NORA Gebruikersraad/2019-01-29
- Contact
- NORA Beheer
- Alleen toegankelijk voor leden via een outlookverzoek. Interesse om lid te worden? Neem even contact op met de secretaris nora@ictu.nl
- Status
Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op dinsdag 29 januari 2019, 15.30-17.30 uur met na afloop een borrel, locatie: The Hague Security Delta (HSD) Dutch security cluster Adres:Wilhelmina van Pruisenweg 104, 2595 AN, Den Haag.
Doel: Visievorming en besluitvorming
Doelgroep: Leden van de NORA Gebruikersraad (architecturen & stakeholders)
Aanmelden: Alleen toegankelijk voor leden via een outlookverzoek. Interesse om lid te worden? Neem even contact op met de secretaris nora@ictu.nl.
Inloop vanaf 15.00 uur[bewerken]
(15.30 uur) Opening en mededelingen (ter kennisgeving)[bewerken]
Op 4 april is er een symposium Gegevensmanagement dat door de Expertgroep Gegevensmanagement van NORA en die van GEMMA georganiseerd wordt. De titel is Samen het gegevenslandschap harmoniseren en het staat open voor iedereen in de publieke sector die zich bezig houdt met gegevensmanagement. Op het symposium zal de kennis die de beide expertgroepen verzameld en beschreven hebben worden gedeeld, er zijn inhoudelijke sessies (ook van sponsors) en er wordt een begin gemaakt om de community op dit gebied wat beter in kaart te brengen: welke initiatieven lopen er, welke kennis is er, wie is er op zoek naar kennis en hoe verbinden we die factoren met elkaar? Zie Samen het Gegevenslandschap harmoniseren - symposium 4 april voor meer informatie en aanmelden.
(15.35 uur) Verslag en besluiten vorige vergaderingen (ter kennisgeving)[bewerken]
De afgelopen twee vergaderingen is er een bevlogen discussie geweest over de rol en werking van de Gebruikersraad. Van verschillende kanten bleek dat de aanname dat leden er als vertegenwoordiger van een breder domein zaten, niet te kloppen en ook niet altijd wenselijk of zelfs haalbaar te zijn. Domeinen zijn zowel breder als enger dan de organisaties waar de leden werkzaam zijn en lang niet alle domeinen zijn zo georganiseerd dat vertegenwoordiging logisch is. Nadeem heeft daarom als voorzitter besloten deze aanname uit het oorspronkelijk voorstel te wijzigen. Het is nog steeds wenselijk om ervaring uit verschillende domeinen in de Gebruikersraad aanwezig te hebben bij belangrijke besluiten, maar dat moeten we ad hoc bekijken.
Ook over de aanname dat de Gebruikersleden over geld en middelen van de NORA gaan is in de vorige sessies het een en ander te doen geweest. Vraag: wordt dit ook gewijzigd? Nee, daar is nog geen besluit over genomen. Die discussie moeten we hier nog platslaan op basis van een discussiestuk.
Er is ook gepraat over de wenselijkheid om vervanging goed in te regelen wanneer je zelf (regelmatig) verhinderd bent. Verschillende leden hebben inmiddels een vaste vervanger gevonden. Wanneer dit een keertje niet lukt, probeer dit dan op te lossen door zogenaamde horizontale vertegenwoordiging: laat een of meer medeleden weten dat je er niet zult zijn en vraag aan hen de punten die je belangrijk vindt in de discussie in te brengen.
Over de governance van de NORA en de samenhang met de verschillende initiatieven die o.a. bij de Programmaraad Logius op architectuurgebied spelen is het een en ander gezegd de afgelopen vergaderingen. Het gesprek hierover loopt nog, ook met de opdrachtgever. Inmiddels is toegezegd dat inhoudelijke punten die vanuit de Gebruikersraad ingebracht zouden moeten worden in het OBDO komen via Paul Zeef, die vaste deelnemer van de Gebruikersraad is namens de afdeling DIO van BZK. Daarmee is de sterke ophanging die de Gebruikersraad wenst nog niet geborgd, dus we blijven in gesprek.
De afstemming van de verschillende architectuurinitiatieven en NORA staat hier deels los van. De zorgen die we daar hebben rondom overlap, borging van kennis en beheer van producten die zijn opgeleverd door de jaren heen, zijn niet alleen op te lossen door de personele overlap en overleg zoals dat nu tussen de opdrachtnemers gebeurt. Het is belangrijk dat ook op korte termijn met de opdrachtgevers gepraat wordt. Zij hebben vaak niet het overzicht om te zien waar er overlap is met andere initiatieven en zijn ook niet gewend architectuurproducten te beheren. Het perspectief van de NORA Gebruikersraad kan hierbij ook voor hen heel waardevol zijn: wij leggen de verbindingen ten bate van de hele publieke sector, we hebben een platform dat door een groeiende community gevonden wordt en de NORA Familie is toegankelijk voor alle publieke partijen, ook de kleinere die niet altijd vertegenwoordigd zijn in de formele gremia. Hier is bovendien de kennis om inhoudelijk naar de producten te kijken.
