Overleg:Koppeling architecturen in semantisch web: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
(accuratere stappenbeschrijving)
 
(4 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 2: Regel 2:
Alle objecten in deze wiki zijn middels de open [[standaard]] RDF te exporteren. Zie voor een handleiding: http://semantic-mediawiki.org/wiki/Help:RDF_export
Alle objecten in deze wiki zijn middels de open [[standaard]] RDF te exporteren. Zie voor een handleiding: http://semantic-mediawiki.org/wiki/Help:RDF_export


In de dochter kunnen NORA-elementen'geïmporteerd' worden als lokale elementen. Zo kunnen bij voorbeeld principes lokaal opgeslagen worden, waarbij lokale duiding gegeven kan worden.
In de dochter kunnen NORA-elementen (zoals principes en standaarden) 'geïmporteerd' worden als lokale elementen<ref>In ROSA via het [http://www.wikixl.nl/wiki/rosa/index.php/Speciaal:NoraDashboard NORA dashboard]</ref>. Zo kunnen bij voorbeeld principes lokaal opgeslagen worden, waarbij lokale duiding gegeven kan worden:
* Comply or explain (eventueel per werkingsgebied, als de architectuur verschillende domeinen beslaat), met toelichting
* Realiserende elementen of andere koppelingen naar de NORA-elementen


Zie de demo [[Bestand:Koppeling NORA - ROSA (presentatie NORA gebruikersraad).pdf|presentatie gegeven bij de Gebruikersraad NORA]]
Op deze manier kan 'overerving' worden getoond in de [[NORA-dochters]]. De beheerder van NORA kan vervolgens inzichtelijk hoe haar elementen lokaal gebruikt worden, zoals bij: dit [[overzicht principes ROSA uit NORA]].
 
Zie de demo [[Media:Koppeling NORA - ROSA (presentatie NORA gebruikersraad).pdf|presentatie gegeven bij de Gebruikersraad NORA (PDF)]]


==Koppelen van semantic mediawiki==
==Koppelen van semantic mediawiki==


Hier wordt over 'domeinwiki' gesproken als de wiki die publiceert en gerelateerd is aan NORA. Na technisch gereed maken, het kennismodel van domeinwiki aanpassen en NORA laten 'ontvangen' van de relatiebeschrijvingen, moet de  
Om bevragingen te kunnen doen vanuit de wiki van de dochter op NORA, en eigen versiebeheer te doen op overerving, is het nuttig om NORA-elementen te kopiëren in de eigen wiki.
 
In onderstaande voorbeeld wordt over 'dochterwiki' gesproken als de wiki die zelf publiceert en gerelateerd is aan NORA. Voor technisch gereed maken, het kennismodel van dochterwiki aanpassen en NORA laten 'ontvangen' van de relatiebeschrijvingen, moet het volgende gebeuren worden. In dit voorbeeld zijn n-op-m relaties mogelijk tussen NORA en de dochter. Als dit niet nodig is, kan eventueel een model gemaakt worden zonder subobjecten.


# de domeinwiki moet bij voorkeur Mediawiki versie 1.17 zijn, om 'subobjects' te kunnen gebruiken; in Mediawiki 1.16 staan de subobjecten beschreven in de pagina zelf, in 1.17 is het subobject een bijzondere pagina die aangeeft wat zijn 'parent' is. Upgrade van 1.16 naar 1.17 wordt door leveranciers aangeraden vanwege beperkte ondersteuning voor 1.16 in de toekomst, maar betekent meerkosten (in testen compatibiliteit/aanpassen maatwerk).
# de dochterwiki moet bij voorkeur Mediawiki versie 1.17 zijn, om 'subobjects' te kunnen gebruiken.
# de domeinwiki maakt templates en sjablonen (b.v. met ArchiXL Smartcore) waarin voor relevante elementen, een eigenschap als 'relatie tot NORA' wordt toegekend. Dit eigenschap kan repeteren en heeft drie subobjecten:
# de dochterwiki maakt templates en sjablonen.
## gerelateerd NORA-object. (verwijzing) ''meest eenvoudige is om hier geen beperking aan de relaties op te leggen (dochter-elementtype X kan enkel aan NORA-elementtype Y)''
## voor elk te importeren elementtype, wordt een sjabloon aangemaakt met elk een referentie naar een type subobject dat de duiding van het NORA-element geeft. De subobjecten kennen eigenschappen als: ##* gerelateerd NORA-object. (verwijzing) ''meest eenvoudige is om hier geen beperking aan de relaties op te leggen (dochter-elementtype X kan enkel aan NORA-elementtype Y)''
## type relatie (vaste lijst, waarvan de waarden vastgesteld zijn in NORA: 'Gerelateerd aan', 'realiseert', 'specialiseert', 'verbijzondert') (NB: in concept!)
##* type relatie (vaste lijst, waarvan de waarden vastgesteld zijn in NORA: 'Gerelateerd aan', 'realiseert', 'specialiseert', 'verbijzondert') (NB: in concept!)
## toelichting op de relatie(tekstvlak)
##* toelichting op de relatie(tekstvlak)
# [[Beheer NORA]] wordt op de hoogte gebracht van de koppeling, en stelt bevraging in, bij voorbeeld bij elk element: "welke subobjecten van deze dochter verwijzen naar dit element? Welke eigenschappen heeft deze relatie? (parent/eigenlijke verwijzende element, relatietype en toelichting)"
# [[NORA Beheer]] wordt op de hoogte gebracht van de koppeling, en stelt bevraging in, bij voorbeeld bij elk element: "welke subobjecten van deze dochter verwijzen naar dit element? Welke eigenschappen heeft deze relatie? (parent/eigenlijke verwijzende element, relatietype en toelichting)"
# NORA kan eventuele extra 'views' maken, zoals: hoeveel relaties van deze dochter zijn er verbijzonderingen van NORA-principes?
# NORA kan eventuele extra 'views' maken, zoals: hoeveel relaties van deze dochter zijn er verbijzonderingen van NORA-principes?
# domeinwiki begint met inhoudelijke vulling: daadwerkelijk beschrijven van de relatie tot NORA. Indien deze beschrijvingen al op een andere manier gemaakt zijn (zoals naar lokale kopie van NORA), kan mogelijk geautomatiseerd deze beschrijving 'vertaald' worden naar de nieuwe methode.
# dochterwiki begint met inhoudelijke vulling: daadwerkelijk beschrijven van de relatie tot NORA. Indien deze beschrijvingen al op een andere manier gemaakt zijn (zoals naar lokale kopie van NORA), kan mogelijk geautomatiseerd deze beschrijving 'vertaald' worden naar de nieuwe methode.


* NB: de subrelaties zijn niet nodig indien de domeinwiki weet dat er enkel 1 op 1 relaties zijn, dus niet meerdere NORA-elementen die relevant zijn voor één element in de domeinwiki.
==Referenties==
* NORA hoeft voorbereidend niets te doen: met de open standaard (SPARQL?) kan naar NORA-elementen verwezen worden (gaat dit per URL?).
<references />
* NORA wil graag een PoC maken met één domeinarchitectuurwiki; een simpele koppeling in een demo-omgeving waarna in NORA getoond kan worden dat deze relatie gelegd is.

Huidige versie van 21 okt 2015 om 02:20

Opzet[bewerken]

Alle objecten in deze wiki zijn middels de open standaard RDF te exporteren. Zie voor een handleiding: http://semantic-mediawiki.org/wiki/Help:RDF_export

In de dochter kunnen NORA-elementen (zoals principes en standaarden) 'geïmporteerd' worden als lokale elementen[1]. Zo kunnen bij voorbeeld principes lokaal opgeslagen worden, waarbij lokale duiding gegeven kan worden:

  • Comply or explain (eventueel per werkingsgebied, als de architectuur verschillende domeinen beslaat), met toelichting
  • Realiserende elementen of andere koppelingen naar de NORA-elementen

Op deze manier kan 'overerving' worden getoond in de NORA Familie. De beheerder van NORA kan vervolgens inzichtelijk hoe haar elementen lokaal gebruikt worden, zoals bij: dit overzicht principes ROSA uit NORA.

Zie de demo presentatie gegeven bij de Gebruikersraad NORA (PDF)

Koppelen van semantic mediawiki[bewerken]

Om bevragingen te kunnen doen vanuit de wiki van de dochter op NORA, en eigen versiebeheer te doen op overerving, is het nuttig om NORA-elementen te kopiëren in de eigen wiki.

In onderstaande voorbeeld wordt over 'dochterwiki' gesproken als de wiki die zelf publiceert en gerelateerd is aan NORA. Voor technisch gereed maken, het kennismodel van dochterwiki aanpassen en NORA laten 'ontvangen' van de relatiebeschrijvingen, moet het volgende gebeuren worden. In dit voorbeeld zijn n-op-m relaties mogelijk tussen NORA en de dochter. Als dit niet nodig is, kan eventueel een model gemaakt worden zonder subobjecten.

  1. de dochterwiki moet bij voorkeur Mediawiki versie 1.17 zijn, om 'subobjects' te kunnen gebruiken.
  2. de dochterwiki maakt templates en sjablonen.
    1. voor elk te importeren elementtype, wordt een sjabloon aangemaakt met elk een referentie naar een type subobject dat de duiding van het NORA-element geeft. De subobjecten kennen eigenschappen als: ##* gerelateerd NORA-object. (verwijzing) meest eenvoudige is om hier geen beperking aan de relaties op te leggen (dochter-elementtype X kan enkel aan NORA-elementtype Y)
      • type relatie (vaste lijst, waarvan de waarden vastgesteld zijn in NORA: 'Gerelateerd aan', 'realiseert', 'specialiseert', 'verbijzondert') (NB: in concept!)
      • toelichting op de relatie(tekstvlak)
  3. NORA Beheer wordt op de hoogte gebracht van de koppeling, en stelt bevraging in, bij voorbeeld bij elk element: "welke subobjecten van deze dochter verwijzen naar dit element? Welke eigenschappen heeft deze relatie? (parent/eigenlijke verwijzende element, relatietype en toelichting)"
  4. NORA kan eventuele extra 'views' maken, zoals: hoeveel relaties van deze dochter zijn er verbijzonderingen van NORA-principes?
  5. dochterwiki begint met inhoudelijke vulling: daadwerkelijk beschrijven van de relatie tot NORA. Indien deze beschrijvingen al op een andere manier gemaakt zijn (zoals naar lokale kopie van NORA), kan mogelijk geautomatiseerd deze beschrijving 'vertaald' worden naar de nieuwe methode.

Referenties[bewerken]

  1. In ROSA via het NORA dashboard