Verslag Open Huis van de Architectuur december 2024

Dit is een kort verslag van de bijeenkomst Open Huis van de Architectuur december 2024.

In het kader van het Open Huis van de Architectuur op 3 december 2024 zijn twee presentaties gegeven rond het thema Open Source.

ProRail vertelt over digitale transformatie naar opensource GIS

Inleiding

Architect Sabine Geldermans en GIS consultant Jelle Stuurman van ProRail deelden hun ervaringen met de recente digitale transformatie naar opensourcewerken bij ProRail. Zij vertellen hoe zij tot de keuze voor opensource GIS zijn gekomen, en hoe dit past in hun GIS-architectuur. Ze willen graag van andere organisaties binnen en buiten Nederland leren en best practices uitwisselen. De presentatie is hier te vinden.
ProRail houdt zich bezig met:

• beheren van stations
• onderhouden van bestaand spoor
• aanleg nieuw spoor en stations
• informeren van vervoerders
• regelen van alle treinverkeer
• verdelen van de ruimte op het spoor

De afdeling ICT InfraData & GIS heeft de regisserende rol. GIS softwareleveranciers zijn Esri Nederland (ArGIS Enterprise) en Tensing (FME). ProRail is een BV, maar handelt wel als een ZBO. Daarom volgt ProRail het principe "open, tenzij". Daarbij wordt gebruik gemaakt van:

• Open standaarden
  • https://www.forumstandaardisatie.nl
  • https://www.ogc.org
• Open data
  • https://mapservices.prorail.nl
  • https://spoorinbeeld.nl
  • https://otl.prorail.nl/
• Open source:
  • Geen OSPO:
• Bottom up:
  • Beleid wordt opgesteld
  • “Verborgen” gebruik open source componenten (NTS, Kubernetes)
  • Geen ervaring met delen source code

Aanleiding en onderzoek open source GIS

• Aanleiding: sterke prijs stijging Esri licenties
• Onderzoek Esri alternatieven (Q1-Q3 2023)
  • Referenties (RWS, gemeenten, Kadaster)
  • POC’s
  • QGIS i.p.v. ArcGIS Pro
    • GeoServer of MapServer i.p.v. ArcGIS Server
    • Onderzoek support
  • Check ProRail IT aansluitvoorwaarden
    • Life cycle management
    • Security
  • Aanwezigheid community

Inzet QGIS onderzoek

• Enquête en gesprekken over gebruik ArcGIS Pro en behoeften
• Eigen onderzoek naar functionaliteiten
• Aansluiten op bestaande map services
• Inzet en afscherming van plugins voor extra specifieke functionaliteiten
• Breder doelgroep aangesproken

Aangetoond QGIS is een uitstekend alternatief!

• Met klein groepje begonnen
• Feedback opgehaald en doorgevoerd
• ArcGIS Pro aanvragen kritisch beoordelen
• Onlangs 100ste QGIS aanvraag gehad
• 1ste ProRail specifieke plugin ontwikkeld

Besluitvorming open source GIS

• Advies rapport
• Besluitvorming in MT (Q4 2023)
• Samenwerking!
  • Management
  • Enterprise architect
  • GIS Platform team
  • Ontwikkelaar
  • IT beheer

Enterprise architectuur

• Open, tenzij: open source en open standaarden
• Integratie: geo in andere applicaties
• Non-functionals: geo in kritieke bedrijfsprocessen, bijv. Meldkamer Spoor

GIS architectuur principes

• Generiek (GIS Platform en GeoPublicatie) vs specifiek (GeoApps+)
• Maatwerk applicaties met open source vs self-service mapping met Esri ArcGIS Enterprise

Eerste ervaringen

• Fun!
  • Leuk werk voor beheerders en ontwikkelaars
  • Enthousiaste gebruikers
• Resultaten gebruik open source
  • 100 QGIS gebruikers in één jaar tijd
  • MapServer op AKS
  • Sneller business waarde leveren
  • Kostenbesparingen
  • Verminderen lock-in Esri
• Bezoek FOSS4G conferentie
• Kennisdeling met Kadaster, Alliander, gemeenten

Toekomst

• Uitbreiden gebruik QGIS en MapServer
• Ontwikkelen open source componenten
  • Generieke componenten GIS viewer
  • Specifieke business logica IMSpoor XML
• Delen source code
  • Specifieke business logica met groep railinfra beheerders
  • GIS viewer
  • Start klein en later uitbreiden
• Kennisdeling
  • Andere overheden in Nederland
  • Binnen rail: https://openrailassociation.org
• Leren

Van theorie naar praktijk: waarom en hoe opensource?

Opensource beleidsmedewerker Maurice Hendriks van MinVWS en community manager Eva van Sloten van het platform Opensourcewerken.nl vertellen over de voordelen van opensourcewerken. Maurice vertelt vanuit zijn ervaringen bij VWS en met de Rijks Inkoop Enterprise Architectuur hoe architectuur opensource-compatibel kan worden gemaakt. Daarna gaan we onder leiding van Eva interactief aan de slag met stellingen, zoals of opensource momenteel voldoende geborgd wordt in inkoopvoorwaarden. De presentatie is hier te vinden. <nog verder uitwerken>

Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object.

Ga naar de pagina met de definitie van 'gegeven'

De fundamentele concepten en eigenschappen van een object in zijn omgeving, samen met de leidende principes voor de realisatie en evolutie in de levenscyclus van dat object.

Ga naar de pagina met de definitie van 'architectuur'

Een combinatie van taken die een medewerker tijdelijk op zich neemt en die afwisselend door verschillende personen kan worden vervuld, aangevuld met bevoegdheden en verantwoordelijkheden.

Ga naar de pagina met de definitie van 'rol'

Een fundamentele en algemeen toepasbare regel, gebaseerd op een overtuiging en die geldt als richtlijn.

Ga naar de pagina met de definitie van 'principe'

Het deel van de organisatie dat zich bezig houdt met het managen.

Ga naar de pagina met de definitie van 'management'

Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets.

Ga naar de pagina met de definitie van 'beheer'

De betekenis of het belang dat aan iets wordt toegekend.

Ga naar de pagina met de definitie van 'waarde'