Sandbox:Voorpagina (groot)
Korte versie van de hoofdpagina voor noraonline (zie ook Sandbox:Voorpagina (klein) voor een meer minimalistische versie met zo min mogelijk blokken. We nodigen jullie van harte uit om hier in augustus 2025 je SmartComments over achter te laten. We nemen die mee in de uiteindelijke Sandbox:Voorpagina/medium variant die we uitwerken tot de definitieve voorpagina.
Samenwerken aan gebruiksvriendelijke digitale overheidsdiensten[bewerken]
De Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) biedt een set van kaders en richtlijnen voor het ontwerpen van digitale overheidsdiensten. Ons doel is om de samenwerking tussen overheidsorganisaties te versterken aan de hand van overheidsarchitecturen en daarmee gebruiksvriendelijke dienstverlening te realiseren voor burgers en bedrijven.
In de NORA Familie komen drie invalshoeken voor architecten samen[bewerken]
Het werk van de meeste architecten concentreert zich doorgaans op één van de drie invalshoeken Dienst, Dienstverlening of Organisatie. Het Basisconcept van Dienstverlening geeft hen handvatten om alle drie de invalshoeken te beschouwen: een manier van denken die gericht is op het verbeteren van de kwaliteit voor burgers (dienst), voor ambtenaren (organisatie) en voor onze samenleving als geheel (dienstverlening).
Het gaat om de continue verbetering en synergie die ontstaat door het denken vanuit deze drie invalshoeken, waarbij de keuzes vanuit de ene invalshoek invloed hebben op de keuzeruimte van de andere invalshoeken. Een goede architect zoomt daarom van tijd tot tijd uit en kijkt over de grenzen van het eigen vakgebied. De Helikopterview van het Basisconcept van dienstverlening helpt ze daarbij.
En hoe goed een architect ook is, het zal dus altijd een samenspel zijn van de architect(en), die op basis van de afspraken en gemaakte keuzes een ontwerp maakt, en de stakeholders die vanuit hun eigen disciplines en vakgebieden hun inbreng bij de te maken keuzes hebben!
Hulp & Contact[bewerken]
Wij realiseren ons dat je bij het gebruik van de NORA af en toe wat hulp kunt gebruiken. Daarom staan wij klaar om je met raad en daad bij te staan. Voor inhoudelijke vragen kun je op de meeste pagina's direct contact opnemen met een contactpersoon via het informatiepaneel onder de tekst.
Voor bredere vragen, het vinden van de juiste expert of hulp bij het gebruiken en toepassen van NORA kun je altijd terecht bij NORA Beheer.
Stel je vraag bij voorkeur via nora@ictu.nl, dan kun je extra uitleg, een schermafdruk of een bijlage met achtergrondinformatie toevoegen. We lezen de mailtjes aandachtig en nemen direct contact op of zetten de vraag uit bij experts in de NORA community.
Contact met
Referentiearchitectuur[bewerken]
NORA is de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur, het voorbeeld dat alle overheidsorganisaties kunnen gebruiken bij het vorm geven en inrichten van hun dienstverlening.
De dienstverlening van de overheid kent veel verschillende aspecten. Daarom bestaan er naast de NORA tal van (referentie)architecturen die een uitwerking geven van een deel van die werkelijkheid: een domein, een organisatie, een thema, een systeem enz.
De uitdaging is om de samenhang tussen al die verschillende aspecten en architecturen te zien én te behouden: wat passend is in de eigen context, moet ook blijven aansluiten op de rest van de publieke sector.
Gebruik van het NORA Vijflaagsmodel helpt daarbij: het is een architectuur-uitwerking die de basis vormt voor veel van die (referentie)architecturen. Het biedt overheidsarchitecten een gemeenschappelijke aanpak en taal om praktijkkennis en inzichten in samenhang te structureren en met iedereen te delen. Daarnaast helpt het overheidsarchitecten om de kennis uit hun praktijk en werkterrein in samenhang te presenteren. En het biedt ons, als architecten-community, inzicht in de raakvlakken en overlap tussen architectuurproducten. Referentiearchitectuur
Kennismodel[bewerken]
Een kennismodel is de manier waarop kennis gestructureerd wordt in een semantische mediawiki zoals noraonline: alle pagina's van hetzelfde type worden op dezelfde manier opgesteld en weergegeven. De visualisatie van dat Kennismodel wordt ook wel het metamodel genoemd.
Via deze landingspagina vind je niet alleen informatie over het kennismodel, maar kun je ook doorklikken naar alle onderdelen van het kennismodel (alle pagina's van een bepaald type). Dat begint bij de Verbindende Architectuurafspraken die we als NORA Familie zelf opstellen en beheren. Maar ook informatie over zaken die we als gedeeld DNA van de NORA Familie beschouwen en daarom samen beheren: begrippen, beleidskaders, standaarden, voorzieningen et cetera.
