NORA review: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(met navigatiemenu N intsrumenten)
 
(2 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De NORA (peer)review is een NORA-instrument. Het helpt samenhang en kwaliteit van de dienstverlening en de daarvoor noodzakelijke digitale voorzieningen van de overheid te vergroten.  
{{Vakmanschap
 
|Status actualiteit=Actueel
Met een NORA (peer)review adviseren ervaren en deskundige architecten met kennis van de digitale overheid over de toepassing van de NORA (en zo nodig de relevante dochters) bij overheidsvraagstukken op gebied van dienstverlening en informatisering. Dit dient onder andere de volgende doelstellingen:
}}De NORA review is een NORA-instrument. Het helpt de samenhang en kwaliteit te vergroten van de dienstverlening en de daarvoor noodzakelijke digitale voorzieningen van de overheid. <br>
 
Ervaren en deskundige architecten met kennis van de digitale overheid geven een advies over de toepassing van de NORA (en zo nodig andere relevante familieleden) bij vraagstukken op het gebied van overheidsdienstverlening en informatisering. <br>
# Zo goed mogelijk inpassen van nieuwe of aangepaste diensten en voorzieningen in de bestaande (digitale) infrastructuur van de overheid;
Het advies is concreet en direct toepasbaar !
# Waarborgen van de kwaliteit van de dienst en/of voorziening<nowiki>;</nowiki>
# Verdiepen en verspreiden van kennis over de digitale overheid.


==Wat bereikt een project hier mee?==
==Wat bereikt een project hier mee?==
Het effect is afhankelijk van de ontwikkelfase waarin het project verkeert en de doelstelling die van te voren gezamenlijk wordt afgesproken. De NORA (peer)review geeft inzicht in de positionering en kwaliteit van de dienst en/of voorziening binnen de (digitale) overheid als geheel. De opdrachtgever kan daarop eventueel bijsturen. Ook kan het resultaat behulpzaam zijn bij de verantwoording van het projectresultaat naar (politiek) bestuur en maatschappij.
Het advies vanuit de NORA review helpt een project met zaken als:
* Zo goed mogelijk inpassen van nieuwe of aangepaste diensten en voorzieningen in de bestaande (digitale) infrastructuur van de overheid;
* Waarborgen van de kwaliteit van de dienst en/of voorziening<nowiki>;</nowiki>
* Verdiepen en verspreiden van kennis over de digitale overheid.
Het effect is dan ook afhankelijk van de ontwikkelfase waarin het project verkeert en de doelstelling die van te voren gezamenlijk wordt afgesproken. De NORA review geeft inzicht in de positionering en kwaliteit van de dienst en/of voorziening binnen de (digitale) overheid als geheel. De opdrachtgever kan daarop eventueel bijsturen. Ook kan het resultaat helpen bij de verantwoording van het projectresultaat naar (politiek) bestuur en maatschappij.


