Rollen binnen gegevensmanagement: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(toclimit ingesteld)
(Contactpersoon toegevoegd)
 
(7 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Toclimit|limit=2}}
{{Toclimit|limit=3}}


<noinclude>{{Gegevensmanagement|auteurs= Jaap van den Berg (DUO), Wim Stolk (Gemeentelijke Expertgroep Gegevensmanagement)|status=eerste concept| feedback=jaap.vandenberg@duo.nl}}</noinclude>{{Placeholder gegevensmanagement}}
<noinclude>{{Gegevensmanagement|auteurs= Jaap van den Berg (DUO), Wim Stolk (Min. BZK) |contactpersoon=Jaap van den Berg|status=eerste concept| feedback=jaap.vandenberg@duo.nl}}</noinclude>[[Categorie:Gegevensmanagement organiseren]]


==Rolbeschrijvingen==
==Rolbeschrijvingen==
Regel 19: Regel 19:
* Ontwikkelaar gegevensverzameling
* Ontwikkelaar gegevensverzameling
* Kwaliteitscontroleur
* Kwaliteitscontroleur
* Functionaris voor de gegevensbescherming (FG)
Naast boven beschreven gegevensmanagement rollen zijn er nog meer rollen te onderkennen die zich bezig houden met gegevens:  
Naast boven beschreven gegevensmanagement rollen zijn er nog meer rollen te onderkennen die zich bezig houden met gegevens:  
de wettelijk verplichte rol Functionaris gegevensbescherming (wet AVG)
de wettelijk verplichte rol Functionaris gegevensbescherming (wet AVG)
de rol CISO/ Chief Information Security Officer (BIR).  
de rol CISO/ Chief Information Security Officer (BIR).  
Deze rollen worden verder niet uitgewerkt in dit gegevensmanagement thema, maar wel zijn er verwijzingen naar andere NORA pagina's.
Deze rollen worden verder niet uitgewerkt in dit gegevensmanagement thema, maar wel zijn er verwijzingen naar andere NORA pagina's.
 
{{Uitklap
|kop=Registratiehouder
===Registratiehouder===
|kopniveau=3
De registratiehouder van de brongegevens is politiek aanspreekbaar op kwaliteit en beheer van de gegevens van een bronregistratie. Die registratiehouder is per (basis)registratie verschillend. Indien persoonsgegevens in de registratie voorkomen, is de eigenaar ‘verantwoordelijke’ zoals omschreven in artikel 1d van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Daarnaast is het ook mogelijk om op lokaal niveau per organisatie interne registratiehouders aan te stellen. Sommige (kern) registraties zijn net belangrijk voor de organisatie als een basisregistratie dat zij op hetzelfde niveau kwaliteitseisen stellen aan de registratie, net als de eisen die zij stellen aan de eigenaar van de registratie.  
|tekst=
Bij kernregistraties kan gedacht worden aan registraties die aanvullend zijn op het primaire proces (emailadressen van de burgers of een monumentenregistratie voor een gemeente)of registraties die het primaire proces mogelijk maken (zoals een personeelsregistratie ten behoeve van autorisaties). Van deze kernregistraties kan het dus interessant zijn om een 'eigenaar' aan te wijzen die verantwoordelijk is voor de applicatie en de kwaliteitseisen ten aanzien van de te registreren gegevens.;
==== Omschrijving ====  
De registratiehouder van de brongegevens is politiek aanspreekbaar op kwaliteit en beheer van de gegevens van een bronregistratie. Die registratiehouder is per (basis)registratie verschillend. Indien persoonsgegevens in de registratie voorkomen, is de eigenaar ‘verantwoordelijke’ zoals omschreven in artikel 1d van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Daarnaast is het mogelijk om op lokaal niveau per organisatie interne registratiehouders aan te stellen. Sommige (kern)registraties zijn net zo belangrijk voor de organisatie als een basisregistratie dat zij op hetzelfde niveau kwaliteitseisen stellen aan de registratie, net als de eisen die zij stellen aan de eigenaar van de registratie.  
 
Bij kernregistraties kan gedacht worden aan registraties die aanvullend zijn op het primaire proces (e-mailadressen van de burgers of een monumentenregistratie voor een gemeente) of registraties die het primaire proces mogelijk maken (zoals een personeelsregistratie ten behoeve van autorisaties). Van deze kernregistraties kan het dus interessant zijn om een 'eigenaar' aan te wijzen die verantwoordelijk is voor de applicatie en de kwaliteitseisen ten aanzien van de te registreren gegevens.
===Portefeuillehouder===
==== Doel ====
...
==== Hoofdtaken ====
...
==== Resultaten ====
...
==== Competenties ====
...
}} {{Uitklap
|kop=Portefeuillehouder
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving====  
====Omschrijving====  
De eigenaar en sponsor van het gegevensmanagement binnen de organisatie met handelingsbevoegdheid. Bij voorkeur is de rol zo strategisch mogelijk belegd binnen de organisatie. Bijvoorbeeld op management, directie- of op bestuurders niveau. De portefeuillehouder geeft invulling aan de besturing en beheersing van het bedrijfsmiddel “gegevens”. Hij zorgt er voor dat de organisatie beschikt over processen die ervoor zorgen dat de gegevens beschikbaar zijn, dat ze correct en op uniforme wijze gebruikt kunnen worden en dat de gegevens voldoen aan de kwaliteitseisen die er aan zijn gesteld.  
De eigenaar en sponsor van het gegevensmanagement binnen de organisatie met handelingsbevoegdheid. Bij voorkeur is de rol zo strategisch mogelijk belegd binnen de organisatie. Bijvoorbeeld op management, directie- of op bestuurdersniveau. De portefeuillehouder geeft invulling aan de besturing en beheersing van het bedrijfsmiddel “gegevens”. Hij zorgt er voor dat de organisatie beschikt over processen die ervoor zorgen dat de gegevens beschikbaar zijn, dat ze correct en op uniforme wijze gebruikt kunnen worden en dat de gegevens voldoen aan de kwaliteitseisen die er aan zijn gesteld.  
De portefeuillehouder is kader stellend voor de uitvoering van gegevensmanagement.  
De portefeuillehouder is kader stellend voor de uitvoering van gegevensmanagement.  
====Doel ====
====Doel ====
Centraal staat het bereiken van een zo groot mogelijke mate van gemeenschappelijk gegevensgebruik tegen het afgesproken kwaliteitsniveau.  
Centraal staat het bereiken van een zo groot mogelijke mate van gemeenschappelijk gegevensgebruik tegen het afgesproken kwaliteitsniveau.  
====Hoofdtaken====
====Hoofdtaken====
* Het laten opstellen van een gegevensbeleid en het uitdragen hiervan  
* Het laten opstellen van een gegevensbeleid en het uitdragen hiervan;
* Het doen van voorstellen op MT niveau om de ontwikkelingen van gegevensmanagement binnen de organisatie te effectueren  
* Het doen van voorstellen op MT niveau om de ontwikkelingen van gegevensmanagement binnen de organisatie te effectueren;
* Het motiveren, leiden en ondersteunen van het gegevensmanagement competence center  
* Het motiveren, leiden en ondersteunen van het gegevensmanagement competence center;
* Sturen op het afgesproken kwaliteitsniveau.  
* Sturen op het afgesproken kwaliteitsniveau.  


