Jaarplan NORA 2021

Contact: NORA Beheer; nora@ictu.nl

Status

Het Jaarplan 2021 wordt uitgevoerd onder aansturing van het Beheerteam van ICTU, e.e.a. in afstemming en overleg met de NORA Gebruikersraad en binnen het door het ministerie van BZK beschikbaar gestelde budget.

Het beheer van de NORA is in principe voor onbepaalde tijd (Kabinetsbeleid 2009). Voor het beheer en de doorontwikkeling van de NORA is, overeenkomstig de meerjarige overeenkomst tussen het ministerie van BZK en ICTU, voor het jaar 2021 een budget beschikbaar van € 550.000.

Beheer en doorontwikkeling van de NORA is vraaggestuurd. Die vraag komt bij het Beheerteam binnen vanuit de NORA Gebruikersraad, vanuit de NORA Familie (nieuwe kennis uit de praktijk) en vanuit gebruikersonderzoek en monitoring (feedback over de manier waarop de NORA ontsloten wordt). NORA Beheer onderhoudt hiertoe actief contacten met vertegenwoordigers uit al deze gebruikersgroepen en brengt verbetermogelijkheden in bij de NORA Gebruikersraad.

Jaarlijks wordt een telkens groter deel van het budget aangewend voor het reguliere beheer van de NORA. Dat is logisch, want al ruim 9 jaar achter elkaar groeit de NORA met gemiddeld 20 a 25% per jaar qua gebruik en qua omvang aan kennis-pagina’s. Die groei blijft doorgaan, doordat de gebruikers bepalen op welke inhoudelijke thema’s de NORA het beste kan worden doorontwikkeld.
Jaarlijks is ca. EUR 5.000.- nodig voor het beheer (lees: actueel houden) van een thema. Door de groei in het aantal thema’s vraagt dit dus meer en meer inzet van het Beheerteam.

Bij de aanwending van het budget is prioritering en aanscherping van doelen essentieel om optimale resultaten te halen binnen dat relatief beperkte financiële kader. Om die reden benoemen we expliciet de aandachtsgebieden waarin wordt geïnvesteerd. Voor additionele activiteiten zal in voorkomende gevallen extra financiering gezocht moeten worden.

Begroting 2021[bewerken]

De begroting voor 2021 is als volgt opgebouwd:

Totaal budget	€ 550.000,-
Regulier beheer van de NORA	€ 270.000,-
Gerichte activiteiten voor de NORA Familie	€ 80.000,-
Doorontwikkeling bestaande thema’s	€ 120.000,-
Doorontwikkeling nieuwe thema’s	€ 80.000,-

Elk van deze posten is nader toegelicht.

Regulier beheer[bewerken]

Hieronder vallen alle dagelijkse activiteiten van het Beheerteam, gericht op het promoten en beschikbaar houden van www.NORAonline.nl als een actuele en éénduidige bron voor hergebruik. Het Beheerteam borgt daartoe dat een zichtbare verbinding bestaat tussen vigerend beleid, basisafspraken en ontwerpprincipes. En daardoor kan de dienstverlening van de overheid met behulp van architectuur goed worden "gericht" en "ingericht".

Denk hierbij aan zaken als:

Controleren van recente wijzigingen en zo nodig daarop redactie voeren;
Doorvoeren van inhoudelijke wijzigingen die worden aangedragen via nora@ictu.nl;
Actueel houden van interne en externe verwijzingen (linkjes);
Begeleiden van materiedeskundigen en communities bij het bewerken van content in de NORA;
Begeleiding van contactpersonen bij het opzetten en (door)ontwikkelen van thema’s;
Monitoring van het gebruik van de wiki;
Gebruikerstevredenheidsonderzoek (monitoring en analyse doorlopend onderzoek, rapportage);
Informatie over de NORA actueel houden op www.digitaleoverheid.nl/NORA
Ontsluiten van externe bronnen via de NORA, zoals Monitor Open Standaarden en de standaarden zoals vastgesteld door het Forum Standaardisatie;
Contractmanagement voor het technisch beheer van de wiki (uitbesteed aan XL&Knowledge, voorheen ArchiXL);
Beheer van kennismodel en bredere (navigatie-)structuur van de wiki
Opdrachtgeverschap bij technische wijzigingen en onderhoud, inclusief testen en acceptatie
Alle werkzaamheden verdelen over de leden van het Beheerteam en de voortgang daarvan volgen via het plansysteem op de project site NORA bij ICTU;
Programmamanagement en het voeren van een deugdelijke administratie, inclusief het opleveren van verantwoordingsrapportages en afstemming met BZK.

Daarnaast zijn er jaarlijks altijd enkele bijzondere werkzaamheden nodig. Voor 2021 is voorzien:

Verbeteren van de toegankelijkheid van de NORA-wiki om die te laten voldoen aan de actuele eisen aan websites (was gestart in 2020);
De beveiliging van de NORA-wiki afronden (was gestart in 2020);
Een kort onderzoek naar de relatie tussen architectuur en de kwaliteit van dienstverlening zoals die wordt ervaren door burgers en bedrijven, met de intentie vanaf 2022 architectuur c.q. de NORA meer te gaan richten op het verbeteren van die kwaliteit

De hiertoe benodigde structurele inzet is als volgt:

Rol	FTE	ca. EUR
Programmamanager	0,20	€ 40.000
Projectsecretaris	0,10	€ 20.000
Wiki beheer	0,30	€ 60.000
Content beheer	0,15	€ 30.000
Technisch beheer (extern)	0,15	€ 30.000
Inhoudelijke expertise	0,35	€ 70.000
Totaal bemensing	1,25	€ 250.000
Materiële kosten		€ 20.000
Totaal		€ 270.000

De materiële kosten zijn voorzien voor zaken als:

De overeenkomst met XL&Knowledge voor het technisch beheer van het platform waarop www.NORAonline.nl draait;
Uitgaven voor vergaderingen met NORA communities;
Vertaling van documenten e.d.

Gerichte activiteiten voor de NORA Familie[bewerken]

Dit betreft activiteiten om de NORA Familie te ondersteunen en te versterken en het representeren van de NORA Familie naar buiten toe (OBDO, Europa, NAF enz.).

De NORAonline.nl, waar alle kennis ontsloten wordt en waar alle bijeenkomsten in de agenda komen te staan, is het virtuele centrum van de NORA Familie. Dagelijks vinden ruim 500 bezoekers deze website, die daarmee haar rol als informatiebron waarmaakt. Persoonlijke ontmoetingen, gesprekken en discussies zijn echter de kern van kennisopbouw en doorontwikkeling, vandaar dat structureel elk jaar wordt ingezet op meer verbinding tussen off- en online activiteiten. Alles met het doel van het versterken en uitbouwen van de community van architecten die zich on- en offline thuis voelen bij de NORA.

Sinds de Corona-crisis horen daar ook online bijeenkomsten en sessies in samenwerkingstools zoals Miro bij. Het is een uitdaging om de verschillende on- en offline kanalen goed op elkaar aan te laten sluiten zodat we elkaar kunnen blijven vinden.

Een bijzondere rol binnen de (informele) NORA Familie vormt de NORA Gebruikersraad. Als formeel besluit- en adviesorgaan van de community verenigen de leden en hun netwerk een schat aan kennis en ervaring op het gebied van informatievraagstukken. Zij delen best practices en best knowledge vanuit de verschillende sectoren, samenwerkingsverbanden en bestuurslagen, diepen deze uit en maken nieuwe afspraken. En zo ontstaat de facto standaardisatie en zetten we overheidsbreed in op het hergebruiken van slimme oplossingen. Bovendien kunnen we elkaars kennis en ervaring gebruiken om slimme en samenhangende keuzes te maken op weg naar betere en goedkopere digitale overheidsdienstverlening.

Concrete activiteiten in dit kader:

Binnenkomende vragen beantwoorden en uitzetten in de bredere community
Mensen en thema's / projecten / organisaties die elkaar kunnen versterken met elkaar in contact brengen
Bijhouden van een NORA Agenda met een overzicht van evenementen en bijeenkomsten;
Familienieuwsbrieven uitsturen naar alle communities (2 x per jaar);
Verspreiden van actueel nieuws in de community (twitter, nieuwsberichten, mails, presentaties, bijeenkomsten);
Organisatie halfjaarlijkse bijeenkomst ter analyse van (nieuwe) Beleidskaders en de impact daarvan op NORA Principes, waarbij betrokkenen bij BZK / DO deze analyse reviewen (met toegewezen budget van EUR 10.000 per jaar);
Organiseren van 2 NORA Gebruikersdagen (in mei en in november);
Een informatiebijeenkomst met trekkers van de NORA thema's over de actualiteit en samenhang van hun thema’s;
Een informatiebijeenkomst met beheerders van de wiki’s over hergebruik van thema’s;
Gerichte besprekingen met 2 of 3 NORA Familie-leden over hoe de NORA hun eigen (referentie)architectuur beter kan ondersteunen;
Organiseren van 4 a 5 bijeenkomsten van de NORA Gebruikersraad;
Een intervisie- en/of kennisdelingssessie, gericht op de beheerders en ontwikkelaars van architecturen;
Opstellen van een communityplan om online- en offline-activiteiten in samenhang te bekijken en de community als geheel te versterken (een actiepunt n.a.v. reacties van de familieleden in 2019);
Afronden van het rondje langs de CIO-offices van de ministeries om te onderzoeken welke mogelijkheden bestaan voor het verbeteren van de toepassing van de NORA (was gestart in 2020);
En in het verlengde daarvan de aansluiting zoeken bij Project-Portfoliomanagement en het BIT;
Afstemming van de NORA op de Europese ontwikkelingen t.a.v. de EIF / EIRA.

De hiertoe benodigde (structurele) inzet is als volgt:

Rol	FTE	ca. EUR
Inhoudelijke expertise	0,20	€ 40.000
Expertise Beleidskaders	0,05	€ 10.000
NORA Gebruikersraad	0,10	€ 20.000
Totaal bemensing	0,35	€ 70.000
Materiële kosten		€ 10.000
Totaal		€ 80.000

De materiële kosten zijn voorzien voor zaken als:

Uitgaven voor vergaderingen van de NORA Gebruikersraad;
Uitgaven voor NORA Gebruikersdagen;

Doorontwikkeling[bewerken]

NORA is vanaf het ontstaan in 2005 voortdurend ontwikkeld vanuit de behoefte van de gebruikers. Dit is een organisch proces. In overleg met de Gebruikersraad worden focusgebieden afgerond en nieuwe focusgebieden opgestart. Het plaatje op de pagina van de Jaarplanning geeft weer waar wij in dat proces naartoe groeien. Naast de drie focuspunten per jaar, zijn er vele thema’s die -in samenwerking met de betreffende communities- worden doorontwikkeld.

NORA zit nog duidelijk in de groeifase. Het werken met architectuur in projecten neemt toe en er zijn meer en meer gebruikers die de weg naar de NORA vinden. In het Jaarplan is de doorontwikkeling van de NORA gericht op enerzijds vernieuwing via focusgebieden die inspelen op de veranderingen in de omgeving, zoals nieuw regeringsbeleid van NL DIGIBeter, en anderzijds op het tot afdoende niveau uitwerken, dan wel actualiseren, van de thema’s die in voorgaande jaren actueel waren.

Voor ieder focusgebied bestaan de activiteiten uit het organiseren van een community, inhoudelijke sessies en het publiceren van de resultaten via de NORA. De thema’s die doorlopen, omvatten een veelheid aan onderwerpen waar we niet alles voor kunnen doen. We stellen hiervoor een beperkt budget beschikbaar en bepalen in de loop van het jaar wat we daarvoor allemaal kunnen doen.

Op basis van de notitie "Onderwerpen en inzet NORA 2021" (PDF, 129 kB) heeft de Gebruikersraad besloten zich bij de door-ontwikkeling in 2021 te richten op de onderstaande thema's.

Doorontwikkeling bestaande thema’s

Dit betreft toezeggingen op onderwerpen waar we reeds aandacht aan hadden geven en die gecontinueerd moeten worden.
Gericht op invulling geven aan de NORA als praktisch afwegingskader:

Samenwerking met beleid c.q. afstemming op beleidskaders
Afstemming op de Gemeenschappelijke Overheidsarchitectuur (GO)

Gericht op invulling geven aan de NORA als Body of knowledge vanuit een nationaal perspectief:

Advies over de community van Toezicht Inspectie Opsporing en Handhaving (TIOH)
opzetten van het nieuwe thema AI en Algoritmen

De hiertoe benodigde inzet is als volgt:

Rol	FTE	ca. EUR
Samenwerking met Beleid	0,10	€ 20.000
Afstemming op de GO	0,25	€ 50.000
Advies community TIOH	0,10	€ 20.000
Opstart thema AI en Algoritmen	0,15	€ 30.000
Totaal bemensing	0,60	€ 120.000

NB. Vanuit voorgaande jaren bestaat ook nog een back-log.
Deze kan pas worden opgepakt indien daar afdoende prioriteit voor wordt gegeven, met bijpassende financiering.
Het betreft:

Voorbeelden en definities van de Project Start Architectuur (PSA), de meest bezochte pagina in NORA (behoefte vanuit onderzoek bij de NORA Familie);
Meer uitleg geven over hoe je NORA toepast;
Doorontwikkeling van het thema Gegevensmanagement, in samenwerking met GEMMA (inclusief integratie met de huidige thema’s Data op het Web en Semantiek);
Actualisatie van het thema Zaakgericht Werken (Samenwerking met GEMMA);
Ondersteuning bij de opzet van een overkoepelende referentiearchitectuur in de Zorg (betrokkenheid is toegezegd n.a.v. de behoefte vanuit LIDA, ZiRA, PURA en opnieuw geuit op Kraamvisite ZiRA);
Mogelijke doorontwikkeling van thema's die in 2019 en 2020 in overleg met nieuwe communities voorzichtig zijn gestart, maar nog niet zijn afgerond, zoals Business Process Management (BPM), Business Rules Management (BRM) en Cloud (beperkt tot opstart-budget van EUR 5.000 per thema);

Doorontwikkeling nieuwe thema’s en NORA-reviews Aan de volgende nieuwe onderwerpen zal in 2021 aandacht worden besteed:

Aansluiting op de architectuur van het programma Regie op Gegevens (RoG)
Samenwerking met gemeenten c.q. afstemming op de architectuur van Common Ground (CG)

Daarnaast is voor het uitvoeren van NORA-reviews op landelijke ontwikkelingen EUR 20.000 gereserveerd.
Deze reviews worden met betrokkenen afgestemd en daarna besproken met de NORA Gebruikersraad.