Infrastructuur: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Pagina is bijgewerkt)
 
(17 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{#element:
{{#element:
|Elementtype=Generieke_functie
|Elementtype=Generieke_functie
|Beschrijving===Doel==
|Beschrijving===Inleiding==
De Infrastructuur draagt bij aan een herkenbare en betrouwbare overheid. Het is de digitale aorta voor optimale onderlinge samenwerking van overheidsorganisaties en is het platform waar burgers en bedrijven gegevens met de overheid kunnen uitwisselen en diensten kunnen afnemen. De infrastructuur ontzorgt bovendien de overheidsorganisaties op het gebied van technische vraagstukken over koppelingen, gegevenstransport, gezamenlijke ontwikkelingen en innovatie.
De huidige versie van GO Infrastructuur bevat op dit moment alleen de functie ‘Veilig digitaal datatransport’. Deze functie bestaat uit twee onderliggende functies, ‘Digitaal datatransport’ en ‘Voorkomen, detecteren en delen netwerkdreigingen’ die hier zijn beschreven. Voor de functie ‘Veilig digitaal datatransport’ wordt een aantal aanvullende keuzes onderzocht, zoals een bredere verplichting van Diginetwerk, oplossingen voor de continuïteit van datatransport met burgers en bedrijven, oplossingen voor netwerkdreigingen en veiligheid van Internet of Things.


==Scope==
GO Infrastructuur wordt mogelijk in een volgende versie ook uitgebreid met meer infrastructurele  functies, zoals de functie ‘Ontwikkelen en exploiteren van generieke oplossingen voor digitale dienstverlening’. Dit is afhankelijk van de herijking van de afbakening van de GDI die op het moment van schrijven plaatsvindt en de ontwikkeling van de GDI-meerjarenvisie en specifiek het overheidsbeleid ten aanzien van de cloud. De onderwerpen Self sovereign identity en Uitwisselstandaarden worden op een later moment uitgewerkt als onderdeel van andere GO-domeinen (zie ook de [https://go.pleio.nl/groups/view/38e37eae-3525-45b8-9df9-48406570629b/go/tasks GO backlog] op pleio.nl).
De Infrastructuur is het samenhangende geheel van functies (afspraken, standaarden en voorzieningen) voor robuuste en veilige digitale communicatie en het gezamenlijk platform voor het ontwikkelen en exploiteren van generieke functies voor de overheid.


Onder veilige digitale communicatie wordt daarbij verstaan de verbinding van:
==Beschrijving==
* door de overheid gebruikte systemen, datacenters en platformen onderling; bijvoorbeeld voor het uitwisselen van data of koppelen van processen;
Veilig digitaal kunnen transporteren van data tussen informatiesystemen van dienstverleners en informatiesystemen, portalen en applicaties gebruikt door burgers en bedrijven en tussen informatiesystemen van deze dienstverleners onderling.
* systemen van de overheid met informatievoorziening (portalen) aan burgers en bedrijven en hun tussenpersonen;
Onder digitaal transporteren verstaan we het digitale transport tussen:
* systemen van het bedrijfsleven met de overheid; bijvoorbeeld systemen van verladers met douane systemen of HR-pakketten die geautomatiseerd nieuwe werknemers melden;
* door dienstverleners gebruikte informatiesystemen onderling, ook dienstverleners in andere Europese landen;
* mens naar mens; bijvoorbeeld door video conferencing;
* informatiesystemen en applicaties van dienstverleners met informatievoorziening (informatiesystemen, portalen en applicaties) die burgers en bedrijven gebruiken, ook burgers en bedrijven buiten Nederland;
* door de overheid gebruikte infrastructuur met externe cloud omgevingen die door overheidspartijen worden ingezet voor hun behoefte aan verwerkingscapaciteit of voorzieningen.
 
De (netwerk)infrastructuur is hiervoor uitgerust met detectiemiddelen om de betrouwbaarheid en veiligheid te bewaken, het dataverkeer te monitoren, het gebruik bij te houden voor analyse, verrekening of audit trail doeleinden.
De infrastructuur hiervoor is uitgerust met detectiemiddelen om de betrouwbaarheid en veiligheid te bewaken, de status te monitoren en het gebruik van de infrastructuur bij te houden voor o.a. analyse van gebruik.
 
We spreken over ‘digitaal transporteren’ in plaats van ‘digitaal communiceren’ om aan te geven dat het hier om het transportmechanisme gaat en niet over de inhoud van de communicatie. Daarom ook spreken we over ‘data’ en niet over ‘gegevens’.


Onder het platform voor gezamenlijk ontwikkelen en exploiteren van voorzieningen wordt daarbij verstaan:
* het geheel van afspraken, standaarden en middelen om gezamenlijk / generieke voorzieningen te ontwikkelen, te testen en eventueel te exploiteren;
* de gestandaardiseerde ontwikkelomgevingen die passen bij de gewenste GDI-doelarchitectuur en standaarden en die gericht zijn op frequent (door)ontwikkelen van functionaliteit, het (keten)testen en het gemakkelijk in exploitatie nemen hiervan (CD/CI pipelines);
* de plaats waar eerdere ontwikkelde softwarecomponenten gemakkelijk zijn te vinden en te hergebruiken;
* de verwerkingsinfrastructuur voor gemeenschappelijke functionaliteiten;
Daarnaast biedt het platform de mogelijkheid om (gezamenlijk met de markt) innovaties te ontwikkelen en beproeven.


==Voorbeelden==
==Voorbeelden==
Nog te bepalen.
Zie onderliggende generieke functies.


==Status==
==Rationale==
Medio 2020 is via een pressure-cooker versnelling aangebracht in de oplevering van GO. Een vijftal werkgroepen heeft in 2 maanden tijd uitwerking gegeven aan:
Voor digitale dienstverlening moeten dienstverleners veilig data kunnen uitwisselen met burgers en bedrijven en onderling. Daarvoor moeten hun informatiesystemen veilig digitaal verbonden zijn met systemen waar burgers en bedrijven toegang toe hebben en moeten hun informatiesystemen onderling veilig verbonden zijn.
* ‘Why’ van de GDI inclusief bijbehorende visual,
* uitgangspunten voor het vastleggen van generieke functies (capability’s),
* visies voor de domeinen Interactie, Gegevensuitwisseling, Identificatie en Authenticatie (Toegang), Machtigen en Infrastructuur.


Resultaten van de pressure cooker zijn overgedragen om mee te nemen in de Gemeenschappelijke Overheidsarchitectuur (GO). GO brengt samenhang aan, verwijdert dubbelingen en verdiept visies zodanig dat besluitvorming in de PL en (naar beoordeling door PL) in het OBDO mogelijk is. Voor het domein Interactie geldt dat bovendien nog afstemming met de beleidsomgeving moet plaatsvinden. Gegevensuitwisseling heeft nu nog een bredere scope dan GDI en zal daarom binnen de GDI-context in samenhang met andere domeinen uitgewerkt worden.
Het digitale transport moet veilig en betrouwbaar zijn. Veilig, omdat de data die wordt getransporteerd alleen door de beoogde ontvanger gezien mag worden en onderweg niet gewijzigd mag worden. Betrouwbaar, zodat dienstverleners en burgers en bedrijven er gebruik van kunnen maken op ieder moment dat dat nodig is.
 
Verdere rationale voor deze generieke functie is te vinden in:
* Maatschappelijke en technische ontwikkeling A (paragraaf 4.1.3)
* Maatschappelijke en technische ontwikkeling C (paragraaf 4.1.3)
 
==Implicaties==
Zie voor de implicaties de onderliggende generieke functies:
# Kunnen digitaal transporteren van data (connectiviteit)
# Kunnen voorkomen, detecteren en delen van netwerkdreigingen


==Documentatie==
==Documentatie==
De visie uit de pressure cooker GO t.a.v. Infrastructuur is opgenomen in het document van de werkgroep:  
* {{Bestand met info|GO Infrastructuur.pdf|GO Infrastructuur}}
* {{Bestand met info|GO_Pressure_Cooker_Infrastructuur.pdf}}.
 
* {{Bestand met info|GO_Infrastructuur.pdf}}.
==Kaders==
Deze kaders zijn bepalend voor het domein Infrastructuur.
* [https://www.digitaleoverheid.nl/dossiers/wet-digitale-overheid/ Wet digitale overheid]
* {{Bestand met info|Beleidskader_digitale_basisinfrastructuur.pdf|Beleidskader digitale basisinfrastructuur}}
* {{Bestand met info|De WHY van de GDI - visual.pdf|Why van de GDI}}


==Naamgeving==  
==Toelichting relaties==
Deze generieke functie Infrastructuur is als hoger abstractieniveau toegevoegd: ter ordening en structurering van de generieke functies van de GO.
De bestaande GDI-voorzieningen die hieronder zijn opgenomen onder ‘Gerealiseerd door' realiseren delen van de generieke functies van het GO-domein. Deze bestaande voorzieningen kunnen afwijken van de keuzes die voor het GO-domein zijn gemaakt.
|Status actualiteit=Concept
|Status actualiteit=Actueel
|Status toelichting=Vastgesteld door Programmeringsraad Logius (PL)
|Is gerelateerd aan=Gemeenschappelijke Overheidsarchitectuur (Generieke Functie)
|Heeft bron=GO Infrastructuur
|Heeft bron=GO Infrastructuur
}}
}}
[[Categorie:Gemeenschappelijke Overheidsarchitectuur (GO)]]
[[Categorie:GDI-Architectuur (GA)]]

Huidige versie van 15 mrt 2022 om 23:22


Elementtype
Generieke functie
ID
Status
Actueel
Vastgesteld door Programmeringsraad Logius (PL)
Bron
GA Infrastructuur

Inleiding

De huidige versie van GO Infrastructuur bevat op dit moment alleen de functie ‘Veilig digitaal datatransport’. Deze functie bestaat uit twee onderliggende functies, ‘Digitaal datatransport’ en ‘Voorkomen, detecteren en delen netwerkdreigingen’ die hier zijn beschreven. Voor de functie ‘Veilig digitaal datatransport’ wordt een aantal aanvullende keuzes onderzocht, zoals een bredere verplichting van Diginetwerk, oplossingen voor de continuïteit van datatransport met burgers en bedrijven, oplossingen voor netwerkdreigingen en veiligheid van Internet of Things.

GO Infrastructuur wordt mogelijk in een volgende versie ook uitgebreid met meer infrastructurele functies, zoals de functie ‘Ontwikkelen en exploiteren van generieke oplossingen voor digitale dienstverlening’. Dit is afhankelijk van de herijking van de afbakening van de GDI die op het moment van schrijven plaatsvindt en de ontwikkeling van de GDI-meerjarenvisie en specifiek het overheidsbeleid ten aanzien van de cloud. De onderwerpen Self sovereign identity en Uitwisselstandaarden worden op een later moment uitgewerkt als onderdeel van andere GO-domeinen (zie ook de GO backlog op pleio.nl).

Beschrijving

Veilig digitaal kunnen transporteren van data tussen informatiesystemen van dienstverleners en informatiesystemen, portalen en applicaties gebruikt door burgers en bedrijven en tussen informatiesystemen van deze dienstverleners onderling. Onder digitaal transporteren verstaan we het digitale transport tussen:

  • door dienstverleners gebruikte informatiesystemen onderling, ook dienstverleners in andere Europese landen;
  • informatiesystemen en applicaties van dienstverleners met informatievoorziening (informatiesystemen, portalen en applicaties) die burgers en bedrijven gebruiken, ook burgers en bedrijven buiten Nederland;

De infrastructuur hiervoor is uitgerust met detectiemiddelen om de betrouwbaarheid en veiligheid te bewaken, de status te monitoren en het gebruik van de infrastructuur bij te houden voor o.a. analyse van gebruik.

We spreken over ‘digitaal transporteren’ in plaats van ‘digitaal communiceren’ om aan te geven dat het hier om het transportmechanisme gaat en niet over de inhoud van de communicatie. Daarom ook spreken we over ‘data’ en niet over ‘gegevens’.


Voorbeelden

Zie onderliggende generieke functies.

Rationale

Voor digitale dienstverlening moeten dienstverleners veilig data kunnen uitwisselen met burgers en bedrijven en onderling. Daarvoor moeten hun informatiesystemen veilig digitaal verbonden zijn met systemen waar burgers en bedrijven toegang toe hebben en moeten hun informatiesystemen onderling veilig verbonden zijn.

Het digitale transport moet veilig en betrouwbaar zijn. Veilig, omdat de data die wordt getransporteerd alleen door de beoogde ontvanger gezien mag worden en onderweg niet gewijzigd mag worden. Betrouwbaar, zodat dienstverleners en burgers en bedrijven er gebruik van kunnen maken op ieder moment dat dat nodig is.

Verdere rationale voor deze generieke functie is te vinden in:

  • Maatschappelijke en technische ontwikkeling A (paragraaf 4.1.3)
  • Maatschappelijke en technische ontwikkeling C (paragraaf 4.1.3)

Implicaties

Zie voor de implicaties de onderliggende generieke functies:

  1. Kunnen digitaal transporteren van data (connectiviteit)
  2. Kunnen voorkomen, detecteren en delen van netwerkdreigingen

Documentatie

Kaders

Deze kaders zijn bepalend voor het domein Infrastructuur.

Toelichting relaties

De bestaande GDI-voorzieningen die hieronder zijn opgenomen onder ‘Gerealiseerd door' realiseren delen van de generieke functies van het GO-domein. Deze bestaande voorzieningen kunnen afwijken van de keuzes die voor het GO-domein zijn gemaakt.


Gerelateerde generieke functies



Gerealiseerd door

Standaarden

Principes

Visualisatie relaties

debugging

Graphviz DOT-code voor de visualisatie

digraph GRAPHNAAM{
graph [size="17,55",overlap=prism, overlap_scaling=0.21, ratio=compress, rankdir="LR", ranksep=0.01,nodesep=0.21]
node [shape=note];
/* Inkomende relaties. Relatie=Is gerelateerd aan, Label=, Bronpagina=Infrastructuur */
4242 [URL="[[Archiefbesluit]]", label="Archiefbesluit"]
4243 [URL="[[Archiefregeling]]", label="Archiefregeling"]
4093 [URL="[[Archiefwet]]", label="Archiefwet"]
8753 [URL="[[Digitaal datatransport (connectiviteit)]]", label="Digitaal datatransport (connectiviteit)"]
8751 [URL="[[Infrastructuur]]", label="Infrastructuur"]
10029 [URL="[[Modernisering Archiefwet]]", label="Modernisering Archiefwet"]
8754 [URL="[[Voorkomen detecteren en delen netwerkdreigingen]]", label="Voorkomen detecteren en delen netwerkdreigingen"]{4242;4243;4093;8753;10029;8754 } -> 8751 [label="", arrowhead=lvee, arrowtail=none, dir=both]


10005 [URL="[[GDI-Architectuur (Generieke Functie)]]", label="GDI-Architectuur (Generieke Functie)"]
8751 [URL="[[Infrastructuur]]", label="Infrastructuur"]
8751 -> { 10005} [label="is gerelateerd aan", arrowhead=lvee, ]
/* Inkomende relaties. Relatie=omvat, Label=onderdeel van, Bronpagina=Infrastructuur */
8751 [URL="[[Infrastructuur]]", label="Infrastructuur"]

{ } -> 8751 [label="onderdeel van", arrowhead=none, arrowtail=odiamond, dir=both]





/* Inkomende relaties. Relatie=Realiseert, Label=realiseert, Bronpagina=Infrastructuur */
1561 [URL="[[Diginetwerk]]", label="Diginetwerk"]
8751 [URL="[[Infrastructuur]]", label="Infrastructuur"]

{1561 } -> 8751 [label="realiseert", arrowhead=onormal, style="dotted", arrowtail=none, dir=both]
}

Oude visualisatie

black: Is gerelateerd aan
red: Wordt gerealiseerd door

Gerelateerde onderwerpen

Past toe
Wordt toegepast in


Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.

De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.

De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Infrastructuur&oldid=60788"