NORA Gebruikersraad 2023-11-14

Contact: NORA Beheer; nora@ictu.nl

Status

Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op dinsdag 14 november 2023, 15.00-18.00 uur, locatie: hybride (fysiek bij ICTU en online via MS Teams).
Doel: Besluit- en visievorming
Doelgroep: Leden van de NORA Gebruikersraad (architecturen & stakeholders) .

15.00-15.10 - Opening en Mededelingen[bewerken]

Er zijn totaal 33 aanwezigen: 8 fysiek op locatie en 25 via de e-meeting
De Architectuur Digitale Overheid (met een toekomstbeeld anno 2030) is door Guido Bayens toegelicht in de PGDI en het OBDO. Het OBDO heeft 21 september j.l. ingestemd met het werkdocument, zodat publicatie kan plaatsvinden. Dit is de actuele versie
Door Bureau MIDO is een overzicht gemaakt van onderdelen uit de Architectuur Digitale Overheid 2030 die nog nadere uitwerking behoeven. Voor diverse onderdelen zijn reeds programma's gestart die daar een bijdrage aan zullen leveren. Voor andere onderdelen zijn organisaties aangegeven die het onderdeel kunnen uitwerken. Voor het onderdeel "We harmoniseren definities en betekenis (semantiek) van gegevens" is aangegeven dat Bureau MIDO dat zal oppakken: daar zien we een 1 op 1 relatie met het uitwerken van de informatielaag, zoals de vorige bijeenkomst is afgesproken
In een kennismakingsgesprek met Pascal de Haan, enterprise architect van de Politie, is afgesproken dat zij als toehoorder bij de NORA Gebruikersraad aanwezig kunnen zijn
Afgelopen 4 oktober is onder leiding van Pieter Hoekstra een doorstart gemaakt met het uitwerken en uitdragen van het Basisconcept van Dienstverlening
Op dinsdag 21 november a.s. is de Workshop Standaarden in kennismodel van Forum Standaardisatie/NORA

15.10-15.40 – Stand van zaken Actiepunten[bewerken]

- NORA Beheer controleert met regelmaat de voortgang van de uitvoering van de actiepunten en past daartoe ook de status en toelichting ervan aan
- Vanuit de invalshoek om alleen de hot-items van de lijst door te nemen (en de rest niet), zijn geen opmerkingen gemaakt

- Voortgang Architectuur-begrippen (PDF, 158 kB) door Toine Schijvenaars (ArchiXL)
Een analyse is gemaakt van de NL-SBB en die heeft geleid tot een aantal punten waarop de expertgroep de NL-SBB zou willen verbeteren en die ook zullen worden meegegeven in de openbare consultatie van de NL-SBB, zie review van de NL-SBB.
De expertgroep Begrippenkader is (in aanvulling op de requirements van ISO 704) nog verder op zoek naar een meer methodische werkwijze om definities op te stellen, zie het verslag
Het verzoek aan de expertgroep is om ook de ArchiMate begrippen en concepten daarin mee te nemen.

- Voortgang uitwerking Informatielaag
Lees hier de presentatie visie gegevensmanagement (PDF, 185 kB) door Arjen Santema (Kadaster)
De afkorting NL-SBB wordt voortaan gebruikt om geen verwarring te krijgen met de afkorting SBB die bij het Onderwijs wordt gebruikt.
In de discussie over het totaalbeeld dat wordt gegeven van de Informatielaag worden vragen gesteld, zoals "Waar zitten de basisregistraties?"", "Hoe gaan we om met het begrip 'dataset'?: er is nog geen eenduidige definitie van", of "Hoe brengen we de verschillende sites met informatie bij elkaar?, zoals Data.Overheid.nl, het Stelsel van Basisregistraties, Developer.Overheid.NL, de Stelselcatalogus e.d.".
En zo zijn er nog meer zaken die om nadere uitwerking vragen. Ook ligt er bijvoorbeeld nog de vraag of dit model, dat uitgaat van een bepaalde blik op de fysieke realiteit, past op een andere blik op de werkelijkheid, zoals die van het onderwijs, waar een 'school' zowel een bekostigde school is, als het fysieke gebouw waar les wordt gegeven. Het begrip 'leefomgeving' lijkt daarbij meer aan te spreken dan 'fysieke realiteit' en wordt bijvoorbeeld bij het gemeentelijke domein gebruikt. Duidelijk is dat het onderwerp leidt tot een levendige dialoog.
Actiepunt 2023-11-14/A: Leden: Oproep aan allen om te reageren op de openbare consultatie van NL-SBB

Voor het volledige overzicht van actiepunten, zie de tabel: Actiepunten

15.40-16.00 - Hernieuwde aansluiting op de RORA (voorheen de EAR)[bewerken]

De EAR wordt getransformeerd naar de RijksOverheid Referentie Architectuur (RORA). Uitgangspunt daarbij is dat bij de inhoudelijke invulling van de RORA geen overlap wordt gevormd met bestaande (referentie)architecturen. De RORA is aanvullend of verdiepend, voorziet in behoeften die (nog) niet met bestaande architecturen zijn ingevuld en verbindt met deze aanpalende architecturen.
Jos van der Heiden (BZK / CIO Rijk) licht kort de status van de RORA toe op basis van een presentatie (PDF, 836 kB).
Zo is via onderzoek vanuit ICTU achterhaald wat vanuit het Rijk met de RORA bereikt wil worden en dat is via 7 assen in beeld gebracht: Doel, Scope. Functie, Positionering, Inhoud, Governance en Community. Naast PIOFACH is ook de relatie gelegd met generieke aspecten van de primaire processen van de ministeries. Via de op te richten Architectuurraad RORA zal hieraan invulling worden gegeven. Hoe deze Architectuurraad zich gaat verhouden met de Architectuurraad GDI is nog niet in detail bepaald.
Peter Giskes (BZK CIO office) en enkele aanwezigen reageren daarnaast met het geven van complimenten voor het klaren van deze pittige klus om de RORA op te zetten.

16.00-16.25 - Bepalen en prioriteren onderwerpen 2024 en verder[bewerken]

Het overgrote deel van de werkzaamheden van de NORA betreft Beheer en Community-management, waaronder ook de door-ontwikkeling van bestaande inhoud. Maar daarnaast wordt ook altijd ruimte gemaakt voor vernieuwing: de doorontwikkeling van nieuwe thema's.
Tijdens het overleg, maar ook al daarvoor ter voorbereiding op het overleg, zijn diverse nieuwe onderwerpen aangedragen vanuit de leden van de NORA Gebruikersraad. Die zijn allemaal opgenomen in een MIRO-bord: onderwerpen voor de door-ontwikkeling van de NORA
Bij nadere beschouwing vonden we het allemaal veel te veel input om nog samen te bespreken, te prioriteren in de tijd over de jaren 2024 t/m 2027 en van budget te voorzien. Besloten is daarom dit onderdeel van het Jaarplan 2024 eerst goed door NORA Beheer voor te laten bereiden, zodat we de volgende bijeenkomst besluiten kunnen nemen.

16.25-16.30 Pauze[bewerken]

16.40-17.00 – Goedkeuren Jaarplan 2024[bewerken]

Gegeven de lopende werkzaamheden, diverse ontwikkelingen die Nationaal spelen en het beschikbaar gestelde budget, is door NORA Beheer een Jaarplan NORA 2024 opgesteld waarin het budget is toebedeeld aan diverse werkzaamheden en resultaten.
Eric Brouwer heeft het Jaarplan 2024 live getoond en de 5 hoofd-onderdelen zijn stuk voor stuk toegelicht.
Op hoofdlijnen is het plan gelijk aan eerdere jaren. Zo is het benodigde budget voor het reguliere Beheer en Community-management op basis van onze ervaring ca. € 350.000
De grootste verschillen zitten doorgaans in de thema's van de door-ontwikkeling.
NB. Bij de telling van het doorontwikkelbudget was € 80.000 genoemd i.p.v. € 100.000 en dat is inmiddels aangepast.

Vanuit Bureau MIDO is aangegeven dat zij een goedkeuring niet steunen, omdat ze van mening zijn dat er een scheve verhouding is tussen het budget voor beheer en het budget voor nieuwe ontwikkelingen en omdat de NORA zich daarbij meer zou moeten richten op onderwerpen die bestuurlijk relevant gevonden worden.
Afgesproken is daar een gesprek over aan te gaan.

De NORA Gebruikersraad heeft het Jaarplan 2024 goedgekeurd, onder de voorwaarde dat nog later besloten zal worden over de concrete invulling van het door-ontwikkelbudget van € 100.000 voor nieuwe thema's.

16.50-17.00 - Bijeenkomsten van de Gebruikersraad in 2024[bewerken]

Voor 2024 zijn de volgende 5 bijeenkomsten van de Gebruikersraad ingepland:

Dinsdag 6 februari van 15.00-17.00 uur
Dinsdag 9 april van 15.00-17.00 uur
Dinsdag 4 juni van 15.00-17.00 uur
Dinsdag 10 september van 15.00-17.00 uur
Dinsdag 12 november van 15.00-17.00 uur

De NORA Gebruikersraad heeft hiermee ingestemd.

17.00-18.00 - Reflectie op onze samenwerking en ambities van de NORA Familie[bewerken]

Onder het genot van een hapje en een drankje hebben we nog doorgesproken over het vinden van een goede balans tussen enerzijds besluitvorming en anderzijds kennisdeling.
Zou de kennisdeling beter niet in de Gebruikersraad, maar in aparte bijeenkomsten plaatsvinden?
Dan blijft het een uitdaging dat besluitvorming vaak gaat over wat in de kennisdeling is besproken.
We zouden eventueel ook een extra Gebruikersraad kunnen inlassen voor een onderwerp waar we onvoldoende inhoudelijk en besluitvormend aan zijn toegekomen.

Verder bestaat de behoefte om makkelijk te achterhalen wie je moet hebben voor een bepaald onderwerp.
Dit komt vaker terug als vraag. Doorgaans zijn contactpersonen vermeld bij de onderwerpen en thema's in de NORA. Daarnaast kan je altijd via nora@ictu.nl dat te weten komen: bijna dagelijks doen we zulke doorverwijzingen op basis van ons inmiddels grote netwerk. We kunnen ook kijken of een "smoelenboek met expertises" onderdeel kan zijn van de redesign 2024.

Het is goed om het werken met expertteams die elkaars kennis verder brengen te stimuleren. Daarbij is aandacht nodig voor het bij elkaar brengen van experts van (grote) programma's en die van de NORA om kennis te borgen.

Aandacht is nodig voor het overerven binnen de NORA Familie. Als een thema al is uitgewerkt door een familielid, dan kunnen anderen dat overerven. De vraag is HOE dat overerven het beste kan: teksten via copy-paste overnemen? Of een weblinkje opnemen naar de teksten bij anderen? Of via Linked Data die teksten integreren?
Het lijkt verstandig om hier met elkaar eens goed van gedachten over te wisselen. Zie ook de algemene lijn voor het overerven.

Een handreiking voor de behoefte om in een besloten omgeving met overheids-collega's wat gevoeliger architectuur te delen: geef dan in NORA aan dat het bestaat en verwijs naar waar je het kan vinden c.q. wie je daarvoor kunt benaderen.

En last-but-not-least: We zouden met z'n allen best meer ArchiMate modellen mogen delen, bijvoorbeeld op de Github. Dan kunnen we onderdelen van elkaar her-gebruiken. Dat is altijd nog beter dan weer zelf maken. Willem Kossen (BKWI) heeft een paar modellen om te delen.