BIO Thema Toegangsbeveiliging - Scenario voor toegangsbeveiliging
De wijzigingen betreffen met name de uniformering van objectdefinities en objectnamen in en tussen BIO Thema-uitwerkingen.
Versie 2.1 in PDF-formaat is op de website CIP-overheid/producten gepubliceerd.
Alle hoofdstukken bij BIO Thema-uitwerking Toegangsbeveiliging:
| ||||||||||
Voor zowel interne als externe medewerkers hanteer voor de inrichting en evaluatie van voorzieningen voor toegangsbeveiliging de volgende fasering (zie afbeelding 'Relaties richtlijnen tussen in-, door- en uitstroom):
- Indiensttreding (instroom), In deze fase gelden algemene en specifieke richtlijnen voor de taken en verantwoordelijkheden van de werkgever en de werknemer. De werkgever zal in de fase, na een zorgvuldige selectieprocedure, de noodzakelijke zaken voor de werknemer moeten regelen.
- Tijdens dienstverband (doorstroom), In deze fase worden werknemers, afhankelijk van hun functie, via trainingen en opleidingen bewust gemaakt van het omgaan met bedrijfsmiddelen (onder andere bedrijfsgegevens) en hoe zij moeten omgaan met aspecten van informatiebeveiliging.
- Uitdiensttreding (uitstroom), In deze fase treft de werkgever de noodzakelijke maatregelen voor het beëindigen van het dienstverband. De werknemer zal de aan hem verstrekte bedrijfsmiddelen volgens afgesproken procedure moeten inleveren.
Indiensttreding nieuwe medewerkers
Met het verstrekken van de aanstellingsbeschikking komt een medewerker, aangenomen door een manager, in dienst. Bij indiensttreding ontvangt de medewerker een toegangspas waarmee hij toegang krijgt tot het terrein, gebouw en de bij de functie horende ruimtes (fysieke toegangsbeveiliging). Naast de fysieke ruimtes krijgt de medewerker ook toegang tot logische ruimtes, ofwel: de persoonlijk en gemeenschappelijke gegevensverzamelingen en tot de algemene kantoorautomatiseringsomgeving, zoals de KA- of de Front-Office omgeving en specifieke applicaties. Voor de werkzaamheden binnen de specifieke applicaties kan hij weer algemene en specifieke rechten krijgen.
Achter de schermen worden heel wat stappen gezet om deze nieuwe medewerker daadwerkelijk in te voeren als een actieve functionaris. Hierbij zijn verschillende afdelingen betrokken zoals:
- De Personeelsafdeling (of Human Resource Management) zorgt daarbij voor invoering van de nieuwe medewerker in het personeelsbestand.
- De Facilitaire dienst of Facilitair bedrijf zorgt voor een fysieke werkplek (bureau, stoel etc.) en maakt een toegangspas aan (= identificatiemiddel).
- De Gegevens-/Proceseigenaar zorgt voor mandaatregister waaruit blijkt welke personen bevoegd zijn voor uitvoering van welke taken (autorisaties).
- De ICT-afdeling zorgt voor ICT-voorzieningen misschien en de geautoriseerde toegang tot benodigde applicaties evenals het authenticatiemiddel (zoals een toegangspas).
Deze stappen staan niet los van elkaar. Zij dienen namelijk één gemeenschappelijk doel: het bieden van geautoriseerde toegang en daarvoor zijn meerdere gegevens van de medewerker en meerdere acties vanuit de organisatie nodig om de benodigde zaken te regelen om de medewerker in de positie te stellen voor het uitvoeren van zijn taken. Omgekeerd zal de medewerker kennis moeten nemen van de missie/visie van de organisatie en van haar informatiebeveiligingsbeleid. Afbeelding 'Processtappen en acties bij de indiensttreding van een medewerker' geeft een beeld van de processtappen bij de indiensttreding (instroom) van een medewerker.
Nadat de processtappen en acties bij de indiensttreding van de medewerker zijn doorlopen, is de medewerker geïdentificeerd. De medewerker (gebruiker) bezit dan de nodige middelen, een fysiek toegangsbewijs voor toegang tot terreinen, gebouwen en ruimtes van de organisatie in de vorm van een toegangspas en een logisch toegangsbewijs in de vorm van een account voor toegang tot Informatievoorzieningen (IV) faciliteiten. Na het met de inloggegevens (identificatie/accountnaam en authenticatie) inloggen, krijgt de gebruiker toegang tot applicaties.
Aan het account, het identificatiebewijs van de gebruiker, zijn toegangsrechten (autorisaties) gekoppeld. Autorisatie (profiel) komt tot stand met de rol van de gebruiker en geeft hem het recht bepaalde taken in de applicatie uit te voeren. Bij doorstroom is er sprake van wijzigingen van de toegangsgegevens (identificatie, authenticatie en autorisatie). Bij uitstroom is er sprake van blokkering van deze gegevens.
De persoonlijke gegevens van de gebruiker zijn opgeslagen in het personeelssysteem, de rol en het profiel zijn opgeslagen in het autorisatiesysteem. De profielen en de taken zijn op hun beurt weer opgeslagen in het informatiesysteem. Afbeelding 'Schematische weergave autorisatieproces in de domeinen' geeft hiervan een overzicht.
_van_een_medewerker.png){kind=link}
Tijdens het dienstverband
Tijdens het dienstverband heeft de medewerker (gebruiker) toegang tot de informatiesystemen door de bij de indiensttreding verkregen middelen en toegangsrechten. Daarvoor moeten fysieke toegangssystemen, authenticatiesystemen en autorisatiesystemen worden ingericht.
Tijdens het dienstverband kunnen werkzaamheden van medewerkers worden gewijzigd en of op een andere functie/project worden geplaatst. Er kan ook sprake zijn van een (tijdelijke) overplaatsing. Dan zullen de nodige wijzigingen in functieprofielen (autorisatie) en taakrollen in het registratiesysteem worden doorgevoerd. De oorspronkelijke functie dient dan te worden gedeactiveerd en de toegangsrechten worden aangepast, geblokkeerd of verwijderd.
Uitdiensttreding
Uiteindelijk kan een medewerker door bepaalde redenen uit dienst treden. Dit houdt in dat bepaalde gegevens van de medewerkers dienen te worden geregistreerd en autorisaties voor het gebruik van applicaties moeten worden verwijderd.