Gebruik van flexibele en ontkoppelde functies
Eigenschappen
ID | GA-BP-4 |
---|---|
Stelling | We gebruiken functies die los van elkaar kunnen werken en samenwerken via gestandaardiseerde diensten. |
Rationale | Ontkoppeling draagt bij aan wendbaarheid en robuustheid.
We willen rekening houden met veranderende politieke en beleidswensen. Het is daarom nodig om bij de ontwerpkeuzen voldoende flexibiliteit en vrijheidsgraden in te bouwen. Dit is vergelijkbaar met rekening houden met ontwikkelingen in IT: je weet dat die er zullen komen, je weet alleen niet wanneer en in welke vorm ze komen. Vanuit Europa en ook daarbuiten hebben wetten, richtlijnen en wensen invloed op het handelen van onze (digitale) overheid. Dat vraagt om flexibiliteit om op nieuwe ontwikkelingen in te spelen. Dit vraagt ook om het realiseren van gestandaardiseerde koppelvlakken die eenduidig gebruik mogelijk maken om waar mogelijk invloeden te beperken. Deze koppelvlakken met Europa als generieke functies zien, maakt het mogelijk hiervoor een generieke oplossing in de vorm van een standaard of ‘gateway’-voorziening in te richten. Zo staan afzonderlijke organisaties niet voor het verbindingsprobleem en helpen we de burger buiten Nederland met een meer uniforme behandeling. De ervaring leert dat technologie en beleid zich snel ontwikkelen. Architectuur moet dat mogelijk maken. We mogen bij de inrichting dus niet alleen uit gaan van het huidige situatie, maar moeten ook toekomstige beleidsontwikkelingen maximaal mogelijk maken en technologische ontwikkelingen kunnen volgen. Een verdere rationale voor dit architectuurprincipe en de implicaties die hieruit voortkomen is te vinden in:
|
Implicaties | Functies beperken zich tot hun kernfunctionaliteit (‘do one thing and do it well’).
|
Voorbeelden |
|
RelatieToelichting | Dit principe van GA komt overeen met het NORA Architectuurprincipe NAP02 Bouw diensten modulair op De focus van GA op functies i.p.v. diensten, processen of systemen lijkt een goede verbetering, die ook bij NORA reeds is voorzien door ontwikkelingen rond de Generieke functies (Capabilities). |
Status actualiteit | Actueel |
Relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunten |
---|---|---|
Gebruik van flexibele en ontkoppelde functies | Heeft bron |
|
Gebruik van flexibele en ontkoppelde functies | Is gerelateerd aan |
|
Afgeleide relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunt |
---|
Toelichting relaties:
Relatiesoort | Eindpunt | Toelichting |
---|---|---|
Is gerelateerd aan | Bundel diensten | Maak zo veel mogelijk gebruik van gegevens die reeds beschikbaar zijn in plaats van deze gegevens opnieuw te verzamelen of te creëren. Publieke diensten van verschillende organisaties kunnen (vanuit perspectief van de afnemer) gebundeld worden aangeboden. |
Is gerelateerd aan | Hergebruik vóór kopen vóór maken | Hergebruik van diensten in de keten zal onderling tussen de verschillende overheidsorganisaties georganiseerd en geregisseerd worden. Zorg voor een register van diensten die voor hergebruik geschikt en beschikbaar zijn.
Maak heldere afspraken over aanbieden en afnemen van diensten, waaronder eventueel van toepassing zijnde vergoedingen Maak duidelijke afspraken over de gegarandeerde levensduur van de aangeboden dienst. Stem de opzet van je diensten af met dienstverleners van verwante diensten om overlap en dubbel werk te voorkomen. Voordat je een eigen dienst maakt, bekijk eerst of er al iets soortgelijks aanwezig is. De dienst is zodanig opgezet, dat andere organisaties deze in eigen diensten kunnen hergebruiken. De dienst is interoperabel en bruikbaar voor een zo groot mogelijke groep afnemers. |
Is gerelateerd aan | Bouw diensten modulair op | Verdeel de informatie in afgebakende datasets die elk afzonderlijk ook getoetst kunnen worden op voldoen aan de AVG.
Zorg voor een ontwerp waarin een optimale modulariteit, gegeven de requirements, wordt voorgeschreven. Zorg voor open specificaties zodat deze hergebruikt kunnen worden over instellingen heen. Dit voorkomt dat verschillende organisaties hetzelfde wiel moeten uitvinden. Gegevensuitwisseling tussen (web)applicaties gebeurt via Restful API's, De broneigenaar levert API's die voldoen aan de moderne RESTful standaarden. API's dienen centraal te worden beheerd in een API management systeem. |
Is gerelateerd aan | Beschrijf de dienst nauwkeurig | Leg per dienst vast aan welke normen en standaarden het moet voldoen. Deze normen en standaarden moeten op hun beurt voldoen aan wet- en regelgeving. De opzet van de dienst is in overeenstemming met deze normen en standaarden. Afwijkingen van deze norm worden geïdentificeerd. |
Is gerelateerd aan | Neem gegevens als fundament | Stel overheidsdata actief beschikbaar voor hergebruik door derden, bijvoorbeeld in de vorm van open data. Beschouw dit aanbod als een dienst. De enige uitzondering is overheidsdata waarvoor wet- en regelgeving expliciet beperkingen oplegt, die stel je niet actief beschikbaar. Maak zo veel mogelijk gebruik van gegevens die reeds beschikbaar zijn in plaats van deze gegevens opnieuw te verzamelen of te creëren. |
Is gerelateerd aan | Pas doelbinding toe | Ontwerp en implementeer diensten met oog voor doelbinding, data-minimalisatie en oorspronkelijke grondslag. |
Is gerelateerd aan | Informeer bij de bron | Verwijzen naar de bron heeft voorkeur boven een kopie uit die bron - Inzage in de bron heeft de voorkeur boven zelf opslaan. Afspraken daarover worden vastgelegd en bekend gemaakt. Vanuit legitimiteitsperspectief kan het nodig zijn een kopie vast te leggen. Maak zo veel mogelijk gebruik van gegevens die reeds beschikbaar zijn in plaats van deze gegevens opnieuw te verzamelen of te creëren. |
Is gerelateerd aan | Verifieer altijd | Stel vast voor welke berichtenstromen of transacties onweerlegbaarheid van gegevens vereist is om daarvoor aanvullende maatregelen te kunnen nemen. |
Is gerelateerd aan | Maak diensten schaalbaar | SaaS oplossingen hebben de voorkeur boven PaaS oplossingen, en PaaS oplossingen hebben de voorkeur boven IaaS oplossingen. Aanvullend geldt: public cloud boven community cloud en community cloud boven private cloud. |
Is gerelateerd aan | Stuur cyclisch op kwaliteit | Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken bij gegevensverwerking zijn bepaald en bekend. |