Naast een kennismodel voor de specifieke architectuur-elementen van de NORA, was het ook nodig om de elementen van de community en de content op noraonline te modelleren in het Kennismodel Community & Structuur.
En we hebben een aantal architectuurelementen overgenomen uit externe kennismodellen.
Alle modellen zijn openbaar en staan open voor feedback.
Kennismodel
NORA Familie[bewerken]
De NORA Familie is de community van overheidsarchitecten en van de (beheerders van) overheidsarchitecturen. Overheidsorganisaties gebruiken architecturen om hun dienstverlening, informatiehuishouding en samenwerking te structureren. Architecten gebruiken referentie-architecturen bij het maken en toepassen van architectuur in hun eigen domein. Zo zijn er specifieke referentie-architecturen voor de overheidslagen, domeinen en ketens. Ook op Europees niveau zijn er (referentie-)architecturen.
In de NORA Familie spreken architecten vanuit de verschillende architecturen elkaar en proberen slim samen te werken: Samen de hoofdrichtingen bepalen, expertise die is opgedaan in het ene domein hergebruiken in het andere en elkaars unieke perspectief benutten. Tenslotte heb je er in de praktijk last van als architecturen elkaar tegenspreken. NORA Familie
Kennisdeling[bewerken]
Het vak architect is te breed om overal verstand van te hebben en jouw werkweek te kort. Samen werken in de NORA Familie is dan ook vaak kennis delen, waarbij we inzichten en expertise delen over organisatiegrenzen heen.
Alle inhoudelijke kennis die architecten willen delen vind je hier: grotere thema’s die beheerd worden door expertgroepen, en andere ‘losse’ onderwerpen waar geen groep aan werkt maar die wel raken aan ons werk. Ook verwijspagina’s, vragen en discussiestukken zijn welkom. We noemen dit geheel Kennisdeling – een bredere term dan Thema’s, omdat het ook ruimte biedt aan onderwerpen zonder vaste groep of uitgewerkt beheer. Zo maken we het makkelijker om te starten met delen, ook als iets nog niet ‘af’ is.
Gebruik wat je vindt als inspiratie en startpunt voor je eigen werk, geef je feedback terug en denk mee. Kennisdeling
Toolbox[bewerken]
In de toolbox van de NORA vind je alle instrumenten en gereedschappen die we samen hebben ontwikkeld, samen gebruiken of voor gebruik beschikbaar stellen. Het gaat om zaken die je werk als overheidsarchitect makkelijker maken, zoals templates en handleidingen voor veelgebruikte architectuurproducten, modellen om toe te passen, gebruik van modelleertalen en zoek & exporteermogelijkheden voor NORAonline.
Help ons de gereedschappen scherp houden door je feedback te geven op wat je gebruikt! Toolbox
Vakmanschap[bewerken]
Het vak van overheidsarchitect vraagt om voortdurende ontwikkeling, verdieping en het delen van ervaringen. Op deze pagina vind je alles wat helpt om jouw vakmanschap te versterken én om het vak als geheel verder te brengen. Van communities voor beginnende architecten en meeloopdagen tot kennissessies en een overzicht van opleidingen – hier ontdek je mogelijkheden om te leren, te groeien en bij te dragen aan de ontwikkeling van het vakgebied.
Werk mee aan de toekomst van het vak: deel je ervaringen, stel vragen en draag bij aan een lerende gemeenschap waarin we samen verder bouwen. Vakmanschap
Over NORA[bewerken]
NORA versterkt het vermogen van de overheid om goede diensten te leveren aan burgers en bedrijven. Dat doen we door het vakgebied van architectuur (het ontwerpen van die diensten) binnen de overheid te versterken en de kwaliteit te verbeteren. En door architecten in de verschillende overheden te helpen in hun werk.
Via deze pagina kun je alles vinden over het hoe daarvan: Introductie, Governance, Wijzigingsprocessen, Compliancy & Verantwoording en de Jaarplanning. Over NORA
Help[bewerken]
De website noraonline is groot en in april 2025 radicaal vernieuwd, dus we snappen dat je wat hulp kunt gebruiken om je weg te vinden. Dat kan één op één via NORA Beheer, maar wellicht hebben we jouw behoefte al voorzien. Via deze landingspagina vind je alle help-pagina's die we hebben in de wiki.
