Workshop verbetering NORA principes: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(categorie toevoeging)
(juiste gremium toegevoegd)
 
(14 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Bijeenkomsten
{{Bijeenkomsten
|Gremium=NORA
|Gremium=Werkgroep Kernwaarden
|Doel=Verbeteren van de Afgeleide Principes. Eventueel ook de Basis Principes.  
|Doel=Verbeteren van de Afgeleide Principes. Eventueel ook de Basis Principes.  
|Doelgroep=NORA gebruikers
|Doelgroep=NORA gebruikers
|Datum=2019-09-23
|Datum=2019-09-30
|Tijd=12.00-16.00 uur incl. lunch
|Tijd=12.00-16.00 uur incl. lunch
|Locatie=Scrumruimte DL5, Wilhelmina van Pruisenweg 104, Den Haag
|Locatie=Scrumruimte DL5, Wilhelmina van Pruisenweg 104, Den Haag
Regel 9: Regel 9:
|Aanmelden={{Maillink|to=robert.van.wessel@ictu.nl|cc=nora@ictu.nl|linktekst=robert.van.wessel@ictu.nl|subject=aanmelden Workshop verbetering NORA principes}}
|Aanmelden={{Maillink|to=robert.van.wessel@ictu.nl|cc=nora@ictu.nl|linktekst=robert.van.wessel@ictu.nl|subject=aanmelden Workshop verbetering NORA principes}}
|Nieuws=nee
|Nieuws=nee
|Publicatiedatum=2019-09-23
|Publicatiedatum=2019-09-24
|Hoofdpagina=nee
|Hoofdpagina=nee
|Nieuwsberichtkop=
|Nieuwsberichtkop=
Regel 19: Regel 19:




==Lunch & Voorstelrondje==
==Doel van de workshop==
Lunch is inclusief
Deze workshop is een vervolg op het onderzoek naar verbetering van de NORA principes. In eerste instantie betreft het de verbetering van de NORA Afgeleide Principes (APs), maar we kijken ook indien nodig naar de Basis Principes (BPs). De aandachtspunten ter verbetering zijn:
==Reflectie en vooruitkijken==
* Vergroten actualiteit en praktische implicaties
* de meeste gebruikte APs (o.a. AP08, AP43, AP41)
* Verhogen bruikbaarheid voor doelgroepen (privacy functionarissen, applicatie architecten, etc.)
* nieuwe ontwikkeling: afstemming Beleidskaders en BPs
 
* relatie vijflaagsmodel en diensten
==Verwachtingen deelnemers==
* relatie thema’s en APs (hoe te visualiseren)
De verwachtingen van de deelnemers ten aanzien van verbetering op het vlak van APs en BPs zijn aan het begin van de workshop geïnventariseerd en onderstaand weergegeven.
* welke principes uit de dochters missen bij de NORA?
 
==Bespreken suggesties==
{| class="wikitable"
* AP 8 bij AP 7 onderbrengen?
! Naam deelnemer !! Opmerking
* AP 12: alleen laatste implicatie OK (kwaliteit)
|-
* AP 23 + 24 samenvoegen?
| Ad || Maak de APs concreter met een vertaling voor afnemers, resulterend in hoger gebruiksgemak: snel, veilig, gemakkelijk.Toevoegen: DSO, API-strategie, open<data, source,*>, service georiënteerd werken (ontkoppelingen etc.)
* AP 29 als implicatie van 28?
|-
* welke andere suggesties zijn er?
| Loes || Principes minder abstract maken + zorgen voor concrete toepassing
==Afsluiting en Vervolgafspraken==
|-
| Ellen || Toevoegen: AVG (datamigraties etc.), relatie met handhaving etc., delen van procesinfo (ketensamenwerking)
|-
| Ben || Afsprakenstelsels vs. NORA beter relateren (lijken nu los van elkaar te staan). De afstemming en ondersteuning met gebruikers verbeteren
|-
| Aty || Zorg voor verbinding naar de toepassingen en de uitvoeringspraktijk. Werk aan een verbeterde ordering van Aps.
|-
| Mark || NORA BPs/APs opnemen in een open repository voor architectuurprincipes en relateren aan andere architectuur principes (van zowel profit als non-profit) ter verbetering van de NORA principes. Expliciet maken van eisen vs. benodigd ontwerp: adviseer welk principe wanneer toe te passen.
|-
| Peter || Zorg voor helder principes: BPs vertalen het beleidskader (en zijn geen samenvatting van beleid); APs maken het geheel concreet (vertaling naar architectuur concepten). Toepassing van NORA  in bedrijfsvoering vs. Burger & Bedrijf helder maken.
|}
 
==Gespreksonderwerpen==
De kern van de workshop betrof een aantal onderwerpen, waaronder de governance van de NORA als geheel, en beheer en doorontwikkeling van NORA principes in het bijzonder.
 