Nadeem kan namens de Gebruikersraad een rondje maken langs de opdrachtgevers, gesteund door Eric Brouwer. Wanneer op basis van die gesprekken het OBDO of individuele opdrachtgevers besluiten hun producten in te willen brengen in NORA kan gekeken worden hoe en onder welke voorwaarden dit kan gebeuren. Daarbij ligt alles nog op tafel, of dat nu volledige ontsluiting via noraonline is, deelname als familielid ('dochter') of slechts afspraken en goede verwijzingen heen en weer.
Het is ook een interessante vraag aan welke kwaliteitseisen een product zou moeten voldoen om in de NORA te landen. Bram Gaakeer brengt een gestandaardiseerde scan ter sprake die zij zelf hanteren, dit klinkt het onderzoeken waard.
- → Actiepunt 2019-01/1: Nadeem Taverne: maakt een nieuw discussiestuk over de rol en werking van de NORA Gebruikersraad en brengt dit in in een volgende vergadering.: → Actiepunt 2019-01/2: Nadeem Taverne: Houdt de Gebruikersraad op de hoogte van de gesprekken over de positionering en governance van NORA op bestuurlijk niveau.: → Actiepunt 2019-01/3: Nadeem Taverne en Eric Brouwer: Maken een rondje langs de opdrachtgevers van de verschillende architectuurinitiatieven en kaarten de observaties van de Gebruikersraad over mogelijke overlap, kennisdeling & borging en beheer & continuïteit aan: → Actiepunt 2019-01/4: NORA Beheer: gaat bij Bram op bezoek om de gestandaardiseerde scan en backlog die zij gebruiken te bekijken met het oog op kwaliteitseisen NORA.
De verslagen van 2018-09-18 en 2018-11-29 zijn na deze opmerkingen vastgesteld.
(15.45 uur) Advies @TIOH (architectuur-community (Toezicht Inspectie Opsporing Handhaving) (ter besluitvorming)[bewerken]
Marieke Vos brengt een advies in m.b.t. Toezicht Community en of dit levensvatbaar is.
- Oplegger advies inclusief financiële paragraaf.pdf (PDF, 224 kB)
- Advies architectuurcommunity Toezicht Inspectie Opsporing Toezicht.pdf (PDF, 270 kB)
- Plan van aanpak Community Toezicht Inspectie Opsporing Handhaving.pdf (PDF, 265 kB)
Er is geen apart budget beschikbaar gesteld vanuit BZK voor dit onderdeel, het moet dus uit de lopende begroting worden betaald. Wel is de voorverkenning vorig jaar gefinancierd en is er besloten het NORA budget de komende vier jaar iets op te hogen.
Is het mogelijk een medefinancier te vinden, bijvoorbeeld in de Inspectieraad of door de makers van de notitie toezichthouders? Misschien op termijn wel, maar het is belangrijk nu van start te kunnen gaan voordat de verzamelde contacten en onderwerpen weer verouderd zijn. Een aantal potentiële deelnemers heeft bovendien aangegeven dat bij te veel binding met een Inspectieraad of vergelijkbaar orgaan de bestuurlijke agenda te veel de community-agenda zou kunnen bepalen, terwijl het juist moet gaan om zaken die de deelnemers zelf willen bespreken.
- besluit:De Gebruikersraad geeft toestemming om te starten met de community @TIOH conform advies en plan van aanpak.
(16.00 uur) Jaarplan 2019 (ter besluitvorming)[bewerken]
Norbert Jansen geeft een overzicht (PDF, 349 kB) van de activiteiten die in 2018 hebben plaatsgevonden bij NORA. En doet een voorstel voor de speerpunten van 2019. De presentatie begint met de uitgangspunten die de grondslag vormen van dit jaarplan, zoals het op peil houden van het bezoek op noraonline en de tevredenheid van die bezoekers. Allereerst is belangrijk om op te merken dat een flink deel van het budget en de beschikbare aandacht elk jaar nodig is om te zorgen dat wat er al is, niet achteruit gaat in kwaliteit: actualisatie, bijhouden van gebruikerstevredenheid, technisch onderhoud, maar ook het toevoegen van nieuwe activiteiten, nieuws, links en teksten aan bestaande thema's. Voor verreweg de meeste onderwerpen is de doorontwikkeling een kwestie van een paar uurtjes hier en daar, om de community te ondersteunen of wijzigingen te verwerken. Daarnaast zijn er een paar onderwerpen die een groter beslag leggen op de capaciteit en/of het budget. Er is bijvoorbeeld expertise of capaciteit nodig die nog niet in huis is, of er wordt in korte tijd heel veel gedaan. Voor die onderwerpen wordt een apart budget vastgesteld en een aparte trekker benoemd.
