Nationaal Semantisch Vlak
Het Nationaal Semantisch Vlak is de gehele verzameling begrippen die voor de Nederlandse dienstverlening en informatiehuishouding van de overheid relevant is, inclusief de omschrijvingen van die begrippen en hun onderlinge relaties en met verwijzingen waar in wetgeving de definities te vinden zijn, in welke gegevenswoordenboeken ze voorkomen, in welke domeinen (processen of informatiemodellen) ze relevant zijn en in welke systemen ze geregistreerd zijn. Dit hoeft dus niet één allesomvattend systeem of gegevenswoordenboek te zijn. Het kan een samenhangend stelsel van systemen en indexen e.d. zijn, dat zich gedraagt als één geheel en dat inzicht geeft in de relevante begrippen en de hierboven geschetste relaties. Daarmee kan het voor Nederland de concrete invulling zijn van de “Semantic view”, zoals dat op Europees niveau is gedefinieerd in de European Interoperability Reference Architecture (EIRA).
Dat raamwerk van de EIRA bestaat uit vier vlakken, met grofweg de volgende betekenis:
- Het eerste vlak, de Legal view, en het tweede vlak, de Organisational view, vormen de context c.q. grondslag voor het verzamelen en gebruiken van informatie.
- Het derde vlak, de Semantic view, betreft de semantiek of betekenis van benodigde informatie op grond van de context van de bovenliggende lagen.
- Het vierde vlak, de Technical view, betreft de feitelijke registratie en uitwisseling van informatie met behulp van technologie.
Als we het EIRA-raamwerk vertalen naar het Nationaal Semantisch Vlak in haar context, dan ziet dat er als volgt uit:
Het kader, de context, wordt gegeven door Wet- en Regelgeving en de Organisatorische inrichting en processen (dienstverlening) van de Nederlandse Overheid en private organisaties die publieke taken verrichten. Een prominente plaats binnen het Nationaal Semantisch Vlak is weggelegd voor De Stelsel Catalogus (verbonden aan de Basisregistraties) en de tientallen Gegevenswoordenboeken (verbonden aan domeinen en sectorale registraties). De uitdaging is om deze eenduidig te ontsluiten, nu zijn ze vaak in diverse interne tools opgenomen of alleen via Excel, Word of PDF gepubliceerd. Met de nieuwe internet-technologie Linked Open Data(wikipedia), is dat relatief eenvoudig mogelijk geworden.
Grote winst is te behalen door deze semantische laag reeds beschikbaar te hebben wanneer via projecten wijzigingen worden doorgevoerd in de duizenden registraties van de overheid, de gegevensuitwisselingen daartussen en de gegevensverstrekkingen daaruit. Het framework van de EIRA kan daarom goed worden gebruikt voor het duiden van onze ambities voor het stelsel van overheidsgegevens (zie ook thema Basisregistratie.)