SKOS (Simple Knowledge Organization System)

Een goede uitleg staat in de SKOS primer van W3c

Van 23 februari t/m 23 maart 2018 is er een internetconsultatie van het Forum Standaardisatie over deze standaard.

Standaarden

Onderdeel van

Lijsten & Verwijzingen

Contact

NORA Beheer

nora@ictu.nl

Status

Actueel

Status is afgeleid van Status bij Forum Standaardisatie (Verplicht (pas toe leg uit)

Naam

SKOS (Simple Knowledge Organization System)

ID

SKOS

Type

Standaard

Cluster

semantiek

Wijzigingsdatum

Deze informatie is (deels) overgenomen van forumstandaardisatie.nl.
Schaduwkopie: SKOS

Alle eigenschappen

Inhoud Standaarden

• Standaarden
  • Beleid en praktijk rond standaarden op noraonline
• Alle standaarden
  • Lijst Pas Toe of Leg Uit Standaarden
  • Lijst Aanbevolen Standaarden
  • Overige standaarden
• Standaarden internationaal

Linked data en begrippenlijsten
SKOS is een uitwisselbaar gegevensmodel voor het delen en linken van systemen voor kennisrepresentatie via het Web.

Veel systemen voor kennisrepresentatie zijn gegrondvest op eenzelfde conceptueel kader. Voorbeelden zijn thesauri, taxonomieën, begrippenwoordenboeken, classificatieschema’s en systemen voor trefwoordtoekenning. Ze worden vaak gebruikt in vergelijkbare applicaties. SKOS maakt de overeenkomstige structuurelementen expliciet volgens een generieke standaard. Doordat SKOS voortbouwt op de standaarden RDF, RDFS en OWL (zie hierboven) zijn de kennisrepresentaties bruikbaar voor computerprogramma’s (“machine readable”) en kunnen deze uitgewisseld worden tussen applicaties en gepubliceerd worden op het Web.

"provides a model for expressing the basic structure and content of concept schemes such as thesauri, classification schemes, subject heading lists, taxonomies, folksonomies, and other similar types of controlled vocabulary. As an application of the Resource Description Framework (RDF), SKOS allows concepts to be composed and published on the World Wide Web, linked with data on the Web and integrated into other concept schemes."

• Nut: Het publiceren van gegevensbestanden in de vorm van begrippenlijsten, digitale woordenboeken en taxonomieën door overheidsorganisaties gebeurt vaak in de vorm van documenten die niet bruikbaar zijn voor computerprogramma’s. SKOS zorgt ervoor dat deze kennisrepresentaties via het internet aan elkaar kunnen worden gekoppeld en maakt het mogelijk dat gegevensbestanden makkelijker als open data kunnen worden hergebruikt.

• Werking: Door het toepassen van de standaard worden de (familie)relaties tussen de verschillende definities van begrippen beter inzichtelijk en is data uit verschillende systemen beter te vergelijken en te interpreteren. Zo is bijvoorbeeld het begrip ‘adres’ in het Handelsregister een breder begrip dan het begrip ‘adres’ in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Met SKOS kunnen deze begrippen (ondanks dat ze niet exact hetzelfde zijn) toch met elkaar in verband worden gebracht. Hierdoor hoeven definitiekwesties niet eerst te worden beslecht voordat er gegevensuitwisseling kan plaatsvinden. Dit zorgt voor tijdswinst omdat relevante informatie sneller gevonden kan worden en geeft inzicht in de samenhang en (in)consistentie van begrippen (en bijbehorende definities). 

• Status op lijst van Forum Standaardisatie: Verplicht (pas toe leg uit)

Waar toepasbaar

• Functioneel toepassingsgebied: SKOS moet worden toegepast op de publicatie van niet-geformaliseerde systemen voor kennisrepresentatie op het internet, met als doel:

kennis over de betekenissen en samenhang van de onderliggende begrippen te ordenen en toegankelijk te maken hergebruik mogelijk te maken.

