Werkgroep NORA AP oktober 2021
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Bijeenkomst van Werkgroep NORA Architectuur Principes op vrijdag 8 oktober 2021.
Doel: Uitwerken van Kernwaarden van Dienstverlening naar Doelen en NORA Architectuurprincipes
Doelgroep: leden Werkgroep .
Verslag. Stukken voor deze vergadering waren werkversies, die indien gewenst opvraagbaar zijn bij NORA Beheer.
Aanwezigen
Laurens Groenewegen, Peter Visser, Steven Ham, Robert van Wessel, Athena Wijsman.
Vandaag, 02 september 2021, is geconstateerd dat de AP-verandering meer werk is dan gedacht. Het is een fundamentele slag voor de NORA. Het gaat meer tijd en dus geld kosten.
Actiepunten en Deadlines
Deadline 29 oktober 2021:
- Actiepunt: Definities moeten in het ArchiMate model worden toegevoegd. (Kernwaarden van Dienstverlening, Doelen, Architectuur Principes.)
- Robert pakt dit op -> gedaan -> akkoord werkgroep
- Actiepunt: ArchiMate model aanpassen van ‘Omschrijving’ naar Beschrijving. + Het doorschuiven van de nummers qua nummering Archi.
- Marco of Athena pakt dit op -> gedaan -> akkoord werkgroep
- Actiepunt: denk na over synoniemen “mogelijk maken” AP31.
- Robert pakt dit op -> gedaan (tekstueel aangepast)
- Actiepunt Formulering AP’s: Alle Titels van de principes te bekijken en te te kijken of de namen in gebiedendewijs staan of niet + kijken naar een logische volgorde.
- Laurens pakt dit op -> gedaan -> akkoord werkgroep
- Actiepunt: 1 persoon nadenken of ‘Onderhoudbaarheid’ een AP moet worden of niet.
- -> gedaan (Robert) -> geen AP; ondergebracht bij rationale AP02( modulariteit)
- Actiepunt: Voorstel Kernwaarde tekst Doeltreffend aanpassen.
- Steven pakt dit op. -> gedaan -> anderen nog reviewen!
- Actiepunt: AP51 zodanig herschrijven dat de essentie van AP56 terugkomt en het onderscheid tussen AP50 scherp kunnen aantonen.
- Laurens pakt dit op. -> gedaan -> anderen nog reviewen!
- Actiepunt: Formuleren van de uitvraag m.b.t. implicaties. Robert heeft een tekstvoorstel in de memo gezet (zie “Review van het resultaat). Verder nog beschrijven wat we met laag 1 moeten in de openbare review
- Athena pakt dit op.
Losse onderwerpen
Gebundeld-Doeltreffend vs Doelmatig.
- De doelen van de burger worden beter getroffen.
- Als het onder efficiëntie staat, is er qua budgettering altijd een excuus om het niet te doen.
- Beschikbaar wordt KD06 en wordt KD08
Ethische digitale ethiek
Goed onderwerp, maar parkeren we. Verantwoording voor parkeren en niet meenemen: “In de bronnen die wij hebben geraadpleegd, zijn wij nog geen aspecten tegengekomen rondom ethische digitale ethiek.”
Vragen:
- “Ethische overwegingen” bij Doel: Vertrouwen?
- Het kan een NORA Thema worden. Zo blijven we het thema behouden.
Thema cyclus voorstel
- Op het moment dat een Thema is behandeld, komen de uitkomsten in de implicaties. Het (Thema’s) moet gekoppeld zijn aan de architectuur.
- Themapagina’s beter positioneren. De link naar de kern van NORA komt niet prominent naar voren, vanaf de Thema’s.
- Er moet een afsluiting zijn voor de Thema’s en de ‘uitwerking’ daarvan. Uiteindelijk leidt dit tot verandering in de NORA Principes.
Inclusie
- De term inclusie komt telkens terug.
- Inclusie definitie: Iedereen moet kunnen meedoen.
- “Inclusie” valt onder Passend en Toegankelijk.
- Inclusie is voor ons een hype en wij hebben het geborgd, door Passend en Toegankelijk op te nemen. Op deze manier vermijden bij ‘hippe’ woorden.
Classificeren van Data
- Dit onderwerp hoort bij de BIV Kwaliteitsdoelen.
- Het valt goed genoeg onder AP50.
- Nog geen plekje voor binnen de principes. We hebben het nog niet toegepast.
- Hoort dit bij Doelen? Classificeren is een aanpak, dus wellicht kan het onder implicaties. Het namelijk geen Doel.
Definities
Definities moeten in het ArchiMate model worden toegevoegd.
- Kernwaarden van Dienstverlening
- Doelen
- Architectuur Principes
Actiepunt: Robert pakt dit op.
Wijzigingen Kernwaarden
- Haakjes weg en efficiënt als synoniem opgenomen
- Toevoegen zin: “Dat overheidsinformatie duurzaam toegankelijk is, is hierbij een randvoorwaarde.”.
- Haakjes weg.
- Synoniem Effectief opgenomen.
- “Haar” overal toegevoegd.
- Beschrijving aangepast zodat de Kwaliteitsdoelen naar voren komen. Speciaal belicht; Duurzame Toegankelijkheid.
Veilig :
- Toelichting ‘positief’ geformuleerd.
- “Niet betrouwbaar functioneren, stellen dragen deze diensten bij om te beschermen tegen ons bloot aan gevaren.”.
- Haakjes toegevoegd.
- Spel- en grammaticale fouten eruit gehaald.
- Omdat AP50 een belangrijk principe is, kan het tweede deel van de toelichting weg.
Vertrouwen: geen wijzigingen.
Wijzigingen Kwaliteitsdoelen
- Rutte 3’ veranderd naar “De overheid”. In de bron en voetnoot de daadwerkelijke bron.
- Definitie ‘ontvankelijk’: “De overheid staat open in response…” Dit komt in de eerste paar zinnen voor.
- De laatste zin geschrapt
- ‘Innovatietraject’ veranderd in ‘verander- en innovatietraject’.
- Wordt KD08 (in Archi model).
- Beschrijving veranderd naar: “Informatie ten behoeve van overheidsdienstverlening, die niet openbaar gemaakt of gedeeld mogen worden, wordt vertrouwelijk behandeld.”
- Definitie: Ongeschondenheid.
- Focus op de integriteit van het gebruik en de verwerking van informatie
- Nieuwe formulering: Wikipedia zin Marco (staat al in het document)
- Wordt KD06 (in archi model)
- Toevoeging beschrijving ‘…in overeenstemming met de daarover gemaakte afspraken’
- Duurzaam heeft twee betekenissen;
- Bestemd om te duren (duurzame toegankelijkheid)
- Duurzaamheid Milieu, leefomgevingsbeheer etc.
- Dit Doel slaat op beschrijving 1: milieu etc.
- Toevoeging: “…dienstverlening waar ze behoefte aan of recht op hebben.”
- Toevoeging:”…en worden burgers en bedrijven beter bediend.”.
- Eerste zin geschrapt.
- Toevoeging “Daartoe… samen.”
- Toevoeging: “Dienstverleners communiceren… niet uitkomen.” Vanuit OUD KD Passend.
- Dit Doel is slaat op beschrijving 2 van oude KD Duurzaam: informatie is duurzaam toegankelijk.
- Beschrijving ‘standaardiseert’ vervangen door ‘uniformeert’
- Taalkundig kan je AP’s koppelen aan dit doel. Echter zijn er geen AP’s te koppelen aan de inhoud van de beschrijving. Dit, omdat ‘Noodzakelijk’ hier over (noodzakelijke) uitvraag gaat.
Agendapunt 2: Bespreking onderwerp Duurzame Toegankelijkheid
Bevindingen
- Het is lastig om, op dit moment, duurzame toegankelijkheid te positioneren binnen de NORA.
- Geen kans om duurzame toegankelijkheid als Architectuur Principe onder te brengen.
- Gekeken is naar de raakvlakken met Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen.
- Gekeken wat de hoofdboodschap vanuit de DUTO kan zijn. (zie tabel Borging van DuTo)
- Wellicht een link naar het NORA Thema Duurzame Toegankelijkheid.
Voorstel (Afgekeurd)
Engelse woord: ‘lasting’ – vertaling ‘blijvend’. Het doel is dat informatie blijvend toegankelijk is. Naar de architect: zorg ervoor dat informatie gepersisteerd wordt en blijvend is?
Tekstuele voorstellen
- Open overheidsdata
- (KVD Doeltreffend) “…informatie duurzaam toegankelijk maken en behouden draagt bij aan de blijvende doeltreffendheid van...”.
Opsplitsing
Opsplitsing van de twee duurzaamheid betekenissen oplossen door een nieuw kwaliteitsdoel toe te voegen?
- Duurzaam 1 (bestaande Duurzaam wordt Duurzaamheid (milieu; eerste alinea van KD Duurzaam))
- Duurzaam 2 (Duurzaam toegankelijk) + tweede alinea van KD11 Duurzaam
Duurzaam Toegankelijk (KD17) valt onder KVD Doeltreffend, omdat je dit nodig hebt om überhaupt diensten te kunnen leveren. Het is een kernwaarde van de overheid.
Wijzigingen Architectuur Principes
AP01:
- Toevoeging Rationale: “Hergebruik van diensten of onderdelen daarvan is duurzaam en kostenefficiënt.”.
- Toevoeging Stelling: “Ga uit van overheidsbreed hergebruik…”.
- Naamswijziging: Hergebruik.
AP02:
- Naamswijziging: Ontkoppel.
- Rationale laatste zin: “Omwille van…als mogelijk.” geschrapt. Dit is een implicatie.
AP05:
- Rationale toegevoegd vanuit AP Herziening Excel.
- Rationale eerste zin verwijderd.
AP06:
- Nieuwe stelling: “Standariseer waar het kan, maak specifiek waar het moet.”.
- Naamwijzigingsvoorstel: Standaariseer.
- Rationale eerste zin: “Standaardisatie is er op gericht…één organisatie.” Plakken bij KD19 Uniform.
- Rationale wijziging: “Standaardisatie reduceert variëteit en kosten, en zorgt voor betere interoperabiliteit. Hiermee komt een grotere wendbaarheid tot stand. Oplossingen zijn veiliger wanneer de beveiliging ervan onder verschillende condities in de praktijk is beproefd en continu is verbeterd.”
AP11:
- Stellingwijziging: Twee zinnen omdraaien.
AP15:
- Rationale wijziging: “Nederlandse overheid” overbodig en laten vallen.
AP17:
- Dit is wel de denkrichting. Afhankelijk van feedback vanuit Openbare review halen we deze weg.
- Stellingswijziging:
- Beginnen met “beschrijf”.
- ‘deze’ veranderen naar ‘de informatieobjecten’.
- AP05
AP19:
- Naamswijziging: ‘Perspectief van de afnemer’
- Nieuwe rationale: “Afnemers verwachten dat de dienstverlener hun voorkeuren en specifieke wensen onthoudt en rekening houdt met de menselijke maat. Dit principe is met name relevant voor diensten waarbij de afnemer bekend is, zoals vertrouwelijke of zaakgerelateerde diensten. De achtergrond, perspectieven en beweegreden van de gebuiker zijn essentieel om het perspectief van de gebruiker te kennen.”.
- Implicatie: “Wanneer de afnemer geïdentificeerd is, zijn diens gegevens en mogelijke voorkeuren ook bekend. De dienst moet het mogelijk maken om op basis van deze informatie het verdere contact vorm te geven.”
AP24:
- Stellingswijziging: Bied de dienst proactief aan.
- Rationale wijziging: “ook van andere organisaties” weg.
AP25:
- Titel is wat generiek.
- Rationale wijziging: “De afnemer … raadpleging ervan.”.
AP26:
- Is wettelijk vastgelegd, dus vervallen.
- Indien hier iets over gezegd moet worden, gebeurt dit bij AP25.
- Valt onder het Doel Transparantie
AP31:
- Stellingswijziging voorstel:
- “Maak cyclische sturing op de kwaliteit van de dienst mogelijk.”
- “Schep de randvoorwaarden om cyclische sturing op de kwaliteit van de dienst mogelijk te maken”
- Eigenaarschap naar Implicatie organisatie laag.
AP45:
- Haakjes verwijdert.
- Nieuwe rationale: “Onnodige complexiteit verhoogt beheerlasten, verhult kwetsbaarheden en reduceert het overzicht.”.
- Implicatie: Betrek bij (door)ontwikkeling van diensten alle relevante stakeholders en vraag na of de te ontwikkelen oplossing daadwerkelijk bijdraagt aan het unieke doel van een organisatie of dat het ook opgelost kan worden met standaardoplossingen. Uitgangspunt hierbij is dat de oplossing altijd zo simpel mogelijk, logisch en overzichtelijk wordt ontworpen. Neem hierbij bepaalde ontwerpuitgangspunten in acht (bijvoorbeeld scheiding van data en applicaties,).
AP47:
- Stellingswijziging: “Bereid en de dienst op veranderende werklast of reikwijdte.”.
- Nieuwe rationale: “Een schaalbare dienst kan omgaan met zowel verwachte als onverwachte intensivering of extensivering. Dit waarborgt de beschikbaarheid van de dienst en hiermee ook de wendbaarheid. Het voorkomt het ad hoc en onder hoge tijdsdruk moeten opschalen van de dienst.”.
- Intensivering voor de wendbaarheid
- Extensivering voor doelmatigheid
AP50:
- Nieuwe Titel: Risico-oriëntatie.
- Nieuwe Stelling: “Maak risico's inzichtelijk en stuur op een afgewogen beheersing ervan.”.
- Nieuwe Rationale: “Wanneer helder in beeld is welke gevaren en bedreigingen van toepassing zijn voor de dienst kan de adequaatheid van beheersmaatregelen worden beoordeeld. Daarmee kan een afweging worden gemaakt in welke mate de kosten en inspanningen van verdere mitigatie in verhouding staan tot de gevolgen als een risico zich voordoet. De bereidheid van de aanbieder om restrisico's te accepteren maakt onderdeel uit van de afweging.”
AP51:
- Nieuwe Titel: Integrale veiligheid
- Heel belangrijk, maar is di teen AP voor in de NORA?
- Wat wordt bedoeld met “Integrale veiligheid”
AP52: AP vervalt.
AP53:
- Herschrijven
APXXAP55:
- Houd je aan je eigen beleidsregels. Is dit hetzelfde als, houd je aan de wet? Nee, een schilder heeft zijn eigen huis het slechtst geverfd. Hiermee wordt bedoeld: Verifieer dat je aan de Kwaliteitsnormen doet.
- Hoort dit binnen de NORA of moet het maar binnen de SVB te blijven? Waar past dit
- Valt dit onder controleerbaarheid?
- Monitoring op je dienstverlening hoort hierbij.
Actiepunt: Marco vraagt aan Security Architect Ewout om Laurens te helpen bij deze security principes.
AP56: Zal vallen onder AP51
- Regel in ongenummerde lijst
Agendapunt 4: Formuleren van de uitvraag m.b.t. implicaties
Athena, Deadline 29 oktober: Tekst waarbij wij als werkgroep uitleggen waarom gekozen is de implicaties nu niet te laten reviewen.
Opbouw:
- Waarom zijn we implicaties over 5 lagen aan het bedenken?
- Voorbeelden laten zien met 2 best gelukte AP’s laten zien. Zo is duidelijk voor buitenstaanders hoe het werkt met implicaties op 5 lagen. AP03 en Ap05?
- Waarom hebben we de implicaties niet?
- We kunnen niet uitgebreid uitwerken, terwijl de AP’s niet af zijn. Dubbel werk voorkomen. Bewuste keuze. Eerst principes aanbieden voor consultatie.
- We willen de ruimte bieden aan de Dochters om de implicaties zelf in te vullen.
- Review gaat om de principes en ze wijn welkom input te leveren.
Herleidbaarheid van wijzigingen toelichten bij Marco Wijzigingsplaatjes.