Sandbox:Standaarden

Uit NORA Online
Versie door L.Siegerist (overleg | bijdragen) op 26 sep 2018 om 14:23 (eerste opzet inhoud.)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Standaard als begrip in het kennismodel

Standaarden[bewerken]

Een standaard is gedefinieerd in NORA als: "Een set van regels die beschrijft hoe mensen materialen, producten, diensten, technologieën, taken, processen en systemen dienen te ontwikkelen en beheren.." Een standaard:

  • is een (elektronisch) document waarin de specificaties of criteria voor een product, dienst of methode zijn vastgelegd;
  • wordt vastgelegd binnen een bedrijf, consortium of via een erkende standaardisatie-organisatie (zoals ISO of NEN);
  • kent doorgaans een proces waarmee de standaard ontwikkeld, erkend en beheerd wordt.

Waarom zijn open standaarden van belang[bewerken]

De overheid hecht veel waarde aan het gebruik van standaarden, omdat daarmee de samenwerking en gegevensuitwisseling tussen organisaties wordt vereenvoudigd en bevorderd. Er wordt met name (ook politiek) ingezet op het toepassen en/of verplicht gebruiken maken van open standaarden. Open standaarden kunnen door alle partijen vrijelijk worden gebruikt, zonder dat door private partijen afgedwongen beperkingen aan het gebruik zijn opgelegd.

Het Forum Standaardisatie is ingesteld voor de bevordering van standaardisatie in de uitwisseling tussen overheden onderling en met burgers en bedrijven, en hergebruik van standaarden. Daarvoor worden afspraken gemaakt, zoals welke standaarden onder het 'pas toe of leg uit'-beleid vallen voor overheidsorganisaties. Het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) geeft hier op bestuurlijk niveau opdracht voor. NORA werkt nauw samen met Forum Standaardisatie om de beschikbare informatie rondom standaarden beschikbaar te stellen en actueel te houden. We beperken ons bij het opnemen van standaarden niet alleen tot Forum Standaardisatie. Standaarden waar behoefte aan is vanuit een thema of domein worden ook opgenomen. Binnen domeinen worden vaak specifieke afspraken gemaakt, zoals de NORA dochters. Binnen het Rijk bestaat bijvoorbeeld een I-standaardisatie Commissie.

Het gebruik van (open) standaarden is daarom binnen de NORA expliciet opgenomen als een strategisch doel, via het Basis Principe BP04 (Afnemers ervaren uniformiteit in de dienstverlening door het gebruik van standaardoplossingen). De toepassing daarvan op operationeel niveau is uitgewerkt in het Afgeleide Principe AP08 (Gebruik open standaarden).

Vanuit de NORA willen we projecten helpen bij het vinden van de juiste standaarden (en herbruikbare bouwstenen) voor diensten. Dat doen we allereerst door te verwijzen naar de diverse plaatsen waar overzichten worden beheerd van standaarden, zodat we inzicht krijgen in alle beschikbare standaarden. Daarnaast proberen we inzicht te geven in welke situaties welke standaarden bij voorkeur worden toegepast. Zo is er een eerste aanzet van een overzicht van de gebruikte standaarden bij bouwstenen, opdat de aansluiting op deze bouwstenen wordt vergemakkelijkt. Ook is een aanzet gemaakt voor hulp bij de aanbesteding van IT, waar de inkoop-functie een belangrijke rol heeft bij het maken van juiste bestek-teksten en inzicht kan krijgen welke standaarden relevant zijn bij aanbesteding van bepaalde veel voorkomende typen producten.

Tools en tips gebruik standaarden[bewerken]

Specificaties en informatie over standaarden zijn verkrijgbaar bij de beherende organisatie. Voor NEN en ISO standaarden geldt in de regel dat zij eerst moeten worden aangeschaft voordat zij gebruikt kunnen worden. Voor medewerkers van de Rijksoverheid is de website Lees-Rijk beschikbaar. Hierop worden, naast vakliteratuur, ook NEN en ISO standaarden aangeboden waarvan het gebruik binnen de Rijksoverheid is afgekocht. Dit geldt voor het overgrote deel van de NEN en ISO standaarden uit de NORA-lijsten.

Als medewerker van de Rijksoverheid volstaat het om een account aan te maken. Hierna kan in de catalogus gezocht worden. Let wel: op alle aangeboden informatie en publicaties kunnen auteursrechten rusten. Om deze reden is het niet toegestaan om informatie of publicaties te verspreiden buiten de kring van functionarissen van uw eigen organisatie.

Zie verder[bewerken]

  • De Gemeenschappelijke Afspraken Berichten (GAB) zijn afspraken voor het harmoniseren van veelgebruikte berichtstandaarden, zoals StUF, SuwiML en de Geo-standaarden.
  • Hulp bij aanschaf en het toepassen van de geschikte standaarden.
  • Tool om te kijken of je internetverbinding, e-mail en website voldoen aan moderne internetstandaarden: internet.nl
  • Meting gebruik standaarden informatieveiligheid door Bureau Forum Standaardisatie: ivmeting