Norbert vraagt de leden van de Gebruikersraad de presentatie goed te bekijken (zoals gezegd komen veel onderwerpen in het reguliere budget voor beheer & doorontwikkeling terug) en hem ruim voor de volgende vergadering feedback terug te geven: missen er nog prioriteiten? Welke prioriteit zou je anders leggen?
- → Actiepunt 2019-01/5: Allen: bestuderen de presentatie en geven Norbert feedback terug via nora@ictu.nl over de prioriteiten (mist er nog iets? Welke prioriteiten zou je anders leggen?).
Theo Arts roept op om het komende jaar (opnieuw) in gesprek te gaan met het NAF om samen te werken als het gaat om kennissessies / symposia. Hij gaat zich daar met Eric Brouwer sterk voor maken.
- → Actiepunt 2019-01/6: Theo Arts en Eric Brouwer: doen een serieuze poging om de samenwerking tussen NORA en NAF wat betreft het samen organiseren van kennissessie op gang te krijgen.
Vanuit GEMMA wordt aangegeven dat het goed beheren en actualiseren van wikipagina's een uitdaging is, die nog eens versterkt wordt doordat de doelgroep verandert: niet alleen architecten vinden de kennis die je aanbiedt, maar juist ook veel niet-architecten. Dat is op zich een goede ontwikkeling, maar eist behoorlijk wat van de schrijvers en beheerders. Het zou goed zijn om daarover als beheerteams eens in gesprek te gaan en te kijken wat je van elkaar kunt leren.
- → Actiepunt 2019-01/7: Marieke Vos en André Plat: maken een afspraak om eens als beheerteams van NORA en GEMMA bij elkaar te gaan zitten.
Privacy was in 2018 vooral gedreven door de AVG. Nu is dat zo'n beetje afgerond, maar moet het onderwerp breder worden bekeken in samenhang met andere vraagstukken: IAM, Zaakgericht Werken, Federatieve oplossingen et cetera. Dat is echter makkelijker wanneer het onderwerp terug komt in regulier beheer & doorontwikkeling, dan wanneer je er een aparte trekker voor houdt.
Waar in de presentatie bij onderwerpen met prioriteit staat dat het onderwerp door gaat wordt in principe voor geheel 2019 genoemd.
Een nieuw onderwerp dat wordt ingebracht dat van belang is in 2019 is de Wet open Overheid, oftewel openbaarheid.
Digitale Mobiliteit heeft een eigen community, die er meerwaarde in ziet om in 2019 verder te gaan. De precieze behoeften van die community qua budget is voor deze presentatie nog niet vastgesteld, hier is uitgegaan van een richtbedrag dat ook vorig jaar ter beschikking stond voor de diverse speerpunten. Vanuit GEMMA geeft André Plat aan dat dit onderwerp minder prioriteit heeft dan openbaarheid.
Wanneer moet er een besluit genomen worden over dit jaarplan? Dat heeft geen harde deadline, maar het geldt wel al als richtlijn voor de komende maanden. Geld dat is uitgegeven voor er een besluit is genomen over een wijziging, kan niet worden teruggehaald en bepaalde verplichtingen gaan we aan voor langer dan een paar maanden.
- → Actiepunt 2019-01/8: Norbert: neemt de feedback die hij ontvangt over de presentatie mee en past het concept-jaarplan aan voor de volgende vergadering.
(16.20 uur) Doorkijkje naar 2020 (ter discussie en ter terugkoppeling)[bewerken]
Het jaarplan voor 2019 is zo goed als af, en dat moet ook wel in januari. Het is daarom zaak om het jaarplan voor 2020 al veel eerder voor te bereiden: welke onderwerpen gaan er belangrijk worden in 2020 en waar moeten we dus als NORA op inspelen? Via de tool mentimeter geven de deelnemers elk op hun telefoon drie onderwerpen weer. De tool maakt hier een wordcloud van, die we elk mee kunnen nemen naar onze eigen werkplek als eerste aanzet voor een discussie met collega's en onze leidinggevenden: wat denken zij, wat denk jij nu je wat meer tijd hebt om er over na te denken?
In de volgende vergadering ruimen we tijd in om het te hebben over de gesprekken die zijn ontstaan en kijken we welke onderwerpen dan naar voren komen.
- → Actiepunt 2019-01/9: Allen: nemen de wordcloud als eerste aanzet mee om met hun directe collega's en leidinggevenden te praten over de vraag welke onderwerpen eind 2019 en in 2020 belangrijk worden. Iedereen geeft hier in de volgende vergadering een mondelinge toelichting op.