De zes pagina's in basisinformatie & verdieping geven elk een samenhangende lijst met help-pagina's die passen bij zes hoofdacties op noraonline: kennis lezen, onderdeel worden van de community, kennis delen als eigenaar van pagina('s) op noraonline, kennis exporteren en hergebruiken en kennis beheren. De overzichten laten je als alternatieve ingang kiezen wat voor type hulp je nodig hebt: een snelle rondleiding, achtergrond over het hoe en waarom, een 'how-to' instructie hoe je iets doet, of een concreet antwoord op een vraag of issue. Help
NORA Verbindende Architectuurafspraken[bewerken]
Verbindende architectuurafspraken zijn afspraken die overheidsorganisaties geacht worden te gebruiken bij de inrichting van hun digitale dienstverlening. Ze waarborgen onderlinge samenhang, interoperabiliteit en hergebruik van ICT-oplossingen, zodat overheidsdiensten efficiënter en betrouwbaarder worden. De afspraken zijn opgesteld binnen de community van overheidsarchitecten en vastgesteld door de NORA Gebruikersraad.
Deze afspraken staan centraal om een eenduidige en toekomstbestendige digitale overheid te realiseren. Ze helpen organisaties bij het voldoen aan wet- en regelgeving en zorgen ervoor dat systemen goed op elkaar aansluiten. Door verbindende architectuurafspraken te volgen, ontstaat een transparante, veilige en gebruiksvriendelijke dienstverlening voor burgers en bedrijven. Ze vormen de inhoudelijke kern van de NORA en zijn ingedeeld in vier niveaus, van generiek naar specifiek:
- Kernwaarden van Dienstverlening
- Kwaliteitsdoelen
- Architectuurprincipes
- Implicaties van Architectuurprincipes
Nieuws
Al het NORA NieuwsDe NORA Familie in beeld[bewerken]
- Op dit moment zijn er 29 actieve architecturen en 13 actieve groepen.
- Er zijn 113 Gebruikers met een profielpagina, waarvan 86 in ieder geval een naam hebben ingevuld.
- Sinds de start van de wiki in 2013 hebben 136 verschillende gebruikers zelf wijzigingen aangebracht op noraonline.
- In de afgelopen maand (oktober) waren er 4 bijeenkomsten en voor heel 2025 zijn er 54 bijeenkomsten geweest of gepland.
Kennisplatform noraonline[bewerken]
In de maand oktober zijn:
- 376 wijzigingen aangebracht op noraonline.
- 59 nieuwe pagina's aangemaakt op noraonline, waarvan 30 reguliere pagina's, 0 geüploade bestanden, 1 nieuwsberichten, 0 experimenten in de Sandbox en 1 voor de doorontwikkeling van bestaande pagina's in de Werkruimte.
Nieuwste pagina's[bewerken]
Laatst aangemaakt:
- ACME (doorDit is een speciale eigenschap in deze wiki.: JoramVerspaget)
- Datasets (doorDit is een speciale eigenschap in deze wiki.: ArjenSantema)
- Architectuur Notificeren in het Federatief Datastelsel (doorDit is een speciale eigenschap in deze wiki.: Dgreefhorst)
Laatste wijzigingen:
- NORA Gebruikersraad 2025-11-11 (door“Laatste redacteur is <span style="font-size:small;">(Last editor is)</span>” is een voorgedefinieerde eigenschap die de paginanaam bevat van de gebruiker die de laatste versie heeft aangemaakt. Deze eigenschap wordt geleverd door Semantic MediaWiki.: GerbenWulff2)
- NORA Gebruikersraad 2025-06-17 (door“Laatste redacteur is <span style="font-size:small;">(Last editor is)</span>” is een voorgedefinieerde eigenschap die de paginanaam bevat van de gebruiker die de laatste versie heeft aangemaakt. Deze eigenschap wordt geleverd door Semantic MediaWiki.: Ericbrouwer)
- Architectuur Notificeren in het Federatief Datastelsel (door“Laatste redacteur is <span style="font-size:small;">(Last editor is)</span>” is een voorgedefinieerde eigenschap die de paginanaam bevat van de gebruiker die de laatste versie heeft aangemaakt. Deze eigenschap wordt geleverd door Semantic MediaWiki.: Dgreefhorst)
Doen: Reviewen[bewerken]
Bespaart wat je op noraonline vindt jou tijd? Geef dan een beetje van die tijd terug aan de community door een pagina te reviewen en je reactie naar de eigenaar/contactpersoon te sturen.
- (Er is op het moment geen grote openbare review van een onderwerp op noraonline, anders stond hier een link)
Drie random pagina's die in reviewfase staan:
22 juli 2025 08:55:29
14 augustus 2025 16:39:43
30
Informatief
