Sandbox:API
API's[bewerken]
Wat is de aanleiding voor de toegenomen belangstelling voor API’s?
Door een toenemende mogelijkheden van connectiviteit (digitale interactie tussen mensen onderling, maar ook dingen “Internet of Things” IoT) verandert ook de mogelijkheid waarop partijen onderlinge transacties aangaan. Vraag en aanbod worden daarin op digitale wijze bij elkaar gebracht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een platform. Het geheel van interactie en transactie dat gebruikt maakt van platformen, noemen we platformeconomie. Het platform vervult daarin de rol van intermediair.
Toonaangevende bedrijven als Apple, Google, Facebook, Airbnb, Booking.com en Uber hebben bestaande markten op hun kop gezet door een nieuwe manier van innoveren en zaken doen. 7 van de 8 meest waardevolle bedrijven ter wereld hebben dit te danken aan een platformstrategie. Door middel van platformen kunnen ze snel en gemakkelijk nieuwe markten betreden, producten en diensten integreren, andere partijen laten mee innoveren en gebruikers bij innovaties betrekken. Succesvolle platformen worden alsmaar sterker en lijken al snel onverslaanbaar. De concurrentie tussen bedrijven verschuift van producten en diensten naar platformen en bijbehorende ecosystemen van bedrijven die aanvullende toepassingen ontwikkelen op het platform. Platformen zijn al lang niet meer een ‘dingetje’ van de ontwikkel-afdelingen of IT-bedrijven maar een wezenlijke strategie voor alle organisaties. Het platform is een van de belangrijkste en meest revolutionaire businessmodellen van de afgelopen twintig jaar. Niet alleen kan het kan zorgen voor serieuze disruptie van een bestaande markt doordat processen anders worden georganiseerd, maar het zal ook een essentieel onderdeel worden van het ‘overleven’ voor bepaalde organisaties. Hieronder vindt u talloze voorbeelden uit o.a. energie, mobiliteit, financiële dienstverlening en maakindustrie. In Nederland zijn anno 2019 meer dan 200 digitale platformen actief.
Platformen'
Wat is een Platform?
Een platform is een technologie, product of dienst die waarde creëert door interacties te faciliteren tussen twee of meer partijen, bijvoorbeeld tussen producenten en consumenten. Een platform heeft vaak het karakter van een marktplaats waar (een heel divers) vraag en aanbod (overzichtelijk) worden samengebracht zoals Marktplaats, eBay en iTunes. Dit kunnen producten zijn (zoals spulletjes, kleding, muziek, films, boeken) maar ook diensten, zoals taxi-vervoer (Airbnb) en het verhuren van je woning (Uber) en zowel B2C als B2B. Het platform aggregeert de anders verspreide vraag en aanbod en maakt het elkaar vinden en ‘matchen’ gemakkelijker. Het gaat dan preciezer gezegd om ‘tweezijdige’ of ‘meerzijdige’ platformen. Het platform is in dit geval een intermediaire organisatie’ die zelf geen woningen en voertuigen bezit maar toch (via een website of app) een dienst levert die concurreert met bestaande taxi’s en hotelketens. Dit soort ‘lichte’ platformen kan relatief gemakkelijk en snel opschalen. Wanneer het gaat om het delen, uitlenen of beschikbaar stellen van spullen of het verlenen van diensten (‘klusjes’) wordt vaak gesproken van de deeleconomie, ofwel sharing economy, gig economy. Een platform is ook een gemeenschappelijke basis waarop organisaties kunnen samenwerken om elk hun eigen of gezamenlijke producten en diensten aan te bieden. Neem de appstores voor mobiele diensten van Apple en Google. App-ontwikkelaars en dienstverleners kunnen toepassingen ontwikkelen op basis van de hardware en software die Apple en Google gestandaardiseerd en ‘open’ hebben gesteld.
Impact platformeconomie
De toegenomen connectiviteit verandert de manier van interactie in onze samenleving ingrijpend. Het fenomeen platformeconomie heeft slechts voor een klein deel betrekking op technologie: technologie maakt het platform mogelijk terwijl de werkelijke impact een breed maatschappelijk fenomeen is. Een van de vele voorbeelden is de impact op de arbeidsmarkt (de “kluseconomie”). Voorbeelden van brede maatschappelijke vraagstukken zijn: • Welke invloed hebben digitale marktplaatsen op de leefbaarheid van steden en dorpen, wanneer winkels verdwijnen, woningen in hotels veranderen, bezorgbusjes af- en aanrijden en eigen auto’s plaatsmaken voor deelauto’s? • Hoe kunnen we de onzekerheid van consumenten, werknemers en ondernemers over AI gedreven ‘matching’ en ‘ranking’ door platformen wegnemen en vertrouwen daarin vergroten? En hoe voorkomen we ‘fake news’ of gemanipuleerde verkiezingen of productbeoordelingen? • Wat is de impact van het toenemend aantal mensen dat via klusplatformen werkt op de arbeidsmarkt en het sociaalzekerheidsstelsel? • In hoeverre is het van belang dat Nederland en Europa niet geheel afhankelijk worden van China of de VS als het gaat om essentiële technologieën? Wat is de invloed op onze veiligheid, onze economie en de geopolitieke verhoudingen? • Is het uitgangspunt ‘toestemming van de consument’ voor het gebruik van data altijd werkbaar, wanneer enkele zeer grote digitale platformen relatief eenvoudig toestemming verkrijgen van miljarden consumenten, en anderen (die deze klanten nog niet hebben) niet? • Hoe kan een goede balans worden gevonden bij de uitwisseling van data tussen bedrijven onderling? Meer datadelen is belangrijk om te kunnen innoveren en maatschappelijke doelen te bereiken en tegelijk moeten investeringen in data verzamelen en verrijken beloond worden en moet privacy geborgd zijn.
Eerste ervaringen met platformeconomie zijn niet alleen positief: “de eerlijke economie” en de rol van Google
Deeleconomie De opkomst van platformen heeft de deeleconomie een krachtige impuls gegeven. Deeleconomie en platformeconomie is niet hetzelfde, maar hebben tegenwoordig wel een sterke relatie gekregen. De deeleconomie raakt op allerlei manieren aan zaken die we al kennen zoals het verhuren van spullen en ruimtes of het verlenen van diensten tegen betaling en het sociale delen in hechte online gemeenschappen. Een strenge afbakening van de deeleconomie wordt gegeven door Frenken en Meelen (Universiteit Utrecht, 2015): “het fenomeen dat consumenten elkaar gebruik laten maken van hun onbenutte consumptiegoederen, eventueel tegen betaling.” Hiermee wordt de deeleconomie beperkt tot: • consumenten onderling: dus geen bedrijven die spullen verhuren of leasen; • onderbenutte capaciteit: dus een autorit die je toch al zou maken, een huis dat je toch al hebt en ongebruikt is een paar weken per jaar; • tijdelijke toegang: dus je blijft zelf de hoofdeigenaar en draagt je bezit niet over (zoals bijv. tweedehands kleren verkopen op Marktplaats) maar verleent anderen toegang tot je product of dienst. Hiermee kun je de deeleconomie zien als een onbenut economisch potentieel: decentrale netwerken en marktplaatsen die de waarde van onderbenutte goederen en diensten ontsluiten door vraag en aanbod direct bij elkaar te brengen zonder traditionele institutionele tussenpersonen of organisaties. In de praktijk gaat het bij de ‘deeleconomie’ om een bredere ontwikkeling waarbij diverse vormen van delen, samenwerken en diensten verlenen steeds meer aan het vervagen zijn. Zo zien we in grote steden dat mensen hun kamer meer dan 30 dagen per jaar verhuren, ook verhuren als ze niet op vakantie gaan, en dat ze daarbij gedreven worden door inkomsten, niet de sociale wil om te delen. De consument gedraagt zich als een ondernemer. Er ontstaan nieuwe diensten voor schoonmaken en sleutels bewaren. Huisjesmelken wordt gefaciliteerd. Steden als Amsterdam beperken het verhuren via Airbnb daarom tot 60 en binnenkort 30 dagen per jaar. Een ruimere definitie van de deeleconomie is daarom: De deeleconomie betreft activiteiten waarbij partijen (burgers, consumenten, organisaties) goederen met elkaar delen of elkaar diensten aanbieden, al dan niet tegen betaling, via het internet of een ander coördinerend systeem (een platform).
Platformeconomie en API’s Individuele platforms zijn gebaseerd op API's voor webapplicatieprogrammering. Beschreven als de "lijm die het web bijeenhoudt", maken API's een standaardmechanisme mogelijk om gegevens en functionaliteit te delen. Programmable Web, de grootste openbare API-directory, catalogiseert nu meer dan 23.000 openbare API's. En volgens het "2019 State of API Integration Report" van Cloud Elements, gebruikt 55% van de bedrijven API's als inkomstenstroom. API Platform Economy (digital ecosystem and Marketplaces)
platformen