RFC Bindende architectuurafspraken 2022: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(met sjabloon)
(→‎Besluitvorming en tijdslijn: weggehaald, overbodig geworden)
 
(18 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Concept}}{{RFC 2022 ongestructureerd|categorie=Overzichten}}
<noinclude>{{RFC 2022 ongestructureerd
==Doel van het RFC (Request For Change)==
|Categorie=Toelichtingen
(put hiervoor bijvoorbeeld uit de oude tekst v/h reviewvoorstel:
|ID=0.5}}
===Waarom zijn veranderingen noodzakelijk?===
</noinclude>
De afgelopen jaren kwamen er drie behoeften naar voren:
==Update: RFC goedgekeurd op 13-9-2022==
* Beleidsmakers en architecten wilden de link tussen beleid en architectuurafspraken duidelijker in beeld brengen. Zo krijgt architectuur meer autoriteit en is het voor beleidsmakers vanzelfsprekender om het gesprek met architecten aan te gaan over de impact van nieuw beleid.
De NORA Gebruikersraad heeft op [[NORA Gebruikersraad/2022-09-13#15.20 uur Goedkeuring voorstel implicaties van de NAPs|13 september 2022]] ingestemd met dit RFC. Daarnaast heeft de Architectuurraad GDI op 7 november 2022 haar steun uitgesproken voor deze wijzigingen en dat advies zal worden doorgeleid naar het OBDO voor bekrachtiging.<br>
* Architecten en experts die zich bij NORA met actuele [[thema's]] bezig houden wilden een actualisering en aanvulling van de bestaande principes.
Dit zal overigens geen invloed hebben op de ingangsdatum van 1-1-2023: de [[NORA Gebruikersraad]] is zelf bevoegd om deze wijziging vast te stellen. Wel zal bekrachtiging helpen om het draagvlak voor en bekendheid met de vernieuwde NORA te vergroten.
* Architecten uit allerlei overheidssectoren gaven aan dat de logica en structuur van de bestaande afspraken beter kon: een structuurverandering die ook ruimte biedt om de toepasbaarheid van de principes in de praktijk te vergroten.


Deze behoeften kwamen uiteindelijk bij elkaar in de [[Werkgroep NORA Architectuur Principes]], die het voorstel dat nu ter review voorligt uitwerkte. De review geeft de Werkgroep input om het komende jaar een set van concrete implicaties en voorbeelden toe te voegen, die de toepasbaarheid van de Architectuurprincipes in de praktijk zal vergroten.
==Gevraagde besluiten==
)
De [[Werkgroep NORA Architectuur Principes]] vraagt de [[NORA Gebruikersraad]] om:
# In te stemmen met de opgeleverde set van 89 generieke [[Implicaties van Architectuurprincipes|implicaties]], en deze toe te voegen aan de set van wijzigingen waarvan eerder is besloten dat ze per 1-1-2023 ingaan;
# De totale set van wijzigingen met ingangsdatum 1-1-2023 in het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid [https://www.digitaleoverheid.nl/governance-digitale-overheid/ (OBDO)] te laten bekrachtigen.


===Voorgeschiedenis RFC===
==Totale set van wijzigingen per 1-1-2023==
* [[Ontstaansgeschiedenis Kernwaarden van Dienstverlening (inclusief Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes)]]
# Alle [[Basisprincipes]] komen te vervallen;
* [[Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes]]
# Alle [[Afgeleide principes]] komen te vervallen;
* [[Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes#UPDATE: Nieuwe versie wijzigingsvoorstel beschikbaar|Nieuwe versie met verwerking van reviewopmerking]]
# De al eerder vastgestelde [[Kernwaarden van Dienstverlening]] vormen hierdoor het hoogste abstractieniveau van de architectuurafspraken;
* [[Feedbacksessie Werkgroep NORA AP met reviewers]] op 17 mei 2022
# De 20 [[Kwaliteitsdoelen]] worden toegevoegd aan de bindende architectuurafspraken;
* [[Architecten gezocht voor het uitwerken van implicaties bij (een deel van) de nieuwe NORA Architectuurprincipes|Werkgroepen voor uitwerken implicaties]]
# De 17 nieuwe [[Architectuurprincipes]] vullen de Kwaliteitsdoelen in;
* link / screenshot Miro-bord??
# De 89 nieuwe [[Implicaties van Architectuurprincipes]] concretiseren de principes.


===Voorgestelde wijzigingen===
==Doel van het totaal aan wijzigingen==
De Werkgroep vraagt de [[NORA Gebruikersraad]] om akkoord te gaan met de volgend wijzigingen aan de bindende architectuurafspraken van de NORA, conform het [[Nieuw Metamodel bindende architectuurafspraken NORA|nieuwe metamodel bindende architectuurafspraken]]:
Het doel van deze wijzigingen is het beschikbaar stellen van een nieuwe robuuste set van bindende afspraken van de NORA, die actueel en bruikbaar is:
# Alle [[Basisprincipes]] komen te vervallen.
* De relatie tussen architectuurafspraken en beleid is helder aangegeven;
# Alle [[Afgeleide principes]] komen te vervallen.
* Er is een samenhangend geheel van afspraken met een begrijpelijke logica en structuur:
# De al eerder vastgestelde [[Kernwaarden van Dienstverlening]] vormen hierdoor het hoogste abstractieniveau van de architectuurafspraken.
** Kernwaarden en kwaliteitsdoelen ter ondersteuning van het gesprek met bestuurders en beleidsmedewerkers;
# 20 [[Kwaliteitsdoelen]] worden toegevoegd aan de bindende architectuurafspraken,
** Architectuurprincipes en Implicaties ter ondersteuning van het gesprek over het ontwerp en de realisatie van diensten;
# 17 nieuwe [[Architectuurprincipes]] vullen de Kwaliteitsdoelen in,
** Heldere relaties tussen deze verschillende niveaus van afspraken, met een indeling volgens het vijflaagsmodel zodat verantwoording van keuzes eenvoudiger wordt en snel een impactanalyse van nieuw beleid kan worden uitgevoerd;
# XX nieuwe [[Implicaties van Architectuurprincipes]] concretiseren deze verder.
* Actualisatie op basis van de meest recente kennis en ervaring in de NORA Familie;
* Betere toepasbaarheid in de praktijk, o.a. door de generieke NORA implicaties te combineren met implicaties vanuit de eigen context.


De Werkgroep vraagt de NORA Gebruikersraad om deze wijzigingen te laten bekrachtigen in XXX en deze in te laten gaan op 1-1-2023.
==Achtergrond RFC==
In het najaar 2019 is gestart met het verbeteren van de (samenhang van de) NORA principes. En nu, ca 3 jaar later, ligt er een enorm verbeterd en meer uitgebreide NORA voor ons, die de nationale architectuurkennis en architectuurafspraken van de overheid omvat.


(Alternatief is de teksten uit het reviewvoorstel opnieuw te gebruiken, naar wens aangepast:
Dit was een [[Ontstaansgeschiedenis vernieuwde Bindende afspraken van NORA|proces in veel stappen]], waarbij de NORA Gebruikersraad telkens goedkeuring verleend heeft voordat de volgende stap werd genomen. Eind 2021 is bovendien een publieke review gestart van de voorstellen tot dan toe, om feedback uit de hele publieke sector op te halen. Die reviewronde heeft geleid tot een nieuwe versie van de voorstellen, die weer is voorgelegd aan de reviewers.


==Wat is het plan?==
De [[Werkgroep NORA Architectuur Principes]] heeft nu ook hun laatste stap gezet, door een set van 89 generieke Implicaties van Architectuurprincipes op te leveren.  
De basis voor alle overheidsbrede architectuurafspraken worden de vijf [[Kernwaarden van Dienstverlening]]. 20 [[Kwaliteitsdoelen]] geven vorm aan de Kernwaarden en zijn gestoeld in wetten en beleid.  


De kernwaarden en kwaliteitsdoelen helpen om het broodnodige gesprek aan te gaan tussen opdrachtgevers en uitvoerders van diensten, ontwikkelaars en gebruikers, architecten en niet-architecten. Zodat je het niet hebt over technische mogelijkheden of bestaande processen, maar over de meerwaarde die een dienst moet brengen aan burgers en bedrijven en hoe je die realiseert.
Het is aan de [[NORA Gebruikersraad]] om hiermee akkoord te gaan en alle wijzigingen samen te laten bekrachtigen door het OBDO.


Bij die realisatie geven de 17 [[Architectuurprincipes]] vervolgens de richting aan, zodat je bij ontwerpkeuzes richting de doelen werkt en geen doodlopende weg inslaat. XXX [[Implicaties van Architectuurprincipes]] geven de impact van die gekozen richting aan in jouw praktijk en context.
==Scope RFC==
We hebben een overzicht gemaakt van alle pagina's die rechtstreeks worden geraakt door het RFC: [[Volledige scope RFC Bindende Architectuurafspraken 2022]]  


Elk van de vier niveaus van architectuurafspraken is beschreven op een eigen pagina, met daaronder het overzicht van alle pagina's van dat type:
* [[Kernwaarden van Dienstverlening|5 Kernwaarden van Dienstverlening]]
* [[Kernwaarden van Dienstverlening|5 Kernwaarden van Dienstverlening]]
* [[Kwaliteitsdoelen|20 Kwaliteitsdoelen]]
* [[Kwaliteitsdoelen|20 Kwaliteitsdoelen]]
* [[Architectuurprincipes|17 Architectuurprincipes]]
* [[Architectuurprincipes|17 Architectuurprincipes]]
* [[Implicaties van Architectuurprincipes|Implicaties van Architectuurprincipes]]
* [[Implicaties van Architectuurprincipes|89 Implicaties van Architectuurprincipes]]


* [[Volledige scope RFC Bindende Architectuurafspraken 2022]] (Alle pagina's die rechtstreeks geraakt worden door het RFC op een rijtje)
Daarnaast kunnen we een aantal toelichtende pagina's aanbevelen als achtergrondinformatie bij het RFC:
* [[Nieuw Metamodel bindende architectuurafspraken NORA]] (de structuur van de afspraken inclusief relaties)
* [[Mapping van oude Basisprincipes naar Kwaliteitsdoelen]] (verwerking van de oude Basisprincipes)
* [[Mapping van oude Afgeleide principes naar Architectuurprincipes]] (verwerking van de oude Afgeleide Principes)
* [[Ontstaansgeschiedenis vernieuwde Bindende afspraken van NORA]] (ontstaansgeschiedenis van 2018-2022)
* [[Alle Downloads uit RFC 2022]] (download overzichten in .csv of .rfd format, of de pictogrammen)


* [[Alle Toelichtingen uit review Kernwaarden|Alle toelichtende teksten in de review]]
Voor een overzicht van de verbanden tussen de vier niveaus en met de [[Beleidskaders]]:
* [[Alle Begrippen uit review Kernwaarden|Alle Begrippen in de review]]
* [[Grafisch overzicht relaties Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen met Beleidskaders]]
* [[Alle Overzichten uit review Kernwaarden|Alle Overzichten in de review]]
* [[Grafisch overzicht relaties Architectuurprincipes en Kwaliteitsdoelen]]
* [[Alle Downloads uit review Kernwaarden|Download afbeeldingen, overzichten (.csv) of een pdf]]
* [[Grafisch overzicht relaties Implicaties en Architectuurprincipes]]


===Wat verdwijnt er als dit door gaat?===
Deze en alle overige pagina's zijn ook te bereiken via de Scope-pagina en via het navigatiemenu rechts.
De bestaande kern van de NORA architectuurafspraken zijn de [[Basisprincipes]]. Die principes verdwijnen in deze vorm, maar zijn wel terug te herkennen in de Kwaliteitsdoelen. Ook de onderliggende [[Afgeleide principes]] vervallen in het plan en komen grotendeels terug in de nieuwe [[Architectuurprincipes]] of implicaties daar van.


* [[Mapping van oude Basisprincipes naar Kwaliteitsdoelen]]
<noinclude>[[Categorie:RFC 2022]][[Categorie:Toelichtingen]]</noinclude>
* [[Mapping van oude Afgeleide principes naar Architectuurprincipes]]
* [[Alle pagina's die in het wijzigingsvoorstel komen te vervallen]]
 
===Wat blijft er hetzelfde?===
De NORA is en blijft bindend voorgeschreven bij het (her-)ontwerp van digitale diensten, voor alle overheidslagen en in alle sectoren van de publieke sector. Dat betekent dat je elk van de bindende afspraken van NORA ofwel toepast, ofwel uitlegt waarom je dat niet doet. Dat blijft ook na de wijziging het geval.
 
De huidige NORA is meer dan alleen bindende architectuurafspraken en ook dat verandert niet: Op noraonline.nl vind je kennis rond thema's en verwijzingen naar nuttige resources en met regelmaat zijn er activiteiten om de brede kennis-community van overheidsarchitecten te versterken.
)
[[Categorie:RFC 2022]]

Huidige versie van 22 dec 2022 om 19:55

Afbeelding Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes

Status
De Gebruikersraad heeft ingestemd met RFC 2022 op 13-9-2022. De wijzigingen zijn ingegaan per 1 januari 2023.
Was onderdeel van publieke review
Terug naar Reviewpagina
Terug naar Scope Review
Type pagina
Toelichtingen
Meer Toelichtingen bekijken:
Alle Toelichtingen uit RFC 2022


Update: RFC goedgekeurd op 13-9-2022[bewerken]

De NORA Gebruikersraad heeft op 13 september 2022 ingestemd met dit RFC. Daarnaast heeft de Architectuurraad GDI op 7 november 2022 haar steun uitgesproken voor deze wijzigingen en dat advies zal worden doorgeleid naar het OBDO voor bekrachtiging.
Dit zal overigens geen invloed hebben op de ingangsdatum van 1-1-2023: de NORA Gebruikersraad is zelf bevoegd om deze wijziging vast te stellen. Wel zal bekrachtiging helpen om het draagvlak voor en bekendheid met de vernieuwde NORA te vergroten.

Gevraagde besluiten[bewerken]

De Werkgroep NORA Architectuur Principes vraagt de NORA Gebruikersraad om:

  1. In te stemmen met de opgeleverde set van 89 generieke implicaties, en deze toe te voegen aan de set van wijzigingen waarvan eerder is besloten dat ze per 1-1-2023 ingaan;
  2. De totale set van wijzigingen met ingangsdatum 1-1-2023 in het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) te laten bekrachtigen.

Totale set van wijzigingen per 1-1-2023[bewerken]

  1. Alle Basisprincipes komen te vervallen;
  2. Alle Afgeleide principes komen te vervallen;
  3. De al eerder vastgestelde Kernwaarden van Dienstverlening vormen hierdoor het hoogste abstractieniveau van de architectuurafspraken;
  4. De 20 Kwaliteitsdoelen worden toegevoegd aan de bindende architectuurafspraken;
  5. De 17 nieuwe Architectuurprincipes vullen de Kwaliteitsdoelen in;
  6. De 89 nieuwe Implicaties van Architectuurprincipes concretiseren de principes.

Doel van het totaal aan wijzigingen[bewerken]

Het doel van deze wijzigingen is het beschikbaar stellen van een nieuwe robuuste set van bindende afspraken van de NORA, die actueel en bruikbaar is:

  • De relatie tussen architectuurafspraken en beleid is helder aangegeven;
  • Er is een samenhangend geheel van afspraken met een begrijpelijke logica en structuur:
    • Kernwaarden en kwaliteitsdoelen ter ondersteuning van het gesprek met bestuurders en beleidsmedewerkers;
    • Architectuurprincipes en Implicaties ter ondersteuning van het gesprek over het ontwerp en de realisatie van diensten;
    • Heldere relaties tussen deze verschillende niveaus van afspraken, met een indeling volgens het vijflaagsmodel zodat verantwoording van keuzes eenvoudiger wordt en snel een impactanalyse van nieuw beleid kan worden uitgevoerd;
  • Actualisatie op basis van de meest recente kennis en ervaring in de NORA Familie;
  • Betere toepasbaarheid in de praktijk, o.a. door de generieke NORA implicaties te combineren met implicaties vanuit de eigen context.

Achtergrond RFC[bewerken]

In het najaar 2019 is gestart met het verbeteren van de (samenhang van de) NORA principes. En nu, ca 3 jaar later, ligt er een enorm verbeterd en meer uitgebreide NORA voor ons, die de nationale architectuurkennis en architectuurafspraken van de overheid omvat.

Dit was een proces in veel stappen, waarbij de NORA Gebruikersraad telkens goedkeuring verleend heeft voordat de volgende stap werd genomen. Eind 2021 is bovendien een publieke review gestart van de voorstellen tot dan toe, om feedback uit de hele publieke sector op te halen. Die reviewronde heeft geleid tot een nieuwe versie van de voorstellen, die weer is voorgelegd aan de reviewers.

De Werkgroep NORA Architectuur Principes heeft nu ook hun laatste stap gezet, door een set van 89 generieke Implicaties van Architectuurprincipes op te leveren.

Het is aan de NORA Gebruikersraad om hiermee akkoord te gaan en alle wijzigingen samen te laten bekrachtigen door het OBDO.

Scope RFC[bewerken]

We hebben een overzicht gemaakt van alle pagina's die rechtstreeks worden geraakt door het RFC: Volledige scope RFC Bindende Architectuurafspraken 2022

Elk van de vier niveaus van architectuurafspraken is beschreven op een eigen pagina, met daaronder het overzicht van alle pagina's van dat type:

Daarnaast kunnen we een aantal toelichtende pagina's aanbevelen als achtergrondinformatie bij het RFC:

Voor een overzicht van de verbanden tussen de vier niveaus en met de Beleidskaders:

Deze en alle overige pagina's zijn ook te bereiken via de Scope-pagina en via het navigatiemenu rechts.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=RFC_Bindende_architectuurafspraken_2022&oldid=64777"