Regel 51: Regel 63:
Betrouwbare gegevensverzamelingen die als onderdeel van de database infrastructuur openstaan voor alle geautomatiseerde systemen en eindgebruikers.  
Betrouwbare gegevensverzamelingen die als onderdeel van de database infrastructuur openstaan voor alle geautomatiseerde systemen en eindgebruikers.  
====Competenties ====
====Competenties ====
Beschikt over een brede kennis en ervaring op zowel informaticagebied als van de totale organisatie, waarbij het diplomatiek kunnen handelen in politieke situaties van belang is.  
Beschikt over een brede kennis en ervaring op zowel informaticagebied als van de totale organisatie, waarbij het diplomatiek kunnen handelen in politieke situaties van belang is. }}
===Regisseur gegevensmanagement===
{{Uitklap
====Omschrijving====
|kop=Regisseur gegevensmanagement
De regisseur gegevensmanagement vormt het geweten van de organisatie op het gebied van gegevensmanagement. De rol kan belegd worden bij verschillende gemandateerde functie. De regisseur gegevensmanagement geeft uitvoering aan de door de portefeuillehouder uitgezette lijnen.  
|kopniveau=3
De regisseur stuurt in opdracht op de processen en oefent daar grip op uit. Hij heeft of krijgt overzicht op de continue interactie tussen alle partijen. Hij weet wat er speelt en heeft inzicht in hoe het werkt, daardoor kan hij effectief interveniëren. Het is de spin in het web.
|tekst= De regisseur gegevensmanagement vormt het geweten van de organisatie op het gebied van gegevensmanagement. De rol kan belegd worden bij verschillende gemandateerde functie. De regisseur gegevensmanagement geeft uitvoering aan de door de portefeuillehouder uitgezette lijnen.  
De regisseur stuurt in opdracht op de processen en oefent daar grip op uit. Hij heeft of krijgt overzicht op de continue interactie tussen alle partijen. Hij weet wat er speelt en heeft inzicht in hoe het werkt, daardoor kan hij effectief interveniëren. Hij is de spin in het web.
====Doel ====
====Doel ====
Samenhangende werking tussen alle rollen in het functiegebied ‘gegevensmanagement’  
* Samenhangende werking tussen alle rollen in het functiegebied ‘gegevensmanagement’  
Keten netwerken  
* Keten netwerken  
Borgen dat gegevens die door de organisatie worden verstrekt of ingewonnen sluitend, gestructureerd en in samenhang worden aangeboden en aangenomen.  
* Borgen dat gegevens die door de organisatie worden verstrekt of ingewonnen sluitend, gestructureerd en in samenhang worden aangeboden en aangenomen.  
====Hoofdtaken====  
====Hoofdtaken====  
* Sturen op en monitoren van activiteiten  
* Sturen op en monitoren van activiteiten  
Regel 68: Regel 81:
Contact met:
Contact met:
* Alle relevante betrokkenen  
* Alle relevante betrokkenen  
====Resultaten ====
====Resultaten ====
Ongestoorde, betrouwbare uitvoering van zowel de ‘run’ als ‘design’ activiteiten  
Ongestoorde, betrouwbare uitvoering van zowel de ‘run’ als ‘design’ activiteiten  
Regel 74: Regel 86:
* Sociaal vaardig, in staat conflicten te beheersen en te voorkomen;  
* Sociaal vaardig, in staat conflicten te beheersen en te voorkomen;  
* Zodanig ‘bespelen’ van het krachtenveld dat synergie ontstaat waardoor aan de doelstellingen van Gegevensmanagement gewerkt kan worden;  
* Zodanig ‘bespelen’ van het krachtenveld dat synergie ontstaat waardoor aan de doelstellingen van Gegevensmanagement gewerkt kan worden;  
* Diepgaande inhoudelijke kennis van gegevensmanagement zowel binnen als buiten (collega organisaties) de organisatie;  
* Diepgaande inhoudelijke kennis van gegevensmanagement zowel binnen als buiten (collega-organisaties) de organisatie;  
* Ingevoerd in de eisen die door collega organisaties aan de organisatie gesteld worden;  
* Ingevoerd in de eisen die door collega-organisaties aan de organisatie gesteld worden;  
* Ingevoerd in de afspraken tussen gegevensmanagement en afnemers;  
* Ingevoerd in de afspraken tussen gegevensmanagement en afnemers;  
* Overzicht over het complexe systeem van actoren, probleemaspecten en oplossingsmogelijkheden, dat beïnvloed dient te worden;  
* Overzicht van het complexe systeem van actoren, probleemaspecten en oplossingsmogelijkheden dat beïnvloed dient te worden;  
* Inzicht in de kritische aspecten van het dynamische proces. Het ontwikkelen van ideeën over welke interventies werken en waar die toegepast moeten worden om effect te kunnen sorteren;  
* Inzicht in de kritische aspecten van het dynamische proces. Het ontwikkelen van ideeën over welke interventies werken en waar die toegepast moeten worden om effect te kunnen sorteren;  
* Een grote mate van sensitiviteit voor de dynamiek en de vaardigheid om de thema’s op de juiste wijze op tafel te leggen.  
* Een grote mate van sensitiviteit voor de dynamiek en de vaardigheid om de thema’s op de juiste wijze op tafel te leggen.  
 
}}
===Bronhouder===  
{{Uitklap
|kop=Bronhouder
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
De bronhouder is verantwoordelijk voor het inwinnen, actueel houden, opslaan en ter beschikking stellen van de juiste gegevens in een registratie. Onder meer naar aanleiding van ontvangen meldingen is de bronhouder verantwoordelijk voor het borgen van de kwaliteit van de gegevens.  
De bronhouder is verantwoordelijk voor het inwinnen, actueel houden, opslaan en ter beschikking stellen van de juiste gegevens in een registratie. Onder meer naar aanleiding van ontvangen meldingen is de bronhouder verantwoordelijk voor het borgen van de kwaliteit van de gegevens.  
====Doel ====
====Doel ====
* Dubbele inwinning van bestaande bestanden voorkomen;  
* Dubbele inwinning van bestaande bestanden voorkomen;  
* Efficiënt gebruik van gegevensbestanden mogelijk maken  
* Efficiënt gebruik van gegevensbestanden mogelijk maken;
* Inzetten van moderne technieken;
* Inzetten van moderne technieken;
* Garant staan voor de kwaliteit van de bron;  
* Garant staan voor de kwaliteit van de bron;  
* Werkpakketten optimaal in de keten zetten.  
* Werkpakketten optimaal in de keten zetten.  
====Hoofdtaken====  
====Hoofdtaken====  
* Ontwikkelen en beheren van de voorzieningen nodig om de gegevensmanagement taken uit te kunnen voeren;  
* Ontwikkelen en beheren van de voorzieningen nodig om de gegevensmanagement taken uit te kunnen voeren;  
Regel 101: Regel 115:
* Aanleveren van gegevens aan afnemers;  
* Aanleveren van gegevens aan afnemers;  
* Inwinnen, verwerken, afhandelen en verwerken van terugmeldingen;  
* Inwinnen, verwerken, afhandelen en verwerken van terugmeldingen;  
* Uitvoeren van kwaliteitscontroles  
* Uitvoeren van kwaliteitscontroles;
* Overzicht houden van welke gegevens aan welke afnemers ter beschikking zijn gesteld in lijn met de eigen doelbinding en de afnemersgrondslag om de gegevens te gebruiken.
* Overzicht houden van welke gegevens aan welke afnemers ter beschikking zijn gesteld in lijn met de eigen doelbinding en de afnemersgrondslag om de gegevens te gebruiken.


Regel 110: Regel 124:
* Afnemer  
* Afnemer  
* Functionaris voor de gegevensbescherming  
* Functionaris voor de gegevensbescherming  
====Resultaten====  
====Resultaten====  
* Stabiele, betrouwbare, beheerde gegevensverzamelingen;  
* Stabiele, betrouwbare, beheerde gegevensverzamelingen;  
Regel 117: Regel 130:
* Generalisatie, transformatie, selectie op de gegevens vinden uitsluitend plaats in overleg met de bronhouder;
* Generalisatie, transformatie, selectie op de gegevens vinden uitsluitend plaats in overleg met de bronhouder;
* Gegevensleveringsovereenkomsten.  
* Gegevensleveringsovereenkomsten.  
====Competenties====  
====Competenties====  
===Distributeur===
...
}}
{{Uitklap
|kop=Distributeur
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving====  
====Omschrijving====  
De distributeur ontvangt gegevens van bronhouders en stuurt deze, direct of via generieke voorzieningen zoals gegevensknooppunten, door naar afnemers. De distributeur is verantwoordelijk voor de vastlegging van de feitelijke distributie van een gegeven, bijvoorbeeld ten behoeve van het werk van de auditor.  
De distributeur ontvangt gegevens van bronhouders en stuurt deze, direct of via generieke voorzieningen zoals gegevensknooppunten door naar afnemers. De distributeur is verantwoordelijk voor de vastlegging van de feitelijke distributie van een gegeven, bijvoorbeeld ten behoeve van het werk van de auditor.  
====Doel====
====Doel====
Het leveren van gegevens aan interne en externe afnemers conform het GLO.  
Het leveren van gegevens aan interne en externe afnemers conform het GLO.  
Regel 127: Regel 144:
* Onderhouden van contacten en het maken van afspraken met afnemers voor producten, diensten en incidenten;  
* Onderhouden van contacten en het maken van afspraken met afnemers voor producten, diensten en incidenten;  
* Beheren contracten met afnemers;  
* Beheren contracten met afnemers;  
* Voorlichten over gebruiks- en terugmeld verplichtingen;  
* Voorlichten over gebruiks- en terugmeldverplichtingen;  
* Informatie verstrekken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de gegevensset;  
* Informatie verstrekken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de gegevensset;  
* Borgen kwaliteit proces van verstrekken van producten en diensten;  
* Borgen kwaliteit proces van verstrekken van producten en diensten;  
Regel 135: Regel 152:
* Accepteren (functioneel) van nieuwe software en releases;  
* Accepteren (functioneel) van nieuwe software en releases;  
* Doorgeven wensen afnemers aan de registerbeheerder centraal en decentraal ;  
* Doorgeven wensen afnemers aan de registerbeheerder centraal en decentraal ;  
* Ondersteunen afnemers  
* Ondersteunen afnemers.


Contact met:  
Contact met:  
Regel 145: Regel 162:
Volledig en juist en tijdig leveren van gegevens aan interne en externe afnemers.  
Volledig en juist en tijdig leveren van gegevens aan interne en externe afnemers.  
====Competenties====
====Competenties====
 
...
===Afnemer===  
}}
{{Uitklap
|kop=Afnemer
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving====
====Omschrijving====
Een afnemer is een overheidsorganisatie of private partij die geautoriseerd is om gegevens van de organisatie af te nemen voor gebruik in de eigen processen. Afname vindt plaats via de distributeur. Bij gerede twijfel over de kwaliteit van de gegevens melden afnemers dit via de distributeur bij de bronhouder.  
Een afnemer is een overheidsorganisatie of private partij die geautoriseerd is om gegevens van de organisatie af te nemen voor gebruik in de eigen processen. Afname vindt plaats via de distributeur. Bij gerede twijfel over de kwaliteit van de gegevens melden afnemers dit via de distributeur bij de bronhouder.  
Regel 164: Regel 185:
====Resultaten====
====Resultaten====
Meervoudig gebruik van gegevens door deze herhaald toe te passen binnen de processen van de organisatie.  
Meervoudig gebruik van gegevens door deze herhaald toe te passen binnen de processen van de organisatie.  
====Competenties====
====Competenties====
Bij wet aangewezen organisatie die op basis van doelbinding gebruik kan maken van de specifieke gegevens die benodigd zijn om het (beleids) doel te realiseren.  
Bij wet aangewezen organisatie die op basis van doelbinding gebruik kan maken van de specifieke gegevens die benodigd zijn om het (beleids)doel te realiseren.  
 
