grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden zijn er nu? Wat komt er vanuit Europa aan toegevoegde waarde voor de NORA en hoe kunnen we met NORA voor Europa een nog grotere toegevoegde waarde betekenen?Aan PBLQ is opdracht gegeven om hiertoe een analyse uit te voeren.
4. Beheer en doorontwikkelingDit richt zich enerzijds op het verder ontwikkelen van hetgeen in 2014 in gang is gezet, te weten:- Katern Verbinden- Katern Beveiliging- Zaakgericht werken- Knooppunten c.q. de transitie van het Stelsel van Basisregistraties naar het Rotonde-model- Digitale Duurzaamheid: een goede ontwikkeling die omarmd wordt en waarbij de nauwe samenwerking met het Nationaal Archief wordt gecontinueerd.Daarnaast omvat dit het borgen van de beschikbaarheid van de gezamenlijke opgebouwde kennis in de NORA.

De eerste reacties van de aanwezigen bij de Gebruikersraad zijn positief over deze insteek en de leesbaarheid van dit Jaarplan.

ACTIE ALLEN Voorstellen voor wijzigingen en opmerkingen over het jaarverslag binnen 2 weken na publicatie van het verslag doorgeven aan NORA Beheer.

De nieuwe versie van het Jaarplan 2015 zal daarna nogmaals aan de Gebruikersraad worden teruggekoppeld en na instemming zal het Jaarplan ter vaststelling worden voorgelegd aan de Architectuur Board en de Regieraad Interconnectiviteit van het NCDO.

4. Formaliseren van het reviewproces

Het reviewproces was onderwerp van gesprek tijdens de bijeenkomst van de Gebruikersraad op 16 september j.l., zie http://noraonline.nl/wiki/NORA_Gebruikersraad/2014-09-16

Vanuit NORA Beheer is een aangescherpt voorstel voor het proces voorgelegd aan de leden van de Gebruikersraad. Daarop zijn enkele reactie ontvangen. Die zijn verwerkt en met die verwerking hebben betrokkenen kunnen instemmen. Daarmee is een nieuw, gedragen reviewproces voor de NORA beschikbaar gekomen. Dit reviewproces is onderdeel van het meer-omvattende wijzigingsproces van de NORA (http://noraonline.nl/wiki/Wijzigingsproces_NORA), hetgeen onder meer relevant is voor de afstemming van NORA op het katern Verbinden.

Uit de bespreking komen de volgende punten naar voren:

• Als er wijzigingen worden doorgevoerd heeft dat een impact op de NORA. De RFC Verbinden zal qua wijzigingen een dusdanig grote impact hebben dat achteraf niet zonder meer duidelijk meer zal zijn wat al die wijzigingen zijn geweest.
• Voorstel is daarom voorafgaand aan grote wijzigingen een quick scan uit te voeren opdat een ieder de impact van de wijzigingen gelijk classificeert. Daarmee kan dus voorafgaand aan wijzigingen met de achterban worden vastgesteld wat zo’n wijziging teweeg brengt bij de NORA-dochters. Indien de impact dusdanig groot is, kan het gekoppeld worden aan een project.

• Het voorstel om een quickscan formulier met de beoogde change en impact op te nemen aan het begin van het reviewproces wordt positief beoordeeld en zal worden toegepast bij de volgende uitvoering van het reviewproces.

Met inachtname van deze punten heeft de Gebruikersraad ingestemd met het aangescherpte reviewproces.

5. Harmonisatie inrichtingssystematiek NORA familie

Met het oog op de toepassing van architectuur vanuit de 2 vragen:

1. ‘Welke principes, standaarden, bouwstenen en andere zaken gelden in het algemeen voor de organisaties die bij mijn project zijn betrokken?’

2. ‘Welke principes, standaarden, bouwstenen en andere zaken hebben betrekking op het functionele vraagstuk dat mijn project moet oplossen?’ is door een werkgroep onderzocht welke organisatorische- en functionele indelingen de NORA, ROSA, EAR en Forum Standaardisdatie hanteren.

Jacques Verdaas heeft dit toegelicht aan de hand van het bijgevoegde voorstel. Hij heeft daarbij benadrukt dat om te komen tot een samenhangende architectuurfamilie, optimaal (her-)gebruik van kennis en een geharmoniseerde inrichting van de kennisbanken nodig is. Harmonisatie van de inrichtingssystematiek verbetert het gebruik van architectuur. Gebleken is dat er verschillen zijn in de huidige inrichtingssystematiek van de EAR en NORA. De keuzes die we gaan maken bij het opheffen van deze verschillen, gaan de hele NORA-familie aan en vragen breed draagvlak. Vandaar dat deze bespreking in de Gebruikersraad NORA is belegd.