==Hoe werkt het?==
==Hoe werkt het?==
Ervaren overheidsarchitecten sparren met de projectleider, de projectarchitecten en andere direct belanghebbenden. Gezamenlijk komen ze in korte tijd tot aanbevelingen die de betreffende dienst en/of voorziening zo goed mogelijk laten aansluiten en functioneren binnen de (digitale) overheid.
Op hoofdlijnen verloopt het reviewproces als volgt:
Op hoofdlijnen verloopt het reviewproces als volgt:
# Voorbereiding<br />In overleg met opdrachtgever vaststellen van doelstelling, scope, relevante architectuurkaders en documentatie. Bij voorkeur gebeurt dit in de beginfase van een project. Eventuele bijsturing heeft dan nog de minste impact. Verder worden bijeenkomsten gepland en deelnemers voorgelicht en uitgenodigd. Ieder wordt geacht de documentatie vooraf tot zich te nemen.
# Voorbereiding<br />In overleg met de projectleider, de projectarchitect(en) en/of andere direct belanghebbenden, wordt het het doel, de scope en het architectuurkader van de review bepaald. Standaard wordt uitgegaan van het NORA review kwaliteitskader.<br />Ook wordt het architectuurdocument aangeleverd dat moet worden gereviewd. Doorgaans is dat een PSA of een visie-stuk.<br />Bij voorkeur gebeurt dit alles in de beginfase van een project, omdat eventuele bijsturing dan nog de minste impact heeft.  
# Review<br/>In een gezamenlijke sessie de vooraf doorgenomen projectdocumentatie doorlopen aan de hand van het afgesproken architectuurkader. Standaard wordt hierbij uitgegaan van de Afgeleide principes van de NORA.
# Review<br/>De experts reviewen het architectuurdocument aan de hand van het afgesproken architectuurkader. Opmerkingen worden in het document zelf aangebracht. Er wordt geen apart review-document opgesteld.
# Uitwerking naar conceptrapport<br />De bevindingen uit de sessie verwerken in conceptrapport met aanbevelingen. Het eerste concept wordt besproken met projectleider en projectarchitect. Naar aanleiding daarvan wordt het concept nog aangescherpt.
# Oplevering concept bevindingen<br />Het architectuurdocument inclusief de concept bevindingen wordt aan de projectleider en projectarchitect(en) gestuurd voor een reactie.
# Bijeenkomst voor belanghebbenden<br />Het aangescherpte concept wordt gepresenteerd en besproken in een bijeenkomst met direct belanghebbenden.
# Bijeenkomst voor belanghebbenden<br />Het concept wordt gepresenteerd en besproken in een fysieke, digitale of hybride bijeenkomst met direct belanghebbenden. Ieder wordt geacht de documentatie vooraf te hebben gelezen.
# Eindrapportage<br />De bevindingen uit de vorige stap worden zo nodig nog verwerkt in het concept, waarna dit als eindrapport met conclusies, verbeterpunten en aanbevelingen per principe, wordt aangeboden aan de opdrachtgever.
# Eindrapportage<br />De bevindingen uit de bijeenkomst worden verwerkt in het concept, waarna dat als eindrapportage -en dus inclusief concrete verbeterpunten en aanbevelingen- wordt opgeleverd aan de projectleider en de projectarchitect(en).
 
==Wat is de benodigde capaciteit en planning?==
Indien de standaard aanpak zoals hiervoor geschetst wordt gevolgd, leidt dat tot de volgende planning:
 
{| class="wikitable"
! Fase
! Activiteit
! Inzet en doorloop
 
|-
|rowspan="3"| Voorbereiding
|Voorbespreking met opdrachtgever
|Architect: ± 2 uur p.p. (2 personen)
 
Opdrachtgever: ± 2 uur p.p.
|-
|Materiaal verzamelen en distribueren aan deelnemers + plannen uitnodiging
|Architect: ± 4 uur (1 persoon)
 
Assistent: ± 2 uur
|-
|Doornemen materiaal
|Architect: ± 4 à 8 uur p.p. (2 personen)
 
Projectdeelnemer: ± 4 à 8 uur p.p.
|-
|Peer review
|Sessie doorlopen
 
(afhankelijk van omvang en complexiteit kunnen meer sessies nodig zijn)
|Architect: ± 4 uur p.p./p.s. (2 personen)
 
Projectdeelnemer: ± 4 uur p.p./p.s.
 
|-
|rowspan="3"|Conceptrapport
|Uitwerken bevindingen
|Architect: ± 8 uur p.p. (2 personen)
 
|-
|Bespreken conceptrapport
|Architect: ± 2 uur p.p. (2 personen)
 
Projectvertegenwoordiging: ± 2 uur p.p.
 
|-
|Aanscherpen en distribueren
|Architect: ± 2 uur p.p. (2 personen)
 
|-
|rowspan="2"|Bijeenkomst
|Doornemen conceptrapport
|Belanghebbenden: ± 2 uur p.p.
 
|-
|Presentatie en discussie
|Architect: ± 2 uur (2 personen)
 
Belanghebbenden: ± 2 uur p.p.
 
|-
|rowspan="2"|Eindrapport
|Aanscherpen n.a.v. bevindingen en opmaken in definitieve stijl
|Architect: ± 2 uur p.p. (2 personen)
|-
|Presentatie eindrapport
|Architect: ± 2 uur p.p. (2 personen)
 
Opdrachtgever: ± 2 uur p.p.
 
Projectleider: ± 2 uur p.p.
 
|}
 
 
Totaal te verwachten inzet van de architecten die de NORA review uitvoeren: ± 72 à 80 uur verdeeld over twee personen. Daarnaast dus nog inzet van de projectleider, project-architect en andere belanghebbenden. Doorlooptijd afhankelijk van beschikbaarheid deelnemers en sessieplanning, naar verwachting ± 4 tot 8 weken.
 
==Door welke organisaties kan je een NORA review laten uitvoeren?==
 
Naast Stichting ICTU zijn er diverse marktpartijen die ervaring hebben met zulke reviews. Denk aan IT-eye, Inspearit, CapGemini of VKA.


==Gratis NORA review op een PSA voor het (her)ontwerp van een overheidsdienst==
==Gratis NORA review op een PSA voor het (her)ontwerp van een overheidsdienst==
Bij NORA Beheer is een beperkt budget beschikbaar voor NORA reviews.<br />
Bij NORA Beheer is een beperkt budget beschikbaar voor NORA reviews.<br />
We hanteren dan het [[NORA review kwaliteitskader]].<br>
We hanteren dan het onderstaande kwaliteitskader.<br>
Projecten kunnen voor een gratis NORA review in aanmerking komen indien ze een PSA hebben voor een dienst waarbij 2 of meer overheidsorganisaties betrokken zijn. Je kunt je daar voor aanmelden via [mailto:nora@ictu.nl nora@ictu.nl]
Projecten kunnen voor een gratis NORA review in aanmerking komen indien ze een PSA hebben voor een dienst waarbij 2 of meer overheidsorganisaties betrokken zijn. Je kunt je daar voor aanmelden via [mailto:nora@ictu.nl nora@ictu.nl]
==NORA review kwaliteitskader==
Indien vanuit NORA Beheer een review wordt uitgevoerd op de toepassing van de NORA bij een maatschappelijk vraagstuk waar de dienstverlening van de overheid een rol speelt, dan wordt dit NORA kwaliteitskader gehanteerd. Dit kader geldt overheidsbreed en is gericht op hoe de principes en thema’s van de NORA zijn toegepast in het ontwerp van de nieuwe, dan wel aangepaste, dienst. De beargumentering van keuzes speelt daar een belangrijke rol bij.<br>
Desgewenst kan de review aanvullend aandacht besteden aan enkele aspecten die een stapsgewijze implementatie van de (aangepaste) dienst kunnen bevorderen, te weten:
* het gemak waarmee nieuwe functionaliteiten kunnen worden toegevoegd (uitbreidbaarheid, maar ook herbruikbaarheid);
* het gemak waarmee het gebruik kan worden vergroot (modulariteit en schaalbaarheid);
* het gemak waarmee functionaliteiten kunnen worden vervangen dan wel gecombineerd of gesplitst (modulariteit, maar ook flexibiliteit).
En als derde, kan de review aandacht besteden aan de mate waarin bovenstaande ook feitelijk is doorgevoerd in de realisatie van de dienst.<br>
Het kader dat we hanteren is met name bedoeld om “niet-architecten” mee te nemen in onze reviews en analyses. Zij zijn immers degenen die de realisatie doorvoeren en de eind-verantwoordelijkheid dragen voor een goede (aangepaste) dienst.<br>
Het betreft het volgende: <br>
<br>
# Is de overheidsdienst expliciet benoemd?<br />  a. Zijn de [[Architectuurprincipes]] van de NORA toegepast voor deze dienst?<br />  b. zo ja, in hoeverre is dat naar de mening van de reviewers afdoende juist en volledig toegepast?<br />  c. Wordt de gebruiker centraal gesteld: primair de burger en het bedrijf, secundair de overheidsmedewerkers?<br /> <br />
# Is er een gedeeld beeld van alle stakeholders over het doel en de issues / impact bij de invoering van de (aangepaste) dienst?<br />Denk aan een visualisatie c.q. praatplaat over de huidige en gewenste situatie.<br />  Relevante aspecten zijn:<br />  a. Zijn alle stakeholders betrokken?<br />  b. Wordt door de stakeholders het doel van de onderkende dienst onderschreven?<br />  c. Is er een gedeeld beeld op de (aangepaste) dienst?<br />  d. Is er bij de stakeholders een gedeeld beeld op de bestaande situatie waar we NU staan?<br />  e. Is de impact duidelijk van het verandertraject van de huidige naar de gewenste situatie?<br />  f. Welke issues zijn naar voren gebracht?<br /> <br />
# Is gebruik gemaakt van het NORA [[Vijflaagsmodel]]?<br />    a. Wet en Regelgeving-view:<br />-  Is relevante wet- en regelgeving onderkend?<br />-  En is de doorwerking ervan in de oplossing traceerbaar?<br />  b. Organisatie-view:<br />-  Zijn alle stakeholders, processen en (keten)diensten onderkend?<br />-  Hier ook letten op NORA-thema’s [[Ketensturing]] en [[Zaakgericht_Werken]].<br />  c. Informatie-view:<br />-  Zijn alle benodigde gegevens onderkend, beschreven en gemodelleerd?<br />-  Hier ook letten op NORA-thema [[Semantiek]] en de aansluiting op het [[Nationaal_Semantisch_Vlak]].<br />d. Applicatie-view:<br />-  Zijn alle betrokken applicaties onderkend en de functionaliteiten die zij aan de processen c.q. dienst leveren?<br />  e. Netwerk-view:<br />  - Zijn de netwerken en servers onderkend, waarmee de gegevensuitwisseling plaatsvindt?


[[Categorie:NORA instrumenten]][[Categorie:NORA review]]
[[Categorie:NORA instrumenten]][[Categorie:NORA review]]
[[Categorie:Instrumenten]]
[[Categorie:Instrumenten]]

Huidige versie van 31 jan 2023 om 18:07

De NORA review is een NORA-instrument. Het helpt de samenhang en kwaliteit te vergroten van de dienstverlening en de daarvoor noodzakelijke digitale voorzieningen van de overheid.
Ervaren en deskundige architecten met kennis van de digitale overheid geven een advies over de toepassing van de NORA (en zo nodig andere relevante familieleden) bij vraagstukken op het gebied van overheidsdienstverlening en informatisering.
Het advies is concreet en direct toepasbaar !

Wat bereikt een project hier mee?[bewerken]

Het advies vanuit de NORA review helpt een project met zaken als:

  • Zo goed mogelijk inpassen van nieuwe of aangepaste diensten en voorzieningen in de bestaande (digitale) infrastructuur van de overheid;
  • Waarborgen van de kwaliteit van de dienst en/of voorziening;
  • Verdiepen en verspreiden van kennis over de digitale overheid.

Het effect is dan ook afhankelijk van de ontwikkelfase waarin het project verkeert en de doelstelling die van te voren gezamenlijk wordt afgesproken. De NORA review geeft inzicht in de positionering en kwaliteit van de dienst en/of voorziening binnen de (digitale) overheid als geheel. De opdrachtgever kan daarop eventueel bijsturen. Ook kan het resultaat helpen bij de verantwoording van het projectresultaat naar (politiek) bestuur en maatschappij.

Hoe werkt het?[bewerken]

Op hoofdlijnen verloopt het reviewproces als volgt:

  1. Voorbereiding
    In overleg met de projectleider, de projectarchitect(en) en/of andere direct belanghebbenden, wordt het het doel, de scope en het architectuurkader van de review bepaald. Standaard wordt uitgegaan van het NORA review kwaliteitskader.
    Ook wordt het architectuurdocument aangeleverd dat moet worden gereviewd. Doorgaans is dat een PSA of een visie-stuk.
    Bij voorkeur gebeurt dit alles in de beginfase van een project, omdat eventuele bijsturing dan nog de minste impact heeft.
  2. Review
    De experts reviewen het architectuurdocument aan de hand van het afgesproken architectuurkader. Opmerkingen worden in het document zelf aangebracht. Er wordt geen apart review-document opgesteld.
  3. Oplevering concept bevindingen
    Het architectuurdocument inclusief de concept bevindingen wordt aan de projectleider en projectarchitect(en) gestuurd voor een reactie.
  4. Bijeenkomst voor belanghebbenden
    Het concept wordt gepresenteerd en besproken in een fysieke, digitale of hybride bijeenkomst met direct belanghebbenden. Ieder wordt geacht de documentatie vooraf te hebben gelezen.
  5. Eindrapportage
    De bevindingen uit de bijeenkomst worden verwerkt in het concept, waarna dat als eindrapportage -en dus inclusief concrete verbeterpunten en aanbevelingen- wordt opgeleverd aan de projectleider en de projectarchitect(en).

