|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| __TOC__ | | __TOC__ |
| ==Wettelijke kaders==
| |
| ===Archiefwetgeving===
| |
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0007376/geldigheidsdatum_03-06-2014 Archiefwet 1995 (AW)]=====
| |
| De Archiefwet stelt algemene eisen aan het beheer van alle archiefbescheiden van de overheid. Het hoofdbeginsel van de wet is dat alle overheidsorganen verplicht zijn de archiefbescheiden (ongeacht de vorm of informatiedrager) die onder hen berusten, in goede, geordende en toegankelijke staat te brengen en te bewaren, en zorg te dragen voor de vernietiging van de daarvoor in aanmerking komende archiefbescheiden.
| |
|
| |
|
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0007748/geldigheidsdatum_03-06-2014 Archiefbesluit 1995 (AB)]===== | | ==Beleids- en wettelijke kaders== |
| Het Archiefbesluit 1995 is de voornaamste uitvoeringsregeling van de Archiefwet. In principe gaat het Archiefbesluit in op dezelfde onderwerpen als de Archiefwet 1995, maar geeft het meer gedetailleerde regels.
| | [[Image:Kennismodel NORA 2015 - beleidskaders.png|300px|thumb|link=Kennismodel NORA|Beleidskaders aan de basis van principes|right]] |
| | Bestaand nationaal en Europees overheidsbeleid stelt kaders voor de inrichting van de dienstverlening van de overheid en het functioneren daarvan. De instrumenten van dit beleid, zoals relevante wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden zijn daarom een belangrijke input geweest voor de NORA. In onderstaande tabel zijn die beleids- en wettelijke kaders opgenomen, die een directe verbinding hebben binnen het katern duurzame toegankelijkheid. Deze kaders zijn eveneens te vinden in het kopje [[Beleidskaders|Beleidskaders]]. |
|
| |
|
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0027041/geldigheidsdatum_03-06-2014 Archiefregeling 2009]=====
| | {{#ask:[[Categorie:Beleidskaders]][[Categorie:Duurzame Toegankelijkheid]] |
| De Archiefregeling geeft nadere uitwerking aan de artikelen 11 (duurzaamheid), 12 (ordening en toegang) en 13 (archiefruimtes en -bewaarplaatsen) van het Archiefbesluit. De regeling bevat ook vele normen en standaarden voor materialen, media en ruimtes e.d. De eisen gelden voor alle permanent te bewaren archiefbescheiden, die in aanmerking komen voor overbrenging naar het Nationaal Archief of andere bewaarplaatsen.
| | |?Toelichting |
| | |?Publicatiedatum |
| | |format=broadtable |
| | |limit=40 |
| | }} |
|
| |
|
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0007748/2013-01-01#HoofdstukV_Artikel14 Beheersregels]===== | | ==Standaarden== |
| De bestuurlijk verantwoordelijken voor het archiefbeheer van een overheidsorganisatie (zorgdragers) stellen volgens artikel 14 van het Archiefbesluit beheersregels vast voor het beheer van hun archiefbescheiden. In de beheersregels moeten alle verantwoordelijkheden rond het archiefbeheer zijn vastgelegd. Ze zijn van toepassing op alle onderdelen van de organisatie, inclusief zelfstandige organisatieonderdelen zoals agentschappen, buitendiensten en regiokantoren en ze zijn voorzien van een toelichting. De beheersregels moeten worden aangepast bij veranderingen in de organisatie.
| | [[Image:Kennismodel NORA 2015 - standaarden.png|300px|thumb|link=Kennismodel NORA|Standaard als begrip in het kennismodel|right]] |
| | Een standaard is gedefinieerd in NORA als: '''"{{#show: Standaard (Begrip) | ?Beschrijving}}."''' |
|
| |
|
| ===Overige informatiewetgeving===
| | Een standaard: |
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0004976/geldigheidsdatum_03-06-2014 Besluit informatievoorziening in de rijksdienst 1990 (Besluit IVR)]=====
| | * is een (elektronisch) document waarin de specificaties of criteria voor een product, dienst of methode zijn vastgelegd; |
| Deze regeling legt een aantal uitgangspunten voor de informatievoorziening vast. Het voorschrift is bindend voor de ministeries en de daaronder ressorterende 'diensten, bedrijven en instellingen'
| | * wordt vastgelegd binnen een bedrijf, consortium of via een erkende standaardisatie-organisatie (zoals ISO of NEN); |
| | * kent doorgaans een proces waarmee de standaard ontwikkeld, erkend en beheerd wordt. |
|
| |
|
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0022141/geldigheidsdatum_03-06-2014 Besluit Voorschrift informatiebeveiliging Rijksdienst 2007 (Vir)]=====
| | In onderstaande tabel zijn die standaarden opgenomen, die een directe verbinding hebben binnen het katern duurzame toegankelijkheid. Deze standaarden zijn eveneens te vinden in het kopje [[Standaarden|Standaarden]]. |
| Het Voorschrift informatiebeveiliging rijksdienst beschrijft een aantal basisregels over de informatiebeveiliging. Het voorschrift is bindend voor de ministeries en de daaronder ressorterende 'diensten, bedrijven en instellingen'.
| |
|
| |
|
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0033507/geldigheidsdatum_03-06-2014 Besluit voorschrift informatiebeveiliging rijksdienst - bijzondere informatie (Vir-bi)]=====
| | {{#ask:[[Categorie:Standaarden]][[Categorie:Duurzame Toegankelijkheid]] |
| Het voorschrift informatiebeveiliging rijksdienst - bijzondere informatie, bevat aanvullende eisen voor de beveiliging van staatsgeheimen en andere bijzondere informatie. Het voorschrift is bindend voor de ministeries en de daaronder ressorterende 'diensten, bedrijven en instellingen'.
| | |?Beschrijving |
| | | |?Publicatiedatum |
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0004427/geldigheidsdatum_03-06-2014 Besluit archiefoverdrachten rijksadministratie (Bara)]=====
| | |format=broadtable |
| Deze regeling is specifiek voor het Rijk en geeft de bestemming aan van archiefbescheiden bij een organisatieverandering.
| | |limit=40 |
| | | }} |
| ===Selectiedocumenten===
| |
| =====[http://www.nationaalarchief.nl/waardering-selectie Waardering en Selectie]=====
| |
| Overheidsorganen zijn op grond van de Archiefwet 1995 verplicht in een selectielijst vast te leggen welke archiefbescheiden in aanmerking komen voor bewaring en welke voor vernietiging.
| |
| =====[http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/generiek_waarderingsmodel_rijksoverheid_.pdf Generiek waarderingsmodel Rijksoverheid: concordans Basis Selectiedocumenten, 2011]=====
| |
| Het Generiek waarderingsmodel Rijksoverheid is een sterk ingedikt generieke selectielijst gebaseerd op de MARIJ (Model Architectuur Rijksdienst). Het dient niet als de wettelijke selectielijst, maar als een model dat zorgdragers kunnen gebruiken om uiteindelijk een eigen selectielijst samen te stellen.
| |
| | |
| =====[http://wetten.overheid.nl/BWBR0034675/geldigheidsdatum_17-07-2014 Selectielijst archiefbescheiden provinciale organen vanaf 2014]=====
| |
| De wettelijke vastgestelde selectielijst voor alle provincies.
| |
| | |
| =====[http://www.vng.nl/files/vng/vng/Documenten/actueel/beleidsvelden/cultuur_sport/2012/20120629_selectielijst_archief_b.pdf Selectielijst voor archiefbescheiden van gemeentelijke en intergemeentelijke organen, 2012]=====
| |
| De wettelijke vastgestelde selectielijst voor alle gemeentes, waarin opgenomen de categorieën archiefbescheiden en archiefbestanddelen die voor blijvende bewaring dan wel voor vernietiging in aanmerking komen. Bij de archiefbescheiden die voor vernietiging in aanmerking komen is vermeld na welke termijn zij moeten worden vernietigd.
| |
| | |
| ==Richtinggevende documenten==
| |
| ===Beleid===
| |
| ====[http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/archiefvisie_0.pdf Archiefvisie 2011]====
| |
| De Archiefvisie richt zich op archiveren en de omgang met informatie in het digitale tijdperk.
| |
| | |
| ====[http://www.nationaalarchief.nl/archief-2020/programma-archief-2020 Archief 2020 Innovatieprogramma voor de Toekomstvaste Archieffunctie]====
| |
| Het programmaplan Innovatie Archiefsector 2013-2016 omschrijft de aanleiding, doelstelling en opzet van Archief 2020 (2013 tot en met 2016). Het beschrijft op hoofdlijnen wat nodig is om in deze vier jaar een basis te leggen voor een optimaal functionerende archief- en informatieketen.
| |
| | |
| ====[http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/20121218_bestuurlijke_afspraken_innovatieagenda_archiefconvenant_2012-2016a.pdf Bestuurlijke afspraken innovatieagenda bij archiefconvenant 2012-2016]====
| |
| Dit en het vorige document leidden tot het in 2013 gestartte landelijke programma [http://www.archief2020.nl/ Archief 2020] (afgerond eind 2016) dat de overheid ondersteunde bij onder andere de transitie naar digitaal archiveren.
| |
| | |
| ===Baselines===
| |
| ====[http://www.earonline.nl/index.php/Baseline_Informatiehuishouding_Rijksoverheid Baseline Informatiehuishouding Rijk, 2009]====
| |
| De Baseline Informatiehuishouding Rijksoverheid (versie 1.0) is op 24 juni vastgesteld in de Stuurgroep Informatie op Orde. Het betreft de kerndocumenten bestaande uit een Managementstatement, de 7 normen en de Basics, het toelichtende document inclusief managementsamenvatting. De Baseline is een op de huidige wetgeving gebaseerde basisset van normen, eisen en maatregelen die betrekking hebben op de (digitale) informatiehuishouding van het Rijk. Met de Baseline is de manager op het departement beter in staat om te voldoen aan de actuele informatie-eisen die gelden voor zijn primaire processen. Om de Baseline te kunnen implementeren, is ook Zelfevaluatie instrument ontwikkeld.
| |
| | |
| ====[https://www.vng.nl/onderwerpenindex/cultuur-en-sport/nieuws/grip-en-sturing-door-de-baseline-informatiehuishouding-gemeenten Baseline Informatiehuishouding Gemeenten, 2011]====
| |
| De Baseline Informatiehuishouding Gemeenten is het algemene, voor alle gemeenten en onderdelen daarvan - ook samenwerkingsverbanden en uitvoerende diensten - geldende normenkader voor informatiebeheer, dat de toegankelijkheid en betrouwbaarheid van overheidsinformatie bevordert. Het is een overzicht van bestaande kaders op dit gebied en geeft aan hoe die ingezet kunnen worden. Het is een handreiking voor gemeenten om grip en sturing te krijgen op het informatiebeheer.
| |
| | |
| ===Architectuur===
| |
| ====[http://www.earonline.nl/index.php/Doelarchitectuur_Digitale_Duurzaamheid Doelarchitectuur Digitale Duurzaamheid]====
| |
| De Doelarchitectuur Digitale Duurzaamheid schetst het streefbeeld van een rijksbrede informatiehuishouding, waarin de duurzame toegankelijkheid van digitale informatie is geborgd.
| |
| | |
| ===Toetsingskaders===
| |
| ====[http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CCsQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.ictu.nl%2Ffileadmin%2Fbestanden%2Fdocumenten%2Fbaseline_vragenlijst_1_.pdf&ei=IoONU8vtK8H3O4jFgdAG&usg=AFQjCNF4KbAv_H21Ov_vZPtEBoGv6rxIKg&bvm=bv.68191837,d.ZWU Baseline Informatiehuishouding Rijksoverheid, Zelfevaluatie Vragenlijst versie 1.5]====
| |
| Toetsingsinstrument om zelf na te kunnen gaan in hoeverre aan de Baseline Informatiehuishouding Rijsoverheid wordt voldaan.
| |
| | |
| ====[https://www.vng.nl/files/vng/publicaties/2012/20121112_verantwoording_archief_kpi.pdf Horizontale verantwoording Archiefwet 1995 via Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s)]====
| |
| Een VNG Handreiking om gemeenten bij de horizontale verantwoording van de zorg over en het beheer van
| |
| archieven conform de Archiefwet 1995 te ondersteunen. Het bevat en raamwerk van Kritische
| |
| Prestatie Indicatoren (KPI’s) op basis van de eisen die aan de gemeente gesteld worden
| |
| door de archiefwetgeving.
| |
| | |
| ====[http://www.lopai.nl/pdf/Brochure_RODIN_dubbelzijdig.pdf Referentiekader Opbouw Digitaal Informatiebeheer (RODIN)], LOPAI en WGA====
| |
| RODIN biedt een handvat voor inrichting, gebruik en beoordeling van een (in ontwikkeling zijnde) digitale beheeromgeving, waarin digitale archieven duurzaam en toegankelijk worden beheerd. RODIN is gebaseerd op een samenvatting van relevante wet- en regelgeving, normen en standaards.
| |
| | |
| ==Normen en standaarden==
| |
| {{Kaderrechtssmal|Normen / Standaarden in de categorie Duurzame Toegankelijkheid:
| |
| {{#ask:[[Category:Standaarden]][[Categorie:Duurzame Toegankelijkheid]] | |
| |format=ul | |
| |limit=200 | |
| |order=ascending | |
| }}}}
| |
| | |
| ===Toelichting normen en standaarden===
| |
| De normen en standaards zijn hier achtereenvolgens gegroepeerd naar de onderwerpen informatiemanagement, metagegevens, procesanalyse en workflow, RMA-software, preservering, informatiebeveiliging en interoperabiliteit.
| |
| | |
| Normen worden vaak aangeduid met een code, zoals:
| |
| {|
| |
| |-
| |
| | ICA || International Council on Archives (Internationale Archiefraad)
| |
| |-
| |
| | IEC || International Electrotechnical Commission
| |
| |-
| |
| | ISO || International Standard Organisation (internationale norm)
| |
| |-
| |
| | NEN || NEderlandse Norm (NNI, Nederlands Normalisatie Instituut)
| |
| |-
| |
| | NPR || Nederlandse Praktijkrichtlijn (een praktische uitwerking van een norm)
| |
| |-
| |
| | TR || Technical Report
| |
| |-
| |
| | TS || Technical Specification
| |
| |-
| |
| | OASIS || Organization for the Advancement of Structured Information Standards
| |
| |}
| |
|
| |
| ===Informatiemanagement algemeen===
| |
| ====[[NEN-ISO 15489-1|NEN-ISO 15489-1:2016]] - Standaard voor Informatie- en archiefmanagement =====
| |
| NEN-ISO 15489-1 geeft advies over het beheer van archiefbescheiden van archiefvormende organisaties, publiek- en privaatrechtelijk, voor interne of externe gebruikers. In 2016 is een nieuwe versie uitgekomen.
| |
| | |
| ===Metagegevens===
| |
| =====[[NEN-ISO 23081|NEN-ISO_23081-1:2006]] - Processen voor informatie- en archiefmanagement - Metadata voor archiefbescheiden - Deel 1: Principes=====
| |
| De Standaard voor Metadata is een standaard voor het beheren van metagegevens voor archiefbescheiden (records). De Richtlijn Metagegevens Overheidsinformatie is gebaseerd op deze NEN-ISO standaard.
| |
| | |
| =====[[NEN-ISO 23081-2|NEN-ISO 23081-2:2009]] - Beheren van metagegevens voor archiefbescheiden - Deel 2: Conceptuele en implementatieaspecten=====
| |
| Dit deel van ISO 23081 biedt een kader voor het definiëren van metagegevenselementen volgens de principes en overwegingen voor implementatie die uiteengezet zijn in ISO 23081-1.
| |
| | |
| =====[[NPR-ISO_TR_23081-3|NPR-ISO/TR 23081-3:2011]] - Beheren van metagegevens voor archiefbescheiden - Deel 3: Zelf-beoordelingsmethode=====
| |
| Dit technisch rapport biedt een leidraad voor het uitvoeren van een zelfbeoordeling op metagegevens relatie tot de creatie, vast te leggen en de controle van deze gegevens.
| |
| | |
| =====[http://www.ica.org/10207/standards/isadg-general-international-standard-archival-description-second-edition.html ISAD(G)] Norm voor Archivistisch Beschrijven =====
| |
| Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven, uitgegeven door de ICA.Deze norm verschaft algemene richtlijnen voor het maken van archivistische beschrijvingen. Hij dient te worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale standaarden.
| |
| | |
| =====[http://www.loc.gov/ead/ Encoded Archival Description (EAD)]=====
| |
| EAD is een datamodel in XML, voor de toepassing van ISAD(G), dat is ontwikkeld voor het maken, opslaan, publiceren, koppelen en uitwisselen van archiefbeschrijvingen.
| |
| | |
| =====[http://www.ica.org/10203/standards/isaar-cpf-international-standard-archival-authority-record-for-corporate-bodies-persons-and-families-2nd-edition.html ISAAR(CPF)]Norm voor Archivistische Geautoriseerde Beschrijvingen van Organisaties, Personen en Families=====
| |
| Internationale Norm voor Archivistische Geautoriseerde Beschrijvingen van Organisaties, Personen en Families.
| |
| | |
| =====[http://eac.staatsbibliothek-berlin.de/ Encoded Archival Context (EAC)]=====
| |
| EAC is een datamodel in XML, voor de toepassing van ISAAR(CPF)en voorziet in een grammatica voor het coderen van de namen van de makers van archiefmateriaal en gerelateerde informatie.
| |
| | |
| =====[http://www.loc.gov/standards/mets/ Metadata Encoding and Transmission Standard (METS)]=====
| |
| Is een datamodel in XML voor alle beschrijvende, administratieve en structurele metagegevens van archiefbescheiden en collectie-items.
| |
| | |
| ===Software voor archiefvorming en -beheer===
| |
| =====[http://www.dtic.mil/whs/directives/corres/pdf/501502std.pdf DoD 5015.2-STD:2007] Electronic Records Management Software applications design criteria Standard=====
| |
| Electronic Records Management Software applications design criteria Standard DoD 5015.2-STD definieert functionele eisen voor recordsmanagement software en is goedgekeurd door het Nationale archief van de VS. De standaard is ontwikkeld en wordt onderhouden door het Amerikaanse ministerie van Defensie en wordt gebruikt door vele staten en lagere overheden in de VS. Onder de standaard functioneert een uitgebreid certificatieprogramma voor recordsmanagement software en vele (internationale) pakketten zijn inmiddels gecertificeerd. Van de standaard is ook een Nederlandse bewerkte [http://www.rmconventie.nl/Documenten/standaarden_en_regelgeving/DoD5015%202-STDv3%20nl.pdf vertaling] beschikbaar.
| |
| | |
| =====[http://moreq2010.eu/pdf/moreq2010_vol1_v1_1_en.pdf MoReq2010:2010] Modular Requirements for Records Systems=====
| |
| Modular Requirements for Records Systems versie 2010. MoReq is ontwikkeld in opdracht van de Europese Commissie. MoReq is een, modulair gestructureerd, model van functionele eisen voor recordsmanagement software.
| |
| | |
| ===Preservering===
| |
| ====Toelichting preservering====
| |
| Onder preservering wordt verstaan: ‘Het op zodanige wijze vastleggen, bewaren, beheren en beschikbaar stellen van digitale documenten
| |
| (in de brede zin van het woord), dat deze ook na verloop van tijd raadpleegbaar, toegankelijk en authentiek zijn.’
| |
| Het raakt aan alle processen en activiteiten die betrokken zijn bij de zorg voor het technische en intellectuele behoud van authentieke archiefbescheiden door de tijd heen. Preservering betreft het voorkomen en tegengaan van veroudering en achteruitgang van gegevens, opslagmedia, software en hardware, met het behoud van de toegankelijkheid en authenticiteit van de archiefbescheiden.
| |
| | |
| =====[http://www.loc.gov/standards/premis/ PREservation Metadata: Implementation Strategies (PREMIS)]=====
| |
| PREMIS is de internationale standaard voor metagegevens om de preservering van digitale objecten te ondersteunen en de bruikbaarheid ervan op de langetermijn te verzekeren.
| |
| | |
| | |
| <noinclude>{{Duurzame Toegankelijkheid voet}}</noinclude>
| |