}}
===Architect===  
{{Uitklap
|kop=Architect
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
De architect is een rol of functie die zich bezig houdt met de (ICT) architectuur van de organisatie. Er zijn veel specialismen binnen de ICT architectuur. Bijvoorbeeld de enterprice-architect, business-architect, informatie-architect, gegevensarchitect, technische architect.  
De architect is een rol of functie die zich bezig houdt met de (ICT-) architectuur van de organisatie. Er zijn veel specialismen binnen de architectuur. Bijvoorbeeld de enterprise-architect, business-architect, informatie-architect, solution-architect, gegevensarchitect, technisch architect.  
Het is van belang voor gegevensmanagement dat de organisatie een vorm van organisatie brede gegevensarchitectuur opstelt. Minimaal op generiek architectuur niveau, en afhankelijk van de complexiteit verbijzondert naar thema of domein. De architect creëert, implementeert en beheert de architectuur van de organisatie. De architect bepaalt hoe de proces/applicatie of gegevens worden gekoppeld of opgeslagen, hoe deze worden gebruikt en geïntegreerd en beheerd door de verschillende toepassingen en tenslotte hoe ze worden verwerkt.  
Het is van belang voor gegevensmanagement dat de organisatie een vorm van organisatiebrede gegevensarchitectuur opstelt. Minimaal op generiek architectuurniveau, en afhankelijk van de complexiteit meer specifiek gemaakt naar thema of domein. De architect creëert, implementeert en beheert de architectuur van de organisatie. De architect bepaalt hoe proces/applicatie of gegevens worden gekoppeld of opgeslagen, hoe deze worden gebruikt, geïntegreerd en beheerd door de verschillende toepassingen en tot slot hoe ze worden verwerkt.  
De architect stelt op strategisch niveau eisen aan de applicaties, processen en gegevens en schetst op hoog niveau een geïntegreerd ontwerp waarmee aan deze eisen voldaan kan worden. Met producten als het gegevenswoordenboek, de gegevenscatalogus voorziet de architect de organisatie van een gemeenschappelijke terminologie.  
De architect stelt op strategisch niveau eisen aan de processen, applicaties en gegevens en schetst op hoog niveau een geïntegreerd ontwerp waarmee aan deze eisen voldaan kan worden. Met producten als het gegevenswoordenboek, de gegevenscatalogus voorziet de gegevensarchitect de organisatie van een gemeenschappelijke terminologie.  
De architect werkt nauw samen met de andere architecten, de gegevensmakelaar en de beheerder van de generieke voorzieningen.  
De gegevensarchitect werkt nauw samen met de andere architecten, de gegevensmakelaar en de beheerder van de generieke voorzieningen.  
====Doel====  
====Doel====  
* Het verkrijgen van een overzicht van de gegevens, die in de organisatie of een deel ervan worden gebruikt en hoe deze worden gebruikt;  
* Het verkrijgen van een overzicht van de gegevens, die in de organisatie of een deel ervan worden gebruikt en hoe deze worden gebruikt;  
* Hert verkrijgen van inzicht in de betekenis en samenhang van gegevens, los van specifiek gebruik door functies en afdelingen;  
* Het verkrijgen van inzicht in de betekenis en samenhang van gegevens, los van specifiek gebruik door functies en afdelingen;  
* Het weergeven van de wijze waarop gegevens functioneel en geografisch gedistribueerd zijn;  
* Het weergeven van de wijze waarop gegevens functioneel en geografisch gedistribueerd zijn;  
* Het leveren van een middel om de infrastructuur van gegevensopslag voor nieuwe systemen te kunnen realiseren volgens een planmatige aanpak;  
* Het leveren van een middel om de infrastructuur van gegevensopslag voor nieuwe systemen te kunnen realiseren volgens een planmatige aanpak;  
* Het scheppen van een kader waarvan projecten gebruik kunnen maken bij het voortraject van de systeemontwikkeling.  
* Het scheppen van een kader waarvan projecten gebruik kunnen maken bij het voortraject van de systeemontwikkeling.  
====Hoofdtaken====  
====Hoofdtaken====  
* Opstellen principes, eisen en normen ten aanzien van gegevens (verzamelingen)  
* Opstellen principes, eisen en normen ten aanzien van gegevens (verzamelingen)  
* Opstellen geïntegreerd ontwerp  
* Opstellen geïntegreerd ontwerp  
* Adviseren en bijsturen op de inrichting van de interfaces.
* Adviseren en bijsturen op de inrichting van de interfaces
* Adviseren op en beïnvloeden van projectactiviteiten  
* Adviseren op en beïnvloeden van projectactiviteiten  
* Opstellen streefbeelden, afstemmen met afnemers  
* Opstellen streefbeelden, afstemmen met afnemers  
Regel 200: Regel 222:
* Projectadviezen  
* Projectadviezen  
* Eisen en normen aan gegevens (verzamelingen)  
* Eisen en normen aan gegevens (verzamelingen)  
====Competenties====  
====Competenties====  
* In staat om de systeemontwikkeling te doorgronden zodat hij eisen kan stellen aan de projectmanagement aanpak en het ontwerp.
* In staat om de systeemontwikkeling te doorgronden zodat hij eisen kan stellen aan de projectmanagementaanpak en het ontwerp;
* Zeer vaardig op het gebied van data modellering en database ontwerp  
* Zeer vaardig op het gebied van datamodellering en database ontwerp;
* Heeft het vermogen de architecten te beïnvloeden vanuit het organisatie perspectief
* Heeft het vermogen de architecten te beïnvloeden vanuit het organisatieperspectief;
* De architect stelt normen voor gegevensmanagement, analyseert de huidige situatie, stelt streefbeelden op en geeft projectadviezen die nodig zijn om de kloof tussen de huidige situatie en de gestelde doelen te sluiten  
* De architect stelt normen voor gegevensmanagement, analyseert de huidige situatie, stelt streefbeelden op en geeft projectadviezen die nodig zijn om de kloof tussen de huidige situatie en de gestelde doelen te sluiten;
* Een gerespecteerd gesprekspartner die in staat is om de methoden, de modellering en de aansturing te benadrukken. Technologisch en politiek neutraal, bespraakt en overtuigend.
* Een gerespecteerd gesprekspartner die in staat is om de methoden, de modellering en de aansturing te benadrukken. Technologisch en politiek neutraal, bespraakt en overtuigend.
 
}}
===Gegevensmakelaar===  
{{Uitklap
|kop=Gegevensmakelaar
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
De gegevensmakelaar is verantwoordelijk voor het maken, vastleggen en onderhouden van afspraken met gegevensleveranciers en –afnemers (gegevensleveringsovereenkomsten, GLO’s). De gegevensmakelaar is intermediair tussen afnemers en in- en externe leveranciers.  
* De gegevensmakelaar is verantwoordelijk voor het maken, vastleggen en onderhouden van afspraken met gegevensleveranciers en –afnemers (gegevensleveringsovereenkomsten, GLO’s).  
De gegevensmakelaar heeft naast een relatie met de registers en de applicatiespecifieke gegevensverzamelingen een belangrijke relatie met het gegevensmagazijn. In het gegevensmagazijn staan gegevens uit backoffice-applicaties die zelf niet voldoende of niet voldoende snel beschikbaar zijn. De gegevensmakelaar kan dit gegevensmagazijn vullen waarna de frontoffice deze kan gebruiken voor raadpleegdoeleinden.  
* De gegevensmakelaar is intermediair tussen afnemers en in- en externe leveranciers.  
* De gegevensmakelaar heeft naast een relatie met de registers en de applicatiespecifieke gegevensverzamelingen een belangrijke relatie met het gegevensmagazijn. In het gegevensmagazijn staan gegevens uit backoffice-applicaties die zelf niet voldoende of niet voldoende snel beschikbaar zijn.  
* De gegevensmakelaar kan dit gegevensmagazijn vullen waarna de frontoffice deze kan gebruiken voor raadpleegdoeleinden.  
====Doel====  
====Doel====  
Een optimaal gebruik van aanwezige gegevens, in overeenstemming met wet- en regelgeving.  
Een optimaal gebruik van aanwezige gegevens, in overeenstemming met wet- en regelgeving.  
Hoofdtaken  
Hoofdtaken:
* Adviseren bij het inrichten van de werkprocessen voor het raadplegen van registraties. Bijvoorbeeld via een samengesteld gegevensmagazijn  
* Adviseren bij het inrichten van de werkprocessen voor het raadplegen van registraties. Bijvoorbeeld via een samengesteld gegevensmagazijn.
* Adviseren ten aanzien van de generieke componenten die gebruikt worden bij het ontsluiten van registraties.  
* Adviseren ten aanzien van de generieke componenten die gebruikt worden bij het ontsluiten van registraties.  
* Bewaken en afgeven autorisaties aan gebruikers van de registraties.  
* Bewaken en afgeven autorisaties aan gebruikers van de registraties.  
Regel 231: Regel 257:
Een gegevensmakelaar zorgt ervoor dat applicaties in staat zijn gegevens uit te wisselen. Dat doet hij op een zodanige wijze dat applicaties niet van elkaar afhankelijk zijn. Door deze onafhankelijkheid kunnen applicaties los van elkaar evolueren en wordt de impact van wijzigingen in applicaties beperkt. Het betreft de ontsluiting van gegevens richting de frontoffice en de gegevensuitwisselingen tussen backoffice-applicaties en de landelijke voorzieningen (basisregistraties).  
Een gegevensmakelaar zorgt ervoor dat applicaties in staat zijn gegevens uit te wisselen. Dat doet hij op een zodanige wijze dat applicaties niet van elkaar afhankelijk zijn. Door deze onafhankelijkheid kunnen applicaties los van elkaar evolueren en wordt de impact van wijzigingen in applicaties beperkt. Het betreft de ontsluiting van gegevens richting de frontoffice en de gegevensuitwisselingen tussen backoffice-applicaties en de landelijke voorzieningen (basisregistraties).  
====Competenties====  
====Competenties====  
 
