Nationaal Semantisch Vlak

Semantisch Vlak als onderdeel van het vijflaagsmodel

Het Nationaal Semantisch Vlak is de gehele verzameling begrippen die voor de Nederlandse dienstverlening en informatiehuishouding van de overheid relevant is, inclusief de omschrijvingen van die begrippen en hun onderlinge relaties en met verwijzingen waar in wetgeving de definities te vinden zijn, in welke gegevenswoordenboeken ze voorkomen, in welke domeinen (processen of informatiemodellen) ze relevant zijn en in welke systemen ze geregistreerd zijn. Dit hoeft dus niet één allesomvattend systeem of gegevenswoordenboek te zijn. Het kan een samenhangend stelsel van systemen en indexen e.d. zijn, dat zich gedraagt als één geheel en dat inzicht geeft in de relevante begrippen en de hierboven geschetste relaties.

Behoefte aan Nationaal Sematisch Vlak

Op termijn moet het Nationaal Semantisch Vlak snel en overzichtelijk antwoorden bieden op concrete vragen uit de praktijk. Antwoorden die op dit moment slechts met veel graafwerk, volharding en tijd beschikbaar komen. Bijvoorbeeld:

• Begrip X dat ik wil gebruiken in mijn project, bestaat dat al?
  • Is begrip X gedefinieerd in Wet&Regelgeving?
  • Staat het al in een gegevenswoordenboek binnen dit of een ander domein?
  • Werkt er al een systeem met het begrip?
• Wat betekent het daar dan?
• Wat zijn de overeenkomsten en verschillen in definitie en gebruik in de verschillende contexten?

Plaatsing binnen vijflaagsmodel

Het kader, de context, wordt gegeven door Wet- en Regelgeving en de Organisatorische inrichting en processen (dienstverlening) van de Nederlandse Overheid en private organisaties die publieke taken verrichten. Een prominente plaats binnen het Nationaal Semantisch Vlak is weggelegd voor De Stelsel Catalogus (verbonden aan de Basisregistraties) en de tientallen Gegevenswoordenboeken (verbonden aan domeinen en sectorale registraties). De uitdaging is om deze eenduidig te ontsluiten, nu zijn ze vaak in diverse interne tools opgenomen of alleen via Excel, Word of PDF gepubliceerd. Met de nieuwe internet-technologie Linked Open Data(wikipedia), is dat relatief eenvoudig mogelijk geworden.

Grote winst is te behalen door deze semantische laag reeds beschikbaar te hebben wanneer via projecten wijzigingen worden doorgevoerd in de duizenden registraties van de overheid, de gegevensuitwisselingen daartussen en de gegevensverstrekkingen daaruit.

Route naar een Nationaal Semantisch Vlak

Bestaande gegevenswoordenboeken in kaart brengen

Een begin is gemaakt in deze wiki: Gegevenswoordenboeken Meer gegevenswoordenboeken kunnen worden aangemeld via nora@ictu.nl. Zodra we een contactpersoon hebben met wie we de tekst kunnen afstemmen wordt het gegevenswoordenboek toegevoegd.

Gegevens ontsluiten en linken

Elk gegeven in de woordenboeken kun je ontsluiten via Linked Data. Daarbij moeten we de begrippen linken met de relevante Wet- en Regelgeving.

Bestaande registraties in kaart brengen

Een begin is gemaakt op digitaleoverheid.nl

Gegevens in registraties linken met andere data (Data Dictionary)

Elk gegeven in elke registratie kan met Linked Data worden gelinkt met de begrippen in de gegevenswoordenboeken. Waar mogelijk wil je ook andere links leggen:

• links met het proces waarin het gegeven wordt verzameld
• links met alle processen waarin het gegeven wordt gebruikt.

Pragmatische set met meta-data voor de gegevens bepalen

Het gaat tijd kosten om te komen tot een gedragen set van meta-data. Tot die tijd kunnen we uitgaan van:

• naam
• definitie
• grondslag voor die definitie
• verzameld via proces (indicatie van de eigenaar)
• gebruikt door proces(sen)
• geregistreerd in registratie(s)

Modelleringswijze voor gegevens bepalen

Modellering kan gebaseerd zijn op de bestaande afspraken in de NORA.

Afspraken integreren en borgen

De afspraken die nieuw gemaakt worden moeten geborgd, zodat ze ook worden geïmplementeerd en nageleefd. Hiervoor is het belangrijk om de relatie met reeds bestaande afspraken in het vizier te houden, er bij aan te sluiten en te zorgen dat ze elkaar versterken en niet tegenspreken. NORA Informatie-objecten systematisch beschreven bevat voorbeelden van standaarden hiervoor: Informatiemodellen systematisch beschreven.

Bovenliggende (sector-)modellen modelleren

Dergelijke modellering moet ook de relaties met de Basisregistraties bevatten. Via de Basisregistraties kunnen we dan ook de relaties met de Europese 'Core assets'((Person, Business, Location, Service etc.) modelleren

Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en –opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.