Semantiek: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(eerste save na import zaakgericht werken voor layout etc)
 
k (Vreemdelingenketen vervangen door Migratieketen)
(26 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<div class="themapagina">
{{Agenda categorie|Semantiek}}{{Nieuwsblok categorie|Semantiek}}<noinclude>[[Categorie:Landingspagina's thema]]</noinclude><div class="themapagina">
[[Image:semantiek.png|thumb|350px|right|]]
[[Image:European Interoperability Reference Architecture.png|thumb|350px|right|]]
Semantiek is gedefinieerd in NORA als'''"{{#show: Semantiek | ?Beschrijving}}."'''
Semantiek is gedefinieerd in NORA als '''"{{#show: Semantiek (Begrip) | ?Beschrijving}}."''' Dit sluit aan bij de definitie uit het woordenboek:
Daarmee sluit het aan op het woordenboek, dat zegt: semantiek'(<Fr.-Gr.), v., 1. leer van de betekenis der woorden; semantisch bn. bw. -2. de betekenis betreffend.
De betekenis die we toekennen aan de woorden en gegevens die relevant zijn bij de dienstverlening van de overheid, moet duidelijk zijn. Als je met elkaar praat moet je er van uit kunnen gaan dat je hetzelfde bedoelt met hetzelfde woord. Ook als digitale systemen gegevens moeten uitwisselen is een gedeelde betekenis noodzakelijk. In een specifieke context, zoals een domein of een proces, kunnen begrippen echter een specifieke betekenis hebben. Dit is de essentie van semantiek.
In een semantisch model (denk aan wikipedia) worden begrippen en betekenissen met elkaar vergeleken. De overeenkomsten en de verschillen met andere begrippen worden in kaart gebracht en gekoppeld aan het naaste hogere begrip (generalisatie) om verbindingen te leggen en inzicht te geven in de verschillen.


1. leer van de betekenis der woorden 2. de betekenis betreffend.
De betekenis die we toekennen aan de woorden en gegevens die relevant zijn bij de dienstverlening van de overheid, moet duidelijk zijn. Als je met elkaar praat moet je er van uit kunnen gaan dat je hetzelfde bedoelt met hetzelfde woord. Ook als digitale systemen gegevens moeten uitwisselen is een gedeelde betekenis noodzakelijk. In een specifieke context, zoals een domein of een proces, kunnen begrippen echter een specifieke betekenis hebben. Dit is de essentie van semantiek. In een semantisch model (denk aan wikipedia) worden begrippen en betekenissen met elkaar vergeleken. De overeenkomsten en de verschillen met andere begrippen worden in kaart gebracht en gekoppeld aan het naaste hogere begrip (generalisatie) om verbindingen te leggen en inzicht te geven in de verschillen.
==Waarom is Semantiek van belang?==
Een belangrijke basis voor samenwerking tussen organisaties, is het delen van taal en begrippen (woorden): voor het kunnen begrijpen, uitwisselen en gebruiken van elkanders informatie. Dan bedoelen we hetzelfde als we met elkaar praten, zijn we (technisch) in staat om die informatie van elkaar over te nemen en kunnen we die informatie hergebruiken in onze eigen bedrijfsprocessen. Het goed beschrijven van de betekenis van woorden en gegevens is daarom cruciaal voor de interoperabiliteit.
Een punt dat hierbij speelt, is dat de overheidsorganisaties wet- en regelgeving uitvoeren en daardoor voor diverse begrippen gehouden zijn aan de specifieke betekenis die vanuit die wet- en regelgeving wordt toegekend aan die begrippen. Er zijn nu veel begrippen waar verschillende betekenissen aan zijn toegekend vanuit de wet- en regelgeving. Voor de samenwerking kan dat verstorend werken, zeker wanneer een organisatie te maken heeft met verschillende wetten en regelgeving.
Waar dienstverlening grenzen overschrijdt, zoals pensioen of werk (arbeidsverleden) in het buitenland, komt daar nog een “multi-language” vraagstuk bij. Met het [[Nationaal Semantisch Vlak]], aansluitend op het Europees Semantisch Vlak, geven we handvatten voor pragmatische toepassing van semantiek.


==Waarom is Zaakgericht Werken van belang?==
Het Kabinetsbeleid is er op gericht dat bedrijven en burgers de zaken die ze met de overheid doen vanaf 2017 digitaal moeten kunnen afhandelen. Daarvoor is het noodzakelijk dat de overheid alle informatie, die voor burgers relevant is, digitaal beschikbaar maakt. Statusinformatie over de voortgang van de behandeling van een zaak valt hier onder, evenals  (deel van) de inhoud van het desbetreffende zaakdossier. Zaakgericht werken helpt overheidsorganisaties dus invulling te geven aan de landelijke strategie voor het realiseren van een digitale overheid. De NORA benoemt dit als het versterken van de informatiepositie van burgers en bedrijven.
</div>
</div>
<br clear="all" />
<br clear="all" />


<div id="Functies" style="overflow:hidden;">
<div id="Functies" style="overflow:hidden;">
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; padding:0"
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; padding:0; border:none; width:250px "
|-
|-
! style="border:none; width:250px"|NORA-onderdelen
!Direct aan de slag
|-
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
Met welke wettelijke- en beleidskaders moet je rekening houden?
Met welke wettelijke- en beleidskaders moet je rekening houden? Wat is er vanuit architectuur al geregeld qua principes, bouwstenen en standaarden, waardoor je hergebruik en een vliegende start kunt maken?
Wat is er vanuit architectuur al geregeld qua principes, bouwstenen en standaarden, waardoor je hergebruik en een vliegende start kunt maken?


: → [[Principes Zaakgericht Werken]]
: → [[Transparant | BP6: Transparant]]
: → [[Zaak|Zaak (Begrip)]]
: → [[Nauwkeurige dienstbeschrijving | AP5: De dienst is nauwkeurig beschreven]]
: → [[Het vullen en archiveren van een zaakdossier|Thema Digitale Duurzaamheid]]
: → [[Informatie-objecten systematisch beschreven | AP17 Informatieobjecten zijn systematisch beschreven en op passende wijze gemodelleerd]]
: → [[Hoe bescrhijf je betekenis|Inleiding Hoe beschrijf je betekenis]]
: → [[Gegevensbeschrijvingen/Handreiking | Handreiking gegevensbeschrijvingen]]
: → [[Gegevenswoordenboeken | Lijst met gegevenswoordenboeken]]
|-
|-
|[[Image:puzzelstuk.png|250px]]
|[[Image:puzzelstuk.png|250px]]
|}
|}
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px"
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
|-
|-
! style="border:none; width:250px"|In de praktijk
!Samen leren & zoeken
|-
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
Er zijn diverse overheidsorganisaties die al zaakgericht werken. U kunt van hun ervaringen leren. En ook van de vraagstukken en lopende discussies die daar spelen.
Er zijn diverse overheidsorganisaties die de vraagstukken rond Semantiek al goed onder de knie hebben. U kunt van hun ervaringen leren en direct deelnemen aan de lopende discussies.
: → [[Voorbeelden van organisaties die zaakgericht werken]]
: → Het Kadaster [https://www.kadaster.nl/-/bag-als-linked-data-en-via-api-beschikbaar ontsluit] de Basisregistratie BAG via Linked Open Data [mailto:arjen.santema@kadaster.nl Arjen Santema]
: → [[Te beantwoorden vragen Zaakgericht Werken]]
: → Het Ministerie van IenM gebruikt een Laan Catalogus voor het Omgevingsloket in de Laan van de Leefomgeving [mailto:ben.zwartveld@ilent.nl Ben Zwartveld]
: → [[Bestaand materiaal Zaakgericht Werken]]
: → JustID beheert gegevenswoordenboeken van de Migratieketen, Strafrechtketen en het Justitiële domein [mailto:M.Scherphof-aalderink@justid.nl Mariska Scherphof-Aalderink]
: → [[Toepassen van zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling]]
: → [[Een voorbeeld van zaakgericht samenwerken | Casus (concept)]]
|-
|-
|[[Image:gereedschap.png|250px]]
|[[Image:gereedschap.png|250px]]
|}
|}
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px"
{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
|-
|-
! style="border:none; width:250px"|Meer informatie & Contact
!Meer informatie & Contact
|-
|-
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px"  |
| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px"  |
Contactpersoon: Eric Brouwer (ICTU)
Links Semantiek:
[mailto:adrie.spruit@ictu.nl eric.brouwer@ictu.nl]
: → [http://nl.wikipedia.org/wiki/Semantiek Wikipedia Semantiek]  
Dit thema wordt beheerd door experts uit overheid en marktpartijen.
: → [[Wetgeving in Verbinding]]
: → [[Expertgroep Zaakgericht werken]]


Links Zaakgericht Werken:


: → [[Het basisconcept van Zaakgericht Werken]]
Dit thema wordt beheerd door experts uit overheid en marktpartijen:
: → [http://www.youtube.com/watch?v=jSoEKzFuzFw Animatie uitleg 'zaakgericht werken' voor e-Topia]
: → [[Expertgroep Semantiek]]
: → [[Media:Startnotitie Zaakgericht Werken NORA.pdf|Startnotitie Zaakgericht Werken NORA (pdf, 18 kB)]]
Contactpersoon is Eric Brouwer (ICTU),
: → [mailto:eric.brouwer@ictu.nl eric.brouwer@ictu.nl]
|-
|-
|[[Image:contact.png|250px]]
|[[Image:contact.png|250px]]
Regel 64: Regel 66:
</div>
</div>
<references />
<references />
<noinclude>[[Categorie:Semantiek]]{{Domein toevoegen|Domein Generiek}}[[Laag binnen vijflaagsmodel::3|  ]]</noinclude>

Versie van 24 dec 2020 18:27

European Interoperability Reference Architecture.png

Semantiek is gedefinieerd in NORA als "Leer van de betekenis van woorden en woordgroepen.." Dit sluit aan bij de definitie uit het woordenboek:

1. leer van de betekenis der woorden 2. de betekenis betreffend.

De betekenis die we toekennen aan de woorden en gegevens die relevant zijn bij de dienstverlening van de overheid, moet duidelijk zijn. Als je met elkaar praat moet je er van uit kunnen gaan dat je hetzelfde bedoelt met hetzelfde woord. Ook als digitale systemen gegevens moeten uitwisselen is een gedeelde betekenis noodzakelijk. In een specifieke context, zoals een domein of een proces, kunnen begrippen echter een specifieke betekenis hebben. Dit is de essentie van semantiek. In een semantisch model (denk aan wikipedia) worden begrippen en betekenissen met elkaar vergeleken. De overeenkomsten en de verschillen met andere begrippen worden in kaart gebracht en gekoppeld aan het naaste hogere begrip (generalisatie) om verbindingen te leggen en inzicht te geven in de verschillen.

Waarom is Semantiek van belang?[bewerken]

Een belangrijke basis voor samenwerking tussen organisaties, is het delen van taal en begrippen (woorden): voor het kunnen begrijpen, uitwisselen en gebruiken van elkanders informatie. Dan bedoelen we hetzelfde als we met elkaar praten, zijn we (technisch) in staat om die informatie van elkaar over te nemen en kunnen we die informatie hergebruiken in onze eigen bedrijfsprocessen. Het goed beschrijven van de betekenis van woorden en gegevens is daarom cruciaal voor de interoperabiliteit. Een punt dat hierbij speelt, is dat de overheidsorganisaties wet- en regelgeving uitvoeren en daardoor voor diverse begrippen gehouden zijn aan de specifieke betekenis die vanuit die wet- en regelgeving wordt toegekend aan die begrippen. Er zijn nu veel begrippen waar verschillende betekenissen aan zijn toegekend vanuit de wet- en regelgeving. Voor de samenwerking kan dat verstorend werken, zeker wanneer een organisatie te maken heeft met verschillende wetten en regelgeving. Waar dienstverlening grenzen overschrijdt, zoals pensioen of werk (arbeidsverleden) in het buitenland, komt daar nog een “multi-language” vraagstuk bij. Met het Nationaal Semantisch Vlak, aansluitend op het Europees Semantisch Vlak, geven we handvatten voor pragmatische toepassing van semantiek.


Direct aan de slag

Met welke wettelijke- en beleidskaders moet je rekening houden? Wat is er vanuit architectuur al geregeld qua principes, bouwstenen en standaarden, waardoor je hergebruik en een vliegende start kunt maken?

BP6: Transparant
AP5: De dienst is nauwkeurig beschreven
AP17 Informatieobjecten zijn systematisch beschreven en op passende wijze gemodelleerd
Inleiding Hoe beschrijf je betekenis
Handreiking gegevensbeschrijvingen
Lijst met gegevenswoordenboeken
Puzzelstuk.png
Samen leren & zoeken

Er zijn diverse overheidsorganisaties die de vraagstukken rond Semantiek al goed onder de knie hebben. U kunt van hun ervaringen leren en direct deelnemen aan de lopende discussies.

→ Het Kadaster ontsluit de Basisregistratie BAG via Linked Open Data Arjen Santema
→ Het Ministerie van IenM gebruikt een Laan Catalogus voor het Omgevingsloket in de Laan van de Leefomgeving Ben Zwartveld
→ JustID beheert gegevenswoordenboeken van de Migratieketen, Strafrechtketen en het Justitiële domein Mariska Scherphof-Aalderink
Gereedschap.png
Meer informatie & Contact

Links Semantiek:

Wikipedia Semantiek
Wetgeving in Verbinding


Dit thema wordt beheerd door experts uit overheid en marktpartijen:

Expertgroep Semantiek

Contactpersoon is Eric Brouwer (ICTU),

eric.brouwer@ictu.nl
Contact.png