==Governance van NORA==
* BZK financiert NORA en is eigenaar van NORA namens alle overheidspartijen.
* De opdrachtgever van NORA zijn alle Nederlandse overheidspartijen, die worden gerepresenteerd in de [[NORA Gebruikersraad]].
* Meer info op [[Beheer en doorontwikkeling NORA]]
 
==Beheer en doorontwikkeling NORA principes==
Basis Principes (BPs) en Afgeleide Principes (APs) dienen actueel te worden gehouden. Hiervoor zijn twee hoofdtriggers:
 
1. “business” pull: nieuwe visies en beleidsstukken van de overheid (zoals NL Digibeter, algoritmen en inclusie)
 
2. technology push: mogelijkheden op technologisch vlak (zoals AI, IoT en Big Data / Analytics)
 
Deze kunnen vervolgens worden vertaald in een set van afspraken / ‘programma van eisen’ die op hun beurt weer als NORA principes zijn terug te vinden. Hierbij zorgen de BPs voor ‘richting’ en de APs voor ‘inrichting’.
Andere verbetersuggesties die werden genoemd waren:
* Specifieke case beschrijvingen toevoegen (in aanvulling op voorbeelden hoe APs zijn toegepast) die helpen in het meer praktisch toepasbaar maken van de APs.
* APs c.q. onderwerpen die mogelijk dienen te worden toegevoegd zijn “Open Source”, DSO, API strategie, AVG, AI.
* Check op volledigheid APs en diep meer uit:
- Toets het gebruik van de APs bij organisaties (doel: welke missen en welke zijn wellicht overbodig);
 
- Welke principes zijn gegeven de doelstelling van een organisatie benodigd (rationale) en leg de link met beleid.
* '''Vraag''': zijn de APs niet te veel intern gericht; hoe dragen ze bij aan bijvoorbeeld ‘inclusie’? Inclusie’ omvat ook de ‘ambtenaar’, zeker als het gaat om digitale inclusie. Inclusie wordt in dit geval nog weleens gezien als recht op een zo kleine mogelijke afstand tot arbeid.
 
==Vijflaagsmodel==
Tijdens de discussie over de mapping van APs op het vijflaags architectuurmodel (zie figuur) is een aantal interessante vragen gesteld die nader uitwerking behoeven.
 
 
<imagemap>
Bestand:Relatie_vijflaagsmodel_en_diensten.jpg|thumb|left|850px|Relatie vijflaagsmodel|alt=Schematische beschrijving hoe het vijflaagsmodel is gerelateerd aan de Afgeleide Principes]]
rect 172 199 228 230 [[Diensten_zijn_herbruikbaar|Diensten_zijn_herbruikbaar]]
rect 237 196 259 228 [[Ontkoppelen met diensten|Ontkoppelen met diensten]]
rect 275 201 287 223 [[Diensten vullen elkaar aan|Diensten vullen elkaar aan]]
rect 295 196 314 230 [[Positioneer de dienst|Positioneer de dienst]]
rect 323 196 343 228 [[Nauwkeurige dienstbeschrijving|Nauwkeurige dienstbeschrijving]]
rect 463 192 485 225 [[Gebruik standaard oplossingen|Gebruik standaard oplossingen]]
rect 494 194 516 226 [[Gebruik open standaarden|Gebruik open standaarden]]
rect 600 196 629 226 [[Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal|Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal]]
rect 638 192 675 226 [[Eenmalige uitvraag gebruiker centraal|Eenmalige uitvraag gebruiker centraal]]
rect 765 198 798 228 [[Perspectief gebruiker|Perspectief gebruiker]]
rect 805 192 841 230 [[Persoonlijke benadering|Persoonlijke benadering]]
rect 914 192 952 228 [[Transparante dienstverlening|Transparante dienstverlening]]
rect 1015 198 1049 230 [[Onweerlegbaarheid (principe)|Onweerlegbaarheid (principe)]]
rect 1056 196 1089 230 [[Beschikbaarheid|Beschikbaarheid]]
rect 1098 190 1126 226 [[Integriteit|Integriteit]]
rect 1132 185 1171 226 [[Vertrouwelijkheid (principe)|Vertrouwelijkheid (principe)]]
rect 1178 181 1216 228 [[Controleerbaarheid|Controleerbaarheid]]
rect 171 309 266 359 [[Afnemer heeft inzage|Afnemer heeft inzage]]
rect 214 435 250 471 [[No wrong door|No wrong door]]
rect 255 431 289 469 [[Automatische dienstverlening|Automatische dienstverlening]]
rect 298 428 327 469 [[Proactief aanbieden|Proactief aanbieden]]
rect 343 426 388 472 [[Aanvullend kanaal|Aanvullend kanaal]]
rect 478 433 510 471 [[Een verantwoordelijke organisatie|Een verantwoordelijke organisatie]]
rect 517 435 553 472 [[Afspraken vastgelegd|Afspraken vastgelegd]]
rect 559 429 589 471 [[De dienstverlener voldoet aan de norm|De dienstverlener voldoet aan de norm]]
rect 595 428 638 467 [[Verantwoording dienstlevering mogelijk|Verantwoording dienstlevering mogelijk]]
rect 735 438 769 476 [[PDCA-cyclus in besturing kwaliteit|PDCA-cyclus in besturing kwaliteit]]
rect 774 440 808 472 [[Sturing kwaliteit op het hoogste niveau|Sturing kwaliteit op het hoogste niveau]]
rect 814 438 848 469 [[Baseline kwaliteit diensten|Baseline kwaliteit diensten]]
rect 853 438 887 471 [[Verantwoording besturing kwaliteit|Verantwoording besturing kwaliteit]]
rect 904 440 956 469 [[Terugmelden aan bronhouder|Terugmelden aan bronhouder]]
rect 214 546 253 582 [[Bronregistraties zijn leidend|Bronregistraties zijn leidend]]
rect 259 542 295 575 [[Doelbinding (AP)|Doelbinding (AP)]]
rect 304 539 332 580 [[Informatie-objecten systematisch beschreven|Informatie-objecten systematisch beschreven]]
rect 433 542 517 580 [[Ruimtelijke informatie via locatie|Ruimtelijke informatie via locatie]]
rect 212 666 305 713 [[Gebruik de landelijke bouwstenen|Gebruik de landelijke bouwstenen]]
rect 208 781 334 853 [[Voorkeurskanaal internet|Voorkeurskanaal internet]]
rect 1256 269 1421 893 [[Vijflaagsmodel|Vijflaagsmodel]]
 
desc bottom-left
</imagemap>
 
* Kunnen we volstaan met BPs op het generieke niveau van “OVERHEIDSDIENST”?
- Zijn dan de huidige APs eigenlijke BPs en moeten deze worden geconsolideerd met de actuele set van BPs?
 
- Zorg voor een gebalanceerde dekking van APs per architectuur laag. De inbreng hiervan moet komen uit de communities.
 
- Zijn er per architectuurlaag alleen nog implicaties nodig en kunnen we volstaan met de BPs/afspraken?
 
- Moeten we niet meer praten over ‘principes’ (daarmee hebben architecten zich de afgelopen jaren in een isolement gezet, naar het idee van sommigen) maar over ‘afspraken’. Of over ‘basisafspraken’ en ‘ontwerpprincipes?
 
==Actielijst==
{| class="wikitable"
! Onderwerp !! Omschrijving !! Wie
|-
| Tags voor APs || Insteek zijn de NORA thema’s en de vijf architectuurlagen || nader bepalen
|-
| AP die onderhoud behoeven || Aangeven welke APs en waarom wel / niet || nader bepalen
|-
| Nieuwe APs || b.v. DSO of uit EA BZK toevoegen & 5-lagen aanvullen met APs || Peter, Ellen, Ad
|-
| Relatie BPs en APs || Check of BPs geformuleerd zijn in termen van richten; idem APs in termen van ‘inrichten’. Robert organiseert hiertoe nader overleg. || Robert, Peter, Loes
|-
| Principemodel AP 23&24 || Laat AP23 & 24 zien op basis van een principemodel || Mark
|}
 
==Vervolg==
* Als bovenstaande onderwerpen nader invulling hebben gekregen wordt een tweede workshop georganiseerd.
* Planning: begin december 2019.
 


