PDF (NEN-ISO)

Uit NORA Online
FS:Pdf-nen-iso
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Pdf is een format voor documenten. In een pdf-bestand is de exacte opmaak van het document vastgelegd. Uw informatie ziet er daardoor altijd hetzelfde uit, op elk apparaat. Gebruik pdf als de ontvangers van uw documenten ze in hun oorspronkelijke vorm willen reproduceren. Bijvoorbeeld voor een drukkerij.
Over de standaard
Lijst status Verplicht (pas toe leg uit)
Beschrijving Formaat documentpublicatie
Uitleg
Nut

PDF is een format voor de uitwisseling van documenten waarvan de pagina opmaak vastligt, die bedoeld zijn om op te slaan en af te drukken. Een PDF document ziet er op alle apparaten en in alle omgevingen hetzelfde uit.

PDF is minder geschikt voor het publiceren van online informatie die veel op mobiele apparaten wordt bekeken.
Werking

PDF is een documentformat dat in eerste plaats bedoeld is om af te drukken. Een PDF bestand legt exact de opmaak vast van de pagina's waaruit een document bestaat.

Daarnaast kan een PDF document interne code (tags in het Engels) bevatten die informatie geeft over de inhoud en de structuur van het document. Die code zie je niet, maar helpt PDF readers om door het document te navigeren en helpt schermlezers om het document voor te lezen.

We hebben het vaak over PDF alsof het één bestandsformaat is, maar PDF kent vele versies. ISO beheert de algemene versies PDF 1.7 en 2.0. Daarnaast heeft ISO voor specifieke toepassingen aanvullende eisen vastgelegd, zoals PDF/A-1 en PDF/A-2 voor duurzame toegankelijkheid (archivering) en PDF/UA voor digitale toegankelijkheid.

De ISO versies PDF 1.7, PDF/A-1 en PDF/A-2 staan op de 'pas toe of leg uit' lijst van het Forum Standaardisatie. PDF/A-1 of PDF/A-2 moet worden toegepast voor duurzaam toegankelijke documenten. PDF 1.7 moet worden toegepast als duurzame toegankelijkheid niet vereist is, en PDF/A-1 en PDF/A-2 onvoldoende functionaliteit bieden. Daarnaast staat de ISO standaard PDF/UA op de lijst aanbevolen standaarden voor PDF bestanden die digitaal toegankelijk moeten zijn.

Vaak worden nog oudere versies van PDF gebruikt die niet door ISO worden ondersteund, bijvoorbeeld PDF 1.4, 1.5 en 1.6. Deze versies worden door een leverancier onderhouden en kwalificeren niet als open standaard.

Omdat PDF 1.x versies achterwaarts compatibel zijn, vormt het gebruik van oudere PDF versies in de praktijk geen probleem voor de uitwisselbaarheid. Maar PDF/A-1, PDF/A-2 en PDF/UA stellen bijzondere eisen aan het PDF bestand, dus hiervoor kan je nooit zonder meer een oudere PDF versie gebruiken.

 

 
Waarvoor geldt de verplichting

Bij investering in systemen en software waarbij niet-reviseerbare of beperkt-reviseerbare documenten worden gemaakt, bewerkt, gepubliceerd of gearchiveerd. Bijvoorbeeld kantoorsoftware, multifunctionele printerscanners of documentgeneratiesystemen.

 

Voor duurzaam toegankelijke documenten moet PDF/A-1 of PDF/A-2 worden uitgevraagd. Als duurzame toegankelijkheid niet vereist is en PDF/A-1 en PDF/A-2 onvoldoende functionaliteit bieden, moet PDF 1.7 worden uitgevraagd.
Aanvullende verplichtingen
Trefwoorden Documentformaat
Detailinformatie
Beheerorganisatie ISO
Uitstekend beheerNee
Specificatiedocument https://www.nen.nl/iso-32000-1-2008-en-126044 , https://www.nen.nl/nen-iso-19005-1-2005-en-105521 , https://www.nen.nl/nen-iso-19005-2-2011-en-161167 , https://lees-rijk.nl/
Volledige naam Documentbeheer - Draagbaar documentformaat
Versie
Inkoop
Aandachtspunten
Sjabloon-bestektekst
CPV-code(s)
Implementatie
Conformiteitstest

VeraPDF is een Europese open source validator voor PDF/A. VeraPDF kan worden gedownload op GitHub.

Daarnaast is er online een aantal PDF validators beschikbaar:

Sinds 2021 bestaat er een Nederlandse digitale toegankelijkheidschecker voor PDF bestanden.

Dit zijn geen formele of normatieve conformiteitstesten.
Domein

Openbaar en toegankelijk

Relatie met andere standaarden
    Toelichting
    Toetsingsinformatie
    Hulpmiddelen

    Forum Standaardisatie publiceerde samen met NOiV de Handreiking Open Documentformaten. Dit is een oudere publicatie uit 2011, maar bevat nog altijd veel nuttige informatie.

    De OpenState Foundation biedt een beslistool aan die je helpt het juiste documentformat te kiezen, afhankelijk van het doel en de toepassing van de informatie die je wilt publiceren.

    Op de Pleio website Digitaal Toegankelijk staat een handleiding voor het produceren van duurzaam toegankelijke PDF.
    Functioneel toepassingsgebied PDF (NEN-ISO) moet worden toegepast op de uitwisseling en publicatie van niet- of beperkt reviseerbare documenten.
    Organisatorisch werkingsgebied Nederlandse overheden (Rijk, provincies, gemeenten en Waterschappen) en instellingen uit de (semi-) publieke sector.
    Toelichting bij opname

    De ISO standaarden PDF/A-1, PDF/A-2 en PDF 1.7 zijn op verschillende momenten aangemeld en op de 'Pas toe of leg uit'-lijst van het Forum Standaardisatie geplaatst. Daarnaast staan er nog andere documentstandaarden op de lijst van het Forum Standaardisatie, waaronder PDF/UA (aanbevolen), ODF (verplicht) en EPUB (aanbevolen).

    Welke documentstandaard moet worden toegepast hangt af van de situatie. De Open State Foundation biedt de beslistool openpubliceren.nl aan die je helpt het beste documentformat te kiezen, afhankelijk van het doel van de informatie die je wilt publiceren.

    Bedenk dat het ook mogelijk is om informatie in meer dan één format aan te bieden, bijvoorbeeld in HTML voor het lezen op mobiele afdrukken en in PDF voor afdrukken.

    Het Nationaal Archief heeft een eigen handleiding voorkeursformaten. Deze richt zich specifiek op duurzame toegankelijkheid maar komt in grote lijnen overeen met de overwegingen hierboven. Ook het Nationaal Archief adviseert om voor documenten zoveel mogelijk open standaarden te gebruiken zoals PDF/A en ODF.
    Datum van aanmelding
    Datum van besluit 2009-11-18
    Europese status (MSP) Ja
    Documentatie
      Forum-Adviezen
      Advies aan beheerder
      Adoptieadviezen
      Leveranciers
      bijlagen:
      Copyright
      Door Forum Standaardisatie vrijgegeven onder Creative Commons zero