User experience

Aanzet themapagina UX in NORA.pdf (PDF, 724 kB)

Waarom is UX van belang?

UX ofwel User eXperience User experience (UX) gaat over emoties, gevoelens en de houding die een persoon heeft bij het gebruik van een specifiek product, systeem of (overheids-)dienst. UX gaat dus over de gebruikservaring van een systeem door een individuele persoon.

Nog altijd is het gebruikelijk om systemen en applicaties te ontwerpen vanuit de behoefte van een organisatie of het bedrijfsproces dat ondersteund moet worden. De resultante is vaak een applicatie- en systeem gedreven ICT die tot doel heeft een organisatie te ondersteunen, de processen en het systeem van de organisatie. De (informatie-)behoefte van de eindgebruiker wordt niet of maar weinig ondersteund. Ook bij de overheid is deze manier van ontwerpen en ontwikkelen helaas nog al te vaak gangbaar.

Het is van belang om bij het ontwerp van systemen of diensten, niet uit te gaan van de interne organisatie, het te vervangen of te realiseren systeem of de processen, maar vanuit de eindgebruiker en zijn of haar (gebruiks-)ervaringen met het systeem of dienst centraal te stellen. User Experience biedt methoden en technieken om meetbaar rekening te houden met de ervaringen van gebruikers.

User Experience is van belang binnen de architectuur omdat in de fase van ontwerp en realisatie maar zeker ook na oplevering, de gebruiker en zijn ervaringen, consequent, gestructureerd en methodisch meegenomen moeten worden in (door)ontwikkeling van het systeem. Dit dient te gebeuren op basis van feiten en niet op basis van ontwerp aannames. UX is een methodiek die het mogelijk maakt de effecten van architectuur te kwantificeren in termen van al dan niet bewuste waardering door gebruikers van het onder architectuur ontwikkelde systeem. Een goed systeem reflecteert de achterliggende waardes van haar gebruikers en sluit daar op aan.

Dit vraagt om een lange termijn investering in het blijvend verzamelen en toepassen van gebruikservaringen.

Direct aan de slag
In NORA staan al een aantal principes die gaan over 'Vraaggerichtheid naar een hoger plan' (cluster) en bijvoorbeeld AP 19: 'De dienst is opgezet vanuit het perspectief van de afnemer'. User experience biedt de mogelijkheden en technieken om daar concreet invulling aan te geven en vraagt nadrukkelijk om hierin niet vrijblijvend te zijn. → beschrijving interne link → beschrijving interne link →

Samen leren & zoeken
Er zijn diverse overheidsorganisaties die de uitgangspunten van UX al toegepast hebben. U kunt van hun ervaringen leren en direct deelnemen aan de lopende discussies. → https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Landelijke-diensten/Spir-it.nl →

Meer informatie & Contact
Links UX: → https://www.https://en.wikipedia.org/wiki/User_experience → naam of beschrijving externe link → naam of beschrijving externe link → Interne link Dit thema wordt beheerd door experts uit overheid en marktpartijen: → https://www.gebruikercentraal.nl Contactpersoon is Victor Zuydweg bij stichting ICTU, → mailto:Victor.Zuydweg@ictu.nl

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn.