Overheidsbegrippenkaders NORA en familieleden

Deze pagina is een concept. Reacties via nora@ictu.nl of tekstvoorstellen in de wiki zijn welkom.

Hieronder staan de NORA-begrippen en hun definitie, vergeleken met respectievelijk de:

EAR Enterprise Architectuur Rijksoverheid
ROSA, Referentie Onderwijs Sector Architectuur
GEMMA, GEMeentelijke ModelArchitectuur
WILMA, Waterschap Informatie & Logisch Model Architectuur

Korte toelichting[bewerken]

Daar waar de definities exact overeenkomen (of een deel daarvan) zijn de in groen weergegeven.
Als de definities sterk overeenkomen, maar niet helemaal gelijk , zijn deze in oranje weergeven
Op de bovenstaande links van de familieleden staan tevens begrippen die niet in NORA voorkomen.

NORA-begrip	NORA-definitie	EAR-definitie	ROSA-definitie	GEMMA-definitie	WILMA-definitie
Actualiteit	De mate waarin gegevens recent genoeg zijn.
Afnemer	De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn.	De persoon of organisatie die het resultaat of effect van een afgeronde inspanning in ontvangst neemt. Dit kan zijn een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de Rijksdienst of een andere bestuurslaag.		De actor of applicatie die iets afneemt dat door een aanbieder wordt aangeboden.
Afspraak	Overeenkomst binnen de overheid of een deel (domein of sector) over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen of standaarden.
Architectuur	Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.	Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen. Deze beschrijving houdt zich aan de definitie in TOGAF.		De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.
Architectuurprincipe	NORA Architectuurprincipes zijn normatieve uitspraken die richting geven aan het in samenhang ontwerpen en realiseren van overheidsdiensten voor burgers en bedrijven.
Architectuurproducten	Normatieve en descriptieve documenten die huidige/toekomstige architectuur van een organisatie/domein schetsen.			Normatieve en descriptieve documenten die huidige/toekomstige architectuur van een organisatie/domein schetsen.
Attribuut	Een eigenschap, kenmerk of kwaliteit van een natuurlijke of rechtspersoon of een entiteit, in elektronisch formaat.		Een eigenschap, kenmerk of kwaliteit van een natuurlijke of rechtspersoon of een entiteit, in elektronisch formaat.
Authenticatie	Het aantonen dat degene die zich identificeert ook daadwerkelijk degene is die zich als zodanig voorgeeft: ben je het ook echt? Authenticatie noemt men ook wel verificatie van de identiteit.	Het proces waarbij wordt nagegaan of een natuurlijk persoon daadwerkelijk degene is die hij beweert te zijn. Is een subproces van het IAM proces	Het aantonen dat degene die zich identificeert ook daadwerkelijk degene is die zich als zodanig voorgeeft: ben je het ook echt?	Het aantonen dat degene die zich identificeert ook daadwerkelijk degene is die zich als zodanig voorgeeft: ben je het ook echt? Authenticatie noemt men ook wel verificatie van de identiteit.
Authenticatiedienst	Partij die op basis van een identificatiemiddel een authenticatieverklaring afgeeft.		Een vereiste rol binnen het Netwerk voor Elektronische Toegangsdiensten die door een deelnemer aan het afsprakenstelsel wordt ingevuld en die de verantwoordelijkheid heeft voor het authenticeren van natuurlijke personen op basis van het door de natuurlijk persoon gebruikte authenticatiemiddel.
Authenticatiefactor	Een factor waarvan is bevestigd dat deze gebonden is aan een bepaalde persoon en die onder een van de drie volgende categorieën valt: Op bezit gebaseerde authenticatiefactor: een authenticatiefactor waarvan de betrokkene moet aantonen dat deze in zijn bezit is. Op kennis gebaseerde authenticatiefactor: een authenticatiefactor waarvan de betrokkene moet aantonen dat hij ervan kennis draagt. Inherente authenticatiefactor: een authenticatiefactor die op een fysiek kenmerk van een natuurlijke persoon is gebaseerd en waarbij de betrokkene moet aantonen dat hij dat fysieke kenmerk bezit.		Een factor waarvan is bevestigd dat deze gebonden is aan een bepaalde persoon en die onder een van de drie volgende categorieën valt: a) Op bezit gebaseerde authenticatiefactor: een authenticatiefactor waarvan de betrokkene moet aantonen dat deze in zijn bezit is; b) Op kennis gebaseerde authenticatiefactor: een authenticatiefactor waarvan de betrokkene moet aantonen dat hij ervan kennis draagt; c) Inherente authenticatiefactor: een authenticatiefactor die op een fysiek kenmerk van een natuurlijke persoon is gebaseerd en waarbij de betrokkene moet aantonen dat hij dat fysieke kenmerk bezit.
