Informatie-objecten systematisch beschreven

Dit Afgeleide Principe is herzien in het kader van Afgeleide Principes Revisited. Onder andere het Nationaal Archief, KING en ICTU hebben gewerkt aan een gedragen RFC (PDF, 813 kB) dat de AP's 16 en 17 samenvoegt tot één nieuw principe met als ID AP17. Dit RFC is aangenomen door de NORA Gebruikersraad op 14 november 2017 en in de wiki geïmplementeerd op 11 mei 2018.

Historie

Dit is de derde inhoudelijke versie van dit AP in de wiki. De laatste goedgekeurde wijziging is goedgekeurd in de Gebruikersraad van 14 november 2017. Deze wijziging is inmiddels geïmplementeerd en op deze pagina te lezen. Vorige wijzigingen:

• bekijk versie 2 van dit principe, aangenomen in de gebruikersraad van september 2014.
• bekijk versie 1 van dit principe, zoals overgenomen uit NORANederlandse Overheid ReferentieArchitectuur 3.0.
• bekijk verschil met versie 1 van dit principe uit NORA 3.0

 

Afgeleide principes zijn principes die volgen uit de NORA-basisprincipes en die een verdere concretisering van die basisprincipes beogen.

Eigenschappen

ID	AP17
Stelling	De aan de dienst gerelateerde informatieobjecten zijn, uniek geïdentificeerd, in een informatiemodel beschreven.
Rationale	Samenwerking tussen en binnen organisaties is alleen goed mogelijk wanneer de betrokkenen de relevante informatieobjecten kunnen toepassen, hergebruiken en duurzaam archiveren. Een systematische beschrijving van informatieobjecten, hun semantiek en onderlinge structuur is nodig om de informatie eenduidig te kunnen interpreteren en digitale uitwisseling mogelijk te maken. De unieke identificatieHet bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen. is nodig om ervoor te zorgen dat mensen en machines op een eenduidige manier naar informatieobjecten kunnen verwijzen zodat ze vindbaar en van elkaar onderscheidbaar zijn.
Implicaties	Systematisch beschrijven en uniek identificeren van informatieobjecten volgens de relevante metadata-standaarden, waarbij gebruik wordt gemaakt van de FAIR principes (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable), zie www.dtls.nl. Het visualiseren van de informatieobjecten in hun onderlinge samenhang (informatiemodel) zodat de structurele relaties tussen informatieobjecten duidelijk worden. Digitaal publiceren van het informatiemodel (beschrijving en de visualisatie). Voor het beschrijven van informatieobjecten in een informatiemodel is een stappenplan beschikbaar, samengevat: Maak een overzicht van de (types) informatieobjecten die benodigd zijn voor de dienst. Zorg ervoor dat al deze informatieobjecten systematisch zijn beschreven, inclusief hun metadata. Relateer de informatieobjecten aan bestaande informatiemodellen. Publiceer de informatieobjecten digitaal en benoem de vindplaats zodat ze uniek identificeerbaar zijn.
Voorbeelden	Een goed voorbeeld van het uniek identificeren en beschrijven van informatieobjecten in de zorgsector zijn de Zorg Informatie Bouwstenen (ZIB). Een ZIB beschrijft nauwkeurig wat er over een bepaald onderwerp van het zorgproces van de patiënt moet worden vastgelegd en omvat afspraken over een (medisch) concept, zoals een diagnose of een verrichting. Elk ZIB bestaat uit een aantal (vaak gecodeerde) variabelen die het concept nader beschrijven of context geven. Een goed voorbeeld van het beschrijven van een informatieobject is dat je voor een natuurlijk persoon de beschrijving overneemt uit de BRP (Basisregistratie Personen) (via de Stelselcatalogus). Twee voorbeelden van gepubliceerde visualisaties van informatiemodellen zijn het informatiemodel uit de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) met objecttypen, attributen en onderlinge relaties (Figuur 5.1 op p.34 pdf) en de RSGB op GEMMA Online. De RSGB is gebaseerd op de basisregistraties. Het is een referentiemodel dat bijdraagt dat gemeenten en daarmee samenwerkende organisaties in staat zijn om de kern van hun gegevenshuishouding, de basisgegevens, in samenhang eenmalig te onderhouden en meervoudig te gebruiken bij de uitoefening van hun taken.
Cluster	Informatie
Architectuurdomein	Berichten en Gegevens, Gegevensopslag, Informatieuitwisseling
Toepassingsgebied	Generiek
RelatieToelichting	Dit afgeleid principe is gerelateerd aan de afgeleide principes die betrekking hebben op: Het beschrijven en naleven van procedures om informatieobjecten te beheren (AP13). Dit is inclusief aspecten om de kwaliteit van de informatieobjecten te kunnen garanderen. Zie terugmelding aan bronhouders (AP14), baselineEen gemeenschappelijk normenstelsel binnen een organisatie, waaruit passende maatregelen kunnen worden afgeleid. Een type baseline is de baseline kwaliteit, dat wil zeggen een organisatiebreed normenkader waarin de organisatie ook alle concrete maatregelen beschrijft die de kwaliteit van de diensten waarborgen. kwaliteit (AP33). Het benoemen van gebruiksdoel en context van de in te winnen gegevensWeergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. Het betreft hier alle vormen van gegevens, zowel data uit informatiesystemen als records en documenten, in alle vormen zoals gestructureerd als ongestructureerd (in het kader van verantwoord gegevensgebruik) in het kader van doelbindingHet principe dat iemand (persoon of organisatie) alleen informatie mag vragen, opslaan, gebruiken, delen ten behoeve van welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden. (AP15). Het (her)gebruik en het toepassen van een informatieobject autoriseren (AP43) met behulp van identificatieHet bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen. van personen, organisaties en ICT-voorzieningen.
Status actualiteit	Actueel
Prioriteit revisit	8

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven	Is gerelateerd aan	Bronregistraties zijn leidend (Afgeleid principe) Terugmelden aan bronhouder (Afgeleid principe) Baseline kwaliteit diensten (Afgeleid principe) Doelbinding (AP) (Afgeleid principe) Vertrouwelijkheid (principe) (Afgeleid principe)
InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven	Realiseert	Vindbaar (Basisprincipe) Toegankelijk (Basisprincipe) Standaard (Basisprincipe) (Basisprincipe) Transparant (Basisprincipe)
InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven	Heeft bron	NORA 3.0 Principes voor Samenwerking en Dienstverlening (Bron) Werkgroep AP17 ()

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt
Relatie PRIV U.02-AP17 (Relatiebeschrijving)	Eindpunt	InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven
Relatie PRIV U.07-AP17 (Relatiebeschrijving)	Eindpunt	InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven
Relatie PRIV U.02-AP17 (Relatiebeschrijving)	Is gerelateerd aan	InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven
Relatie PRIV U.07-AP17 (Relatiebeschrijving)	Is gerelateerd aan	InformatieBetekenisvolle gegevens.-objecten systematisch beschreven