NORA Gebruikersraad/2016-09-14

Nieuws & Agenda

Contact

NORA Beheer

nora@ictu.nl

Status

Inhoud Nieuws & Agenda

• Nieuwsberichten
• Agenda
• Laatste wijzigingen
• Op de hoogte blijven
  • Nieuwsbrieven NORA
  • RSS-feeds NORA
  • Persoonlijke volglijst aanmaken

Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op woensdag 14 september 2016, 13.00-17.00, locatie: NVWA, Catharijnesingel 59 pand, Utrecht adres en route. .

Opening vergadering & mededelingen

Opening vergadering, mededelingen en gevraagde besluiten:

• Introductie nieuwe voorzitter Saco Bekius en nieuwe secretaris Menno Gmelig Meijling. Nu Saco de voorzittersrol op zich neemt zal de Belastingdienst inhoudelijk in de Gebruikersraad vertegenwoordigd worden door lead architect Martijn de Bruine.
• Verslag en actiepunten vorige bijeenkomst De Gebruikersraad stemt in met het verslag. Opmerkingen n.a.v. het verslag: Wat betreft de verwarring over het begrip en beleid Open Source is een notitie opgesteld, die wordt op 22 september in een werksessie besproken met de personen die zich hadden aangemeld bij Harry Wever. Rond dit dossier zijn ook kamermoties aangenomen, naar aanleiding daarvan zal DUO met trekker Arnold Reinders de behoefte aan een kenniscentrum Open Source onderzoeken. Janine Jongepier treedt op als opdrachtgever, het rapport wordt verwacht in december. In de regel zal informatie worden ingewonnen via de formele organisatielijn, maar waar nodig kunnen vragen van Arnold ook direct aan de leden van de gebruikersraad worden doorgestuurd.
• Uitnodiging aan leden Gebruikersraad en collega's met relevante expertise: Workshop rondom Één brug naar Europa op 22 september bij ICTU.
• Aankondiging workshop overerving september (datumprikker wordt rondgestuurd aan geïnteresseerden). Het doel is om in een uurtje of twee te leren wat er bij overerving komt kijken.
• Domein Gezondheid en zorg wordt de komende periode verder gevuld en zo uitgebouwd tot een startpagina van de bestaande architectuurafspraken en -initiatieven in de zorg.
• RFC Beveiliging (AP's 35-40) volgt in november i.v.m. afwezigheid Jaap van der Veen. Inmiddels is ook duidelijk dat er raakvlakken zijn met andere initiatieven en ontwikkelingen op het gebied van Beveiliging. Het is belangrijk om uit te zoeken waar dit elkaar aanvult en waar harmonisatie / actualisatie nodig is: Hoe staat het met de informatie rondom datalekken in NORA en GEMMA? Wat is de verhouding met de wijzigingen in de BIR die er aan komen? Is de relatie van de content in het thema beveiliging met de AP's en BP's nu helder? Ook het CIP zal een deel van zijn content via de NORA wiki ontsluiten (o.a. beveiligingseisen Secure Software Development), wat is de overlap hiermee? De architectuurraad Rijkscloud zou ook een verbinding moeten hebben met het thema Beveiliging, dat lijkt nu nog niet het geval. Er speelt kortom een hoop rond Informatiebeveiliging. Het lijkt de Gebruikersraad goed een aparte werksessie te beleggen om deze punten samen in perspectief te plaatsen en de impact te bepalen, los van de Gebruikersraad van november.

→ Actiepunt 2016-09/01: NORA Beheer: coördineert een aparte sessie rondom Beveiliging dit najaar.​​

• Thema pagina Duurzaamheid is in opbouw, contactpersonen zijn Robert van Wessel en Emile van der Maas. Het doel is om praktisch materiaal dat al aanwezig is bij o.a. Rijkswaterstaat en Economische Zaken te ontsluiten via de wiki met de nadruk op de architectuurperspectieven van het thema. Robert vraagt de deelnemers naar de pagina in wording te kijken en van commentaar te voorzien.
• Thema API is in opbouw, in samenwerking met het Bureau Forum Standaardisatie. Contactpersoon is Lancelot Schellevis. Binnen dit thema zullen een serie bijeenkomsten gehouden worden, waarvan de stukken et cetera ontsloten worden via de wiki. Het Bureau heeft hier een budget voor beschikbaar gesteld.
• Governance NORA / BZK. In de Gebruikersraad van NORA staan de verbinding tussen beleid en de NORA op de agenda, de positionering en samenwerking tussen de NORA en de dochters. Dit laatste in vervolg op de uitkomsten van het onderzoek dat door Jan van Dijk wordt uitgevoerd. Vanuit het MT van BZK/DIO is mw. Anja Lelieveld portefeuillehouder.

Binnen ICTU (opdrachtnemer Beheer van de NORA) zijn er ook wijzigingen: Eric Brouwer richt zich op de inhoud. Dominique de Wijn is per 1 september projectleider van de NORA.

• In september 2016 is vanuit de GHOR een katern geschreven die aangeeft welke elementen van dePURA en de VeRa voor de GHOR relevant zijn. Dit GHOR Architectuurkatern Verbinding tussen VeRa en PURA katern vormt zo een brug tussen de beide architecturen.

Jaarplan NORA

Het eerste concept van het Jaarplan is per mail gedeeld met de leden van de Gebruikersraad met het verzoek hier uiterlijk vrijdag 15-9 op te reageren voor verwerking in het volgende concept. Het Jaarplan zal in een volgende versie besproken worden in de Gebruikersraad van 8 november.

Het budget als opgenomen in het Jaarplan is het beschikbare budget voor 2017. Daarbinnen zijn in overleg met BZK speerpunten benoemd. In afstemming met de Regieraad kan daar nog een verschuiving in plaatsvinden. Voor extra activiteiten of wensen die niet binnen het budget vallen moet extra financiering worden gezocht.

Tijdens de bijeenkomst zijn de volgende opmerkingen geplaatst: Vanuit EAR wordt de wens geuit de GDI ook echt te ontsluiten vanuit de NORA, zodat we via overerving en verwijzingen ook in de EAR de juiste informatie hebben en ons kunnen concentreren op het beschrijven van de Rijksvoorzieningen. Er is behoefte aan concrete informatie over de functionaliteiten van de GDI-bouwstenen. Opmerking NORA Beheer: dit is alleen mogelijk als de contacten met de bouwsteenbeheerders worden aangehaald, zij maken nu nog niet voldoende deel uit van de NORA community. Dit (informatie GDI) is een moeilijk speelveld, bestaande informatievoorzieningen zoals het Stelselinformatiepunt zijn afgebouwd omdat er geen budget voor beschikbaar was en is. Een manier om dit via de NORA te realiseren zou zijn om de NORA als authoratieve bron te laten erkennen door ICCIO/CIO Raad. Om het op dit vlak een authoratieve bron te kunnen noemen is een investering nodig, die hoeft niet per se vanuit de reguliere geldstroom te komen zolang er maar funding beschikbaar komt.

De overige reacties zullen in de loop van de week via email worden gedeeld waarna Herriët het daarop aangepaste Jaarplan zal aanbieden aan BZK/DIO en doorgezonden wordt voor bespreking in de Regieraad Interconnectiviteit.

Revisit Afgeleide Principes

In juni is een workshop geweest waarbij AP 19, Perspectief Afnemer is behandeld, de eerste concepttekstvoorstellen staan inmiddels op Afgeleide Principes Revisited. Robert van Wessel (ICTU) geeft een toelichting (PDF, 149 kB) en roept de leden op dit concept (en hierop volgende concepten) breed onder de aandacht te brengen van de hun achterban. Alle feedback is welkom en wordt waar mogelijk meegenomen in verdere concepten, die uiteindelijk moeten leiden tot een officieel wijzigingsverzoek.

De beperkte inbreng vanuit de leden van de Gebruikersraad in het opstellen van deze concepten roepen bij Robert de vraag op of de Afgeleide Principes wel gebruikt worden door de leden - hebben wijzigingen zoals die van AP19 impact op hun dagelijkse praktijk?

Enkele aanwezigen delen de praktijk binnen hun organisatie: er is een eigen set met regels / principes die mede gebaseerd zijn op de NORA. Er is echter weinig traceability (welke regel is waarop gebaseerd) en daardoor is het verwerken van wijzigingen vanuit NORA meer theorie dan praktijk. Het gevoel bij de aanwezigen is dat de regelsets van de verschillende organisaties nu al bij elkaar uit de pas lopen, omdat ze op (verschillende) oude versies van de NORA zijn gebaseerd.

De prioriteit ligt in organisaties op het moment vaak op de toepassing van de regels, niet op het actualiseren / doorontwikkelen er van. Toch hopen we dat feedback uit die praktijk teruggegeven wordt naar de NORA om de AP's (ook voor andere organisaties) te verbeteren: welke voorbeelden gebruiken jullie in de praktijk, of welke regels blijken moeilijk uit te voeren?

→ Actiepunt 2016-09/02: Alle leden van de Gebruikersraad: zetten het tekstvoorstel uit bij hun achterban en vragen om feedback. Wie wil reageren kan dat tot 8 november.​​

De tweede sessie van Afgeleide Principes Revisited zal gaan over informatie-objecten, namelijk de AP16 Identificatie informatie-objecten en AP17 Informatie-objecten systematisch beschreven. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven bij Robert van Wessel (06 22204901), datum en tijdstip worden vervolgens in overleg bepaald.

Gebruiksgegevens NORA wiki

Presentatie (PDF, 3,68 MB) door Marieke Vos over de gebruiksstatistieken van de NORA wiki, aankondiging van het UX-gebruikers-onderzoek dat eind september start op noraonline. (Presentatie inclusief notities (PDF, 7,55 MB))

Gebaseerd op dit onderzoek zijn er drie vragen die de leden van de Gebruikersraad zichzelf zouden kunnen stellen:

1. Weet ik genoeg over het gebruik van mijn eigen digitaal ontsloten architectuurproducten?
2. Waar zou ik gebruikerstevredenheidonderzoek kunnen inzetten om de ontsluiting en toepassing van architectuurproducten te verbeteren?
3. Krijgen Zaakgericht Werken en PSA's, twee van de meest gezochte onderwerpen op de wiki, afdoende aandacht in het NORA jaarplan 2017?

Presentatie Geo

Jeroen Baltussen en Paul Janssen presenteren (PDF, 4,4 MB) de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van Geo-informatie en laten zien hoe dat via de wiki toegankelijk is gemaakt in het thema Geo. Insteek voor de verwerking van het onderwerp Geo in de wiki was de toepasbaarheid in de praktijk. Er is dan ook gekozen om te beginnen met het beantwoorden van een FAQ en het bijeenbrengen van links naar bestaande tools en communities. NB: Het dossier GEO-informatie (PDF, 5,03 MB) komt op termijn te vervallen, maar nog niet alle informatie hierin is (geactualiseerd) verwerkt in de wiki of andere bronnen. Dit zal de komende periode alsnog gebeuren, waarna het Dossier alleen nog via het archief wordt ontsloten.

Jeroen en Paul beginnen met een basisuitleg over Geo en de technieken / standaarden die gebruikt worden om informatie geografisch vast te leggen en weer te geven. Geografische weergave heeft in veel gevallen meerwaarde, bijvoorbeeld omdat we met het blote oog patronen kunnen herkennen. Weergave op een kaart is echter geen kwestie van het toevoegen van googlemaps (dat bovendien niet aan alle standaarden voldoet), maar vergt een aanpassing van je datamodel. Zeker bij nieuwe projecten is het dus verstandig het geo-aspect direct te betrekken en niet achteraf pas geo-functionaliteit toe te voegen.

Veel standaarden op het gebied van Geo zijn internationaal. De nationale afspraken houden hier niet altijd genoeg rekening mee, hetgeen een aandachtspunt is voor NORA. Er zijn standaarden op allerlei niveaus, gegroepeerd naar functionaliteit. Hierin loopt de Geo-wereld voor op veel andere gebieden, mede omdat het in ieders belang is om informatie te kunnen delen en gecombineerd weer te geven. Aan één kaart heb je niets, waardoor zowel voor open source ontwikkelaars als commerciële bedrijven de samenwerking gezocht wordt.

Houden wij ons als Nederlandse overheid ook aan deze standaarden? Daar waar we dat verplicht zijn wel, we passen bijvoorbeeld INSPIRE toe in communicatie naar de EU. Vaak ervaart men de verplichting in de externe uitwisseling van data. Waar overheidsorganisaties intern informatie uitwisselen, bijvoorbeeld tussen twee systemen, is die verplichting minder voelbaar en hier kiest men dus nog vaak voor de (gesloten) standaarden van de pakketleverancier.

Wie gebruik wil maken van reeds ontsloten geografische data kan terecht bij Publieke Dienstverlening Op de Kaart, dat talloze datasets ontsluit waaronder topografie, wegen, CBS-gegevens en de basisregisters BAG, BGT en BRK.

Verder proces thema Geo:

• Jeroen en Paul vragen de NORA community hierbij om feedback en zullen die feedback de komende maanden gebruiken om het thema te verbeteren
• Het oude NORA-dossier verdwijnt zodra alle relevante informatie op andere manieren ontsloten is
• Geonovum kijkt nog eens goed naar de bestaande onderwerpen en architectuurelementen en zal waar er een relatie met Geo ligt aanvullen en actualiseren

Voor de feedback is het belangrijk om ook mensen die relatief weinig weten van Geo naar het thema te laten kijken: is het voor hen begrijpelijk, inzichtelijk en toepasbaar?

→ Actiepunt 2016-09/03: Alle leden van de Gebruikersraad: brengen het bestaan van het thema onder de aandacht van hun achterban met het verzoek er kennis van te nemen en feedback terug te geven aan Jeroen en Paul.​​

Discussie Geo

Gemaakte opmerkingen:

• Geo is heel succesvol geweest in het vastleggen van internationale standaarden, hoewel het gebied in Nederland nooit zo goed paste in de nationale standaarden. Hoe is dat gelukt? Hier gebeuren dingen waar je in andere gebieden alleen van kunt dromen. In de presentatie is bijvoorbeeld al geraakt aan een (open) datastore, Cloud en API en de behoefte aan een landelijke URI-strategie. Kunnen we het in de NORA als voorbeeld en inspiratie gebruiken?
• De kracht van de sector is te zoeken in een sterke (internationale) Geo-community, eigen opleidingen en afspraken over standaarden. Tegelijk is er in de community een beweging om minder in eigen kring te denken en meer de verbinding met de inhoudelijke domeinen te zoeken: Geo is een middel en geen doel. Een actueel overheidsprogramma waar Geo een belangrijke rol in speelt is de Omgevingswet. Deze wet biedt een concrete en beheerde context waar veel ICT standaardisatie en standaardontwikkeling in wordt gerealiseerd. Dit heeft ook een spin-off naar andere sectoren.
• De beweging naar meer Geo in het dagelijks leven (mobieltjes, nauwkeurige plaatsbepaling van gefilmde locaties et cetera) zal veel van de 'oude' Geo overbodig maken. Er ligt echter nog wel een uitdaging om de bestaande informatie in registers en systemen te ontsluiten. Hiervoor is in de standaarden inmiddels de Joint Table Service van CBS beschikbaar, om dynamische tabellen te combineren en op een kaart te tonen.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Normatieve en descriptieve documenten die huidige/toekomstige architectuur van een organisatie/domein schetsen.