NORA Gebruikersraad/2016-11-08

Nieuws & Agenda

Contact

NORA Beheer

nora@ictu.nl

Status

Inhoud Nieuws & Agenda

• Nieuwsberichten
• Agenda
• Laatste wijzigingen
• Op de hoogte blijven
  • Nieuwsbrieven NORA
  • RSS-feeds NORA
  • Persoonlijke volglijst aanmaken

Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op dinsdag 8 november 2016, 13.00-17.00, locatie: Ministerie van BZK, Turfmarkt 147, Den Haag: M01-26, Peel–zaal. .

Opening vergadering (13.35 – 14.10 uur)

Mededelingen en gevraagde besluiten:

• Verslag vorige bijeenkomst is goedgekeurd zonder opmerkingen.
• De MARA (Model Architectuur voor Rijks Archiefinstellingen) is officieel lid geworden van de NORA Familie. Dit vierden we met een geboortekaartje en geboortetaart. (Afbeelding en link naar digitale geboortekaartje volgen deze week).
• Robert van Wessel geeft aan dat voor AP19 Perspectief afnemer een nieuw concept online is gezet na feedback uit o.a. de Belastingdienst. Opmerkingen op dit concept zijn worden verwerkt in een definitief Request for Change dat voor zal liggen in de volgende Gebruikersraad.

De voorzitter geeft de procedure weer bij RFC's: aanwezigen bij de vergadering krijgen de vraag of er zwaarwegende redenen zijn om het RFC niet goed te keuren, worden er geen bezwaren geuit dan is het RFC goedgekeurd.

Robert gaat ook aan de slag met de AP's 16 en 17 (Identificatie informatie-objecten en Informatie-objecten systematisch beschreven). Hij zal hiervoor mensen uitnodigen die praktijkervaring hebben met informatie-objecten of al aangegeven hebben hierover mee te willen praten.

• Menno Gmelig Meijling geeft een terugkoppeling van de ontwikkelingen rond de pilot met eDelivery vanuit de CEF, zoals eerder behandeld in de Gebruikersraad van juni 2016. Er is inmiddels een workshop geweest, waauit de conclusie is gekomen dat het onverstandig is om nu direct een besluit te nemen of er één brug naar Europa moet komen, als GDI-voorziening. Eerst moet de 'brug' onder architectuur gebracht worden en bepaald worden wat de impact zou zijn als het een (verplichte) generieke voorziening zou worden. Dit sluit aan bij de vraag vanuit de Gebruikersraad om eerst een PSA te zienvoordat de impact bepaald kon worden. Inmiddels hebben vijf ministeries besloten hier geld voor uit te trekken: ICTU, Logius en Rinis zullen het onderzoek samen uitvoeren. De NORA heeft hier geen formele rol in, maar het is wel de bedoeling om leden uit de NORA community actief te betrekken. Oproep: wie mee wil denken kan zich opgeven bij Menno.

Verschillende leden van de Gebruikersraad geven aan dat het hierbij belangrijk is om de link tussen de Gebruikersraad (voor de architecturele inhoud) en de bestuurlijke niveaus waar de besluiten worden genomen hierbij goed te leggen. De link naar de uitvoerende organisaties, die geen deel uitmaken van de groep opdrachtgevers, is daarbij ook belangrijk. De leden van uitvoerders in de Gebruikersraad kunnen wel meedenken over de inhoud, maar hebben geen formeel mandaat om namens hun organisatie te spreken.

• Er zijn voorlopig vijf vergaderdata bepaald voor de Gebruikersraad in 2017: dinsdag 17 januari, dinsdag 11 april, dinsdag 20 juni, dinsdag 12 september en dinsdag 14 november. Voor deze data zijn ook agendaverzoeken verstuurd aan de huidige leden. Heeft u geen bericht ontvangen, neem dan even contact op met de secretaris via nora@ictu.nl

Actiepunt 08-11-2016/01: Allen: geven aan of zij op de geplande data voor 2017 in principe kunnen.​​

Actiepunt 08-11-2016/02: Menno Gmelig Meijling: monitort reacties op vergaderdata en past deze waar nodig aan.​​

• Jaarplan 2017 definitief Jaarplan NORA 2017 def 27-09-2016 (PDF, 188 kB). Herriët Heersink is door omstandigheden afwezig, Dominique de Wijn (ICTU, projectleider NORA) geeft toelichting. Alle feedback vanuit de Gebruikersraad is verwerkt in het Jaarplan, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (opdrachtgever NORA) is akkoord met deze versie. Het Jaarplan wordt daarom eind november of begin december behandeld in de Regieraad. Organisaties die nog invloed uit willen oefenen op dit plan kunnen dat doen via hun vertegenwoordiging in de Regieraad.
• De Gebruikersraad en haar achterban is van harte uitgenodigd voor een reeks van seminars over API's: Wat is een API nu echt, wat is de impact op gegevensuitwisseling en wat kan het betekenen voor overheden? Op 1 december van 14-17 uur is de eerste seminar in Utrecht, meer informatie is te vinden op API-economie en de overheid. Deelname is kosteloos, maar inschrijven is in verband met het beperkt aantal plaatsen wel verplicht. Inschrijven kan via info@forumstandaardisatie.nl.

Landelijk Informatie-beleid en NORA (14.10 – 15.10 uur)

Anja Lelieveld van de Directie Informatiesamenleving en Overheid (DIO) geeft een presentatie voor de leden van de Gebruikersraad. Het doel is tweezijdig: de Gebruikersraad NORA meer op de hoogte stellen van wat er speelt op bestuurlijk vlak en vanuit de Gebruikersraad horen waar NORA een rol moet, wil of kan spelen.

Er is vanuit de zaal extra aandacht voor de GDI en de partijen die hierbij betrokken zijn. Anja vertelt dat met de Digicommissaris is afgesproken dat ze gebruik maken van de governance van de Digicommissaris.

Het is vanuit de andere bestuurslagen niet altijd helder hoe de verschillende rijksactoren in de digitale overheid samenwerken. Waar meerdere bestuurslagen en rijkspartijen samenkomen, zoals in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), lijkt niet altijd gewerkt te worden vanuit dezelfde uitgangspunten. Doordat de verschillende Domeinen contact hebben met andere rijksactoren ontstaan ook zorgen of de praktijkbehoefte wel genoeg wordt meegenomen in het landelijke informatiebeleid.

Anja gaat in op de Studiegroep (SG's, wetenschappers, captains of industry, digicommissaris) en geeft aan dat deze drie zaken bespreekt en onderzoekt:

1. hoe kan de doorontwikkeling van de GDI het beste worden geregeld?
2. als dienstverlening de basistaak is van de overheid, wat betekent dat dan in de toekomst?
3. wat zouden, vanuit het oogpunt van de eindgebruiker, de onderdelen van de Digitale Agenda moeten zijn?

Het gesprek over de GDI wordt nu nog te vaak vanuit de techniek aangegaan en niet vanuit het belang van de burger. Als je digitale dienstverlening centraal zet voor de toekomst, wat betekent dat dan voor het GDI? Dat is de vraag die Anja neerlegt bij de Gebruikersraad. Ze laat een filmpje van Adjiedj Bakas zien dat een aantal mogelijke veranderingen in maatschappij en overheid toont voor de toekomst.

Komt (een deel van) die verandering al afdoende terug in de NORA? Hoe kun je de NORA gebruiken als een middel om die verandering vorm te geven? Het is goed om mee te gaan in bewegingen, maar ICT is geen doel op zich. ICT kan helpen om de doelen uit programma's te realiseren, maar dan is er wel genoeg kennis nodig om te kunnen bepalen wat de impact is van de veranderingen en de mogelijkheden. Denk aan zelfrijdende auto's - gaan we als overheid over de beslisregels in de boordcomputer?

Discussiethema: de relatie tussen het landelijk iBeleid en de NORA.

Vraag: wat gebeurt er als NORA niet bestaat? Een greep uit de genoemde antwoorden:

• het wordt nog moeilijker om in ketens samen te werken
• je moet wielen weer zelf uitvinden (bijvoorbeeld zaakgericht werken, informatieveiligheid)
• het wordt moeilijker om aan te sluiten op Europese ontwikkelingen
• alle interconnectiviteit wordt moeilijker, dus samenwerken ook
• je verliest samenhang en inzicht op dossiers
• schaarse middelen worden minder efficiënt ingezet omdat je niet samenwerkt en kennis niet deelt
• samenwerking kan alleen met een gedeelde taal, die ontstaat niet vanzelf
• elkaar vinden wordt een toevalstreffer als er geen gremium is waarin je elkaar regelmatig spreekt
• voor de burger is er één overheid, wij hebben de verantwoordelijkheid om dat achter de schermen te regelen en uit te stralen. NORA kan voorkomen dat je zes verschillende berichtenboxen hebt vanuit overheidspartijen waarin informatie versnipperd wordt
• NORA is de kristallisatiekern, maar niet alles is centraal te bedienen. Door op dezelfde manier te modelleren in verschillende contexten en federatief afspraken te maken kun je de eindgebruiker centraal zetten. De meerwaarde van informatie ligt voor de gebruiker in de context, dus houd ook rekening met de context in de keuze hoe je informatie weergeeft.