Gratis NORA review op een PSA voor het (her)ontwerp van een overheidsdienst[bewerken]

Bij NORA Beheer is een beperkt budget beschikbaar voor NORA reviews.
We hanteren dan het onderstaande kwaliteitskader.
Projecten kunnen voor een gratis NORA review in aanmerking komen indien ze een PSA hebben voor een dienst waarbij 2 of meer overheidsorganisaties betrokken zijn. Je kunt je daar voor aanmelden via nora@ictu.nl

NORA review kwaliteitskader[bewerken]

Indien vanuit NORA Beheer een review wordt uitgevoerd op de toepassing van de NORA bij een maatschappelijk vraagstuk waar de dienstverlening van de overheid een rol speelt, dan wordt dit NORA kwaliteitskader gehanteerd. Dit kader geldt overheidsbreed en is gericht op hoe de principes en thema’s van de NORA zijn toegepast in het ontwerp van de nieuwe, dan wel aangepaste, dienst. De beargumentering van keuzes speelt daar een belangrijke rol bij.
Desgewenst kan de review aanvullend aandacht besteden aan enkele aspecten die een stapsgewijze implementatie van de (aangepaste) dienst kunnen bevorderen, te weten:

  • het gemak waarmee nieuwe functionaliteiten kunnen worden toegevoegd (uitbreidbaarheid, maar ook herbruikbaarheid);
  • het gemak waarmee het gebruik kan worden vergroot (modulariteit en schaalbaarheid);
  • het gemak waarmee functionaliteiten kunnen worden vervangen dan wel gecombineerd of gesplitst (modulariteit, maar ook flexibiliteit).

En als derde, kan de review aandacht besteden aan de mate waarin bovenstaande ook feitelijk is doorgevoerd in de realisatie van de dienst.
Het kader dat we hanteren is met name bedoeld om “niet-architecten” mee te nemen in onze reviews en analyses. Zij zijn immers degenen die de realisatie doorvoeren en de eind-verantwoordelijkheid dragen voor een goede (aangepaste) dienst.
Het betreft het volgende:

  1. Is de overheidsdienst expliciet benoemd?
    a. Zijn de Architectuurprincipes van de NORA toegepast voor deze dienst?
    b. zo ja, in hoeverre is dat naar de mening van de reviewers afdoende juist en volledig toegepast?
    c. Wordt de gebruiker centraal gesteld: primair de burger en het bedrijf, secundair de overheidsmedewerkers?

  2. Is er een gedeeld beeld van alle stakeholders over het doel en de issues / impact bij de invoering van de (aangepaste) dienst?
    Denk aan een visualisatie c.q. praatplaat over de huidige en gewenste situatie.
    Relevante aspecten zijn:
    a. Zijn alle stakeholders betrokken?
    b. Wordt door de stakeholders het doel van de onderkende dienst onderschreven?
    c. Is er een gedeeld beeld op de (aangepaste) dienst?
    d. Is er bij de stakeholders een gedeeld beeld op de bestaande situatie waar we NU staan?
    e. Is de impact duidelijk van het verandertraject van de huidige naar de gewenste situatie?
    f. Welke issues zijn naar voren gebracht?

  3. Is gebruik gemaakt van het NORA Vijflaagsmodel?
    a. Wet en Regelgeving-view:
    - Is relevante wet- en regelgeving onderkend?
    - En is de doorwerking ervan in de oplossing traceerbaar?
    b. Organisatie-view:
    - Zijn alle stakeholders, processen en (keten)diensten onderkend?
    - Hier ook letten op NORA-thema’s Ketensturing en Zaakgericht_Werken.
    c. Informatie-view:
    - Zijn alle benodigde gegevens onderkend, beschreven en gemodelleerd?
    - Hier ook letten op NORA-thema Semantiek en de aansluiting op het Nationaal_Semantisch_Vlak.
    d. Applicatie-view:
    - Zijn alle betrokken applicaties onderkend en de functionaliteiten die zij aan de processen c.q. dienst leveren?
    e. Netwerk-view:
    - Zijn de netwerken en servers onderkend, waarmee de gegevensuitwisseling plaatsvindt?