...
===Beheerder register/applicatie specifieke gegevensverzameling===  
}}
{{Uitklap
|kop=Beheerder register/applicatie specifieke gegevensverzameling
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
Implementeren van de (wijzigingen in) gegevensmodellen en solutions die de architect ontworpen heeft. In bedrijf nemen en houden van deze modellen en oplossingen met bijzondere aandacht voor onderhoudbaarheid en versiebeheer. Monitoren van de continue werking van de gegevens verzamelingen (registers, applicatie specifieke gegevensverzamelingen), consistentiecontroles uitvoeren en actie ondernemen bij afwijkingen of verstoringen. Werkt nauw samen met de distributeur.  
* Implementeren van de (wijzigingen in) gegevensmodellen en solutions die de architect ontworpen heeft.  
* In bedrijf nemen en houden van deze modellen en oplossingen met bijzondere aandacht voor onderhoudbaarheid en versiebeheer.  
* Monitoren van de continue werking van de gegevens verzamelingen (registers, applicatie specifieke gegevensverzamelingen), consistentiecontroles uitvoeren en actie ondernemen bij afwijkingen of verstoringen.  
* Werkt nauw samen met de distributeur.  
====Doel====  
====Doel====  
Registers zijn centrale gegevensverzamelingen die binnen de organisatie op meerdere plaatsen worden gebruikt, ze zijn door het management als zodanig aangemerkt. Het doel van registers is het mogelijk maken van het breed delen van gegevens, los van de toepassingen waarvoor ze initieel ingewonnen werden.  
Registers zijn centrale gegevensverzamelingen die binnen de organisatie op meerdere plaatsen worden gebruikt, ze zijn door het management als zodanig aangemerkt. Het doel van registers is het mogelijk maken van het breed delen van gegevens, los van de toepassingen waarvoor ze initieel ingewonnen werden.  
Applicatie specifieke gegevensverzamelingen worden in principe alleen gebruikt voor een beperkt aantal specifieke processen. Het doel van applicatie specifieke gegevensverzamelingen is gegevens voor specifieke doelstellingen ter beschikking te stellen.  
Applicatie specifieke gegevensverzamelingen worden in principe alleen gebruikt voor een beperkt aantal specifieke processen. Het doel van applicatie specifieke gegevensverzamelingen is gegevens voor specifieke doelstellingen ter beschikking te stellen.  
====Hoofdtaken====  
====Hoofdtaken====  
* Wijzigen, bewaken en controleren van de vastgelegde en vast te leggen gegevens in de registers/ gegevensverzamelingen. * ndvoorwaarden: eenduidigheid, betrouwbaarheid en volledigheid.  
* Wijzigen, bewaken en controleren van de vastgelegde en vast te leggen gegevens in de registers/gegevensverzamelingen.  
* Randvoorwaarden: eenduidigheid, betrouwbaarheid en volledigheid.  
* Ondersteunen, faciliteren en bijsturen van gebruikers bij het gebruik van de registers  
* Ondersteunen, faciliteren en bijsturen van gebruikers bij het gebruik van de registers  


Regel 247: Regel 281:
* Gegevensmakelaar  
* Gegevensmakelaar  


====Resultaten====
...
====Competenties====
...
}}
{{Uitklap
|kop=Ontwikkelaar gegevensverzameling
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving====
====Doel====
====Hoofdtaken====
====Resultaten====  
====Resultaten====  
====Competenties ====
==== Competenties ====  
...
===Kwaliteits controleur===  
}}
{{Uitklap
|kop=Kwaliteitscontroleur
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
De controleur controleert de naleving van procedures, regels en richtlijnen. De rol van auditor kan worden verdeeld in een domein specifieke rol en een organisatie brede rol.
De controleur controleert de naleving van procedures, regels en richtlijnen en is verantwoordelijk voor de inhoudelijke kwaliteit van de registers en de datastores (warehouse, lake). De rol van controleur kan worden verdeeld in een domeinspecifieke rol en een organisatiebrede rol:
Een domein specifieke controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van onderzoeken die specifiek voor een domein zijn.  
* Een domeinspecifieke controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van onderzoeken die specifiek voor een domein zijn.  
Een organisatie brede controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van controles die over de verschillende domeinen heen lopen.
* Een organisatiebrede controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van controles die over de verschillende domeinen heen lopen.  
Verantwoordelijk voor de inhoudelijke kwaliteit van de registers en de data stores (warehouse, lake).  
====Doel====  
====Doel====  
Het vaststellen van de mate waarin het geheel van eigenschappen en kenmerken van de gegevens voldoet aan het doel van het gebruik en de verwachting van de afnemer.  
Het vaststellen van de mate waarin het geheel van eigenschappen en kenmerken van de gegevens voldoet aan het doel van het gebruik en de verwachting van de afnemer.  
====Hoofdtaken====  
====Hoofdtaken====  
Contact met:
Contact met:
* Portefeuillehouder gegevensmanagement  
* Portefeuillehouder gegevensmanagement  
Regel 265: Regel 313:
* Distributeur  
* Distributeur  
* Ketenpartner  
* Ketenpartner  
 
==== Resultaten ====  
====Resultaten====  
* Data moet inhoudelijk voldoen aan actualiteit, compleetheid, correctheid en uniciteit  
* Data moet inhoudelijk voldoen aan actualiteit, compleetheid, correctheid en uniciteit  
* Data moet systeemtechnisch voldoen aan toegankelijkheid, integriteit en performance  
* Data moet systeemtechnisch voldoen aan toegankelijkheid, integriteit en performance  
* Data moet generiek voldoen aan betrouwbaarheid, tijdigheid, onderhoudbaarheid, begrijpbaarheid, bruikbaarheid, controleerbaarheid, relevantie en vertrouwelijkheid.  
* Data moet generiek voldoen aan betrouwbaarheid, tijdigheid, onderhoudbaarheid, begrijpbaarheid, bruikbaarheid, controleerbaarheid, relevantie en vertrouwelijkheid.  
Kwaliteitsrapport  
Kwaliteitsrapport  
====Competenties====  
==== Competenties ====  
 
...
 
