Architectuur internationaal: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(ISA-workshop in uitgelicht-vak)
(leesbaarheid, uitbreiding na ISA workshop)
Regel 2: Regel 2:
{{Uitgelicht|Op 6 november bezocht een delegatie van de Europese Commissie ICTU om haar initiatieven toe te lichten en bijgepraat te worden over de stand van zaken in Nederland. Ruim 50 enthousiaste deelnemers vanuit de (Rijks)overheid woonden de ISA-workshop bij. Lees het [[Terugblik ISA-workshop|nieuwsbericht]].}}
{{Uitgelicht|Op 6 november bezocht een delegatie van de Europese Commissie ICTU om haar initiatieven toe te lichten en bijgepraat te worden over de stand van zaken in Nederland. Ruim 50 enthousiaste deelnemers vanuit de (Rijks)overheid woonden de ISA-workshop bij. Lees het [[Terugblik ISA-workshop|nieuwsbericht]].}}


Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd. NORA helpt u inzicht te verschaffen in relevante afspraken, ontwikkelingen en diensten en geeft een Nederlandse toepassing. Heeft uw organisatie een belang in Europese architectuur, dan horen wij dat graag. Via NORA kan rekening worden gehouden met Nederlandse wensen binnen de EU.
Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Vooral binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd op digitale dienstverlening.


Met deze opzet zorgen we primair dat professionals een gelijke taal gaan spreken over de architectuurproducten, managers weten waar het over gaat, en professionals aan de slag kunnen. Voor ieder iets!
NORA helpt inzicht te verschaffen in Europese ontwikkelingen, afspraken en toepasbare diensten. Tegelijk helpt NORA bij terugkoppeling van Nederlandse wensen.
 
== Relevant voor elke organisatie ==
Ontwikkelingen buiten Nederland kunnen op verschillende manieren belangrijk zijn voor uw werk.


== Waarom is Europa interessant? ==
* Wanneer een overheid over de grens werkt, is interoperabiliteit op internationaal niveau belangrijk. Dit vergemakkelijkt samenwerken met collega's in de EU of daar buiten.
* Wanneer een overheid over de grens werkt, is interoperabiliteit op internationaal niveau belangrijk. Dit vergemakkelijkt samenwerken met collega's in de EU of daar buiten.
* Veel van de standaarden die overheden toepassen, zijn (gebaseerd op) internationaal vastgestelde standaarden.
* Veel van de standaarden die overheden toepassen, zijn (gebaseerd op) internationaal vastgestelde standaarden.
* Europese regelgeving is ook van invloed op organisaties die lokaal werken.
* Europese regelgeving is ook van invloed op organisaties die lokaal werken.
Binnen de internationale context, heeft Europese interoperabiliteit een sterke rol. Voor architecten is daarbij het EIF (European Interoperability Framework) belangrijk. De Nederlandse regering heeft aangegeven NORA te gebruiken als toepassing van het interopberabiliteitsraamwerk EIF binnen Nederland.<ref>[http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail.jsp?id=2011Z02387&did=2011D06046 http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail.jsp?id=2011Z02387&did=2011D06046 Fiche: Mededeling naar interoperabele Europese overheidsdiensten].</ref>


== Europese architectuur ==
== Europese architectuur ==
[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm ISA] is het programma van de Europese Commissie voor “[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm Interoperability Solutions for European Public Administrations]”. Hierbinnen is EIF 2.0 ontwikkeld. EIF is te zien als referentie-architectuur met onder andere principes, een vocabulaire, protocollen en voorbeelden. NORA is sinds versie 3.0 in lijn met EIF 2.0.
[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm ISA] is het programma van de Europese Commissie voor “[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm Interoperability Solutions for European Public Administrations]”. De beleidskaders EU2020 Strategy, en Digital Single Market, geven prioriteit aan interoperabiliteit. ISA wil meer zichtbaarheid voor bouwstenen en harmonisatie. Het eerdere beleidskader, de Digital Agenda for Europe, heeft belangrijke actielijnen voor NORA: [http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=89 actielijn 89: Member States to make eGovernment services fully interoperable] en [http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=26 actielijn 26: Member States to implement European Interoperability Framework]. Hiervoor heeft ISA de European Interoperability Strategy (EIS) en het European Interoperability Framework (EIF) 2.0 gemaakt. EIF is de Europese referentie-architectuur met onder andere principes, een vocabulaire, protocollen en voorbeelden. NORA versie 3.0 is in lijn met EIF 2.0 en werkt als Nederlandse doorvertaling<ref>[http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail.jsp?id=2011Z02387&did=2011D06046 Fiche: Mededeling naar interoperabele Europese overheidsdiensten]</ref><ref>Bij het opstellen van EIF 2.0 is gekeken naar referentiearchitecturen van de lidstaten (“national interoperability frameworks”). [http://ec.europa.eu/idabc/en/document/7796.html National Interoperability Frameworks Observatory] indexeert nationale interoperabiliteits-raamwerken. Laatste update op moment van schrijven: augustus 2009.</ref>
 
Bij het opstellen van EIF 2.0 is gekeken naar referentiearchitecturen van de lidstaten (“national interoperability frameworks”)<ref>[http://ec.europa.eu/idabc/en/document/7796.html National Interoperability Frameworks Observatory] indexeert nationale interoperabiliteits-raamwerken bij. Het is een project onder iDABC ('voorloper' van ISA programma). Laatste update op moment van schrijven: augustus 2009.</ref> Niet alle lidstaten bezitten een eigen referentiearchitectuur. De twee actielijnen van de D.A.E. die voor NORA relevant zijn, betreffen [http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=89 actielijn 89: Member States to make eGovernment services fully interoperable] en [http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=26 actielijn 26: Member States to implement European Interoperability Framework]
 
De EIS (European Interoperability Strategy) geeft een aanpak om interoperabiliteit te verhogen, gepubliceerd in samenhang met het EIF. Dit is een uitwerking van het strategische plan: “Digital Agenda for Europe”.
 
Naast het globale ISA programma, zijn er voor verschillende domeinen, losstaande Europese programma's actief met een relatie tot architectuur. Het beeld bestaat dat deze vaak een centralistische opzet hebben<ref name="internationale workshop 2014-02">{{Bestand met info|Verslag internationale workshop 20140221.pdf|Verslag NORA internationale workshop, 21 maart 2014}}</ref>.


Het Forum Standaardisatie presenteert jaarlijks [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/wat-er-internationaal-speelt/ een internationale verkenning] op het gebied van standaardisatie en interoperabiliteit.
Naast het globale ISA programma, zijn er voor verschillende domeinen, losstaande Europese programma's actief met een relatie tot architectuur. Het beeld bestaat dat deze vaak een centralistische opzet hebben<ref name="internationale workshop 2014-02">{{Bestand met info|Verslag internationale workshop 20140221.pdf|Verslag NORA internationale workshop, 21 maart 2014}}</ref>. Het Forum Standaardisatie presenteert jaarlijks [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/wat-er-internationaal-speelt/ een internationale verkenning] op het gebied van standaardisatie en interoperabiliteit.


== Ontwikkelingen ==
== Ontwikkelingen ==
Het ISA programma is bezig met het project [http://ec.europa.eu/isa/actions/02-interoperability-architecture/2-1action_en.htm EIA (European Interoperability Architecture)]. Hierbinnen worden ontwikkeld:
Het ISA programma van de Europese Commissie is bezig met doorontwikkeling van EIF in het project [http://ec.europa.eu/isa/actions/02-interoperability-architecture/2-1action_en.htm EIA (European Interoperability Architecture)]. Twee producten worden ontwikkeld:
* EIRA (European Interoperability Reference Architecture), een doorontwikkeling van EIF 2.0, waarbij Europese regelgeving voor architecten wordt verduidelijkt. Dit bevat views op politieke context, juridica, organisatie, semantiek en techniek
* EICart (European Interoperability Cartography), met een overzicht van herbruikbare bouwstenen conform [[ArchiMate]]<ref>[http://ec.europa.eu/isa/documents/iop-solutions-for-european-pav-vfinal_en.pdf EC ISA presentatie over IOP (PDF)]</ref>


* EIRA (European Interoperability Reference Architecture), een doorontwikkeling van EIF 2.0, waarbij Europese regelgeving voor architecten wordt verduidelijkt. Dit bevat views op politieke context, juridica, organisatie, semantiek en techniek.
In 2015 hanteert ISA vier programmaclusters:
* EICart (European Interoperability Cartography), met een overzicht van herbruikbare bouwstenen<ref>[http://ec.europa.eu/isa/documents/iop-solutions-for-european-pav-vfinal_en.pdf EC ISA presentatie over IOP (PDF)]</ref>.
* Trusted information exchange
* Interoperable architecture
* ICT implications assessment
* Best practise sharing


In verschillende domeinen worden afspraken gemaakt tot standaardisatie. Hierbij [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/ is het Forum Standaardisatie betrokken].
Nederland wordt in de ISA committee vertegenwoordigd door Guus Bronkhorst van het Ministerie van BZK, directie B&I (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; Burgerschap en Informatiebeleid). Daarnaast is Nederland vertegenwoordigd in de vier ISA werkgroepen:
* Coordination Group (John Kootstra; [mailto:john.kootstra@minbzk.nl john.kootstra@minbzk.nl])
* Working group Interoperable architecture
* Working group Spatial Information and Services
* Working group Trusted information exchange (vertegenwoordiging vacant)


== Uw invloed via NORA ==
[http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/ Het Forum Standaardisatie betrokken bij standaardisatie-trajecten] in verschillende domeinen.
NORA beheer en haar opdrachtgever (het [http://www.minbzk.nl Ministerie van BZK]) horen graag van belanghebbenden in verschillende domeinen. Welke knelpunten op internationaal niveau zijn er belangrijk, en welke ontwikkelingen spelen er voor u?


Om een beter beeld te krijgen van wat Nederlandse overheidsorganisaties belangrijk vinden in Europa, heeft NORA een workshop georganiseerd in maart 2014<ref name="internationale workshop 2014-02" />.
=== Invloed via NORA ===
Wij horen graag over uw knelpunten op internationaal niveau en de impact die internationale ontwikkelingen voor u hebben. Daarmee concretiseert NORA de Europese projecten voor lokale uitvoering, en geeft NORA input bij doorontwikkeling.


NORA neemt de geluiden uit de omgeving mee in internationale afspraken.
Om een beter beeld te krijgen van wat Nederlandse overheidsorganisaties belangrijk vinden in Europa, heeft NORA een workshop georganiseerd in maart 2014<ref name="internationale workshop 2014-02" /> en deelgenomen aan een [[ISA-workshop 2014-11|workshop met een delegatie van ISA in november 2014]].


== Voorbeelden ==
== Voorbeelden ==

Versie van 16 dec 2014 18:59

Op 6 november bezocht een delegatie van de Europese Commissie ICTU om haar initiatieven toe te lichten en bijgepraat te worden over de stand van zaken in Nederland. Ruim 50 enthousiaste deelnemers vanuit de (Rijks)overheid woonden de ISA-workshop bij. Lees het nieuwsbericht.

Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Vooral binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd op digitale dienstverlening.

NORA helpt inzicht te verschaffen in Europese ontwikkelingen, afspraken en toepasbare diensten. Tegelijk helpt NORA bij terugkoppeling van Nederlandse wensen.

Waarom is Europa interessant?[bewerken]

  • Wanneer een overheid over de grens werkt, is interoperabiliteit op internationaal niveau belangrijk. Dit vergemakkelijkt samenwerken met collega's in de EU of daar buiten.
  • Veel van de standaarden die overheden toepassen, zijn (gebaseerd op) internationaal vastgestelde standaarden.
  • Europese regelgeving is ook van invloed op organisaties die lokaal werken.

Europese architectuur[bewerken]

ISA is het programma van de Europese Commissie voor “Interoperability Solutions for European Public Administrations”. De beleidskaders EU2020 Strategy, en Digital Single Market, geven prioriteit aan interoperabiliteit. ISA wil meer zichtbaarheid voor bouwstenen en harmonisatie. Het eerdere beleidskader, de Digital Agenda for Europe, heeft belangrijke actielijnen voor NORA: actielijn 89: Member States to make eGovernment services fully interoperable en actielijn 26: Member States to implement European Interoperability Framework. Hiervoor heeft ISA de European Interoperability Strategy (EIS) en het European Interoperability Framework (EIF) 2.0 gemaakt. EIF is de Europese referentie-architectuur met onder andere principes, een vocabulaire, protocollen en voorbeelden. NORA versie 3.0 is in lijn met EIF 2.0 en werkt als Nederlandse doorvertaling[1][2]

Naast het globale ISA programma, zijn er voor verschillende domeinen, losstaande Europese programma's actief met een relatie tot architectuur. Het beeld bestaat dat deze vaak een centralistische opzet hebben[3]. Het Forum Standaardisatie presenteert jaarlijks een internationale verkenning op het gebied van standaardisatie en interoperabiliteit.

Ontwikkelingen[bewerken]

Het ISA programma van de Europese Commissie is bezig met doorontwikkeling van EIF in het project EIA (European Interoperability Architecture). Twee producten worden ontwikkeld:

  • EIRA (European Interoperability Reference Architecture), een doorontwikkeling van EIF 2.0, waarbij Europese regelgeving voor architecten wordt verduidelijkt. Dit bevat views op politieke context, juridica, organisatie, semantiek en techniek
  • EICart (European Interoperability Cartography), met een overzicht van herbruikbare bouwstenen conform ArchiMate[4]

In 2015 hanteert ISA vier programmaclusters:

  • Trusted information exchange
  • Interoperable architecture
  • ICT implications assessment
  • Best practise sharing

Nederland wordt in de ISA committee vertegenwoordigd door Guus Bronkhorst van het Ministerie van BZK, directie B&I (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; Burgerschap en Informatiebeleid). Daarnaast is Nederland vertegenwoordigd in de vier ISA werkgroepen:

  • Coordination Group (John Kootstra; john.kootstra@minbzk.nl)
  • Working group Interoperable architecture
  • Working group Spatial Information and Services
  • Working group Trusted information exchange (vertegenwoordiging vacant)

Het Forum Standaardisatie betrokken bij standaardisatie-trajecten in verschillende domeinen.

Invloed via NORA[bewerken]

Wij horen graag over uw knelpunten op internationaal niveau en de impact die internationale ontwikkelingen voor u hebben. Daarmee concretiseert NORA de Europese projecten voor lokale uitvoering, en geeft NORA input bij doorontwikkeling.

Om een beter beeld te krijgen van wat Nederlandse overheidsorganisaties belangrijk vinden in Europa, heeft NORA een workshop georganiseerd in maart 2014[3] en deelgenomen aan een workshop met een delegatie van ISA in november 2014.

Voorbeelden[bewerken]

De Rijksdienst voor het Wegverkeer laat de BRV (Basisregistratie Voertuigen) en andere gegevens aansluiten op die van EU-lidstaten in het decentraal opgezette EUCARIS. Dit netwerkwerk maakt gebruik van het Europese IP-netwerk sTESTA.

In de Handreiking Grenzeloze Standaardisatie (PDF, 0,9 MB) staan enkele casussen beschreven waarbij internationale standaarden de samenwerking bevorderen.

Contact[bewerken]

Uw reacties en vragen zijn welkom bij Michiel Schoo, beleidsadviseur bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, via architectuur@ictu.nl.

Referenties[bewerken]

  1. ↑ Fiche: Mededeling naar interoperabele Europese overheidsdiensten
  2. ↑ Bij het opstellen van EIF 2.0 is gekeken naar referentiearchitecturen van de lidstaten (“national interoperability frameworks”). National Interoperability Frameworks Observatory indexeert nationale interoperabiliteits-raamwerken. Laatste update op moment van schrijven: augustus 2009.
  3. ↑ 3,0 3,1 Verslag NORA internationale workshop, 21 maart 2014 (PDF, 100 kB)
  4. ↑ EC ISA presentatie over IOP (PDF)

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Interoperabiliteit is het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

NORA is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden.

The European Interoperability Framework (EIF) is a commonly agreed approach to the delivery of European public services in an interoperable manner. It defines basic interoperability guidelines in the form of common principles, models and recommendations.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Architectuur_internationaal&oldid=11049"