Opmerkingen hierover vanuit de Gebruikersraad zijn:

• Het memo is helder en behoeft niet veel toelichting.
• Met name de overerving en interoperabiliteit behoeven aandacht.Bij overerving gaat het vooral om het filteren wat je wanneer zelf toe kunt passen of niet. Harmonisatie, integratie en koppeling naar het eigen domein van toepassing lijkt aan te bevelen. Het advies is “wees vooral zuiver”, bijvoorbeeld met de definiëring van begrippen en hoe onderdelen zich tot elkaar verhouden. Voor de overerving van principes is in de ROSA en EAR al een koppelfunctie aangebracht (‘NORA dashboard’). Samenhang is ook gewenst bij standaarden en bouwstenen.
  Interoperabiliteit tussen de dochters van NORA is ook gewenst. Het beter matchen en inzichtelijk maken waar zaken elkaar wel of niet raken is wenselijk.
• Advies is bij het invulling geven van dit harmonisatie-initiatief de hoofdlijnen te volgen en niet te diep in te gaan op de details

De leden stemmen in met het nader uitwerken van concrete inrichtingsvoorstellen met een beschrijving van de impact (in geval van verschillen) voor de betrokken architecturen en het voorleggen van de resultaten daarvan aan de NORA Gebruikersraad.

6. Onderzoek Gegevensuitwisseling in het Sociale Domein

Michelle van Dijk licht aan de hand van het bijgevoegde memo de stand van zaken toe van het onderzoek dat BZK laat uitvoeren naar de gegevensuitwisseling en de relatie met knooppunten en het rotonde-model.

ACTIE Michelle van Dijk stuurt meer informatie hierover aan Hans Flick (red.: dat is inmiddels gebeurd).

7. Scope Digikoppeling

Vanuit de Architectuurraad van de Manifestgroep en de Architectuur van het Stelsel van Basisregistraties bestaat behoefte om de scope van Digikoppeling te bespreken. Hiertoe heeft recent overleg plaatsgevonden met Tom Peelen van Logius en daarbij is afgesproken om:

1. Dit concrete onderwerp verder uit te werken in de werkgroep Gegevensuitwisseling, onder leiding van Jasper van Lieshout;
2. Daarbij de aanpak volgens TOGAF te introduceren, die momenteel door de Belastingdienst wordt gehanteerd en ook het fundament is onder het EIRA gedachtegoed.

Saco Bekius deelt aan de hand van een presentatie een aantal inzichten die hij inmiddels heeft opgedaan in het EIRA traject als kader van architectuurbegrippen om ketensamenwerking vorm te geven. Denk hierbij aan het 4-laagsmodel: wettelijk, organisatorisch, semantisch en technisch. Belangrijk is dat vanuit een laagstructuur goede afspraken met elkaar worden gemaakt over de opbouw van de architectuur. Dit raakt sterk aan het NORA 3-vlaks model: processen, gegevens en techniek. Er bestaat behoefte om de relaties tussen deze lagen in kaart te brengen ter verduidelijking bij de discussies.

Voorstel is om een pilot te doen met deze gereedschappen en dat te toetsen aan praktijkgerichte situaties. In de samenwerkingsvorm (grensoverschrijdend of binnen Nederland) is het gebruikersperspectief nodig waarbij geopteerd wordt oplossingsarchitecturen te vergelijken vanuit het perspectief van architecten. De relatie met digikoppeling zal daarbij nader bekeken worden.

Het Europees positioneren van Digikoppeling is heel waardevol voor vraagstukken als:

• Identificatie van organisaties en hoe daarmee om te gaan (als onderdeel van Digikoppeling)
• De impact op en van eID
• Waar zit het risico van EIS?
• Toetsen: Digikoppeling is te zwaar voor sommige gegevensuitwisselingen waar het aanzet tot het kopiëren van gegevens terwijl alleen inzage in gegevens benodigd is (organisatie overstijgend).
• Directe ingang naar ISA/EIRA: http://ec.europa.eu/isa/actions/02-interoperability-architecture/2-1action_en.htm

Aandachtspunten vanuit de Gebruikersraad zijn:

• Goed aangehaakt blijven met Logius (als beheerder van Digikoppeling) en met de ontwikkelingen vanuit de opdracht aan PBLQ.
• ACTIE Saco Bekius stuurt het verslag van de telefonische conferentie ihkv deze Europese pilot.
• ACTIE Saco Bekius stuurt een mail over input voor casussen.
• Europa wordt voor de komende periode een standaard agendapunt voor de Gebruikersraad.

8. Stand van zaken Beveiliging

Jaap van der Veen licht dit aan de hand van enkele sheets toe.

De openbare review is conform plan afgerond. De review reacties zijn verwerkt en dat is teruggekoppeld met betrokkenen. Er wordt nog wel gezocht naar een manier om de grote hoeveelheid informatie nog beter te ordenen opdat het voor de diverse doelgroepen goed begrijpbaar en makkelijk benaderbaar is. Zie http://noraonline.nl/wiki/Beveiliging

De pilot van de startpagina voor het katern Beveiliging loopt nog. De startpagina is met name bedoeld om verschillende doelgroepen laagdrempelig toegang te kunnen geven tot de informatie van het katern. Daarbij wordt extra aandacht besteed aan de navigatie van gebruikers door de informatie. Zie ook de ideevorming rondom het redesign van NORA om de toegankelijkheid te vergroten. Er zijn twee varianten van de startpagina voorgelegd aan gebruikers. Voorafgaand is een doelgroep onderzoek gedaan om op een weloverwogen manier de informatie te vernieuwen. De resultaten en aandachtspunten naar aanleiding van het testen zijn:

• Hoe ga je met informatie om?
• Welke status heeft die informatie?
• Wat is de bron van de informatie?

Wat betreft geven van inzicht in de impact van de voorgestelde wijzigingen op de bestaande Afgeleide Principes, wordt momenteel nog een analyse uitgevoerd (wat gaat 1 op 1 over, welke verschillen zijn er en wat is er wel c.q. niet teruggekomen in de nieuwe beveiligingprincipes) en zal de volgende Gebruikersraad worden behandeld.

Vanuit de Gebruikersraad werd de relatie van dit katern gemist met het onderwerp Privacy, maar daarin zal inmiddels wel worden voorzien.

9. Stand van zaken Zaakgericht

In de bijeenkomst van 16 september heeft de Gebruikersraad aangegeven welke vraagstukken met prioriteit moeten worden uitgewerkt, zie http://noraonline.nl/wiki/NORA_Gebruikersraad/2014-09-16.

Voor een deel is daar reeds invulling aan gegeven, met name qua voorbeelden van organisaties waar Zaakgericht Werken reeds wordt toegepast. Echter, duidelijkheid geven over de doelen van zaakgericht werken ('waartoe zou ik het inzetten') en de focus op maatschappelijke i.p.v. bedrijfsmatige effecten (wat levert het voor de burger op?), behoeft nog verdere uitwerking. Dat zal komende maanden worden opgepakt in een werkgroep, in combinatie met een pilot om de NORA c.q. architectuur voor doelgroepen als beleidsmedewerkers en projectleiders beter toegankelijk te maken in het kader van Redesign NORA. Zie http://noraonline.nl/wiki/Zaakgericht_Werken

10. Stand van zaken RFC Verbinden

In de bijeenkomst van 16 september 2014 heeft de Gebruikersraad aangegeven dat majeure veranderingen een grote impact zullen hebben, onder andere voor de NORA dochters in overerving. Om die reden is gevraagd om impactanalyses en opdeling naar meerdere RFC's voor aparte onderwerpen, met ruimte voor discussie. Zie http://noraonline.nl/wiki/NORA_Gebruikersraad/2014-09-16. Vanuit NORA Beheer worden momenteel 2 onderwerpen uit het katern, te weten Semantiek en Zaakgericht Werken, nader onderzocht op de verschillen met deze onderwerpen in de NORA. De resultaten van die analyse zal binnenkort aan de Gebruikersraad worden voorgelegd, opdat van daar uit, via het pad van de gezamenlijke dialoog, tot een RFC voor elk van deze onderwerpen kan worden gekomen. Mogelijk kan op basis van de ervaringen met die RFC’s worden nagegaan op welke wijze de overige onderwerpen van het katern kunnen worden verbonden met de NORA.

Deze aanpak zal mede worden ingebracht in het overleg dat momenteel wordt ingepland voor het bespreken van de verbinding van het katern Verbinden met de NORA.

Over de stand van zaken RFC Verbinden volgt een separaat overleg welke 13 januari 2015 plaatsvindt.

11. Bijeenkomsten Gebruikersraad in 2015

De behoefte bestaat om bij de bijeenkomsten voortaan een betere balans te vinden tussen informatie delen over (nieuwe) ontwikkelingen, onderlinge expertise-raadpleging (o.b.v. een praktijk casus) en de procedurele punten.

Europa en Digicommissaris zullen vaste agendapunten worden van de Gebruikersraad bijeenkomsten.

De bijeenkomsten in 2015 zullen binnenkort worden ingepland, daarbij rekening houdend met de bijeenkomsten van de Regieraden van de Digicommissaris.ACTIE NORA Beheer zal de agenda-reserveringen voor de bijeenkomsten sturen (red.: dit is inmiddels gedaan).

De eerstvolgende bijeenkomst van de Gebruikersraad zal plaatsvinden op 3 februari bij de Belastingdienst te Apeldoorn.

ACTIE Elske Linden neemt contact op met Saco Bekius ter afstemming van het programma.

12. WVTTK

• Op 1 mei 2015 zal een ICTU-café worden gewijd aan NORA (en ontwikkelingen). Dat is tevens de harde deadline voor de eerste versie van NORA Redesign met een nieuwe tussenpagina / landingspagina voor de NORA wiki en e-Overheid site.
• ACTIE Maarten van der Veen stuurt het document door m.b.t. de doelgroepeninformatievoorziening (red.: dit is inmiddels gebeurd).
• ACTIE Michelle van Dijk stuurt de verslagen van de EU pilot door (deze zullen op de wiki worden geplaatst).

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Interoperabiliteit is het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

Houdt in dat informatie vindbaar, interpreteerbaar en uitwisselbaar is.