Begrippenkader
Één overheidsbreed begrippenkader[bewerken]
Dit begrippenkader betreft architectuur-begrippen, ofwel de begrippen die nodig zijn om architecturen te beschrijven die relevant zijn voor de Nederlandse overheid. Architecten gebruiken voor het beschrijven van deze overheidsarchitecturen diverse methoden en technieken. Doorgaans zijn dat Togaf, ArchiMate en de ISO 42010. De architectuur-begrippen die Togaf, ArchiMate en ISO hanteren, verschillen echter op onderdelen en omvatten niet alle begrippen die nodig zijn voor de overheidsarchitecturen.
Het NORA Begrippenkader is een consistent stelsel van architectuur-begrippen, waarbij de overeenkomsten en verschillen met de begrippen van Togaf, ArchiMate en ISO expliciet is beschreven, en het omvat ruim 120 architectuur-begrippen die door de gehele NORA Familie worden her-gebruikt.
Overeenstemming over de betekenis van de vele gehanteerde architectuur-begrippen en het her-gebruik ervan is van belang, omdat de architecten onderling daardoor meer consistentie bereiken in het beschrijven van de overheidsarchitecturen. Daarnaast zorgt het ook voor meer éénduidige uitleg aan en begrip door niet-architecten.
De NORA maakt gebruik van diverse bronnen voor de beschrijving van architectuur-begrippen, zoals Togaf, ArchiMate, ISO en wikipedia, maar ook werkgroepen of beheerders van thema's en onderwerpen waar specialistische kennis beschikbaar is. Als een begrip in verschillende bronnen wordt beschreven, dan worden eventuele verschillen daarin bij de NORA toegelicht. Daardoor kunnen we de NORA de bron laten zijn van alle begrippen voor Architectuur.
Tenzij anders aangegeven (middels “niet vastgesteld”), zijn de beschrijvingen van deze begrippen in de NORA normatief.
Beheerders van andere overheidsarchitecturen worden dan ook opgeroepen deze definities over te nemen en eventuele toevoegingen in te dienen. Zo zijn de begrippen van de GDI-Architectuur (GA) afgestemd met deze begrippen.
Het NORA Begrippenkader geeft concreet invulling aan de adviezen die zijn opgenomen in het rapport Harmonisatie van begrippen.
Het NORA Begrippenkader is onderdeel van het DNA van de NORA Familie en is daarom beschreven in het Kennismodel NORA.
Beheer van het NORA Begrippenkader[bewerken]
De architectuur-begrippen in de NORA worden beheerd door de Expertgroep NORA Begrippenkader.
Toine Schijvenaars van ArchiXL is de algemene contactpersoon voor architectuur-begrippen.
Het beheer omvat onder meer:
- Afstemmen van architectuur-begrippen met de begrippen(kaders) van NORA Familieleden;
- Voorstellen doen aan de NORA Gebruikersraad voor het vaststellen van nieuwe of aangepaste begrippen;
- Wijzigingen (laten) doorvoeren in de NORA-wiki.
Over het gebruik en beheer van de architectuur-begrippen wordt jaarlijks gerapporteerd aan de NORA Gebruikersraad.
De begrippen in het NORA Begrippenkader worden vanaf februari 2025 geleidelijk aan doorgevoerd vanuit een tijdelijke Linked Data registratie waarin de begrippen opnieuw zijn beschreven op basis van de NL-SBB standaard en conform de aangescherpte kwaliteitseisen. Tijdens de NORA Gebruikersraden van 10-09-2024, 12-11-2024 en 11-02-2025 zijn de nieuwe begrippen door de Expertgroep NORA Begrippenkader ter review aangeboden. Een deel van deze begrippen is reeds vastgesteld, echter is ook een deel nog in review (en dus nog voorgesteld). Per begrip is dan ook aangegeven of deze al is vastgesteld of nog niet.
Voor een complete uitleg van het beheer van het NORA Begrippenkader ga je naar Beheer van het NORA Begrippenkader.