Vraag: Wat zijn de pijnpunten waardoor federatieve afspraken nodig zijn, waarom kun je niet alles landelijk regelen?

• Elk domein is anders van samenstelling. In het Onderwijs zijn bijvoorbeeld veel private partijen betrokken in de ketens, waarvoor een deel van de bouwstenen niet beschikbaar is of minder bruikbaar. Andere bouwstenen zijn juist heel belangrijk en worden goed gebruikt.
• De overheid heeft heel verschillende rollen in de verschillende domeinen. Een ouder die zoekt naar een school voor zijn jonge kind zal niet zo snel kijken bij een landelijke overheidswebsite. Laat de informatie opgevraagd worden vanuit het portaal van de school, maar verbindt de achterliggende informatie wel met DUO en andere partijen, zodat je wel alle informatie die in de context nuttig is vanuit één plaats kunt bereiken.

NORA is in feite de plek waar deze afweging plaats moet vinden: wat doe je generiek en wat moet er juist specifiek geregeld worden? Als het gaat om de voorkant moet de informatiebehoefte van de burger het uitgangspunt zijn.

Dit vraagt om een goed ingerichte informatielaag:

• sectorregistraties ontsluiten op dezelfde manier als de basisregistraties
• de semantiek op orde brengen
• verbinding leggen tussen de diverse informatiebronnen, bijvoorbeeld via Linked Data en veilige webservices

Hoe help je de verdwalende burger in zo'n toekomst, als informatie op verschillende plekken ontsloten wordt?

• Als de informatie goed ontsloten is kun je die opvragen vanuit de plek die je zelf kiest. Je hoeft dus niet het hele web af, maar laat de informatie die je wilt naar je toe komen.
• Dit soort informatie kan ook ontsloten worden door (verschillende) private partners, zodat de manier waarop nog beter aansluit bij de wens van de klant.
• In het nieuwe concept van AP 19 wordt extra benadrukt dat diensten gedurende de hele life cycle de behoeften van de gebruikers centraal moeten stellen. Als je de informatie achter de schermen goed ontsluit kun je voor elke dienst de voorkant(en) kiezen die het beste aansluit bij de burger of het bedrijf waar je dienstverlening voor bedoeld is.

Anja geeft aan dat deze inzichten waardevol zijn voor de discussie hoe een vitale GDI er uit moet komen te zien. Zij verzoekt de Gebruikersraad dit samen te vatten in een inputdocument dat ze kan gebruiken bij de voorbereiding van de volgende Studiegroep. Vanwege de korte tijd zal NORA Beheer dit stuk schrijven. Actiepunt 08-11-2016/03: Marieke Vos: schrijft inputdocument met visie NORA op vitale GDI.​​

Dit inputdocument (PDF, 672 kB) is inmiddels opgeleverd en Anja heeft de inzichten meegenomen bij het voorbereiden van de vergadering.

Dochters NORA (15.10 – 15.40 uur)

Jan van Dijk presenteert (PDF, 1,12 MB) de resultaten van zijn rondje gesprekken met de diverse 'NORA-dochters.'

NORA en dochters in relatie tot iBeleid.

Vraagstelling: welke rol spelen NORA en NORA’s dochters in het aansluiten van domein-ontwikkelingen op landelijk iBeleid en vice versa?

Terugkoppeling van rondje langs de NORA-dochters. Inventarisatie welke referentie architecturen verbonden zijn aan NORA en wat die relatie inhoudt. Discussie over vertaling landelijk beleid via alle aangesloten domeinen, in de relatie moeder – dochters – kleindochters NORA.

Informatiebeveiliging en privacy (16.00 – 16.30 uur)

Jaap van der Veen, Theo Peters

Request for Change: Afgeleide principes Beveiliging

Gevraagd besluit: akkoord op gewijzigde principes zoals toegelicht in de Gebruikersraad van 14 juni

RFC Beveiliging (PDF, 816 kB), presentatie Jaap 14 juni (PDF, 1,3 MB). Op verzoek van de Gebruikersraad komen nog een aantal zaken aan bod:

• Hoe staat het met de informatie rondom datalekken in NORA en GEMMA?
• Wat is de verhouding met de wijzigingen in de BIR die er aan komen?
• Is de relatie van de content in het thema Beveiliging met de AP's en BP's nu helder?
• Ook het CIP zal een deel van zijn content via de NORA wiki ontsluiten (o.a. beveiligingseisen Secure Software Development), zie ISOR (Information Security Object Repository)) wat is de overlap hiermee?
• De architectuurraad Rijkscloud zou ook een verbinding moeten hebben met het thema Beveiliging, dat lijkt nu nog niet het geval.

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Betekenisvolle gegevens.

Betekenisvolle gegevens.

Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem