Begrippenkader EAR
Zie ook overige begrippenkaders
| EAR-begrip | NORA-definitie | EAR-definitie |
| Aansluitvoorwaarden | Synoniem voor Contract | |
| Accesscontrol | Het controleren van de rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT-voorzieningen Synoniem: autorisatie of toegangscontrole | |
| Afnemer | De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn. | De persoon of organisatie die het resultaat of effect van een afgeronde inspanning in ontvangst neemt. Dit kan zijn een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de Rijksdienst of een andere bestuurslaag. |
| Applicatiediensten | Applicatiediensten zijn informatiediensten die applicaties van het Rijk leveren en die niet worden geleverd binnen één van de andere informatiseringsdomeinen.
Applicatiediensten worden aangeboden via een server of de cloud. | |
| Applicatieinfrastructuur. | Het geheel van applicatieservers en besturingssystemen en hun onderlinge relaties. Bestaat uit de samenvoeging van applicatiecomponent en infrastructuurcomponent. Synoniem: applicatielandschap. | |
| Applicatielandschap Rijk | Het overzicht van rijksbreed aangeboden functionaliteit, door middel van applicaties en daarbij horende logische gegevensverzamelingen. | |
| Architectuur | Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen. | Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen. Deze beschrijving houdt zich aan de definitie in TOGAF. |
| Architectuur domein | Aandachtsgebied waarop een architectuurbeschrijving betrekking heeft. Voorbeelden procesarchitectuur, informatiearchitectuur en inkooparchitectuur. Niet te verwarren met domeinarchitectuur | |
| Architectuurlaag | De invalshoek van waaruit de architectuur wordt beschreven. Er zijn 3 architectuurlagen: Bedrijfslaag, Applicatielaag en Technologielaag. Het European Interoperability Framework 2.0 voegt daar nog een vierde interoperabiliteits laag aan toe; de juridische ofwel, the legal layer | |
| Authenticatie | Het aantonen dat degene die zich identificeert ook daadwerkelijk degene is die zich als zodanig voorgeeft: ben je het ook echt? Authenticatie noemt men ook wel verificatie van de identiteit. | Het proces waarbij wordt nagegaan of een natuurlijk persoon daadwerkelijk degene is die hij beweert te zijn. Is een subproces van het IAM proces |
| Authenticatiemiddel | Het middel waarmee een persoon zijn of haar identiteit kan aantonen.Hierbij moet gedacht worden aan bv paspoort, rijbewijs of ID-kaart. Synoniem: legitimatiebewijs. Gangbaar is om te spreken van authenticatievoorziening of authenticatie service, als voorziening of instrument of dienst die de gegevens op zo'n authenticatiemiddel kan lezen en controleren en verifiëren | |
| Authorisatieproces | Het proces waarin wordt vastgesteld welke rechten een natuurlijk persoon heeft in applicaties (logische toegang) en welke rechten een natuurlijk persoon heeft in gebouwen (fysieke toegang). De rechten zijn gekoppeld aan de rol die een persoon in een organisatie heeft. | |
| Authorisatieprofiel | Het geheel van rechten van een medewerker gebaseerd op de aan zijn functie gekoppelde rol, regels en requests. gangbaar is momenteel de werktitel of begrip: Persona's | |
| Basis-infrastructuur | De Basis-infrastructuur is het geheel van landelijk door het NUP (Nationaal Uitvoerings Programma) aangeboden E-voorzieningen waarvan implementatie bij wetgeving dan wel ambtelijk besluit is voorgeschreven. Deze voorzieningen kunnen ook worden aangemerkt als essentiële bouwstenen voor andere basisvoorzieningen. | |
| Basisregistratie | Een bij wet als basisregistratie aangemerkte registratie. | Een bij wet aangewezen registratie, die de vitale gegevens van de overheid bevat waarin zogeheten authentieke gegevens van hoge kwaliteit worden vastgelegd. Door die hoge kwaliteit kan de overheid deze gegevens zonder verder onderzoek in haar werk gebruiken. |
| Bedrijfsfunctie-model (BFM) | MARIJ 1.0
Een modelmatige weergave van de bedrijfsfuncties in de organisatie, waarbij de bedrijfsfuncties zijn geclusterd naar primaire ondersteunende en besturende functies. MARIJ 2.0 Het bedrijfsfunctiemodel is een inrichtingsonafhankelijke beschrijving van de taakgebieden (ook wel bedrijfsfuncties) van de Rijksdienst ide extern toegevoegde waarden leveren aan zijn omgeving en intern aan de onderdelen van de Rijksdeisnt zelf. In de omgeving van de Rijksdienst worden burgers, bedrijven, instellingen en andere overheidsorganisaties (provincies, gemeenten, enz.) onderscheiden. EAR Het bedrijfsfunctiemodel is een organisatie-onafhankelijke beschrijving van de taakgebieden (ook wel bedrijfsfuncties) van de Rijksdienst die toegevoegde waarden leveren aan de omgeving en intern aan de onderdelen van de Rijksdienst zelf. In de omgeving van de Rijksdienst worden burgers, bedrijven, instellingen en andere overheidsorganisaties (provincies, gemeenten, enz.) onderscheiden. Het model doet geen uitspraken over de wijze waarop deze toegevoegde waarden gerealiseerd worden, bijvoorbeeld via welke processen, door welke organisatieonderdelen en met welke systemen | |
| Bedrijfsproces generiek informatisering domein | Dit domein omvat informatievoorzieningsdiensten die generiek zijn voor één bepaald bedrijfsproces. Denk bijvoorbeeld aan P-Direkt voor HRM-processen. | |
| Bedrijfsproces-domein | Afgebakend gebied van samenhangende bedrijfsprocessen, waarvoor één functionaris de bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt voor de inrichting. Voorbeeld: Toezicht, Personeel | |
| Bedrijfsvoering | “Een goed functionerende overheid is transparant enlegt verantwoording af over wat zij doet. Bij een goed functionerende overheid is de sturing en beheersing («control») op orde. De sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen, gericht op het realiseren van taken en doelen van het ministerie, wordt ook wel «bedrijfsvoering» genoemd. Onder de bedrijfsvoering vallen alle bedrijfsprocessen die ervoor zorgen dat een ministerie
functioneert.” | |
| Beleidsterrein | Een afgebakend aandachtsgebied binnen de taakopdracht van de RD-organisatie waarvoor in de Rijksbegroting een begrotingsartikel is opgenomen. | |
| Bericht | Een afgeronde hoeveelheid informatie met een header en een payload, die van een verzender naar een ontvanger wordt gestuurd. | |
| Besturen /Besturing | Het beïnvloeden van het functioneren van een RD-organisatie, gericht op het behalen van (strategische) doelstellingen van de individuele RD-organisatie en van de Rijksdienst als geheel. | |
| Bron (van gegevens) | Een bron is de plaats waar een gegeven of document voor de eerste keer is vastgelegd. | |
| Categoriemanagement | Categoriemanagement betreft de opzet van rijksbrede strategieën voor inkoop van producten en diensten, gebaseerd op de gehele levenscyclus van product of dienst, van behoefteformulering aan het begin tot contractbeheer en evaluatie aan het einde. | |
| Cloud | Het internet, met alle computers die erop aangesloten zijn waarop computerprogramma’s draaien die daardoor niet op computers van gebruikers hoeven te draaien | |
| Cloud (cloud computing) | Cloud computing is een leveringsmodel om op afroep op een gemakkelijke manier via een netwerk toegang te krijgen tot een gedeelde verzameling van configureerbare ICT-componenten (bijvoorbeeld netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten) die snel kunnen worden geleverd en vrijgegeven met minimale inspanning of interactie met
leveranciers. ” | |
| Compacte Rijksdienst | Een krachtige, kleine en dienstverlenende overheid. Een efficiënt en effectief opererende Rijksdienst, met een informatievoorziening die de medewerkers maximaal ondersteunt bij het gezamenlijk gebruik van kennis en infomatie en plaats-, tijd-, organisatie- en apparaatonafhankelijk werken. | |
| Connectiviteitsdienst/-domein | Dit domein omvat alle diensten op gebied van digitaal netwerkverkeer. Concreet betreft het normen, processen, activiteiten en voorzieningen m.b.t. inrichting en beheer van digitale netwerken en knooppunten | |
| Data | De objectief waarneembare neerslag van gegevens, gereed voor uitwisseling. | |
| Datacentervoorziening | Éen Datacentervoorziening Rijk. Dat is het resultaat van een migratie en consolidatie van ruim 60 naar 4 moderne overheidsdatacenters die gezamenlijk met het Rijksoverheidsnetwerk (RON 2.0) dat in ontwikkeling is, de basis vormen van de Gesloten Rijkscloud. | |
| Dienst | Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s)). | Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers). |
| Dienstenpakket | De bundeling van diensten die aan (een geselecteerde groep van) afnemers wordt aangeboden. | |
| Dienstverlening | Cluster van bedrijfsfuncties gericht op het leveren van diensten en het ter beschikking stellen van infrastructuur aan burgers, bedrijven en andere overheden in het kader van de beleidsuitvoering. | |
| Dienstverleningskanaal | De manieren en media die de Rijksdienst en haar afnemers tot hun beschikking hebben om met elkaar in contact te treden. Voorbeelden: loket, internet. | |
| Dienstverleningsproces | Een samenhangende opeenvolging van activiteiten, (processtappen) leidend tot een dienst. | |
| Digitaal verbinden-connectiviteitsdienst/-domein | Dit domein omvat alle diensten op gebied van digitaal netwerkverkeer. Concreet betreft het normen, processen, activiteiten en voorzieningen m.b.t. inrichting en beheer van digitale netwerken en knooppunten. | |
| Digitale Werkomgeving Rijksdienst (DWR) | Alle ministeries krijgen dezelfde digitale werkomgeving. Ambtenaren hebben op elk apparaat, zoals pc en laptop, toegang tot informatie en functies die zij voor het werk nodig hebben.
De nieuwe digitale werkomgeving bestaat uit verschillende onderdelen voor infrastructuur en connectiviteit. De 3 belangrijkste zijn: -uniforme digitale werkomgeving voor alle ambtenaren (DWR-Client); -1 website voor alle overheidsinformatie en diensten (rijksoverheid.nl); -gebruik van web 2.0 toepassingen om beter en sneller samen te werken.Denk bijvoorbeeld chat, web videoconferencing, forum en enquête. | |
| Digitale duurzaamheid | Een situatie waarin digitale documenten (in de brede zin van het woord) die ten behoeve van wettelijke eisen, administratieve eisen of maatschappelijke behoeften bewaard moeten worden, op een zodanige wijze worden vastgelegd, bewaard, beheerd en beschikbaar gesteld, dat deze ook na verloop van tijd raadpleegbaar, toegankelijk en authentiek zijn en –wanneer van toepassing- binnen de daarvoor gestelde termijn vernietigd worden]. | |
| Digitale werkruimte | Een virtuele ruimte, onafhankelijk van de werkplek en in tegenstelling tot de werkplek niet aan tijd en plaats gebonden, waarin business services, informatie services en applicatieservices geïntegreerd worden aangeboden aan de gebruiker. De digitale werkruimte is een samenhangende verzameling van informatie-verstrekking, geautomatiseerde hulpmiddelen en elektronische apparatuur die de informatiemedewerker nodig heeft om werkzaamheden effectief, efficiënt en met plezier te kunnen uitvoeren. | |
| Documentdienst (Doc) | Diensten die betrekking hebben op het managen van digitale data,voornamelijk ongestructureerde content (documenten, plaatjes, filmpjes, etc.).
(Uit DA DiDu) Documentdiensten: Informatiediensten die gericht zijn op het creëren, gebruiken en beheren van documenten. Ongeacht of deze wel of niet als record bewaard worden. | |
| Doelarchitectuur | Beschrijving van de gewenste situatie in architectuur ("Soll"). Kan van toepassing zijn op een domein of organisatie en is de tegenhanger van de beschrijving van "gestolde" architectuur ("Ist"-situatie). | Een doelarchitectuur beschrijft een toekomstig gewenste situatie (SOLL). Een doelarchitectuur wordt met name opgesteld om bestuurders binnen de rijksdienst (CIO’s en CIO-Beraad)zicht te bieden op de situatie zoals die over een paar jaar ontstaat. |
| Domein | Afgebakend gebied waarop besturing plaats vindt. | |
| Eigenaar (functioneel) | In de context van de rijksbrede I-infrastructuur en daarbinnen i.h.b. de generieke I-diensten gaat het om het functionele eigenaarschap als onderdeel van de rijksbrede systeemverantwoordelijkheid. Indien er sprake is van functionaliteiten die een generiek karakter hebben, dan is het nodig om afspraken te maken wie de (functioneel) eigenaar is en zorg draagt dat die generieke functionaliteit leidt tot generieke I-diensten die rijksbreed voor zoveel mogelijk afnemers (proceseigenaren) beschikbaar komen zodat de doelstellingen van de Compacte Rijksdienst en I-strategie Rijk gerealiseerd worden. De functioneel eigenaar draagt zorg voor opdrachtgeving. De operationele verantwoordelijkheid – het implementeren en toepassen - is veelal elders belegd | |
| Enterprise Architectuur Rijksdienst | De Enterprise Architectuur Rijksdienst (EAR) beschrijft de bedrijfsfuncties, de bedrijfsprocessen, de informatievoorziening en de technische voorzieningen die de Rijksdienst nodig heeft om haar missie en visie te realiseren. De EAR is een structuur en beschrijving van de belangrijkste activiteiten van het concern en de afspraken en standaarden waarbinnen wordt gewerkt en waaraan het de organisaties van het Rijk zich dienen te houden. | |
| Enterprise architectuur | Samenhangend geheel van afspraken, normen en systemen voor de bedrijfsprocessen en informatievoorziening van het Rijk . | |
| Facilitair/faciliteiten (Bedrijfsfunctie Algemene Zaken) | De interne verlening van diensten en ter beschikking stelling van faciliteiten, en de planning daarvan en het onderhoud daarop, die nodig zijn voor de ondersteuning van de interne operaties | |
| Functie | Een afgezonderd deel van een organisatie of informatiesysteem dat zorgt voor een bepaalde bijdrage aan een dienst. Synoniem: Taak, of samenstel van taken. | |
| Functiegebouw Rijksdienst | Het functiegebouw Rijksdienst is het samenstel van voorkomende functies binnen de Rijksdienst, geordend naar functiefamilies (verzameling van verwante functies) met daarbinnen weer een ordening naar functiegroepen (functies met vergelijkbare resultaten en gewenst gedrag) met een eigen functieprofiel. Het Functiegebouw omvat 8 families: Lijnmanagement, Projectmanagement, Beleid, Advisering, PIOFACH, Kennis en onderzoek, Toezicht en Uitvoering. | |
| Functionaliteit | 1. Het bestanddeel van een functie, dat gebruikt wordt om deze uit te voeren. Bijvoorbeeld : taakbeschrijving, procesbeschrijving of gestructureerde computerinstructies (softwareprogramma)
2. Samenstelling van digitaliseerbare bedrijfslogica, die een informatiedienst vereist om informatie te verzamelen, te registreren, te ontsluiten en of te bewerken | |
| Gegevens | Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. Het betreft hier alle vormen van gegevens, zowel data uit informatiesystemen als records en documenten, in alle vormen zoals gestructureerd als ongestructureerd | Statische structurele elementen binnen een systeem. |
| Gegevensdienst | (Uit DA DiDu) Bij de gegevensdiensten gaat het om rijksbreed generieke functionaliteit naast semantiek en vorm van de generieke gegevens zelf, zoals basisregistraties en rijksregistraties. Het gaat om gestructureerde data (gestructureerde databases, open data, big data).
Gegevensdiensten zijn een bijzondere vorm van applicatiediensten, waarbij de nadruk ligt op het hergebruik van gestructureerde gegevens. | |
| Generiek | Voor alle gevallen geldend, niet specifiek. | IV functionaliteit, procesbeschrijving of component van toepassing op elke bedrijfsfunctie |
| Gesloten Rijks Cloud (GRC) | Een in eerste instantie gemeenschappelijke cloud die door de Rijksdienst in eigen beheer wordt ontwikkeld en geëxploiteerd en waaruit diensten worden aangeboden aan eindgebruikers die een werkrelatie met de Rijksdienst hebben.
De GRC is in eerste instantie een interne community cloud. Intern omdat het eigendom, de verantwoordelijkheid voor beheer en de exploitatie van de cloud voorziening binnen het Rijk blijft. De ICT Shared Service Organisaties binnen het Rijk functioneren als aanbieder van cloud diensten. Dit wordt gedaan vanuit de 4 geconsolideerde rekencentra. Community omdat binnen het Rijk meerdere departementen cloud diensten afnemen uit de GRC. Vanuit de GRC worden de drie typen van diensten aangeboden: software-, platform-, en infrastructurele diensten. De GRC zal ook beschikken over de 5 essentiële kenmerken van een cloud: selfservice, breedbandige toegang, deelbare capaciteit, snelle schaalbaarheid en meetbaarheid (verrekenbaarheid). | |
| Handhaving | Cluster van bedrijfsfuncties gericht op het vormen van een oordeel of het gedrag van burgers of bedrijven voldoet aan de daaraan gestelde eisen en het eventueel naar aanleiding daarvan nemen van interveniërende maatregelen. | |
| Hergebruik | Eigenschap van een object, zijnde een dienst, functionaliteit of informatie, die het mogelijk maakt hetzelfde object of een kopie daarvan door meerdere functies of taken te laten gebruiken. | |
| I(nformatisering) -Landschap/Basis-kaart | De Basiskaart ( Informatisering Rijksdienst) bestaat uit lagen waaruit de informatievoorziening van het Rijk is opgebouwd. Deze lagen bestaan uit diensten, informatie, functionaliteit, voorzieningen en afspraken. Gezamenlijk gebruik of wel hergebruik staat daarbij centraal. Oogmerk is om overlap binnen de Rijksdienst terug te dringen. Dat lever besparingen bij ontwikkeling, onderhoud en beheer. | |
| I-Atlas | De bestuurlijke weergave van de Enterprise Architectuur Rijksdienst. De i-Atlas is gebaseerd op afgesproken beleid. | |
| I-Strategie | Met de I-strategie wordt beoogd een rijksbrede informatie-infrastructuur (I-infrastructuur) te ontwikkelen.
De i-Strategie is gericht op de herinrichting van de I-infrastructuur. ‘De herinrichting van de I-infrastructuur zal in eerste instantie zijn gericht op de beleidskernen en de bijbehorende baten-lastendiensten. Het kabinet heeft er voor gekozen om, op basis van een positieve businesscase, ook de eigen uitvoeringsorganisaties te laten aansluiten op de rijksbrede bedrijfsvoerings-infrastructuur en onderzoekt, mede op verzoek van uw Kamer, de mogelijkheid om zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) eveneens te laten deelnemen.” | |
| IT-governance | Het geheel van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden m.b.t. IT- aspecten en de toedeling daarvan ter ondersteuning van de besluitvorming, sturing en beheersing van de kosten en prestaties. | |
| Identity and Acces Management | De beheersing van het identiteits vaststellingsproces en de toegangscontrole op strategisch en tactisch niveau. | |
| Identitymanagement | Alle systemen processen en technieken voor het beheer van elektronische identiteitsgegevens. | |
| Informatie | Betekenisvolle gegevens. | Gegevens waaraan ordening is toegekend. Synoniemen: betekenisvolle data, geordende gegevens |
| Informatiebeveiliging | Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen. | Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid. De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid.van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheidDe eigenschap dat informatie niet beschikbaar wordt gesteld of wordt ontsloten aan onbevoegde personen, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen. |
| Informatiehuishouding | Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en –opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen. | Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en/op de opslag en/of archivering van informatie. |
| Informatiesysteem | Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie. | Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie. Het informatiesysteem is niet per definitie een geautomatiseerd (digitaal) systeem. Papieren systemen of dossiers vallen tevens onder de reikwijdte van deze definitie.
Een geheel van mensen, methoden, procedures, gegevensverzamelingen, opslag-, verwerkings- en communicatieapparatuur en andere middelen, bestemd tot het verwerken, gebruiken en beheren van informatie. |
| Informatisering | informatisering
Uitleg: gebruik van ict om informatie op te slaan, te verwerken en te verspreidenMeer algemene term: informatievoorzieningZie ook: automatisering, Gevonden op http://www.thesauruszorgenwelzijn.nl/informatisering.htm Informatisering Het inzetten van middelen uit de informatie- en communicatietechniek (ICT) voor utvoering van processen. Samentrekking van informatievoorziening en automatisering Gevonden op http://labyrinth.rienkjonker.nl/glossary informatisering a)het op steeds grotere schaal toepassen van moderne gegevensverwerkende apparatuur en de daaruit resulterende informatie;b)voortschrijdende administratieve en bestuurlijke automatisering Gevonden op http://www.woorden-boek.nl/woord/informatisering informatisering het op steeds groter schaal toepassen van moderne gegevensverwerkende apparatuur en de daaruit resulterende informatie Gevonden op http://www.woorden-boek.nl/woord/informatisering | |
| Informatiseringsdienst | Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), met behulp van een informatiesysteem, die voorziet in een behoefte aan informatie vanuit haar omgeving (de afnemers). | |
| Informatiseringsdomein | Afgebakend gebied van samenhangende informatiseringsdiensten, waarvoor één functionaris de bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt voor de inrichting.
De Rijksdienst hanteert de volgende indeling: *Informatiseringsdomein algemeen generiek: omvat informatiseringsdiensten die door alle bedrijfsprocessen van het Rijk worden gebruikt; *Informatiseringsdomein bedrijfsproces generiek: omvat informatiseringsdiensten die generiek zijn voor één bepaald type bedrijfsproces van het Rijk, bijvoorbeeld HRM; *Informatiseringsdomein organisatie specifiek: omvat informatiseringsdiensten die specifiek zijn voor een bepaalde RD-organisatie. | |
| Infrastructuur | Onder infrastructuur wordt hier verstaan, het geheel van voorzieningen dat nodig is om de informatievoorziening van de Rijksdienst goed te laten functioneren. Deze voorzieningen hebben de volgende basiskenmerken:
*ze zijn tot op zekere hoogte blijvend of voortdurend beschikbaar; *ze functioneren in belangrijke mate onafhankelijk van specifiek gebruik; *ze zijn bestemd voor generiek gebruik. | |
| Interoperabiliteit | Interoperabiliteit is het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving | Het vermogen van de RD-organisaties (en hun functies, processen en systemen) om effectief en efficiënt diensten (waaronder informatie) te delen met de omgeving. Synoniem: Uitwisselbaarheid |
| Kennisbank | Een gespecialiseerde databank voor de opslag en het beheer van `kennis`. | |
| Kerndepartement | Een onderdeel van de Rijksdienst, verantwoordelijk voor de beleidsvorming, beleidsevaluatie, wet en regelgeving, externe voorlichting en het Bestuurlijk Toezicht op één of meerdere beleidsterreinen. Synoniem: Beleidsdepartement | |
| Kerntaken | Kerntaken zijn taken binnen kritische bedrijfsprocessen die om wettelijke, politieke, juridische, beveiligings- of andere redenen altijd in eigen beheer moeten worden uitgevoerd. | |
| Klantbeeld | Een overzicht van de voorkeuren en behoeften van de klant op basis van geagregeerde klancontactinformatie | Een volledig overzicht van de informatie die beschikbaar is over klanten. |
| Koppelvlak | Interface, die volgens een bepaalde standaard de uitwisseling van gegevens tussen informatiesystemen verzorgt. Het aanleverende systeem is verantwoordelijk voor de vertaling van gegevens naar die standaard. Het afnemende systeem zorgt voor omzetting naar haar eigen omgeving. | |
| Kwaliteitscriteria | Criteria aan de hand waarvan de kwaliteit van de dienstverlening en van het dienstverleningsproces kunnen worden gemeten en waardoor als gevolg van het beschikbaar komen van meetresultaten de processen van de organisatie stuurbaar worden. | |
| Locatie | De geografische positie en de vorm (geometrie), of een kenmerk waarvan elders de vorm en de positie bekend is. | |
| Metagegevens | Gegevens die nodig zijn voor ontsluiting en beheer van andere gegevens. Alternatief: Gegevens die context, inhoud en structuur van records en hun beheer door de tijd heen beschrijven. | |
| Netwerkinfrastructuur | Het samenstel van voorzieningen voor data-overdracht tussen 2 of meer apparaten | |
| Ondersteunende bedrijfsvoering | De sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen gericht op het realiseren van taken en doelen van een ministerie. | |
| Ondersteunende functie | Functie die een primaire functie faciliteert. Bij de Rijksdienst bekend als PIOFACH of COPAFIJTH functie. De ondersteunende functie levert geen directe toegevoegde waarde aan de omgeving zoals de primaire functies. Wel heeft indirect toegevoegde waarde doordat ze de uitvoering van de primaire functies (beter) mogelijk maakt. De primaire functies samen met de ondersteunende functies vormen de bedrijfsfuncties. | |
| Open data | (Rijks-)Overheidsgegevens welke openbaar zijn; er berust geen auteursrecht of andere rechten van derden op, de data zijn bekostigd uit publieke middelen, beschikbaar gesteld voor de uitvoering van die taak,de data voldoen bij voorkeur aan ‘open standaarden’ (geen barrières voor het gebruik door ICT-gebruikers of door ICT-aanbieders) en open Data is bij voorkeur computer-leesbaar, zodat zoekmachines informatie in documenten kunnen vinden. | |
| Open standaard | Een standaard (de facto of de jure) die voldoet aan de volgende eisen:
#de standaarden worden op basis van een open beslissingsprocedure (consensus of OSSOSmeerderheidsbeslissing, etc.) vastgesteld; #het beheer van de standaard ligt bij een not-for-profit organisatie die een volledig vrij toetredingsbeleid kent; #de standaarden zijn gepubliceerd; #de kosten voor het gebruik van de standaard zijn laag en vormen geen drempel voor toegang tot de standaard. Een eventueel aanwezig intellectueel eigendom dat aan een open standaard ten grondslag ligt, wordt royalty-free ter beschikking gesteld en er zijn geen beperkende voorwaarden omtrent het hergebruik van een standaard. | |
| Openbare informatie | Informatie van en over de Rijksdienst, die krachtens wetgeving zoals WOB en WBP toegankelijk moet zijn voor elke burger, bedrijf of instelling. Het opvragen van openbare informatie wordt niet beperkt door (wettelijke) voorwaarden zoals doelbinding, authenticatie, autorisatie, of anderszins. | |
| Organisatie specifiek informatiserings domein | Dit domein omvat informatievoorziening die specifiek is voor een bepaalde organisatie. | |
| Organisatorische interoperabiliteit | Het vermogen van organisaties om processen en systemen in te richten om gegevens met elkaar te kunnen uitwisselen. | |
| PIOFACH | Dit staat voor personeel, informatie, organisatie, financiën, algemene zaken, communicatie en huisvesting. | |
| Perifere taken | Perifere taken zijn taken die de Rijksdienst niet perse zelf behoeft uit te voeren, maar evengoed of zelfs beter bij anderen kan uitbesteden. | |
| Personeel / Personele functie | Beheer van alle gegevens, informatie en kennis over medewerkers, inclusief werving & selectie van nieuwe medewerkers, afvloeiings- en ontslag gerelateerde activiteiten en diverse andere activiteiten zoals: training, carrièreplanning, beheer functiegebouw, salariëring, e.d. | |
| Persoonlijke digitale werkruimte | De digitale functionaliteit waarmee een RD-medewerker zijn Standaard Digitale Werkruimte (SDW) naar eigen inzicht heeft verrijkt. | |
| Primaire functie | Realiseert, gezien vanuit de bedrijfsdoelstellingen, een direct toegevoegde waarde voor de omgeving en representeert daardoor een verantwoordelijkheid voor die omgeving. De primaire functies zijn: beleidsvorming- ,evaluatie, implementatie, wet- en regelgeving en externe voorlichting. | |
| RAS, Rijks Application Store | (Enterprise-) Rijks Application Store.Een voorziening die het mogelijk maakt om applicaties aan te bieden in de vorm van een app. de RAS,de Rijks-application store zal op termijn managed services, apps en toegang tot de informatiehuishouding van het Rijk gaan bieden. De RAS zal worden gevuld met bestaande DWR-diensten en daarnaast apps en diensten uit de publieke domein die binnen de gesloten Rijks-cloud beschikbaar worden gesteld.
De Rijks App Store (RAS) vervult de functie van één enkele enterprise appstore binnen de gesloten rijkscloud (GRC). De RAS levert een centrale distributie dienst voor alle functionaliteit die in de vorm van software of op andere wijze digitaal beschikbaar wordt gesteld. | |
| RD-medewerker | Een natuurlijke persoon die op contractuele basis, tijdelijk of voor onbepaalde tijd is aangesteld door een RD-organisatie, om specifiek benoemde taken (of functies) uit te voeren tegen een vergoeding. | |
| RD-organisatie | Een organisatie van de Rijksdienst, zijnde een kerndepartement, een Rijksinspectiedienst of een uitvoeringsorganisatie van het Rijk. | |
| RD-organisatie infrastructuur | Het geheel van voorzieningen, uitrusting en diensten, benodigd voor het functioneren van een RD-organisatie | |
| Record | Informatieobject, ongeacht zijn vorm, met de bijbehorende metadata ontvangen of opgemaakt door een natuurlijke en/of rechtspersoon bij de uitvoering van taken en bewaard om te voldoen aan wettelijke en/of administratieve eisen en/of maatschappelijke behoeften. | |
| Referentie architectuur | Het geheel van principes en modellen dat gebruikt wordt als referentie voor projecten gericht op de inrichting van de organisatie en de processen die zich daarin afspelen. | |
| Regel(s) | Het geheel van voorschriften die in een bedrijf opgevolgd moeten worden. | |
| Rijksbrede generieke I(nformatie)-Infrastructuur | Deze I-infrastructuur omvat de ICT-infrastructuur,
de informatiehuishouding en de besturing daarvan. Het gaat daarbij om generieke kaders, diensten en producten die, in het kader van standaardisatie en hergebruik, beschikbaar worden gesteld aan alle organisaties binnen de rijksdienst. Wanneer een onderdeel van het Rijk de functionaliteit van een bestaande generieke dienst of voorziening nodig heeft is het niet toegestaan daarvoor een alternatief in te richten. | |
| Rijksbreed generiek | Van toepassing op alle bedrijfsfuncties en alle medewerkers van RD-organisaties. | |
| Rijksbreed generiek informatisering domein | Dit domein omvat informatievoorzieningsdiensten die door alle bedrijfsprocessen van het Rijk worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan Officevoorzieningen. De rijksbreed generieke informatiseringdomeinen worden ingedeeld als volgt:
*Werkplekdiensten *Toegangsdiensten (Identificatie, authenticatie en autorisatie) *Applicatiediensten *Document- en gegevensdiensten *Connectiviteitsdiensten *Datacenter diensten | |
| Rijksdienst | Het geheel van de kerndepartementen en de daaronder ressorterende uitvoeringsorganisaties, agentschappen en ZBO's. | |
| Rijksinfrastructruur | Het geheel van Rijksbreed aangeboden E-voorzieningen waarvan het gebruik verplicht is. De Rijksinfrastructuur is daarmee een aanvulling op de Basisinfrastructuur. De voorzieningen kunnen ook worden aangemerkt als essentiële bouwstenen voor andere voorzieningen. | |
| Rol | Het geheel van bevoegdheden, verantwoordelijkheden, doel en taken van een functie. | |
| Semantische interoperabiliteit | Het vermogen van systemen of organisaties om aan de kant van zender en ontvanger gegevens op dezelfde manier te interpreteren. | |
| Sourcebaarheid | De mate waarin en de voorwaarden waaronder taken in aanmerking komen voor bepaalde vormen van sourcing. | |
| Sourcing | Met sourcing wordt het proces aangeduid waarbij bepaald wordt of werkzaamheden zelf worden gedaan, in samenwerking met anderen worden uitgevoerd, of worden uitbesteed aan een overheidsorganisatie of marktpartij. | |
| Sourcingmix | Samenstel van samenhangende sourcingsoplossingen voor één of meer taken en/of voorzieningen. Mogelijke sourcingsoplossingen zijn onder andere:
*zelf uitvoeren *insourcing *co-sourcing *outsourcing *nearshoring *offshoring | |
| Strategisch leveranciersmanagement | Strategisch leveranciersmanagement betreft:
*Optimaal positioneren van de rijksoverheid ten opzichte van de bestaande en toekomstige ICT leveranciers. *Zoveel mogelijk bundelen van de inkoopkracht en onderhandelkracht van de rijksoverheid. *Voorwaarden scheppen om kostenbesparingen op ICT-uitgaven te stimuleren. *Stimuleren van betere uitnutting van contracten op tactisch niveau als input voor het strategisch leveranciersmanagement. *Gecoördineerde benadering van de strategische ICT-leveranciers van de rijksoverheid en het bevorderen van strategische en tactische samenwerking. | |
| Sturingsfunctie | Realiseert, gezien vanuit de bedrijfsdoelstellingen, een toegevoegde waarde aan het realiseren van de strategische doelstellingen van een organisatie. | |
| Technische infrastructuur | Het geheel van apparatuur en netwerkvoorzieningen. Synoniem: Hardwareconfiguratie | |
| Terra Icognita | “Witte vlekken”. Aandachtsgebieden die nog niet ontwikkeld zijn. | |
| Uitvoeringsfunctie | De functie die de dienstverlening uitvoert en die toeziet op de handhaving van beleid. | |
| Virtualisatie en packaging | Een manier om applicaties naar PC’s, laptops of telewerkomgevingen te sturen volgens een zgn. ‘serverbased computing concept’. | |
| Voorlichting | Het algemeen (openbaar) toegankelijk maken van informatie voor ontvangers, t.w. burgers, bedrijven en instellingen, met als doel het vergroten van inzicht en kennis en het bevorderen van participatie en het doen van (massale) informatie-uitingen richting de omgeving van de Rijksdienst (te weten burgers, bedrijven en instellingen) gericht op het implementeren en (vrijwillig) naleven van beleid, wet- en regelgeving en het bereiken van de doelstellingen waarop deze gericht zijn. | |
| Webhosting | Voor de distributie van applicaties die gebaseerd zijn op het web is een webhostingplatform nodig. Gebruikers benaderen de applicaties via een url (Uniform Resource Locator) die voor de betreffende applicatie geldt. | |
| Werkplek | Werkplek is het digitale bureau van de RD-medewerker. De RD-medewerker neemt de werkplekdiensten af om gebruik te kunnen maken van digitale voorzieningen die nodig zijn voor het uitvoeren van de taken en werkzaamheden. De werkplekdienst moet een RD-medewerker dus in staat stellen om de benodigde digitale voorzieningen te gebruiken. De werkplekdienst is daarom de interface tussen de afnemer (RD-medewerker) en de benodigde digitale voorziening. | |
| Werkplekdienst (Wer) | De werkplekdienst moet een rijksmedewerker in staat stellen om digitale diensten af te nemen. De werkplekdienst kan daarom worden gezien als een interface tussen de rijksmedewerker en het systeem dat de gevraagde digitale dienst levert. Voorbeelden van werkplekdiensten zijn de verschilleden mobiele en desktop apparaten met besturingssysteem en daaraan gelieerde dienstverlening, zoals gebruiksvoorwaarden en helpdeskondersteuning.
Een belangrijke ontwikkeling in werkplekdiensten is Choose your own device (CYOD) en m.n. Bring your own device (BYOD) en daarvoor te verwachten gebruiksvoorwaarden (in kader digibewust & digivaardigheden). |