Wil je een nieuw begrip toevoegen?[bewerken]
Het indienen van een voorstel voor het laten toevoegen van een begrip of een aanvulling op een bestaande beschrijving kan eenvoudig door een mail te sturen naar nora@ictu.nl met de volgende informatie:
- Begrip, eventueel synoniem van het begrip
- Beschrijving van de betekenis van het begrip
- De link naar de bron of het document waarin het begrip is beschreven
NORA Beheer zorgt er dan voor dat de Expertgroep NORA Begrippenkader de beoordeling van het voorstel zal oppakken en:
- Checkt hoe het nieuwe begrip of de wijziging raakt aan bestaande begrippen
- Terugkoppelt over de bevindingen
- Het begrip publiceert in het NORA Begrippenkader, met als status "in behandeling"
- Begrippen met de status "voorgesteld" worden in groepen ter vaststelling voorgelegd aan de NORA Gebruikersraad
- Na vaststelling wordt de status gewijzigd naar "vastgesteld in: NORA Gebruikersraad"
Zie ook het beheerproces rondom architectuur-begrippen.
LET OP
De betekenis van informatieobjecten, ofwel begrippen die gebruikt worden in de processen en diensten van de overheid, zijn te vinden via het Nationaal Semantisch Vlak.
NORA architectuurbegrippen[bewerken]
- Applicatielaag: De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van applicaties. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- Grondslagenlaag: De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van grondslagen. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- IT-infrastructuur: De IT-voorzieningen waarop applicaties draaien. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- IT-infrastructuurlaag: De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van IT-infrastructuur. (NORA Gebruikersraad 2025-02-11)
- Informatielaag: De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van informatie. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- NORA-vijflaagsmodel: De vijf architectuurlagen binnen de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) waarin architectuurelementen worden ingedeeld. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- Organisatorische laag: De laag binnen het NORA-vijflaagsmodel voor de specificatie van de architectuur van organisaties en de werkwijzen waarmee zij diensten leveren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- activiteit: Een samenhangende set van handelingen als onderdeel van een processtap. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- afnemer: Een entiteit die iets afneemt van een andere entiteit. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- afspraak: Dat wat partijen met elkaar hebben besloten. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- afspreken: Het proces waarmee afspraken worden beheerd. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- applicatie: Een computerprogramma voor gebruikers. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- architectuur: De fundamentele concepten en eigenschappen van een object in haar omgeving, samen met de leidende principes voor de realisatie en evolutie in de levenscyclus van dat object. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- begrip: Een eenheid van denken die wordt uitgedrukt door een woord of een groep woorden en verwijst naar de betekenis die daaraan wordt gegeven. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- begrippenkader: Een verzameling normatief bedoelde begrippen die in een bepaald domein relevant zijn. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- beheer: Alle handelingen die relevant zijn voor het instandhouden van iets. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- beheerde infrastructuur: De componenten en kenmerken van de infrastructuur die de dienstverlener onder controle wil hebben om de overeengekomen diensten te kunnen verlenen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- beleid: Een vooraf vastgestelde handelwijze voor het realiseren van doelen. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- bericht: Een afgebakende hoeveelheid gegevens die een verzender naar een ontvanger stuurt. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- bevoegdheid: Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- bouwsteen: Een herbruikbare component van een architectuur, aanpasbaar en bruikbaar in verschillende contexten. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- capability: Dat wat een systeem kan presteren. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- component: Een functioneel onderdeel van een systeem, bestaande uit meerdere elementen. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- coördineren: Het plannen, aansturen van, en toezien op werkzaamheden door uitvoerders. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- dienst: Een ondersteunde voorziening. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- dienstencatalogus: Lijst van diensten die een dienstverlener beschikbaar stelt aan een afnemer. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- dienstverlener: Een organisatie die een dienst levert aan een organisatie of een natuurlijke persoon. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- doel: Datgene wat je wil bereiken in de context van een missie. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- doelarchitectuur: De architectuur van een toekomstige, gewenste situatie. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- doelstelling: Een specifieke en meetbare stap om een doel te bereiken. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- domein: Samenhangend geheel van dingen in de werkelijkheid. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- drijfveer: Iets dat motiveert om (uiteindelijk) bepaalde doelen te bereiken. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- entiteit: Een object dat gedrag kan vertonen. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- functie: De beoogde werking van iets. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- functioneren: De werking van iets. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- gebruiker: Een natuurlijke persoon die iets gebruikt. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- gegeven: Een vastgelegde waarneming of bewering over een eigenschap van een object. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- goed: Iets dat bij overdracht een waarde vertegenwoordigt. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- governance: Een systematische werkwijze voor het besturen van, de gedragscode voor, en het toezicht op organisaties. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- grondslag: De wet- en regelgeving en/of het beleid die van toepassing zijn. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- handeling: Een kleinste eenheid van werk als onderdeel van een activiteit. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- herstellen: Het proces waarmee incidenten worden behandeld. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- hulpmiddel: Een middel dat door een natuurlijk persoon of organisatie wordt gebruikt bij het uitvoeren van handelingen. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- identiteit: Een verzameling van kenmerkende eigenschappen van een object. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- incident: Een (dreigende) afwijking van het overeengekomen dienstniveau. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- informatie: De betekenis die mensen geven aan gegevens in een context. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- informatieobject: Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- informatievoorziening: Het geheel van voorzieningen waarmee een gebruiker in zijn informatiebehoefte kan voorzien. (NORA Gebruikersraad 2025-02-11)
- infrastructuur: Het geheel van voorzieningen dat nodig is om iets te laten functioneren. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- interactie: Het op elkaar reageren door entiteiten. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- interface: De beschrijving van de koppeling en daaruit voortkomende interactie tussen twee entiteiten. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- interoperabiliteit: Het vermogen van entiteiten om te kunnen interacteren. (NORA Gebruikersraad 2025-02-11)
- kernwaarde: Fundamentele overtuiging van een natuurlijk persoon of een organisatie, gebaseerd op maatschappelijke waarden. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- keten: Een samenwerkingsverband tussen organisaties die, naast hun eigen doelstellingen, een of meer gemeenschappelijke doelstellingen nastreven. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- klantreis: De acties van een gebruiker en de interacties tussen een gebruiker en een dienstverlener bij het afnemen van een dienst, gezien vanuit het perspectief van de gebruiker. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- machtiging: Een herroepbare bevoegdheid die een organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordigde) verleent aan een andere organisatie of natuurlijke persoon (de vertegenwoordiger) om in naam van eerstgenoemde handelingen te verrichten. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- management: Het deel van de organisatie dat zich bezig houdt met het managen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- managementsysteem: Een samenhangend stelsel van middelen waarmee je doelen realiseert. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- managen: Het organiseren van taken om doelen effectief en efficiënt te bereiken. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- melding: Een verzoek vanuit een afnemer aan een dienstverlener waarmee een beroep wordt gedaan op de ondersteuning van een voorziening. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- metagegeven: Een gegeven over gegevens. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- metamodel: Model van modellen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- middel: Datgene wat je aanwendt om een doel te bereiken. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- missie: Een beknopte verklaring over wat de organisatie nastreeft in de context van haar visie en onder invloed van drijfveren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- model: Een vereenvoudigde representatie van een deel van de werkelijkheid. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- natuurlijk persoon: Een individueel mensenlijk wezen dat dood of levend kan zijn maar niet denkbeeldig (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- object: Een onderscheidbaar iets in het beschouwde domein. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- ondersteuning: De hulp die de afnemer ontvangt van de dienstverlener bij het benutten van de dienst. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- ontwerp: De representatie van een toekomstige werkelijkheid. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- open standaard: Een standaard die laagdrempelig beschikbaar is, vrij van intellectuele eigendomsrechten, met inspraakmogelijkheden voor stakeholders en gesteund door een onafhankelijke en duurzame standaardisatieorganisatie. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- organisatie: Een verzameling bestaande uit mensen en/of organisaties die samenwerken om specifieke doelen te bereiken. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- patroon: Techniek om bouwstenen in een context te plaatsen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- persoonsgegeven: Een gegeven over een natuurlijk persoon. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- practice: Een praktische beschrijving van de wijze waarop een taak wordt uitgevoerd. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- principe: Een fundamentele en algemeen toepasbare regel, gebaseerd op een overtuiging en die geldt als richtlijn. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- procedure: De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow en de uitvoerder van elke handeling daarin. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- proces: Een verzameling processtappen die wordt getriggerd om een beoogd resultaat te bereiken. (NORA Gebruikersraad 10 september 2024 (voorgesteld))
- procesmodel: Model dat de processen van een organisatie en hun onderlinge samenhang specificeert. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- processtap: Een samenhangend geheel van activiteiten als onderdeel van een proces. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- product: Dat wat je produceert. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- profiel: Een verzameling van specificerende kenmerken. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- programmatuur: Het geheel van digitale gegevens en instructies die een computer gebruikt om taken uit te voeren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- raamwerk: De opzet, de structuur of het concept van iets. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- rechtspersoon: Een organisatie die in het recht als rechtssubject is erkend als drager van wettelijke rechten en plichten (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- referentiearchitectuur: Een architectuur, gebaseerd op de praktijk, die als een voorbeeld dient voor het opstellen van specifieke (referentie)architecturen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- referentiecomponent: Een component van een systeem die geldt als referentie voor een bepaald doel. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- rol: Een combinatie van taken die een medewerker tijdelijk op zich neemt en die afwisselend door verschillende personen kan worden vervuld, aangevuld met bevoegdheden en verantwoordelijkheden. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- standaard: Vaststaand, erkend voorbeeld of model. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- stelsel: Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- strategie: Het plan waarmee de organisatie haar missie denkt te gaan bereiken. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- systeem: Een samenhangend en geïntegreerd geheel van componenten die elkaar wederzijds beïnvloeden. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- taak: Een opdracht om een samenhangende verzameling handelingen uit te voeren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- taxonomie: Een begrippenkader, waarin begrippen hiërarchisch op basis van een classificatiecriterium zijn geordend in groepen of types. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- thesaurus: Een begrippenkader waarin begrippen semantisch en hiërarchisch zijn geordend. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- toegang: De mogelijkheid van een entiteit om een object te benaderen en te gebruiken. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- toeleverancier: Een leverancier van de dienstverlener. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- uitvoeren: Het proces waarin alle operationele activiteiten van de dienstverlener worden uitgevoerd. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- verantwoordelijkheid: De plicht of verplichting om bepaalde taken uit te voeren en daarover verantwoording af te leggen. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- verbeteren: Het proces waarmee verbeteringen worden behandeld. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- versie: Een bepaald voorkomen van iets. (NORA Gebruikersraad 2024-10-03)
- verwerking: Het geheel van bewerkingen die worden uitgevoerd op persoonsgegevens (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- vestiging: Een deel van een organisatie dat zich richt op dienstverlening in een specifiek geografisch gebied en daar ook een locatie heeft. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- virtualisatie: Een technologie die een virtuele component creëert die zich functioneel hetzelfde gedraagt als een fysieke component, en waarbij het voor de gebruiker/beheerder niet zichtbaar is welke onderliggende fysieke component daarvoor gebruikt wordt. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- visie: Een korte verklaring over een gewenste toekomst waar de organisatie een bijdrage aan wenst te leveren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- voorziening: De ondersteunde goederen en/of handelingen die de dienstverlener beschikbaar stelt aan de afnemer als onderdeel van de dienst. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- waarde: De betekenis of het belang dat aan iets wordt toegekend. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- waardestroom: De verzameling van handelingen die nodig zijn om een dienst te leveren, gezien vanuit het perspectief van de dienstverlener. (NORA Gebruikersraad 12 november 2024 (voorgesteld))
- werkingsgebied: Het domein waarin iets uitwerking heeft. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- werkinstructie: De specificatie van een proces of een (daaruit samengestelde) workflow, de uitvoerder van elke handeling daarin, en de technische uitvoeringsvoorschriften en hulpmiddelen die deze uitvoerder daarbij hanteert. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- werkwijze: Een manier om iets uit te voeren. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- wijzigen: Het proces waarmee wijzigingen worden behandeld. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
- workflow: Een reeks opeenvolgende handelingen in het procesmodel van een organisatie, waarmee een dienstverleningsverzoek van begin tot eind wordt afgehandeld. (NORA Gebruikersraad 11 februari 2025 (voorgesteld))
Begrippen van specifieke onderwerpen binnen de NORA[bewerken]
De volgende overzichten met begrippen zijn onderdeel van het NORA Begrippenkader. Het zijn deel-verzamelingen van het NORA Begrippenkader en de begrippen van die deel-verzamelingen moeten daarom aan dezelfde kwaliteitseisen voldoen als de architectuur-begrippen die in de NORA zijn opgenomen. Maar anno maart 2025 is dat nog niet het geval, aangezien die overzichten met begrippen al waren opgezet zonder het nieuwe Begrippenkader met deze expliciete kwaliteitseisen.
- IAM: Begrippen_IAM
- Gegevensmanagement: Begrippenkader_gegevensmanagement
- bcDV Begrippen Basisconcept Dienstverlening
- Raamwerk Gegevenskwaliteit: Begrippen Gegevenskwaliteit
- Producten van Bouwstenen: Begrippen bij producten
Begrippen bij andere overheidsarchitecturen[bewerken]
Buiten het NORA Begrippenkader bestaan nog 10-tallen begrippenkaders die relevant zijn voor de NORA Familie en de overheidsdienstverlening. Bij diverse van die begrippenkaders wordt geen onderscheid gemaakt tussen architectuur-begrippen en andere begrippen. Ook worden vaak andere uitgangspunten en kwaliteitseisen gesteld aan de beschrijvingen van die begrippen.
Als de ca. 1600 overheidsorganisaties het Thorbeckehuis moeten doorbreken en zich meer moeten gaan gedragen als "1 overheid", dan ligt het voor de hand dat gebruik gemaakt kan worden van een begrippenkader dat voor alle bestuurslagen gelijk is. Anno 2024 was dat nog niet het geval. Elk van de 4 bestuurslagen gebruikt een eigen begrippenkader, te weten:
- GEMMA: begrippen https://www.gemmaonline.nl/wiki/GEMMA_Begrippenkader
- RORA (voorheen EAR): begrippen https://www.earonline.nl/index.php/Categorie:Begrippen
- PETRA: geen begrippen, wel het datamodel er voor https://petra.wikixl.nl/index.php/Metamodel_enterprise_datamodel
- WILMA: begrippen https://www.wilmaonline.nl/index.php/Categorie:Begrippen
Om de overeenkomsten en verschillen tussen enkele belangrijke begrippenkaders meer inzichtelijk te maken is het volgende overzicht gemaakt: De begrippen van de NORA vergeleken met die van de RORA, ROSA, GEMMA en WILMA.
Wat we tegenwoordig een Begrippenkader noemen, werd voorheen doorgaans een gegevenswoordenboek genoemd. Deze Gegevenswoordenboeken zijn dus ook relevante begrippenkaders voor overheidsarchitecturen.
Verbeterplan voor méér her-gebruik van architectuur-begrippen[bewerken]
We vinden het van groot belang dat architecten op éénduidige wijze communiceren met mensen die wat verder af staan van het werken met architectuur, zoals beleidsmedewerkers en programma- en projectmedewerkers. Die éénduidigheid kunnen we verbeteren door het her-gebruik van het NORA Begrippenkader zo maximaal mogelijk te maken. Om dat te bereiken hebben we een Verbeterplan NORA Begrippenkader opgesteld. De ambitie is om dat nog in 2025 te realiseren.
Een nieuwe startpagina Architectuur-begrippen is gemaakt voor de Redesign 2024.