Expertgroep gegevensmanagement juni 2024
Bijeenkomst van Expertgroep Gegevensmanagement op donderdag 4 juli 2024, 10.00-12:30 uur, locatie: digitaal via Teams.
Doel: Verdere uitwerking Thema Gegevensmanagement
Doelgroep: Leden en aspirant-leden van de expertgroep
Contactpersoon: Arjen Santema .
Agenda:
- Welkom en mededelingen
- Verslag en actiepunten
- Stand van zaken lopende onderwerpen
- CDO Rijk
- Metadata
- Semantiek
- Gegevenskwaliteitsraamwerk
- Gegevensmodellering/MIM
- Thema Begrippenkaders en begrippen - Nederlandse Standaard voor het Beschrijven van Begrippen (NL-SBB)
- Vaststellen definities begrippen gegevensmanagement en kwaliteitsraamwerk
- Afsluiting & Rondvraag
Welkom en mededelingen[bewerken]
- Laurens Baars en Jos Diaz van den Bogaart zijn voor het eerst aanwezig vanuit de Inspectie Leefomgeving en Transport, ze kijken nog even intern naar de invulling van deze rol.
- John Zwart heeft per 1 augustus een nieuwe baan bij de Belastingdienst, maar wil in principe betrokken blijven bij deze Expertgroep. Hij zal zijn nieuwe werkmail doorgeven aan NORA Beheer.
- Er is een sessie geweest over de nieuwe CDO-opleiding waar Gegevensmanagement ook in het curriculum thuis hoort. De Expertgroep was goed vertegenwoordigd en het lijkt er op dat dit goed naar voren gaat komen in de opleiding.
- Vanuit Emile Maas is een vraag binnengekomen naar de visie op Gegevensmanagement. Arjen heeft hem verwezen naar het Nationaal Semantisch Vlak en Emile kijkt of hij deel kan gaan nemen aan de Expertgroep.
- Er kwam een vraag binnen over de pagina Wendbaar Wetgeven die als onderdeel van het thema Gegevensmanagement gepubliceerd is en nooit helemaal afgemaakt. Het was destijds de intentie om het uit te werken in contact met Mariëtte Lokin, de expert op dit gebied maar dit is door tijdgebrek niet uit de verf gekomen. Wel is het onderwerp nog steeds relevant door de sterke wisselwerking van wetgeving en NSV. Mariëtte communiceert nu samen met een cooperatief via slimmermetregelgeving.nl - hoe zetten we die groep als bron in en refereren daar aan? Als eerste stap kunnen we de bestaande pagina voorzien van de link en daarna archiveren.
Actiepunt G21: NORA Beheer past de pagina Wendbaar Wetgeven aan en archiveert deze vervolgens.
- In de Redesign van noraonline spelen een paar zaken die relevant kunnen zijn voor deze groep:
- Er wordt een nieuwe manier getest om samen te werken aan nieuwe versies van pagina's of om reviewopmerkingen terug te krijgen. Met de SmartComments extensie kun je inline commentaar geven zoals dat gebruikelijk is in Word et cetera. We zoeken nog groepen die deze zomer aan de slag gaan met het (door-)ontwikkelen van inhoudelijke pagina's en een gedegen praktijkproef kunnen uitvoeren om te zien wat het ons biedt en wat we voor aanvullende afspraken moeten maken.
- In juli of augustus komt er een brainstorm rond de vraag hoe noraonline als communityplatform waarde kan toevoegen aan de community. Eerder in de Expertgroep geöpperde behoeften zoals het in kaart brengen van wie waar mee bezig is over een bepaald onderwerp zouden daar wellicht ingebracht kunnen worden.
- Er wordt ook gekeken naar manieren om content van binnen en buiten de wiki beter aan elkaar te linken, zodat je zonder al te veel handmatige handelingen actualisatieslagen op meerdere publicatiekanalen tegelijk kunt uitvoeren. Dat zou bijvoorbeeld kunnen via LinkedData, maar er wordt ook gekeken naar MarkUp et cetera - als jullie hier behoeften hebben of mogelijkheden zien om bronnen aan elkaar te koppelen horen we dat graag zodat we het mee kunnen nemen in de verkenning. Je kunt je ook opgeven om in de toekomst uitgenodigd te worden voor brainstorms of informatiesessie over dit onderwerp.
Verslag en actiepunten[bewerken]
Het verslag van de vorige vergadering is goedgekeurd, met dank aan Anita Langenacker voor het maken.
Actiepuntenlijst[bewerken]
In de onderstaande actiepuntenlijst staan ook de actiepunten die in dit overleg nieuw zijn toegevoegd.
| ID | Actiehouder | Onderwerp actie | Beschrijving | Vorige keer | Huidige status |
|---|---|---|---|---|---|
| G6 | John & Arjen | Samenwerking | Samenwerking met Programma Grip op Informatie borgen | Arjen gaat met John kijken of en hoe de expertgroep inbreng kan hebben in de tweede Week van de Grip op Informatie in november 2024 | Geen nieuws. John blijft contactpersoon (1 aug BD), geeft naam door aan Arjen. |
| G11 | Wim | rapport Hooghiemstra / CDO | Wim deelt het rapport van Hooghiemstra waar hij aan refereert met de expertgroep en als daar behoefte aan is komt het bespreken er van op de agenda te staan van deze expertgroep | Niet besproken | Heeft Wim dit overgedragen aan Wietske? We komen er niet achter welk rapport het precies is. Wietske vraagt na bij Wim, anders actiepunt afvoeren. |
| G16 | Iedereen | Gegevenskwaliteitsraamwerk | Review; commentaar naar André en Danny | nieuw | op agenda, afgerond. |
| G17 | Dick, Arjen | Gegevensmodellering / MIM | Dick vertelt in de MIM-community iets over dit onderwerp. Arjen vertelt over de Nederlandse standaard voor het beschrijven van begrippen. | nieuw | op agenda, presentatie is geweest, actiepunt afgerond. |
| G18 | Wim, Arjen, Eric | NSV | Presentatie in CDO Raad over NSV | nieuw | Presentatie is geweest, bijzondere ervaring. Wietske: CDO’s zeggen vooral super interessant, graag iets praktisch dan kunnen we daar mee aan de slag. Arjen: conclusie is we hebben nog wel wat werk te doen wat dat betreft. Document op noraonline vertalen naar architecten (wat betekent dit voor hen) en daarnaast tweede versie met praktische handvaten voor CDO-lijn. Verschillende stukken op verschillende plekken met verschillen doelen en doelgroepen nodig. Onderwerp NSV komt ook aan de orde in CDO-leergang. Mensen worden er door geprikkeld, het wekt gesprekken op. Actiepunt afgerond. |
| G19 | Iedereen | Concept definities begrippen Gegevensmanagement en kwaliteitsraamwerk | Review; commentaar naar Danny | nieuw | Geen commentaar binnengekomen, op agenda. Afgerond. |
| G20 | Radboud | Handreiking volwassenheidsscan | Presentatie resultaten Zeeland | nieuw | Presentatie inplannen in september of oktober is haalbaar. |
| G21 | Marieke | Wendbaar Wetgeven | NORA Beheer voegt de link naar slimmermetregelgeving.nl toe en archiveert vervolgens de pagina Wendbaar Wetgeven. | nieuw | |
| G22 | Danny en Laurens | Kwaliteitsraamwerk | Danny en Laurens gaan praten over de mogelijkheid om het onderwerp Kwaliteit steviger te beleggen binnen de Expertgroep | nieuw | |
| G23 | Arjen | Kwaliteitsraamwerk | Arjen zet voor een volgende vergadering het onderwerp Kwaliteit op de agenda, inclusief aandacht voor kwaliteitservaringen. | nieuw | |
| G24 | Arjen, Eric | Principes Gegevensmanagement | Arjen stemt met Eric / NORA Beheer af wat er moet gebeuren met de pagina Principes van gegevensmanagement | nieuw | |
| G25 | Wietske | CDO opleiding | Wietske zorgt dat persbericht CDO opleiding naar nora@ictu.nl gestuurd wordt, met het verzoek de cursus ook toe te voegen op de pagina Opleidingen. | nieuw |
Stand van zaken lopende onderwerpen[bewerken]
- CDO Rijk, (Wietske): Profielen zijn nu gecommuniceerd, proces is nu eindelijk afgelopen. Het CIO Stelsel en de rol van de CDO daarbinnen is nu nog niet volledig af en ingericht, dat proces loopt nog door. ADR-rapport zegt dat het niet per se nodig is om het huidige stelsel helemaal te hervormen, maar ook een kwestie van beter gebruiken wat er is. Er hangt nog wat onzekerheid, ook door de Kabinetswissel. In het algemeen gaat het heel goed met de CDO Raad Rijk, het loopt lekker. Afdronk van de vorige vergadering was dat we eindelijk op het echte niveau zitten dat we wilden bereiken, gesprekken over de inhoud en deelnemers op het juiste volwassenheidsniveau.
- Metadata: Eric heeft nu een vergadering van de werkgroep Metadata, er is dus geen update.
- Semantiek: Staat op agenda.
- SBB: Stond op de agenda van het MIDO als hamerstuk, maar is niet behandeld.
- IBDS: Er is een interne monitor bij IBDS die uit publieke bronnen informatie haalt over het aantal aanbieders van publieke, beperkte en besloten datasets et cetera en verzamelt in één dashboard van een a4. André toont het en de aanwezigen vinden het waardevol. Het document is rondgestuurd aan de leden, publicatie lijkt op dit moment onhandig - de informatie is publiek maar de monitor is voor intern gebruik van het Programma opgezet.
Thema Begrippenkaders en begrippen[bewerken]
Begrippenkader (Arjen)[bewerken]
Begrippen is toch echt wat anders dan informatieobjecten en klasses in informatiemodel. Bij begrippen gaat het echt om betekenis, het is wezenlijk anders ook qua structuur dan een informatiemodel. Je krijgt al snel een enorme begrippenboom waarin je andere begrippen ook moet uitleggen die helemaal geen onderdeel zijn van je administratie. Die verbanden, structuur op gebied van betekenis heb je nodig. Op Begrippenkader zie je een voorbeeld van hoe kun je een begrip typeren op basis van bredere en engere begrippen. Relatie met andere begrippen en met kenmerken. Bij het opstellen en vernieuwen van de NORA begrippen denken we ook na hoe je nu begrippen maakt. Uitgangspunten NORA Begrippenkader staan de huidige gedachten en afspraken
Er liggen good practices van tientallen pagina’s bij div. organisaties, we willen dat tot een standaard brengen van één pagina, relatief kort om overzicht te behouden dan kan elke organisaties extra uitleg toevoegen voor intern gebruik. De focus ligt doorgaans op de formele definitie van begrippen, maar die is vaak onbegrijpelijk. De toelichting en uitleg in begrijpelijke taal is veel belangrijker: hoe pas je het toe en hoe leg ik het uit aan mijn buurvrouw?
Presentatie SBB door Jesse Bakker[bewerken]
Jesse Bakker stelt zich voor en vertelt meer over Nederlandse Standaard voor het Beschrijven van Begrippen (SBB standaard). presentatie volgt (PDF, 1,73 MB) Vragen & reacties:
- Waar in de organisatie vind je dat het benoemen van begrippen en het beheren van kwaliteit valt?
Bij het Kadaster valt dit veelal onder de operationele kant. Voor begrippen in andere domeinen, zoals datamanagement, zijn het meer de experts op dat veld, datadomein of architectuurdomein die hiermee bezig zijn. De domeinverantwoordelijke moet sturen op goed beheer door deze experts.
- Wordt het beheer dan wel centraal gedaan of gebeurt dat ook daar?
De kennis van zaken zit echt decentraal. De taxonomen, die overzicht en consistentie in de gaten houden, zitten wel centraal. De deskundigen verschillen en ook hoe je dit inricht, hangt af van het domein.
- Indrukwekkend stuk werk verricht. Ik ben het nog even aan het verwerken, maar ik ben onder de indruk.
- Het feit dat het straks ook echt een standaard wordt, betekent dat de tooling van de standaard dit ook gaat ondersteunen. Bijvoorbeeld, bij NORA gebruik je de standaard zodat de rest van de NORA Familie kan hergebruiken en een vliegende start kan maken in plaats van zelf te gaan definiëren
Meer over SBB op geonovum.nl
Vaststellen definities begrippen gegevensmanagement[bewerken]
Tijdens de vorige vergadering is afgesproken om commentaar te sturen. Er is echter geen commentaar ontvangen. We hebben vooral definities uit bestaande standaarden herhaald, en het zag er al behoorlijk goed uit. Vanuit de expertgroep stellen we nu het begrippenkader vast zoals voorgesteld. Dit dient als officiële input vanuit de Expertgroep aan de Werkgroep Begrippen.
Vaststellen kwaliteitsraamwerk[bewerken]
Het wijzigingsvoorstel zag er vorige keer al redelijk goed uit. Er zijn inmiddels nog voorbeelden toegevoegd.
De nieuwe versie is vastgesteld. Er moet nog wel overleg plaatsvinden met NORA Beheer over de achterkant van de wiki-pagina’s (kennismodel en documentatie). Het zou een goed idee zijn om de kwaliteit binnen de werkgroep structureel te beleggen. Danny en Laurens gaan hierover praten. We moeten het onderwerp Kwaliteit een keer beter uitdiepen, ook met betrekking tot kwaliteitservaringen. Actiepunt G22: Danny en Laurens gaan praten over de mogelijkheid om het onderwerp Kwaliteit steviger te beleggen binnen de Expertgroep. Actiepunt G23: Arjen zet voor een volgende vergadering het onderwerp Kwaliteit op de agenda, inclusief aandacht voor kwaliteitservaringen.
Rondvraag[bewerken]
- Bedankt voor het indrukwekkende werk tot nu toe en voor het met mij gedeelde materiaal. Voor een eerste sessie is het best veel.
- Jasper: Hebben we nog in de smiezen wie wanneer met de principes gegevensmanagement verder gaat? Het lijkt nu niet goed meer belegd. Arjen: Vorige keer is het afgevoerd met het idee dat we geen eigen gegevensmanagementprincipes meer willen, maar NORA willen volgen. Dan moeten we nog wel een vervolgactie ondernemen om te bepalen wie dat en hoe gaat oppakken. Arjen stemt af met Eric.
- Radboud: Veel input, bedankt daarvoor. Ik neem overigens deel aan de CDO-cursus CIO Rijk, wat hartstikke interessant en mooi om mee te maken is. Danny: Is het materiaal van de cursus eigenlijk publiek beschikbaar? Nee, in principe niet. Een schets van de opleiding is nog wel te delen. Als je de schets van de cursus hebt, zie je dat er veel gebruik wordt gemaakt van publieke bronnen zoals IBDS / FDS.
Marieke: Moeten we deze opleiding ook vermelden op de pagina Opleidingen? Ja, goed idee. Volgende week komt er een persbericht dat de cursus via een andere aanbieder gegeven gaat worden. Dan kunnen we ook de opleidingspagina aanpassen.
Actiepunt G24: Arjen stemt met Eric / NORA Beheer af wat er moet gebeuren met de pagina Principes van gegevensmanagement
Actiepunt G25: Wietske zorgt dat persbericht CDO opleiding naar nora@ictu.nl gestuurd wordt, met het verzoek de cursus ook toe te voegen op de pagina Opleidingen.