Afgeleide principes tabel

Historie NORA

Historie NORA

NB: Deze pagina maakt deel uit van de Historie van de NORA en kan verouderde informatie bevatten!'

Deze pagina en alle Basisprincipes en Afgeleide Principes van de NORA zijn per 1 januari 2023 vervallen door nieuwe Bindende Architectuurafspraken: Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen, Architectuurprincipes en Implicaties van Architectuurprincipes. Zie voor meer informatie het RFC Bindende architectuurafspraken 2022, goedgekeurd door de NORA Gebruikersraad op 13 september 2022.

-> Tabel met alle eigenschappen

Actuele principes

Alle actuele Afgeleide principes in één tabel. (CSV download)

ID	Naam	Stelling	Realiseert Basisprincipe	Is gerelateerd aan
AP01	Diensten zijn herbruikbaar	De dienst is zodanig opgezet, dat andere organisaties deze in eigen diensten kunnen hergebruiken	Standaard (Basisprincipe)	Geo
AP02	Ontkoppelen met diensten	De stappen uit het dienstverleningsproces zijn ontsloten als dienst.	Noodzakelijk	Geo Bronregistraties zijn leidend
AP03	Diensten vullen elkaar aan	De dienst vult andere diensten aan en overlapt deze niet	Gebundeld	Bronregistraties zijn leidend Eenmalige uitvraag Geo Positioneer de dienst
AP04	Positioneer de dienst	De dienst is helder gepositioneerd in het dienstenaanbod.	Gebundeld Vindbaar	Geo Bundeling van diensten
AP05	Nauwkeurige dienstbeschrijving	De dienst is nauwkeurig beschreven.	Transparant Vindbaar	Geo No wrong door (No wrong door)
AP06	Gebruik standaard oplossingen	De dienst maakt gebruik van standaard oplossingen	Standaard (Basisprincipe)	Gebruik de landelijke bouwstenen Gebruik open standaarden
AP07	Gebruik de landelijke bouwstenen	De dienst maakt gebruik van de landelijke bouwstenen e-overheid	Standaard (Basisprincipe)
AP08	Gebruik open standaarden	De dienst maakt gebruik van open standaarden	Standaard (Basisprincipe)
AP09	Voorkeurskanaal internet	De dienst kan via internet worden aangevraagd	Toegankelijk	Aanvullend kanaal
AP10	Aanvullend kanaal	De dienst kan, behalve via internet, via minimaal één ander kanaal voor persoonlijk contact worden aangevraagd.	Toegankelijk	Voorkeurskanaal internet
AP11	Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal	Het resultaat van de dienst is gelijkwaardig, ongeacht het kanaal waarlangs de dienst wordt aangevraagd of geleverd.	Betrouwbaar Toegankelijk	Geo
AP12	Eenmalige uitvraag	Afnemers wordt niet naar reeds bekende informatie gevraagd	Noodzakelijk
AP13	Bronregistraties zijn leidend	Alle gebruikte informatieobjecten zijn afkomstig uit een bronregistratie.	Standaard (Basisprincipe) Noodzakelijk
AP14	Terugmelden aan bronhouder	Bij gerede twijfel aan de juistheid van informatie, meldt de dienstverlener dit aan de verantwoordelijke bronhouder	Ontvankelijk Noodzakelijk
AP15	Doelbinding (AP)	Het doel waarvoor informatie wordt (her)gebruikt is verenigbaar met het doel waarvoor deze oorspronkelijk is verzameld.	Betrouwbaar Vertrouwelijk	Pas doelbinding toe
AP17	Informatie-objecten systematisch beschreven	De aan de dienst gerelateerde informatieobjecten zijn, uniek geïdentificeerd, in een informatiemodel beschreven.	Toegankelijk Transparant Vindbaar Standaard (Basisprincipe)	Bronregistraties zijn leidend Terugmelden aan bronhouder Baseline kwaliteit diensten Doelbinding (AP) Vertrouwelijkheid (principe)
AP18	Ruimtelijke informatie via locatie	De dienst ontsluit ruimtelijke informatie locatiegewijs.	Toegankelijk Gebundeld Transparant	Geo Geo-aspecten Afgeleide Principes
AP19	Perspectief gebruiker	De gebruiker staat aantoonbaar centraal gedurende het (door-)ontwikkelen van diensten en ondersteunende systemen.	Toegankelijk Standaard (Basisprincipe)	Geo Baseline kwaliteit diensten Doelbinding (AP) Vertrouwelijkheid (principe) Afnemer heeft inzage Persoonlijke benadering Automatische dienstverlening Proactief aanbieden PDCA-cyclus in besturing kwaliteit Sturing kwaliteit op het hoogste niveau Controleerbaarheid
AP20	Persoonlijke benadering	De dienst benadert geïdentificeerde afnemers op persoonlijke wijze.	Toegankelijk Proactief	Automatische dienstverlening Proactief aanbieden
AP21	Bundeling van diensten	De dienst wordt gebundeld met verwante diensten zodat deze samen met één aanvraag afgenomen kunnen worden.	Gebundeld	Geo Diensten zijn herbruikbaar
AP22	No wrong door	Overheidsloketten verwijzen gericht door naar de dienst	Vindbaar
AP23	Automatische dienstverlening	De dienst wordt na bepaalde signalen automatisch geleverd.	Proactief	Geo Proactief aanbieden
AP24	Proactief aanbieden	De dienst ondersteunt proactiviteit van dienstverleners binnen en buiten de organisatie	Proactief	Geo
AP25	Transparante dienstverlening	Afnemers worden geïnformeerd over de stand van zaken bij de gevraagde dienst.	Transparant	Afnemer heeft inzage
AP26	Afnemer heeft inzage	De afnemer heeft inzage in de eigen informatie en het gebruik er van	Transparant	Transparante dienstverlening
AP27	Een verantwoordelijke organisatie	Eén organisatie is verantwoordelijk en aanspreekbaar voor de dienst	Ontvankelijk	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit Sturing kwaliteit op het hoogste niveau Afspraken vastgelegd
AP28	Afspraken vastgelegd	Dienstverlener en afnemer hebben afspraken vastgelegd over de levering van de dienst	Betrouwbaar	Nauwkeurige dienstbeschrijving
AP29	De dienstverlener voldoet aan de norm	De dienstverlener draagt zelf de consequenties wanneer de dienst afwijkt van afspraken en standaarden.	Betrouwbaar Standaard (Basisprincipe)
AP30	Verantwoording dienstlevering mogelijk	De wijze waarop een dienst geleverd is, kan worden verantwoord	Transparant	Verantwoording besturing kwaliteit
AP31	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit	De kwaliteit van de dienst wordt bestuurd op basis van cyclische terugkoppeling.	Ontvankelijk	Baseline kwaliteit diensten Sturing kwaliteit op het hoogste niveau
AP32	Sturing kwaliteit op het hoogste niveau	Sturing op de kwaliteit van de dienst is verankerd op het hoogste niveau van de organisatie	Betrouwbaar	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit
AP33	Baseline kwaliteit diensten	De dienst voldoet aan de baseline kwaliteit.	Betrouwbaar Standaard (Basisprincipe)	Verantwoording dienstlevering mogelijk
AP34	Verantwoording besturing kwaliteit	De dienstverlener legt verantwoording af over de mate van control, in overleg met de afnemer.	Betrouwbaar Transparant	Baseline kwaliteit diensten Verantwoording dienstlevering mogelijk PDCA-cyclus in besturing kwaliteit
AP40	Onweerlegbaarheid (principe)	De onweerlegbaarheid van berichtenuitwisseling wordt gegarandeerd door wederzijdse authenticatie en door versleuteling van elektronische handtekeningen.	Betrouwbaar	Patroon voor elektronische handtekening
AP41	Beschikbaarheid	De beschikbaarheid van de dienst voldoet aan de met de afnemer gemaakte continuïteitsafspraken.	Betrouwbaar
AP42	Integriteit	De dienstverlener waarborgt de integriteit van gegevens en systeemfuncties.	Betrouwbaar
AP43	Vertrouwelijkheid (principe)	De dienstverlener verschaft alleen geautoriseerde afnemers toegang tot vertrouwelijke gegevens.	Vertrouwelijk	Doelbinding (AP)
AP44	Controleerbaarheid	De dienstverlener zorgt ervoor dat de beoogde toegang tot gegevens en de juiste werking van zijn systemen continu alsook achteraf te controleren is.	Betrouwbaar Vertrouwelijk	Patroon voor security information event management

Principes in concept

Alle eigenschappen van conceptprincipes in één tabel (CSV download)

Oude principes

Alle oude Afgeleide principes die zijn vervangen (CSV download)

ID	Naam	Stelling	Realiseert Basisprincipe	Is gerelateerd aan
AP16	Identificatie informatie-objecten	Informatieobjecten zijn uniek geïdentificeerd	Vindbaar Vertrouwelijk
AP35	Continuïteit van de dienst	De levering van de dienst is continu gewaarborgd.
AP36	Uitgangssituatie herstellen	Wanneer de levering van een dienst mislukt, wordt de uitgangssituatie hersteld
AP37	Identificatie authenticatie en autorisatie	Dienstverlener en afnemer zijn geauthenticeerd wanneer de dienst een vertrouwelijk karakter heeft
AP38	Informatiebeveiliging door zonering en filtering	De betrokken faciliteiten zijn gescheiden in zones.
AP39	Controle op juistheid volledigheid en tijdigheid	De betrokken systemen controleren informatie-objecten op juistheid, volledigheid en tijdigheid.

of uitgefaseerd (CSV download)

ID	Naam	Stelling	Is gerelateerd aan
AP01	Diensten zijn herbruikbaar	De dienst is zodanig opgezet, dat andere organisaties deze in eigen diensten kunnen hergebruiken	Geo
AP02	Ontkoppelen met diensten	De stappen uit het dienstverleningsproces zijn ontsloten als dienst.	Geo Bronregistraties zijn leidend
AP03	Diensten vullen elkaar aan	De dienst vult andere diensten aan en overlapt deze niet	Bronregistraties zijn leidend Eenmalige uitvraag Geo Positioneer de dienst
AP04	Positioneer de dienst	De dienst is helder gepositioneerd in het dienstenaanbod.	Geo Bundeling van diensten
AP05	Nauwkeurige dienstbeschrijving	De dienst is nauwkeurig beschreven.	Geo No wrong door (No wrong door)
AP06	Gebruik standaard oplossingen	De dienst maakt gebruik van standaard oplossingen	Gebruik de landelijke bouwstenen Gebruik open standaarden
AP07	Gebruik de landelijke bouwstenen	De dienst maakt gebruik van de landelijke bouwstenen e-overheid
AP08	Gebruik open standaarden	De dienst maakt gebruik van open standaarden
AP09	Voorkeurskanaal internet	De dienst kan via internet worden aangevraagd	Aanvullend kanaal
AP10	Aanvullend kanaal	De dienst kan, behalve via internet, via minimaal één ander kanaal voor persoonlijk contact worden aangevraagd.	Voorkeurskanaal internet
AP11	Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal	Het resultaat van de dienst is gelijkwaardig, ongeacht het kanaal waarlangs de dienst wordt aangevraagd of geleverd.	Geo
AP12	Eenmalige uitvraag	Afnemers wordt niet naar reeds bekende informatie gevraagd
AP13	Bronregistraties zijn leidend	Alle gebruikte informatieobjecten zijn afkomstig uit een bronregistratie.
AP14	Terugmelden aan bronhouder	Bij gerede twijfel aan de juistheid van informatie, meldt de dienstverlener dit aan de verantwoordelijke bronhouder
AP15	Doelbinding (AP)	Het doel waarvoor informatie wordt (her)gebruikt is verenigbaar met het doel waarvoor deze oorspronkelijk is verzameld.	Pas doelbinding toe
AP16	Identificatie informatie-objecten	Informatieobjecten zijn uniek geïdentificeerd
AP17	Informatie-objecten systematisch beschreven	De aan de dienst gerelateerde informatieobjecten zijn, uniek geïdentificeerd, in een informatiemodel beschreven.	Bronregistraties zijn leidend Terugmelden aan bronhouder Baseline kwaliteit diensten Doelbinding (AP) Vertrouwelijkheid (principe)
AP18	Ruimtelijke informatie via locatie	De dienst ontsluit ruimtelijke informatie locatiegewijs.	Geo Geo-aspecten Afgeleide Principes
AP19	Perspectief gebruiker	De gebruiker staat aantoonbaar centraal gedurende het (door-)ontwikkelen van diensten en ondersteunende systemen.	Geo Baseline kwaliteit diensten Doelbinding (AP) Vertrouwelijkheid (principe) Afnemer heeft inzage Persoonlijke benadering Automatische dienstverlening Proactief aanbieden PDCA-cyclus in besturing kwaliteit Sturing kwaliteit op het hoogste niveau Controleerbaarheid
AP20	Persoonlijke benadering	De dienst benadert geïdentificeerde afnemers op persoonlijke wijze.	Automatische dienstverlening Proactief aanbieden
AP21	Bundeling van diensten	De dienst wordt gebundeld met verwante diensten zodat deze samen met één aanvraag afgenomen kunnen worden.	Geo Diensten zijn herbruikbaar
AP22	No wrong door	Overheidsloketten verwijzen gericht door naar de dienst
AP23	Automatische dienstverlening	De dienst wordt na bepaalde signalen automatisch geleverd.	Geo Proactief aanbieden
AP24	Proactief aanbieden	De dienst ondersteunt proactiviteit van dienstverleners binnen en buiten de organisatie	Geo
AP25	Transparante dienstverlening	Afnemers worden geïnformeerd over de stand van zaken bij de gevraagde dienst.	Afnemer heeft inzage
AP26	Afnemer heeft inzage	De afnemer heeft inzage in de eigen informatie en het gebruik er van	Transparante dienstverlening
AP27	Een verantwoordelijke organisatie	Eén organisatie is verantwoordelijk en aanspreekbaar voor de dienst	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit Sturing kwaliteit op het hoogste niveau Afspraken vastgelegd
AP28	Afspraken vastgelegd	Dienstverlener en afnemer hebben afspraken vastgelegd over de levering van de dienst	Nauwkeurige dienstbeschrijving
AP29	De dienstverlener voldoet aan de norm	De dienstverlener draagt zelf de consequenties wanneer de dienst afwijkt van afspraken en standaarden.
AP30	Verantwoording dienstlevering mogelijk	De wijze waarop een dienst geleverd is, kan worden verantwoord	Verantwoording besturing kwaliteit
AP31	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit	De kwaliteit van de dienst wordt bestuurd op basis van cyclische terugkoppeling.	Baseline kwaliteit diensten Sturing kwaliteit op het hoogste niveau
AP32	Sturing kwaliteit op het hoogste niveau	Sturing op de kwaliteit van de dienst is verankerd op het hoogste niveau van de organisatie	PDCA-cyclus in besturing kwaliteit
AP33	Baseline kwaliteit diensten	De dienst voldoet aan de baseline kwaliteit.	Verantwoording dienstlevering mogelijk
AP34	Verantwoording besturing kwaliteit	De dienstverlener legt verantwoording af over de mate van control, in overleg met de afnemer.	Baseline kwaliteit diensten Verantwoording dienstlevering mogelijk PDCA-cyclus in besturing kwaliteit
AP35	Continuïteit van de dienst	De levering van de dienst is continu gewaarborgd.
AP36	Uitgangssituatie herstellen	Wanneer de levering van een dienst mislukt, wordt de uitgangssituatie hersteld
AP37	Identificatie authenticatie en autorisatie	Dienstverlener en afnemer zijn geauthenticeerd wanneer de dienst een vertrouwelijk karakter heeft
AP38	Informatiebeveiliging door zonering en filtering	De betrokken faciliteiten zijn gescheiden in zones.
AP39	Controle op juistheid volledigheid en tijdigheid	De betrokken systemen controleren informatie-objecten op juistheid, volledigheid en tijdigheid.
AP40	Onweerlegbaarheid (principe)	De onweerlegbaarheid van berichtenuitwisseling wordt gegarandeerd door wederzijdse authenticatie en door versleuteling van elektronische handtekeningen.	Patroon voor elektronische handtekening
AP41	Beschikbaarheid	De beschikbaarheid van de dienst voldoet aan de met de afnemer gemaakte continuïteitsafspraken.
AP42	Integriteit	De dienstverlener waarborgt de integriteit van gegevens en systeemfuncties.
AP43	Vertrouwelijkheid (principe)	De dienstverlener verschaft alleen geautoriseerde afnemers toegang tot vertrouwelijke gegevens.	Doelbinding (AP)
AP44	Controleerbaarheid	De dienstverlener zorgt ervoor dat de beoogde toegang tot gegevens en de juiste werking van zijn systemen continu alsook achteraf te controleren is.	Patroon voor security information event management

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Communicatiekanaal dat bij de dienstverlening wordt gebruikt. Elk kanaal kent verschillende vormen waarin informatie kan worden gedeeld.

De plaats waar een gegeven of document voor de eerste keer is vastgelegd

Er is sprake van gerede twijfel bij een afnemer over de juistheid van een gegeven als voldaan wordt aan de volgende criteria: er is een sterk vermoeden dat een (authentiek) gegeven onjuist is, dat vermoeden is gebaseerd op kennis en kunde van de eigen processen en doelgroep van de afnemer (een combinatie van kennis, kunde en gezond verstand) en de afnemer kent de definitie van dit (authentiek) gegeven.

De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).

Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn.

Begrip dat gebruikt wordt bij elektronische berichtuitwisseling en dat inhoudt dat de zender van een bericht niet kan ontkennen een bepaald bericht te hebben verstuurd en dat de ontvanger van een bericht niet kan ontkennen het bericht van de zender in de oorspronkelijke staat te hebben ontvangen.

Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld.