Expertgroep NORA Begrippenkader 20231130
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Bijeenkomst van Expertgroep NORA Begrippenkader op donderdag 30 november 2023, 09:00-11:00 uur, locatie: Digitaal (Teams).
Doel: Kwaliteit en samenhang van NORA begrippenkader en die van de familieleden meer op elkaar af te stemmen
Doelgroep: Architecten en collega’s uit de publieke sector die zijn geïnteresseerd in het thema Begrippenkader .
Agenda
- Bijpraten stand van zaken (Toine)
- Voorstel definitie-structuur (Jan van Bon)
- Beheerproces
- Planning
Stand van Zaken
- Drie bijeenkomsten. Waarvan twee met een “kerngroep”
- Eerst bezig met aanpak en structuur, dan pas inhoud
- Besluiten:
- Volgen van de Nederlandse Standaard voor het Beschrijven van Begrippen (NL-SBB) in concept en in review
- Als collecties is gekozen voor het Vijflaagsmodel.
- Wijzigingsvoorstellen gedaan voor deze standaard namens de NORA expertgroep (voorstel voor deze gebruikersraad om dat goed te keuren)
- Vaststellen van een conventie voor het opstellen van begrippen conform ISO 704:2022
- Verzoek voor ondersteuning redacteuren voor het beschrijven van begrippen vanuit de domeinen
- Voorlopige keuze gemaakt voor toolset voor het vastleggen van begrippen (wiki-technologie zoals ingezet voor ROSA en GEMMA). Deze is gebaseerd op NL-SBB en dus overdraagbaar naar andere ** tools die dit ondersteunen.
- Opzetten van een beheerproces (vgl BOMOS)
- Eerste mapping NORA begrippenkader op Vijflaagsmodel
- Planning volgende expertgroep in november ‘23 en vaststellen jaarkalender 2024
Ordening en Structuur van Begrippen
VRAAG 1: Welke ordening kunnen we hanteren voor de categorisering van architectuurbegrippen (collecties)?
Het vijflaagsmodel als uitgangspunt is niet genuanceerd genoeg. Voorstel om te daar een scherpere onderverdeling in te maken:
- Grondslagenlaag
- Wet en Regelgeving
- Lokaal beleid
- Organisatorische laag
- Burgerorganisatie
- Overheidsorganisatie
- (Dienst) Informatielaag
- (Dienst) Applicatielaag
- (Dienst) Netwerklaag
Extra laag:
- Universele architectuurbegrippen
VRAAG 2: Welke structuur kunnen we hanteren voor het opstellen van definities?
ISO704
- Sluit aan bij algemeen taalgebruik en de taal in de organisatie in termen en definities
- Definieer begrippen met een korte naam (term), in enkelvoud en startend met een hoofdletter
- Houdt definities zo kort mogelijk; neem alleen onderscheidende kenmerken op
- Gebruik intentionele definities waar mogelijk; benoem de onderscheidende kenmerken van een begrip
- Start met het definiëren van algemenere en bredere woorden
- Definieer een begrip met een smallere betekenis als “Een <breder begrip> dat…”
- Neem in de definitie van een begrip geen kenmerken op van een breder begrip????
- Neem definities over uit officiële bronnen waar mogelijk en waar consistent met eigen terminologie
- Definieer voor alle niet-gebruikelijke woorden in definities aparte begrippen
- Definieer niet alleen begrippen die 1-1 leiden tot data-elementen, maar ook de relevante context
- Voorkom circulaire definities; druk een begrip niet uit in termen van zichzelf of vervoegingen ervan en laat definities van begrippen niet naar elkaar verwijzen
- Voorkom definities die ontkenningen bevatten; definieer wat iets is en niet wat iets niet is (tenzij je tegengestelde begrippen definieert)
We onderkennen vijf patronen waarop definities kunnen worden vastgelegd
Nadere afspraken
- Toevoegen van een eigenschap Context als een begrip een andere definitie kent afhankelijk van een context. Bijvoorbeeld Bank, als zitmeubel of als financiële instelling. Dit wordt niet in de Voorkeursterm toegeogegd, maar in de eigenschap Context.
- Elk begrip of term (voorkeursterm, alternatieve term etc.) wordt met kleine letters geschreven.
- Brian brengt voor het volgend overleg een beheerproces in dat wordt gebruikt binnen Kennisnet, ter inspiratie van een beheerproces binnen NORA
- Het NORA begrippenkader bevat alleen de generieke begrippen die op dat niveau van belang zijn. Begrippen die contextspecifiek zijn, zoals IAM-begrippen, of Gemeentelijke begrippen worden in die domeinen ook beheerd. Wel is van belang dat er op een generieke wijze naar elk jaar verwezen wordt. Daarin zal de NL-SBB worden gevolgd.
- De generieke begrippen en de domeinbegrippen die binnen NORA-teams (zoals IAM, Gegevensmanagement Zaakgericht werken, Dienstverlening etc) worden beheerd, vormen één set maar diverse beheerders.
- Danny levert IAM-begrippen aan
- Eric levert nieuwe begrippen aan
- We maken een onderscheid tussen bronnen waar begrippen en definities vandaan komen en de persoon of groep die een begrip redigeert.
- De uitgebreide werkgroep zal vooral als klankbordgroep fungeren. Het vergaderschema zal een ritme kennen van 1x per 2 maanden. Het 'echte' werk wordt door kleinere subgroepen uitgevoerd
- eric zorgt voor een gezamenlijke teams-omgeving waarin aan documenten kan worden gewerkt en waar deze gedeeld kunnen worden.