Authenticatiefraude	Authenticatie namens een persoon zonder diens toestemming.
Authenticatieverklaring	Een Verklaring waaruit het bestaan en de juistheid kan worden opgemaakt van een authenticatie die heeft plaatsgevonden in de context van een bepaalde handeling of dienst.
Authenticiteit	Een kwaliteitsattribuut van een informatieobject. Het toont aan dat het informatieobject is wat het beweert te zijn, dat het is gemaakt of verzonden door de persoon of organisatie die beweert het te hebben gemaakt of verzonden en dat het is gemaakt en verzonden op het tijdstip als aangegeven bij het informatieobject.
Authentiek gegeven	In een basisregistratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt		In een basisregistratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt	In een registratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt.
Authentieke bron	Een register of systeem, onder de verantwoordelijkheid van een publiekrechtelijk orgaan of particuliere entiteit, dat attributen omtrent een natuurlijke of rechtspersoon bevat en als de primaire bron van die informatie wordt beschouwd of krachtens nationaal recht als authentiek wordt erkend.		Een register of systeem, onder de verantwoordelijkheid van een publiekrechtelijk orgaan of particuliere entiteit, dat attributen omtrent een natuurlijke of rechtspersoon bevat en als de primaire bron van die informatie wordt beschouwd of krachtens nationaal recht als authentiek wordt erkend
Autorisatie	Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen		Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT-voorzieningen.	Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen.
Baseline	Een gemeenschappelijk normenstelsel binnen een organisatie, waaruit passende maatregelen kunnen worden afgeleid. Een type baseline is de baseline kwaliteit, dat wil zeggen een organisatiebreed normenkader waarin de organisatie ook alle concrete maatregelen beschrijft die de kwaliteit van de diensten waarborgen.
Basisgegeven	Een in een basisregistratie opgenomen gegeven.			Een in een basisregistratie opgenomen gegeven.
Basisregistratie	Een bij wet als basisregistratie aangemerkte registratie.	Een bij wet aangewezen registratie, die de vitale gegevens van de overheid bevat waarin zogeheten authentieke gegevens van hoge kwaliteit worden vastgelegd. Door die hoge kwaliteit kan de overheid deze gegevens zonder verder onderzoek in haar werk gebruiken.		Een door de overheid officieel aangewezen registratie met daarin gegevens van hoogwaardige kwaliteit, die door alle overheidsinstellingen verplicht en zonder nader onderzoek, worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken.
Begrijpelijkheid	De mate waarin gegevens eenvoudig gelezen en geïnterpreteerd kunnen worden door gebruikers.
Beheerst	in een omgeving die vooraf gedefinieerd is en volgens wetgeving en referentiearchitectuur is ingericht. Het is een structurele aanpak.
Beleidskader	NORA is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden.
Beschikbaarheid	gegevens worden opgeslagen volgens duurzame normen en afhankelijk van de organisatiekeuze beschikbaar gesteld aan verschillende afnemers. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in technische, privacy afgeschermde, digitale, open of gesloten vormen.		De mate waarin gegevens worden opgeslagen volgens duurzame normen en afhankelijk van de organisatiekeuze beschikbaar gesteld aan verschillende afnemers.
Bestuursorgaan	Orgaan van een rechtspersoon krachtens publiekrecht ingesteld" (a-orgaan), of "een persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed" (b-orgaan).
Betrouwbaarheid	De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.		De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem.	De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.
Betrouwbaarheidsniveau	Mate waarin vertrouwen kan worden gesteld in een identificatiemiddel, gebaseerd op de mate van zekerheid waarmee attributen, identiteiten, identificatiemiddelen en/of bevoegdheden zijn vastgesteld.		De mate waarin vertrouwen kan worden gesteld in een identificatiemiddel, gebaseerd op de mate van zekerheid waarmee attributen, identiteiten, identificatiemiddelen en/of bevoegdheden zijn vastgesteld.	Mate waarin vertrouwen kan worden gesteld in een identificatiemiddel, gebaseerd op de mate van zekerheid waarmee attributen, identiteiten, identificatiemiddelen en/of bevoegdheden zijn vastgesteld.
Bouwsteen	Voorziening die deel uitmaakt van de infrastructuur van de e-overheid.
Bronregistratie	De plaats waar een gegeven of document voor de eerste keer is vastgelegd			Een meervoudig te gebruiken registratie met betrouwbare data
Burgers en bedrijven	Met de term ‘burgers en bedrijven’ bedoelen we alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.			Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.
Capability	Synoniem voor 'Generieke functie'			Een vermogen waarover een organisatie, persoon of systeem beschikt.
Cloud computing	Cloud computing is een model voor het mogelijk maken van alomtegenwoordige, handige, on-demand netwerktoegang tot een gedeelde pool van configureerbare computerbronnen (bijvoorbeeld netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten) die snel kunnen worden geleverd en vrijgegeven met een minimale beheersinspanning of interactie met de serviceprovider.
Compleetheid	De mate waarin gegevens aanwezig zijn.
Conceptueel informatiemodel	Een van de vier typen modellen zoals gedefinieerd in het MIM.
Consistentie	De mate waarin gegevens vrij van tegenspraak zijn en samenhang vertonen met andere gegevens.
Cyclisch proces	Een proces met een vast en regelmatig terugkerend patroon.
Decentrale stelselvoorziening	Voorziening die onderdeel is van een landelijk stelsel (met afspraken, standaarden en voorzieningen) en waar meerdere (decentrale) voorkomens van zijn. Al deze decentrale voorkomens voldoen aan de landelijke afspraken en standaarden van het stelsel.
Dienst	Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s)).	Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).	Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).	Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s)).
Dienstverlener	De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).		De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).	De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).
Digitaal identificatiemiddel	Een materiële en/of immateriële eenheid die persoonsidentificatiegegevens bevat en die gebruikt wordt voor authenticatie bij een online dienst.
Digitale bronidentiteit	Een verzameling van betrouwbare gegevens die een entiteit (persoon, organisatie, object of apparaat) representeren in het digitale domein.
Digitale identiteit	Een identiteit die een digitale representatie is van een persoon.		Een identiteit die een digitale representatie is van een persoon.
Doelarchitectuur	Beschrijving van de gewenste situatie in architectuur ("Soll"). Kan van toepassing zijn op een domein of organisatie en is de tegenhanger van de beschrijving van "gestolde" architectuur ("Ist"-situatie).	Een doelarchitectuur beschrijft een toekomstig gewenste situatie (SOLL). Een doelarchitectuur wordt met name opgesteld om bestuurders binnen de rijksdienst (CIO’s en CIO-Beraad)zicht te bieden op de situatie zoals die over een paar jaar ontstaat.		Beschrijving van de gewenste situatie in architectuur ("Soll"). Kan van toepassing zijn op een domein of organisatie en is de tegenhanger van de beschrijving van "gestolde" architectuur ("Ist"-situatie).
EIF	The European Interoperability Framework (EIF) is a commonly agreed approach to the delivery of European public services in an interoperable manner. It defines basic interoperability guidelines in the form of common principles, models and recommendations.
Enterprise-architectuur	Architectuur die de huidige en toekomstige organisatiehuishouding en het transformatiepad daartussen beschrijft (“van Ist naar Soll”).			Architectuur die de huidige en toekomstige organisatiehuishouding en het transformatiepad daartussen beschrijft (“van Ist naar Soll”)	Het vertalen van strategie en beleid in een gewenste inrichting en veranderingen.
Fysiek of technisch gegevens- of datamodel	Een van de vier typen modellen zoals gedefinieerd in het MIM.
GDI-Architectuur	Het deel van de overheidsarchitectuur dat de inrichting van de Gemeenschappelijke Digitale Infrastructuur (GDI) betreft en hiervoor richtinggevende afspraken, standaarden en generieke voorzieningen beschrijft.			Het deel van de overheidsarchitectuur dat de inrichting van de Gemeenschappelijke Digitale Infrastructuur (GDI) betreft en hiervoor richtinggevende afspraken, standaarden en generieke voorzieningen beschrijft.
GIS	Een Geografisch InformatieSysteem (meestal afgekort tot GIS) is een informatiesysteem waarmee (ruimtelijke) gegevens of informatie over geografische objecten, zogeheten geo-informatie kan worden opgeslagen, beheerd, bewerkt, geanalyseerd, geïntegreerd en gepresenteerd.
Gebruiker	Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem			Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem.
Gegeven	Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat		Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.	Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.
Gegevens	Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. Het betreft hier alle vormen van gegevens, zowel data uit informatiesystemen als records en documenten, in alle vormen zoals gestructureerd als ongestructureerd	Statische structurele elementen binnen een systeem.		Objectief waarneembare neerslag of registratie van feiten op een bepaald medium, zodanig dat deze data uitgewisseld en voor langere tijd bewaard kunnen worden.
Gegevensbeschrijving	Ook wel 'metagegeven': beschrijving van de inhoud van een gegeven.
Gegevensmanagement	Gegevensmanagement betreft het integraal en beheerst verwerken van gegevens in een organisatie zowel op strategisch tactisch als operationeel niveau met als doel de gewenste kwaliteit en beschikbaarheid te realiseren.
Gegevensuitwisseling	Het verstrekken aan en ontvangen van gegevens tussen (informatiesystemen van) overheidsorganisaties onderling en (informatiesystemen van) andere organisaties of personen.
Gemeenschappelijk	Gerelateerd aan meer dan 1 entiteit. Waar alle leden van een gemeenschap gebruik van kunnen maken of waar alle leden van een gemeenschap aan meedoen.
Gemeenschappelijk gegevensgebruik	Gegevens worden in beginsel slechts eenmalig verzameld en vervolgens meervoudig bij uitvoering van verschillende wetten gebruikt.
Generiek	Voor alle gevallen geldend, niet specifiek.	IV functionaliteit, procesbeschrijving of component van toepassing op elke bedrijfsfunctie		Voor alle gevallen geldend, niet specifiek.
Generieke Digitale Infrastructuur	De verzameling aan afspraken, standaarden en voorzieningen die overheidsorganisaties en dienstverleners met een publieke taak ondersteunt bij de inrichting van hun digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven en ook bij hun onderlinge digitale samenwerking.		Infrastructuur die niet organisatie-, sector- of domeinspecifiek is en die wordt begrensd door generieke functies.
Generieke functie	Iets wat meerdere overheidsorganisaties moeten kunnen voor het uitvoeren van hun taken.
Geo-informatie	Alle informatie-objecten die een plaatsgebonden kenmerk hebben: gegevens met een directe of indirecte referentie naar een plaats op het aardoppervlak.
Gerede twijfel	Er is sprake van gerede twijfel bij een afnemer over de juistheid van een gegeven als voldaan wordt aan de volgende criteria: er is een sterk vermoeden dat een (authentiek) gegeven onjuist is, dat vermoeden is gebaseerd op kennis en kunde van de eigen processen en doelgroep van de afnemer (een combinatie van kennis, kunde en gezond verstand) en de afnemer kent de definitie van dit (authentiek) gegeven.
Gewenste kwaliteit	alle aspecten van gegevens die voor de afnemer van belang zijn, bijvoorbeeld actualiteit, juistheid of detail, op het niveau dat de afnemer verwacht. Dat kan leiden tot kwaliteit van het hoogste niveau of kwaliteit van het gegeven dat slechts indicatief is als de afnemer dat wenst.
Gezaghebbende bron	Synoniem van Authentieke bron.
Gezamenlijk gegevensgebruik	Gegevens worden in beginsel slechts eenmalig verzameld en vervolgens meervoudig bij de uitvoering van verschillende wetten gebruikt.
Handelend persoon	Natuurlijke persoon die toegang vraagt tot digitale diensten.
IAM	Identity and Access Management (IAM) is vrij vertaald het beheer om er voor te zorgen dat de juiste "identiteiten" (denk daarbij vooral aan personen of computers), voor de juiste redenen en op het juiste moment toegang krijgen tot de juiste faciliteiten.
Identificatie	Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen.		Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen.	Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen.
Identificatiegegevens	Een verzameling gegevens aan de hand waarvan de identiteit van een persoon kan worden vastgesteld.
Identificatiemiddel	Een materiële en/of immateriële eenheid die identificatiegegevens bevat waarmee de identiteit van een persoon is aan te tonen.			Een materiële en/of immateriële eenheid die identificatiegegevens bevat waarmee de identiteit van een persoon is aan te tonen
Identiteit	Identiteit is de eenheid van wezen, volkomen overeenstemming en gelijkheid. Dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als organisaties of landen.			De eenheid van wezen, volkomen overeenstemming en gelijkheid. Dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als organisaties of landen.
In control statement	Een verklaring dat de hoogste leiding ‘in control’ is. ‘In Control’ kan gedefinieerd worden als ‘de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden, gericht op een effectieve en efficiënte realisatie van strategische en operationele doelstellingen alsmede het hierover op een open wijze communiceren en verantwoording afleggen ten behoeve van belanghebbenden’. In het statement wordt verwezen naar een set van normen waaraan de mate van beheersing getoetst is. Tevens zijn in het statement de aangetroffen tekortkomingen ten aanzien van de beheersing en de in de processen opgenomen internal controls, de oorzaken ervan en de voorgenomen maatregelen om de knelpunten op te lossen, opgenomen. Oorspronkelijke bron: Drs. A.J.G. Driessen RO CIA en drs. R. Kamstra, "Grip op bedrijfsprocessen met het ‘In Control Statement’"
Informatie	Betekenisvolle gegevens.	Gegevens waaraan ordening is toegekend. Synoniemen: betekenisvolle data, geordende gegevens		Betekenisvolle gegevens.
Werkruimte:Informatie	Betekenisvolle gegevens.
Informatie-object	Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. Bijvoorbeeld: document, databasegegeven, emailbericht (met bijlagen), (zaak) dossier, internetsite (of een deel ervan),foto/afbeelding, geluidopname, wiki, blog enz.			Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit.
Informatiebeveiliging	Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen.	Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid. De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheidDe eigenschap dat informatie niet beschikbaar wordt gesteld of wordt ontsloten aan onbevoegde personen, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen.		Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen.	Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen.
Informatiebeveiligingsbeleid	Het informatiebeveiligingsbeleid verbindt de bedrijfsdoelstellingen met beveiligingsdoelstellingen. Met de beveiligingsdoelstellingen geeft een organisatie aan op welke wijze – door het treffen van beveiligingsmaatregelen – de bedrijfsdoelstellingen nagestreefd worden.				Het informatiebeveiligingsbeleid verbindt de bedrijfsdoelstellingen met beveiligingsdoelstellingen. Met de beveiligingsdoelstellingen geeft een organisatie aan op welke wijze – door het treffen van beveiligingsmaatregelen – de bedrijfsdoelstellingen nagestreefd worden.
Informatiehuishouding	Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en –opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen.	Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en/op de opslag en/of archivering van informatie.		Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en –opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen.
Informatiesysteem	Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.	Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie. Het informatiesysteem is niet per definitie een geautomatiseerd (digitaal) systeem. Papieren systemen of dossiers vallen tevens onder de reikwijdte van deze definitie. Een geheel van mensen, methoden, procedures, gegevensverzamelingen, opslag-, verwerkings- en communicatieapparatuur en andere middelen, bestemd tot het verwerken, gebruiken en beheren van informatie.	Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.	Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.
Infrastructuur	Een infrastructuur is het geheel van voorzieningen dat nodig is om een land of organisatie, zoals een bedrijf of een instelling, goed te laten functioneren. Zoals internet.
Integraal	een benadering waarbij bijvoorbeeld organisatie, beleid, architectuur, processen gegevensbeheer, en producten onderling verbonden en afgestemd zijn.
Interactie	Interactie in de context van overheidsdienstverlening betreft de (digitale) gegevensuitwisseling en wisselwerking tussen burgers en bedrijven en de overheid(sorganisaties).
Interoperabiliteit	Interoperabiliteit is het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving	Het vermogen van de RD-organisaties (en hun functies, processen en systemen) om effectief en efficiënt diensten (waaronder informatie) te delen met de omgeving. Synoniem: Uitwisselbaarheid	Het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving.	Het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving.
Juistheid	De mate waarin gegevens de echte waarde goed weergeven.
Kanaal	Communicatiekanaal dat bij de dienstverlening wordt gebruikt. Elk kanaal kent verschillende vormen waarin informatie kan worden gedeeld.			Communicatiekanaal dat bij de dienstverlening wordt gebruikt. Elk kanaal kent verschillende vormen waarin informatie kan worden gedeeld.
Kernwaarde van Dienstverlening	NORA Kernwaarden zijn fundamentele overtuigingen, gebaseerd op maatschappelijke waarden, waar overheidsdienstverlening aan moet voldoen.
Klantbeeld	Een overzicht van de voorkeuren en behoeften van de klant op basis van geagregeerde klancontactinformatie	Een volledig overzicht van de informatie die beschikbaar is over klanten.		Een overzicht van de voorkeuren en behoeften van de klant op basis van geagregeerde klancontactinformatie
Knooppunt	een voorziening of organisatie die het afnemers makkelijk maakt aan te sluiten op beschikbare gegevensbronnen, waaronder de basisregistraties.		Een voorziening of organisatie die het afnemers makkelijk maakt aan te sluiten op beschikbare gegevensbronnen.	Een voorziening of organisatie die het afnemers makkelijk maakt aan te sluiten op beschikbare gegevensbronnen, waaronder de basisregistraties.
Kritiek (informatie)systeem	Een (informatie)systeem is kritiek wanneer bij het falen van het systeem de uitvoering van een kerntaak of kernproces niet langer kan worden gegarandeerd of een te beschermen belang van de betreffende overheidsorganisatie(s) niet langer kan worden beschermd.
Kwaliteitsdoel	NORA Kwaliteitsdoelen beschrijven de gewenste kenmerken van overheidsdienstverlening vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven (het wat).
Landelijke gegevens	Die gegevens die in één van de landelijke basisregistraties zijn opgeslagen.
Leveringsvoorwaarden	De op schrift gestelde voorwaarden op basis waarvan standaard de levering van diensten plaatsvindt.			De op schrift gestelde voorwaarden op basis waarvan standaard de levering van diensten plaatsvindt.
Logisch informatie- of gegevensmodel	Een van de vier typen modellen zoals gedefinieerd in het MIM.
Lokale gegevens	Die gegevens die binnen één overheidsorganisatie gebruikt en beheerd worden.			Die gegevens die binnen één overheidsorganisatie gebruikt en beheerd worden.
Metagegevens	Gegevens die context, inhoud, structuur en vorm van informatie en het beheer ervan door de tijd heen beschrijven.
Middelenuitgever	Partij die zorgdraagt voor de uitgifte van erkende identificatiemiddelen aan natuurlijke personen, rechtspersonen of ondernemingen.
Model van begrippen	Een van de vier typen modellen zoals gedefinieerd in het MIM.
NORA	Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.
NORA-conformiteit	De mate aan waarin een (geplande) dienst inclusief de onderliggende processen en systemen) aantoonbaar voldoet (of gaat voldoen) aan de NORA-principes
NORA-principe	Een kenmerk waaraan een dienst (geleverd door de overheid) geacht wordt te voldoen, om de interoperabiliteit van die dienst te vergroten.
Natuurlijk persoon	Een mens van vlees en bloed.		Een individueel menselijk wezen en subject van rechten en drager van plichten.	Een mens van vlees en bloed.
Niet-natuurlijk persoon	Een rechtspersoon of een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid.			Een rechtspersoon of een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid.
Onweerlegbaarheid	Begrip dat gebruikt wordt bij elektronische berichtuitwisseling en dat inhoudt dat de zender van een bericht niet kan ontkennen een bepaald bericht te hebben verstuurd en dat de ontvanger van een bericht niet kan ontkennen het bericht van de zender in de oorspronkelijke staat te hebben ontvangen.		Het kunnen aantonen door een ontvanger van een bericht dat de verzender dit heeft verstuurd. De verzender van het bericht kan dit niet ontkennen
Op strategisch tactisch en operationeel niveau	op alle niveaus van bestuurlijk tot aan de uitvoering zijn verantwoordelijkheden rondom gegevensmanagement te vinden. Visie en beleid worden uitgewerkt in architectuur en processen en leiden tot verwerking van gegevens.
Organisatie	de (interne en externe) partijen die met elkaar verbonden zijn om de gegevensverwerking tot stand te brengen, bijvoorbeeld overheidsinstanties en de samenwerkende partners in een keten en bijvoorbeeld ook commerciële partners aan wie een verwerkersovereenkomst wordt voorgelegd.		Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.
Overheidsarchitectuur	Een architectuur gericht op het functioneren van de overheid: overkoepelend (Nationaal en Internationaal), domein- of ketengericht of organisatiegericht.
Overheidsorganisatie	NORA doelt met het begrip 'overheidsorganisaties' zowel op overheden als op semi-overheid- en private organisaties met een publieke taak.			Met het begrip 'overheidsorganisaties' wordt zowel gedoeld op overheden als op semi-overheid- en private organisaties met een publieke taak.
PDCA-cyclus	Plan-Do-check-Act-cyclus, een regelkringprincipe voor procesbesturing
Persoon	Een mens van vlees en bloed; een natuurlijke persoon. Soms ook bedoeld voor een rechtspersoon of organisatie; een niet-natuurlijke persoon.
Persoonsidentificatiegegevens	Synoniem voor Identificatiegegevens
Plausibiliteit	De mate waarin gegevens worden beschouwd als waar en geloofwaardig door gebruikers.
Precisie	De mate waarin gegevens exact of onderscheidend genoeg zijn.
Privaat identificatiemiddel	Een niet van Overheidswege uitgegeven identificatiemiddel.
Processpecifieke gegevens	Gegevens die zelfs binnen een organisatie niet gedeeld worden en alleen voor dat ene proces gebruikt worden.			Gegevens die zelfs binnen een organisatie niet gedeeld worden en alleen voor dat ene proces gebruikt worden.
Publicatiedatum	Datum waarop document het laatst is gepubliceerd (http://standaarden.overheid.nl/owms/4.0/doc/eigenschappen/dcterms.modified)
Publiek identificatiemiddel	Een van Overheidswege uitgegeven identificatiemiddel.
Publieke digitale dienstverlening	Verlening van elektronische diensten aan natuurlijke personen, ondernemingen of rechtspersonen ter uitoefening van een publieke taak door een bestuursorgaan als bedoeld in artikel 1:1, eerste lid, onderdeel a, van de Algemene wet bestuursrecht of een aangewezen organisatie.
Publieke taak	Een taak die het bestuursorgaan uitvoert voor de behartiging van een publiek of algemeen belang.
Redactionele wijzigingsdatum	Datum waarop de laatste versie is geïmplementeerd of de laatste wijziging is aangebracht.
Registraties	Dit zijn systematische en meestal in een informatiesysteem opgeslagen beschrijvingen van instanties van concepten.			Systematische en meestal in een informatiesysteem opgeslagen beschrijvingen van instanties van concepten.
Sectorale gegevens	Gegevens die binnen een bepaald domein van de overheid voor meerdere organisaties relevant zijn en die ook binnen zo'n domein voor meerdere organisaties op één plek beheerd worden.
Self Sovereign Identity	Een wereldwijd concept, in de vorm van een mogelijk afsprakenstelsel met standaarden en voorzieningen, voor regie op gegevens door (wereld)burgers.
Semantiek	Leer van de betekenis van woorden en woordgroepen
Service-register	Register waar overheidsorganisaties hun diensten registreren en diensten van anderen kunnen terugvinden			Register met gegevens over services en interfaces.
Solution-architectuur	Beschrijving van de gewenste oplossing van een specifiek probleem, of het eindresultaat van een project.			Beschrijving van de gewenste oplossing van een specifiek probleem, of het eindresultaat van een project.
Standaard	Een set van regels die beschrijft hoe mensen materialen, producten, diensten, technologieën, taken, processen en systemen dienen te ontwikkelen en beheren.
Standaard	Overeenkomst binnen de overheid of een deel (domein of sector) over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen of standaarden.
Stelsel	Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren.			Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren.
Stelsel van Basisregistraties	Het geheel van afspraken en voorzieningen gericht op het doelmatige en efficiënte beheer van een beperkt aantal gegevens, die nodig zijn voor de uitvoering van de taken van de overheid, vastgelegd in gegevensverzamelingen met een wettelijke basis (de basisregistraties), inclusief hun onderlinge samenhang en de gemeenschappelijke voorzieningen die nodig zijn voor verzameling, verspreiding en gebruik.
Toegang	Toegang tot de dienstverlening van de overheid.
Toegankelijkheid	Houdt in dat informatie vindbaar, interpreteerbaar en uitwisselbaar is.
Toepassingsgebied	De omschrijving van het functionele gebruik van de voorziening		De omschrijving van het functionele gebruik van een voorziening.
Traceerbaarheid	De mate waarin de totstandkoming en het gebruik van gegevens zijn vastgelegd.
Transparantie	Inzicht in de werkwijze die de overheid hanteert.
Validiteit	De mate waarin gegevens voldoen aan de verwachte structuur en opslagvorm.
Verwerken	een bewerking of een geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens of een geheel van persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd via geautomatiseerde procedés, zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, structureren, opslaan, bijwerken of wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiden of op andere wijze ter beschikking stellen, aligneren of combineren, afschermen, wissen of vernietigen van gegevens.		Een bewerking of een geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens of een geheel van persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd via geautomatiseerde procedés, zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, structureren, opslaan, bijwerken of wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiden of op andere wijze ter beschikking stellen, aligneren of combineren, afschermen, wissen of vernietigen van gegevens.
Verwijsindex	Een overzicht waarin vermeld staat in welke andere bronnen welke soort gegevens over deze persoon of deze zaak te vinden zijn.
Viewpoints	Dwarsdoorsnede van NORA voor een specifiek publiek of doel. Een viewpoint bestaat uit een selectie van elementen en relaties tussen elementen. Een viewpoint het kan een subset van de elementtypen uit het kennismodel bevatten (bv alleen beleidskaders en basisprincipes), maar ook een selectie binnen een elementtype (bv alleen elementen die over beveiliging gaan).
Vindbaarheid	Houdt in dat informatie binnen redelijke termijn kan worden gevonden.
Volledigheid	Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld.
Voorziening	Groepering van services die aan afnemers worden aangeboden, met als doel het bevorderen van uniformiteit en efficiëntie binnen de overheid.
Wallet	Een voorziening in de vorm van een online service of softwareprogramma dat vertrouwelijke gegevens kan bevatten, zoals persoonlijke attributen, identificatiegegevens, inloggegevens en bankpassen, en dat de bezitter in staat stelt digitale transacties uit te voeren, zoals aantonen van zijn identiteit, attributen verstrekken en betalingen te doen.			Een apparaat (ook wel: device), online service of softwareprogramma dat vertrouwelijke gegevens kan bevatten, zoals persoonlijke attributen, identificatiegegevens, inloggegevens en bankpassen, en dat de bezitter in staat stelt digitale transacties uit te voeren, zoals aantonen van zijn identiteit, attributen verstrekken en betalingen te doen.
Werkingsgebied	Het domein (organisatorisch, taakvelden) binnen de overheid waarin het element (principe, standaard, voorziening..) wordt of kan worden toegepast. Bijvoorbeeld: gemeenten, provincies, waterschappen, Rijk, zorginstellingen, primair onderwijs.		Het domein (organisatorisch, taakvelden) binnen de overheid waarin het element (principe, standaard, voorziening) wordt of kan worden toegepast.
Zaak	Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden			Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden.

Overheidsbegrippenkaders NORA en familieleden

Korte toelichting[bewerken]

Navigatiemenu

Zoeken