}}
===Functionaris voor de gegevensbescherming (FG)===
{{Uitklap
|kop=Functionaris voor de gegevensbescherming (FG)
|kopniveau=3
|tekst=
====Omschrijving ====
====Omschrijving ====
Verwijzing naar bestaande FG functie, binnen of buiten NORA.
Verwijzing naar bestaande FG functie, binnen of buiten NORA:
Binnen de NORA: https://www.noraonline.nl/wiki/ISOR:Functionaris_Gegevensbescherming
Buiten de NORA: https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/algemene-informatie-avg/functionaris-gegevensbescherming-fg


====Doel====  
==== Doel ====  
====Hoofdtaken====  
==== Hoofdtaken ====  
* Contact met  
* Contact met  
* Regisseur gegevensmanagement
* Regisseur gegevensmanagement
* Architect
* Architect
====Resultaten====  
==== Resultaten ====  
====Competenties====
==== Competenties ====
...
}}

Huidige versie van 1 feb 2023 om 14:17


Onderdeel van
Thema's
Contact
Jaap van den Berg
jaap.vandenberg@duo.nl
Status
Actueel
Auteurs

Jaap van den Berg (DUO), Wim Stolk (Min. BZK)

Rolbeschrijvingen[bewerken]

De governance wordt in organisatie en overleg georganiseerd. Om dat uit te kunnen voeren is het handig om met vastgestelde rollen te kunnen werken. Deze rollen zijn op hun beurt weer gekoppeld aan de verschillende gegevensmanagement producten die op een andere plek in deze wiki worden beschreven.

Rollen[bewerken]

  • Registratiehouder
  • Portefeuillehouder gegevensmanagement
  • Bronhouder
  • Regisseur gegevensmanagement
  • Distributeur
  • Afnemer
  • Architect
  • Gegevensmakelaar
  • Beheerder register/applicatie specifieke gegevensverzameling
  • Ontwikkelaar gegevensverzameling
  • Kwaliteitscontroleur
  • Functionaris voor de gegevensbescherming (FG)

Naast boven beschreven gegevensmanagement rollen zijn er nog meer rollen te onderkennen die zich bezig houden met gegevens: de wettelijk verplichte rol Functionaris gegevensbescherming (wet AVG) de rol CISO/ Chief Information Security Officer (BIR). Deze rollen worden verder niet uitgewerkt in dit gegevensmanagement thema, maar wel zijn er verwijzingen naar andere NORA pagina's.

Registratiehouder

Omschrijving

De registratiehouder van de brongegevens is politiek aanspreekbaar op kwaliteit en beheer van de gegevens van een bronregistratie. Die registratiehouder is per (basis)registratie verschillend. Indien persoonsgegevens in de registratie voorkomen, is de eigenaar ‘verantwoordelijke’ zoals omschreven in artikel 1d van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Daarnaast is het mogelijk om op lokaal niveau per organisatie interne registratiehouders aan te stellen. Sommige (kern)registraties zijn net zo belangrijk voor de organisatie als een basisregistratie dat zij op hetzelfde niveau kwaliteitseisen stellen aan de registratie, net als de eisen die zij stellen aan de eigenaar van de registratie. Bij kernregistraties kan gedacht worden aan registraties die aanvullend zijn op het primaire proces (e-mailadressen van de burgers of een monumentenregistratie voor een gemeente) of registraties die het primaire proces mogelijk maken (zoals een personeelsregistratie ten behoeve van autorisaties). Van deze kernregistraties kan het dus interessant zijn om een 'eigenaar' aan te wijzen die verantwoordelijk is voor de applicatie en de kwaliteitseisen ten aanzien van de te registreren gegevens.

Doel

...

Hoofdtaken

...

Resultaten

...

Competenties

...

Portefeuillehouder

Omschrijving

De eigenaar en sponsor van het gegevensmanagement binnen de organisatie met handelingsbevoegdheid. Bij voorkeur is de rol zo strategisch mogelijk belegd binnen de organisatie. Bijvoorbeeld op management, directie- of op bestuurdersniveau. De portefeuillehouder geeft invulling aan de besturing en beheersing van het bedrijfsmiddel “gegevens”. Hij zorgt er voor dat de organisatie beschikt over processen die ervoor zorgen dat de gegevens beschikbaar zijn, dat ze correct en op uniforme wijze gebruikt kunnen worden en dat de gegevens voldoen aan de kwaliteitseisen die er aan zijn gesteld. De portefeuillehouder is kader stellend voor de uitvoering van gegevensmanagement.

Doel

Centraal staat het bereiken van een zo groot mogelijke mate van gemeenschappelijk gegevensgebruik tegen het afgesproken kwaliteitsniveau.

Hoofdtaken

  • Het laten opstellen van een gegevensbeleid en het uitdragen hiervan;
  • Het doen van voorstellen op MT niveau om de ontwikkelingen van gegevensmanagement binnen de organisatie te effectueren;
  • Het motiveren, leiden en ondersteunen van het gegevensmanagement competence center;
  • Sturen op het afgesproken kwaliteitsniveau.

Contact met

  • Regisseur gegevensmanagement
  • Functionaris voor de gegevensbescherming
  • CISO
  • Kwaliteitscontroleur

Resultaten

Betrouwbare gegevensverzamelingen die als onderdeel van de database infrastructuur openstaan voor alle geautomatiseerde systemen en eindgebruikers.

Competenties

Beschikt over een brede kennis en ervaring op zowel informaticagebied als van de totale organisatie, waarbij het diplomatiek kunnen handelen in politieke situaties van belang is.

Regisseur gegevensmanagement

De regisseur gegevensmanagement vormt het geweten van de organisatie op het gebied van gegevensmanagement. De rol kan belegd worden bij verschillende gemandateerde functie. De regisseur gegevensmanagement geeft uitvoering aan de door de portefeuillehouder uitgezette lijnen. De regisseur stuurt in opdracht op de processen en oefent daar grip op uit. Hij heeft of krijgt overzicht op de continue interactie tussen alle partijen. Hij weet wat er speelt en heeft inzicht in hoe het werkt, daardoor kan hij effectief interveniëren. Hij is de spin in het web.

Doel

  • Samenhangende werking tussen alle rollen in het functiegebied ‘gegevensmanagement’
  • Keten netwerken
  • Borgen dat gegevens die door de organisatie worden verstrekt of ingewonnen sluitend, gestructureerd en in samenhang worden aangeboden en aangenomen.

Hoofdtaken

  • Sturen op en monitoren van activiteiten
  • Opstellen planning, afstemmen met distributeur en afnemers hierover
  • Kwaliteitscontrole behoefte vaststellen voor portefeuillehouder
  • Interveniëren bij proces verstoringen

Contact met:

  • Alle relevante betrokkenen

Resultaten

Ongestoorde, betrouwbare uitvoering van zowel de ‘run’ als ‘design’ activiteiten

Competenties

  • Sociaal vaardig, in staat conflicten te beheersen en te voorkomen;
  • Zodanig ‘bespelen’ van het krachtenveld dat synergie ontstaat waardoor aan de doelstellingen van Gegevensmanagement gewerkt kan worden;
  • Diepgaande inhoudelijke kennis van gegevensmanagement zowel binnen als buiten (collega-organisaties) de organisatie;
  • Ingevoerd in de eisen die door collega-organisaties aan de organisatie gesteld worden;
  • Ingevoerd in de afspraken tussen gegevensmanagement en afnemers;
  • Overzicht van het complexe systeem van actoren, probleemaspecten en oplossingsmogelijkheden dat beïnvloed dient te worden;
  • Inzicht in de kritische aspecten van het dynamische proces. Het ontwikkelen van ideeën over welke interventies werken en waar die toegepast moeten worden om effect te kunnen sorteren;
  • Een grote mate van sensitiviteit voor de dynamiek en de vaardigheid om de thema’s op de juiste wijze op tafel te leggen.

Bronhouder

Omschrijving

De bronhouder is verantwoordelijk voor het inwinnen, actueel houden, opslaan en ter beschikking stellen van de juiste gegevens in een registratie. Onder meer naar aanleiding van ontvangen meldingen is de bronhouder verantwoordelijk voor het borgen van de kwaliteit van de gegevens.

Doel

  • Dubbele inwinning van bestaande bestanden voorkomen;
  • Efficiënt gebruik van gegevensbestanden mogelijk maken;
  • Inzetten van moderne technieken;
  • Garant staan voor de kwaliteit van de bron;
  • Werkpakketten optimaal in de keten zetten.

Hoofdtaken

  • Ontwikkelen en beheren van de voorzieningen nodig om de gegevensmanagement taken uit te kunnen voeren;
  • Assembleren van de bestanden tot een organisatie dekkend geheel;
  • Assembleren van de eigen objecten met die van andere bronhouders;
  • Afhandelen van de meldingen van gerede twijfel volgens onderling afgesproken procedures. De bronhouder bepaalt of de twijfel aanleiding is om de dienstverlening op te schorten;
  • Realiseren en bijhouden van de gegevensbestanden;
  • Ophalen/definiëren van de kwaliteitseisen van de gegevens in de bron;
  • Transitie van gesloten naar ontsloten gegevensbestanden uitvoeren;
  • Aanleveren van gegevens aan afnemers;
  • Inwinnen, verwerken, afhandelen en verwerken van terugmeldingen;
  • Uitvoeren van kwaliteitscontroles;
  • Overzicht houden van welke gegevens aan welke afnemers ter beschikking zijn gesteld in lijn met de eigen doelbinding en de afnemersgrondslag om de gegevens te gebruiken.

Contact met:

  • Architect
  • Distributeur
  • Gegevensmakelaar
  • Afnemer
  • Functionaris voor de gegevensbescherming

Resultaten

  • Stabiele, betrouwbare, beheerde gegevensverzamelingen;
  • In het geval van verrijking en toevoeging blijft de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de toegevoegde gegevens bij de bronhouder van de toegevoegde gegevens;
  • Gegarandeerde en vastgestelde kwaliteit van de gegevens op basis van BIR, Wbp en afgesproken service levels;
  • Generalisatie, transformatie, selectie op de gegevens vinden uitsluitend plaats in overleg met de bronhouder;
  • Gegevensleveringsovereenkomsten.

Competenties

...

Distributeur

Omschrijving

De distributeur ontvangt gegevens van bronhouders en stuurt deze, direct of via generieke voorzieningen zoals gegevensknooppunten door naar afnemers. De distributeur is verantwoordelijk voor de vastlegging van de feitelijke distributie van een gegeven, bijvoorbeeld ten behoeve van het werk van de auditor.

Doel

Het leveren van gegevens aan interne en externe afnemers conform het GLO.

Hoofdtaken

  • Onderhouden van contacten en het maken van afspraken met afnemers voor producten, diensten en incidenten;
  • Beheren contracten met afnemers;
  • Voorlichten over gebruiks- en terugmeldverplichtingen;
  • Informatie verstrekken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de gegevensset;
  • Borgen kwaliteit proces van verstrekken van producten en diensten;
  • Verstrekken van gegevens aan afnemers;
  • Inlichten van de regisseur over het gebruik van gegevens uit de registraties;
  • Onderhouden producten- en dienstencatalogus;
  • Accepteren (functioneel) van nieuwe software en releases;
  • Doorgeven wensen afnemers aan de registerbeheerder centraal en decentraal ;
  • Ondersteunen afnemers.

Contact met:

  • Bronhouder
  • Register beheerder centraal en decentraal
  • Afnemer

Resultaten

Volledig en juist en tijdig leveren van gegevens aan interne en externe afnemers.

Competenties

...

Afnemer

Omschrijving

Een afnemer is een overheidsorganisatie of private partij die geautoriseerd is om gegevens van de organisatie af te nemen voor gebruik in de eigen processen. Afname vindt plaats via de distributeur. Bij gerede twijfel over de kwaliteit van de gegevens melden afnemers dit via de distributeur bij de bronhouder.

Doel

Het daadwerkelijk, correct gebruiken van gegevens uit de registraties van ketenpartners zodat invulling gegeven wordt aan het principe “eenmalig vastleggen, meermalen gebruiken”.

Hoofdtaken

  • Het afnemen van gegevens en deze conform doelbinding aanwenden voor gebruik in de informatieverzorgende processen binnen de eigen organisatie.
  • Bij de bronhouder terug melden van gerede twijfel aan de juistheid van de afgenomen gegevens.

Contact met:

  • Distributeur
  • Functionaris voor de gegevensbescherming
  • Gegevensmakelaar
  • Bronhouder
  • Architect

Resultaten

Meervoudig gebruik van gegevens door deze herhaald toe te passen binnen de processen van de organisatie.

Competenties

Bij wet aangewezen organisatie die op basis van doelbinding gebruik kan maken van de specifieke gegevens die benodigd zijn om het (beleids)doel te realiseren.

Architect

Omschrijving

De architect is een rol of functie die zich bezig houdt met de (ICT-) architectuur van de organisatie. Er zijn veel specialismen binnen de architectuur. Bijvoorbeeld de enterprise-architect, business-architect, informatie-architect, solution-architect, gegevensarchitect, technisch architect. Het is van belang voor gegevensmanagement dat de organisatie een vorm van organisatiebrede gegevensarchitectuur opstelt. Minimaal op generiek architectuurniveau, en afhankelijk van de complexiteit meer specifiek gemaakt naar thema of domein. De architect creëert, implementeert en beheert de architectuur van de organisatie. De architect bepaalt hoe proces/applicatie of gegevens worden gekoppeld of opgeslagen, hoe deze worden gebruikt, geïntegreerd en beheerd door de verschillende toepassingen en tot slot hoe ze worden verwerkt. De architect stelt op strategisch niveau eisen aan de processen, applicaties en gegevens en schetst op hoog niveau een geïntegreerd ontwerp waarmee aan deze eisen voldaan kan worden. Met producten als het gegevenswoordenboek, de gegevenscatalogus voorziet de gegevensarchitect de organisatie van een gemeenschappelijke terminologie. De gegevensarchitect werkt nauw samen met de andere architecten, de gegevensmakelaar en de beheerder van de generieke voorzieningen.

Doel

  • Het verkrijgen van een overzicht van de gegevens, die in de organisatie of een deel ervan worden gebruikt en hoe deze worden gebruikt;
  • Het verkrijgen van inzicht in de betekenis en samenhang van gegevens, los van specifiek gebruik door functies en afdelingen;
  • Het weergeven van de wijze waarop gegevens functioneel en geografisch gedistribueerd zijn;
  • Het leveren van een middel om de infrastructuur van gegevensopslag voor nieuwe systemen te kunnen realiseren volgens een planmatige aanpak;
  • Het scheppen van een kader waarvan projecten gebruik kunnen maken bij het voortraject van de systeemontwikkeling.

Hoofdtaken

  • Opstellen principes, eisen en normen ten aanzien van gegevens (verzamelingen)
  • Opstellen geïntegreerd ontwerp
  • Adviseren en bijsturen op de inrichting van de interfaces
  • Adviseren op en beïnvloeden van projectactiviteiten
  • Opstellen streefbeelden, afstemmen met afnemers

Contact met:

  • de andere gespecialiseerde architecten
  • Gegevensmakelaar
  • Functionaris voor de gegevensbescherming

Resultaten

  • Gegevensmodellen
  • Gegevenswoordenboek
  • Streefbeelden
  • Methoden en technieken
  • Projectadviezen
  • Eisen en normen aan gegevens (verzamelingen)

Competenties

  • In staat om de systeemontwikkeling te doorgronden zodat hij eisen kan stellen aan de projectmanagementaanpak en het ontwerp;
  • Zeer vaardig op het gebied van datamodellering en database ontwerp;
  • Heeft het vermogen de architecten te beïnvloeden vanuit het organisatieperspectief;
  • De architect stelt normen voor gegevensmanagement, analyseert de huidige situatie, stelt streefbeelden op en geeft projectadviezen die nodig zijn om de kloof tussen de huidige situatie en de gestelde doelen te sluiten;
  • Een gerespecteerd gesprekspartner die in staat is om de methoden, de modellering en de aansturing te benadrukken. Technologisch en politiek neutraal, bespraakt en overtuigend.

Gegevensmakelaar

Omschrijving

  • De gegevensmakelaar is verantwoordelijk voor het maken, vastleggen en onderhouden van afspraken met gegevensleveranciers en –afnemers (gegevensleveringsovereenkomsten, GLO’s).
  • De gegevensmakelaar is intermediair tussen afnemers en in- en externe leveranciers.
  • De gegevensmakelaar heeft naast een relatie met de registers en de applicatiespecifieke gegevensverzamelingen een belangrijke relatie met het gegevensmagazijn. In het gegevensmagazijn staan gegevens uit backoffice-applicaties die zelf niet voldoende of niet voldoende snel beschikbaar zijn.
  • De gegevensmakelaar kan dit gegevensmagazijn vullen waarna de frontoffice deze kan gebruiken voor raadpleegdoeleinden.

Doel

Een optimaal gebruik van aanwezige gegevens, in overeenstemming met wet- en regelgeving. Hoofdtaken:

  • Adviseren bij het inrichten van de werkprocessen voor het raadplegen van registraties. Bijvoorbeeld via een samengesteld gegevensmagazijn.
  • Adviseren ten aanzien van de generieke componenten die gebruikt worden bij het ontsluiten van registraties.
  • Bewaken en afgeven autorisaties aan gebruikers van de registraties.
  • Maken van afspraken met de afnemers en de bronnen over de wijze van leveren.

Contact met:

  • Bronhouder
  • Architect
  • Afnemer
  • Distributeur
  • Functionaris voor de gegevensbescherming
  • Registerbeheerder centraal en decentraal

Resultaten

Een gegevensmakelaar zorgt ervoor dat applicaties in staat zijn gegevens uit te wisselen. Dat doet hij op een zodanige wijze dat applicaties niet van elkaar afhankelijk zijn. Door deze onafhankelijkheid kunnen applicaties los van elkaar evolueren en wordt de impact van wijzigingen in applicaties beperkt. Het betreft de ontsluiting van gegevens richting de frontoffice en de gegevensuitwisselingen tussen backoffice-applicaties en de landelijke voorzieningen (basisregistraties).

Competenties

...

Beheerder register/applicatie specifieke gegevensverzameling

Omschrijving

  • Implementeren van de (wijzigingen in) gegevensmodellen en solutions die de architect ontworpen heeft.
  • In bedrijf nemen en houden van deze modellen en oplossingen met bijzondere aandacht voor onderhoudbaarheid en versiebeheer.
  • Monitoren van de continue werking van de gegevens verzamelingen (registers, applicatie specifieke gegevensverzamelingen), consistentiecontroles uitvoeren en actie ondernemen bij afwijkingen of verstoringen.
  • Werkt nauw samen met de distributeur.

Doel

Registers zijn centrale gegevensverzamelingen die binnen de organisatie op meerdere plaatsen worden gebruikt, ze zijn door het management als zodanig aangemerkt. Het doel van registers is het mogelijk maken van het breed delen van gegevens, los van de toepassingen waarvoor ze initieel ingewonnen werden. Applicatie specifieke gegevensverzamelingen worden in principe alleen gebruikt voor een beperkt aantal specifieke processen. Het doel van applicatie specifieke gegevensverzamelingen is gegevens voor specifieke doelstellingen ter beschikking te stellen.

Hoofdtaken

  • Wijzigen, bewaken en controleren van de vastgelegde en vast te leggen gegevens in de registers/gegevensverzamelingen.
  • Randvoorwaarden: eenduidigheid, betrouwbaarheid en volledigheid.
  • Ondersteunen, faciliteren en bijsturen van gebruikers bij het gebruik van de registers

Contact met:

  • Distributeur
  • Architect
  • Gegevensmakelaar

Resultaten

...

Competenties

...

Ontwikkelaar gegevensverzameling

Omschrijving

Doel

Hoofdtaken

Resultaten

Competenties

...

Kwaliteitscontroleur

Omschrijving

De controleur controleert de naleving van procedures, regels en richtlijnen en is verantwoordelijk voor de inhoudelijke kwaliteit van de registers en de datastores (warehouse, lake). De rol van controleur kan worden verdeeld in een domeinspecifieke rol en een organisatiebrede rol:

  • Een domeinspecifieke controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van onderzoeken die specifiek voor een domein zijn.
  • Een organisatiebrede controleur is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren van controles die over de verschillende domeinen heen lopen.

Doel

Het vaststellen van de mate waarin het geheel van eigenschappen en kenmerken van de gegevens voldoet aan het doel van het gebruik en de verwachting van de afnemer.

Hoofdtaken

Contact met:

  • Portefeuillehouder gegevensmanagement
  • Bronhouder
  • Distributeur
  • Ketenpartner

Resultaten

  • Data moet inhoudelijk voldoen aan actualiteit, compleetheid, correctheid en uniciteit
  • Data moet systeemtechnisch voldoen aan toegankelijkheid, integriteit en performance
  • Data moet generiek voldoen aan betrouwbaarheid, tijdigheid, onderhoudbaarheid, begrijpbaarheid, bruikbaarheid, controleerbaarheid, relevantie en vertrouwelijkheid.

Kwaliteitsrapport

Competenties

...

Functionaris voor de gegevensbescherming (FG)

Omschrijving

Verwijzing naar bestaande FG functie, binnen of buiten NORA: Binnen de NORA: https://www.noraonline.nl/wiki/ISOR:Functionaris_Gegevensbescherming Buiten de NORA: https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/algemene-informatie-avg/functionaris-gegevensbescherming-fg

Doel

Hoofdtaken

  • Contact met
  • Regisseur gegevensmanagement
  • Architect

Resultaten

Competenties

...