• Organisatorisch werkingsgebied: Overheden (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) en overige instellingen uit de publieke sector

• Waarvoor geldt de verplichting: Zodra investeringen worden gemaakt om op het web waardelijsten, thesauri, taxonomieën en andere systemen voor kennisrepresentatie publiek beschikbaar te stellen

Meer informatie

• https://www.forumstandaardisatie.nl/standaard/skos, http://www.w3.org/TR/skos-reference
• http://www.w3.org/TR/skos-reference/
• Beheerorganisatie: W3C

Wordt gebruikt in

Gegevenswoordenboek stedelijk waterbeheer (GWSW)

Gerelateerd

RDF (Resource Description Framework)

Realiseert

Lijst Open Standaarden voor Pas Toe of Leg Uit

Toepassing in voorzieningen en bouwstenen

Voorziening	Toelichting	Oordeel	Relevantie	Volgens bron	Gepubliceerd op
BRK (Basisregistratie Kadaster) BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie) WOZ (Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken) BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen)	Het Kadaster hanteert SKOS voor de beschikbaarstelling van begrippenkaders van basisregistraties. De begrippenkaders voor de BRK zoals gepubliceerd op brk.basisregistraties.nl, de BAG zoals gepubliceerd op bag.basisregistraties.nl en de BGT (IMgeo) en BRT op definities.geostandaarden.nl zijn allemaal conform SKOS. Voor de WOZ moet deze slag nog worden gemaakt. (4 van de 5 BR’s). Hiervoor is nog geen planning. Het Kadaster is alleen verantwoordelijk voor de hosting en het technisch beheer van de LV-WOZ de verantwoordelijkheid voor de implementatie van SKOS ligt bij de Waarderingskamer. Voor zover bij het Kadaster bekend is er geen planning voor de implementatie van SKOS voor de LV-WOZ.	voldoet deels	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2019	27 maart 2020
BRT (Basisregistratie Topografie)	Het Kadaster hanteert SKOS voor de beschikbaarstelling van begrippenkaders van basisregistraties. De begrippenkaders voor de BRK zoals gepubliceerd op brk.kadaster.nl, de BAG zoals gepubliceerd op bag.kadaster.nl en de BGT (IMgeo) en BRT op definities.geostandaarden.nl zijn allemaal conform SKOS.	voldoet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2019	27 maart 2020
BRV (Basisregistratie Voertuigen)	De BRV voldoet aan SKOS.	voldoet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2019	27 maart 2020
HR (Basisregistratie Handelsregister)	De realisatie van onze gegevenscatalogus m.b.t. SKOS heeft vertraging opgelopen door andere prioriteiten inzake de gegevenscatalogus m.b.t. actualiteit en volledigheid. Dit project (SKOS variant) is naar 2023 geschoven.	gepland	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2022	18 november 2022
Stelselcatalogus	SKOS wordt toegepast door de voorziening.	voldoet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2019	27 maart 2020
Website RDW.nl		voldoet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2022	18 november 2022
Doc-Direkt	SKOS wordt op dit moment niet toegepast. Er waren in 2018 en er zijn in 2019 nog geen plannen bekend of en wanneer SKOS geïmplementeerd zal worden.	voldoet niet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2019	27 maart 2020
Overheid.nl	SKOS is geïmplementeerd voor de waardelijsten van OWMS.	voldoet	van toepassing	Monitor Open Standaarden 2022	18 november 2022

Toelichting: Bouwstenen en gebruikte standaarden

De omschrijving van het functionele gebruik van de voorziening

Het domein (organisatorisch, taakvelden) binnen de overheid waarin het element (principe, standaard, voorziening..) wordt of kan worden toegepast. Bijvoorbeeld: gemeenten, provincies, waterschappen, Rijk, zorginstellingen, primair onderwijs.

Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld.