SKOS

Uit NORA Online
FS:Skos
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


Beschrijving
SKOS is een gegevensmodel om duidelijke lijsten met termen en begrippen op te stellen. Met deze termenlijsten kan informatie uit verschillende databases aan elkaar worden gekoppeld. SKOS maakt de relaties tussen begrippen inzichtelijk voor het vergelijken en interpreteren van data uit verschillende systemen. Zo krijgt informatie meer waarde.
Status
Lijst status Verplicht (pas toe leg uit)
Functioneel toepassingsgebied SKOS moet worden toegepast op de publicatie van niet-geformaliseerde systemen voor kennisrepresentatie op het internet, met als doel:

kennis over de betekenissen en samenhang van de onderliggende begrippen te ordenen en toegankelijk te maken

hergebruik mogelijk te maken.
Organisatorisch werkingsgebied Nederlandse overheden (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) en instellingen uit de (semi-) publieke sector.
Aanvullende verplichtingen
Europese status (MSP)Ja
Nut en werking
Typering
Nut Het publiceren van gegevensbestanden in de vorm van begrippenlijsten, digitale woordenboeken en taxonomieën door overheidsorganisaties gebeurt vaak in de vorm van documenten die niet bruikbaar zijn voor computerprogramma’s. SKOS zorgt ervoor dat deze kennisrepresentaties via het internet aan elkaar kunnen worden gekoppeld en maakt het mogelijk dat gegevensbestanden makkelijker als open data kunnen worden hergebruikt.
Werking Door het toepassen van de standaard worden de (familie)relaties tussen de verschillende definities van begrippen beter inzichtelijk en is data uit verschillende systemen beter te vergelijken en te interpreteren. Zo is bijvoorbeeld het begrip ‘adres’ in het Handelsregister een breder begrip dan het begrip ‘adres’ in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Met SKOS kunnen deze begrippen (ondanks dat ze niet exact hetzelfde zijn) toch met elkaar in verband worden gebracht. Hierdoor hoeven definitiekwesties niet eerst te worden beslecht voordat er gegevensuitwisseling kan plaatsvinden. Dit zorgt voor tijdswinst omdat relevante informatie sneller gevonden kan worden en geeft inzicht in de samenhang en (in)consistentie van begrippen (en bijbehorende definities). 
Relatie met andere standaarden
    Domein

    Openbaar en toegankelijk

    TrefwoordenWaardelijsten, Informatiemanagement
    Gangbaar
    Detailinformatie
    Volledige naamSimple Knowledge Organization System
    VersieSKOS W3C Recommendation 18 August 2009
    Specificatiedocumenthttp://www.w3.org/TR/skos-reference/
    BeheerorganisatieW3C
    CommunityPlatform Linked Data Nederland organiseert regelmatig bijeenkomsten over Linked Data standaarden (waaronder SKOS), daarnaast zijn er verschillende hulpmiddelen op de website te vinden.
    HulpmiddelenMeer informatie en hulpmiddelen zijn te vinden op de website van de beheerorganisatie W3C.
    Conformiteitstest
    Praktijkvoorbeelden * Netwerk Digitaal Erfgoed: ‘Met SKOS bouwden we het Termennetwerk’
    Toetsingsinformatie
    Toelichting bij opname SKOS bouwt voort op RDF (opgenomen op lijst als gangbare standaard). SKOS is geen vervanging van eXtensible Business Reporting Language (XBRL; Elektronisch verkeer dat te kenmerken is als verantwoordingsverkeer waarin financiële informatie de kern vormt) en Semantisch Model e-Factuur (SMeF; voor elektronisch factureren), welke beide een ander functioneel toepassingsgebied hebben. In 2017 besloot het Forum Standaardisatie een standaardsyntaxis toe te passen op de beschrijving van de functioneel toepassingsgebieden van standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst. Aan de hand van deze syntaxis is het functioneel toepassingsgebied van SKOS hierboven beschreven volgens de standaardsyntaxis. Dit is bekrachtigd door het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) op 25 mei 2018. Een toelichting treft u in dit advies over de aanpassing van de functionele toepassingsgebieden document- en (web)content-standaarden .
    AdoptieadviezenOm de adoptie van SKOS te bevorderen zijn de volgende adviezen meegegeven: 
    1. Platform Linked Data Nederland wordt opgeroepen om de mogelijkheid en de behoefte te onderzoeken van een duurzaam register van alle publiek beschikbare KOS.
    2. Platform Linked Data Nederland wordt opgeroepen om aandacht te vragen voor SKOS via publicatie van artikelen in dagbladen /vakbladen/online/etc. De opname op de lijst is een goed moment om dat samen met Bureau Forum Standaardisatie op te pakken.
    3. Platform Linked Data Nederland wordt opgeroepen om te toetsen of opname van SKOS in de NORA mogelijk is.
    4. Platform Linked Data Nederland wordt opgeroepen om trainingen te verzorgen die de implementatie en het gebruik van SKOS moeten bevorderen.
    5. Platform Linked Data Nederland en Bureau Forum Standaardisatie worden opgeroepen om te kijken hoe de voortgang en de mate van adoptie inzichtelijk gemaakt kan worden.
    6. Forum standaardisatie wordt opgeroepen om de relatie tot RDF op de lijst te verduidelijken.
    Uitstekend beheerNee
    Documentatie
      Datum van aanmelding2014-10-30
      Datum van besluit2015-05-18
      Overig
      Waarvoor geldt de verplichting Zodra investeringen worden gemaakt om op het web waardelijsten, thesauri, taxonomieën en andere systemen voor kennisrepresentatie publiek beschikbaar te stellen
      ToelichtingSKOS bouwt voort op de Linked Data-standaarden RDF, RDFS en OWL. Linked data is een methode om gestructureerde gegevens te publiceren op het internet en met andere data te verbinden. Hierdoor worden verbanden tussen verschillende open databronnen zichtbaar. Deze samenhang maakt het makkelijk om relevante informatie te vinden, te structureren en te koppelen. RDF is een algemene abstracte informatiestructuur. SKOS is een specifieke toepassing van RDF op niet formele kennissystemen. SKOS verschilt van OWL daar OWL vocabulaires onderdeel zijn van geformaliseerde kennissystemen.
      Aandachtspunten
      Advies aan beheerder
      Sjabloon-bestektekstVoor Inkoop zal SKOS met name voorkomen onder de volgende categorieën en CPV codes:* 48224000-4 Software voor webpage-editen* 72330000-2 Diensten voor inhouds- of datastandaardisatie en –classificatie* 72413000-8 Diensten voor het ontwerpen van websites
      CPV-code(s)
      • 48224000-4 Software voor webpage-editen​
      • 72330000-2 Diensten voor inhouds- of datastandaardisatie en –classificatie​
      • 72413000-8 Diensten voor het ontwerpen van websites
      Leveranciers
      Bijlagen:
      Copyright
      Door Forum Standaardisatie vrijgegeven onder Creative Commons zero