(16.30 uur) Nieuw concept personal datastore (ter informatie en ter discussie)[bewerken]
Tim Berners-Lee heeft een nieuw concept ontwikkeld voor een personal data store, wat voortbouwt op Linked Data en goed aansluit bij bestaande standaarden: Solid.
Bram Gaakeer gaf een presentatie (PDF, 152 kB) over deze interessante ontwikkeling, waarin zijn focus lag op de behoeften van de Nederlandse burger en publieke sector: als we iets zouden uitzoeken of bouwen dat het mogelijk maakt om data uit te wisselen met regie op gegevens, aan welke eisen zou het dan moeten voldoen? Het blijkt dat Solid een behoorlijk eind in de goede richting zit. Op het moment zijn er al een hoop pilots en marktoplossingen die vergelijkbare functionaliteit beloven of testen. Het grote nadeel daarvan als overheid is echter dat je te maken krijgt met vendor lock-in. Bovendien kiezen de verschillende pilots tot nu toe voor verschillende technische standaarden en invullingen. Dat maakt ze niet geschikt om in de hele publieke sector gebruikt te worden, buiten de werkvelden waar ze voor ontworpen zijn.
Een belangrijk voordeel van Solid is dat het geen nieuwe standaarden introduceert, maar voortbouwt op bestaande en breed aanvaarde internetstandaarden. Als je als Nederlandse overheidsorganisatie, of zelfs als hele publieke sector, zou proberen nieuwe standaarden te introduceren is de kans bijzonder klein dat dit zou lukken. Voortbouwen op wat er al is maakt de kans dus een stuk groter dat je iets bouwt wat realiseerbaar is.
Er is op het moment een brede discussie over een digitale kluis voor persoonsdata of varianten op die term, mede door een motie die in de Tweede Kamer is aangenomen die de minister vraagt om een digitale kluis voor alle Nederlanders. Computable over deze motie. Het gevaar van het woord 'digitale kluis' is dat het een eigen leven kan leiden: de gevoelsmatige, reguliere betekenis van het woord \ kluis' wekt bij iemand, die niet precies heeft onderzocht hoe het allemaal zit, bepaalde aannames op over de digitale variant die niet per se overeenkomen met de invulling die oorspronkelijk bedoeld is. Veel van de moderne opvattingen bij experts op het gebied van informatiemodellen, gegevensmanagement en data op het web stroken niet met die gevoelsmatige associaties. Zo is data bij de bron opvragen iets heel anders dan een fysieke plek waar al jouw data bij elkaar liggen achter slot en grendel. Het is belangrijk om de verwarring die de term digitale kluis oproept te herkennen en te voorkomen dat de metafoor straks de technische invulling gaat bepalen.
Bij het UWV blijken ze in een intern document te spreken van 'kluisjes' en 'sluisjes', hetgeen al gelijk heel andere beelden oproept. Het zou goed zijn om hier uitgebreider over te praten, vanuit verschillende invalshoeken:
- goede analyse van de praktijkvoorbeelden die er al liggen in de verschillende domeinen
- het Nationaal Semantisch Vlak en de manier van modelleren van informatie om dit mogelijk te maken
- de technische kant en naar welke kant je wilt voorsorteren
- de bestuurlijke kant en waar taal je helpt of in de weg staat bij het vinden van draagvlak
- verschillen, overeenkomsten en verbanden tussen verschillende trends / innovaties die tegelijk ontstaan, waaronder ook self sovereign identity
Dit onderwerp gaat behoorlijk de diepte in en raakt tegelijk in de breedte aan tal van bestaande thema's en ontwikkelingen. We moeten er een vervolg aan geven binnen de community Gegevensmanagement.
(17.15 uur) W.v.t.k.[bewerken]
We zoeken zowel voor de reguliere Gebruikersraad-vergaderingen als voor de Gebruikersdagen in 2019 nog gastheren. De Gebruikersdagen zullen begin juni en half november plaatsvinden, waarbij de datum nog beïnvloed kan worden door de gastheer. Hiervoor zijn tenminste drie parallelzalen van 25-30 man nodig en één zaal voor 60-100 man. De Gebruikersraden vinden niet meer plaats tijdens de Gebruikersdag zelf, maar in de ochtend vóór het programma begint. In plaats van een netwerkborrel is er die dagen een netwerklunch. Neem even contact met nora@ictu.nl als je interesse hebt of contacten hebt bij een organisatie waar ze ons verder kunnen helpen.
De volgende reguliere vergadering is op dinsdag 26 maart van 15.30 uur – 18.00 (incl. borrel) bij één van de deelnemers van de Gebruikersraad. Wie meldt zich aan?
(17.25 uur) Afsluiting met borrel[bewerken]
Er is nog lang verder gesproken over Solid, kluisjes en van alles en nog wat onder het genot van een drankje.