[[Categorie:Bijeenkomsten‏‎]]
[[Categorie:Bijeenkomsten‏‎]]
[[Categorie:Over Principes]]

Huidige versie van 17 nov 2021 om 15:06


Nieuws & Agenda
Contact
robert.van.wessel@ictu.nl
Status


Bijeenkomst van Werkgroep Kernwaarden op maandag 30 september 2019, 12.00-16.00 uur incl. lunch, locatie: Scrumruimte DL5, Wilhelmina van Pruisenweg 104, Den Haag.
Doel: Verbeteren van de Afgeleide Principes. Eventueel ook de Basis Principes.
Doelgroep: NORA gebruikers
Aanmelden: robert.van.wessel@ictu.nl.



In het verslag van de NORA Gebruikersraad van 6 juni is te lezen dat er positief is gereageerd op het voorstel om de Afgeleide Principes te gaan verbeteren wat betreft actualiteit en praktische implicaties en tevens beter toegankelijk maken voor specifieke doelgroepen.

In vervolg op de bijdrage die iedereen heeft geleverd aan het onderzoek (PDF, 876 kB) naar verbetering van de NORA principes, willen wij jullie graag uitnodigen voor de eerste workshop waarin we samen aan de slag gaan om de voorstellen te realiseren.


Doel van de workshop[bewerken]

Deze workshop is een vervolg op het onderzoek naar verbetering van de NORA principes. In eerste instantie betreft het de verbetering van de NORA Afgeleide Principes (APs), maar we kijken ook indien nodig naar de Basis Principes (BPs). De aandachtspunten ter verbetering zijn:

  • Vergroten actualiteit en praktische implicaties
  • Verhogen bruikbaarheid voor doelgroepen (privacy functionarissen, applicatie architecten, etc.)

Verwachtingen deelnemers[bewerken]

De verwachtingen van de deelnemers ten aanzien van verbetering op het vlak van APs en BPs zijn aan het begin van de workshop geïnventariseerd en onderstaand weergegeven.

Naam deelnemer Opmerking
Ad Maak de APs concreter met een vertaling voor afnemers, resulterend in hoger gebruiksgemak: snel, veilig, gemakkelijk.Toevoegen: DSO, API-strategie, open<data, source,*>, service georiënteerd werken (ontkoppelingen etc.)
Loes Principes minder abstract maken + zorgen voor concrete toepassing
Ellen Toevoegen: AVG (datamigraties etc.), relatie met handhaving etc., delen van procesinfo (ketensamenwerking)
Ben Afsprakenstelsels vs. NORA beter relateren (lijken nu los van elkaar te staan). De afstemming en ondersteuning met gebruikers verbeteren
Aty Zorg voor verbinding naar de toepassingen en de uitvoeringspraktijk. Werk aan een verbeterde ordering van Aps.
Mark NORA BPs/APs opnemen in een open repository voor architectuurprincipes en relateren aan andere architectuur principes (van zowel profit als non-profit) ter verbetering van de NORA principes. Expliciet maken van eisen vs. benodigd ontwerp: adviseer welk principe wanneer toe te passen.
Peter Zorg voor helder principes: BPs vertalen het beleidskader (en zijn geen samenvatting van beleid); APs maken het geheel concreet (vertaling naar architectuur concepten). Toepassing van NORA in bedrijfsvoering vs. Burger & Bedrijf helder maken.

Gespreksonderwerpen[bewerken]

De kern van de workshop betrof een aantal onderwerpen, waaronder de governance van de NORA als geheel, en beheer en doorontwikkeling van NORA principes in het bijzonder.

Governance van NORA[bewerken]

Beheer en doorontwikkeling NORA principes[bewerken]

Basis Principes (BPs) en Afgeleide Principes (APs) dienen actueel te worden gehouden. Hiervoor zijn twee hoofdtriggers:

1. “business” pull: nieuwe visies en beleidsstukken van de overheid (zoals NL Digibeter, algoritmen en inclusie)

2. technology push: mogelijkheden op technologisch vlak (zoals AI, IoT en Big Data / Analytics)

Deze kunnen vervolgens worden vertaald in een set van afspraken / ‘programma van eisen’ die op hun beurt weer als NORA principes zijn terug te vinden. Hierbij zorgen de BPs voor ‘richting’ en de APs voor ‘inrichting’. Andere verbetersuggesties die werden genoemd waren:

  • Specifieke case beschrijvingen toevoegen (in aanvulling op voorbeelden hoe APs zijn toegepast) die helpen in het meer praktisch toepasbaar maken van de APs.
  • APs c.q. onderwerpen die mogelijk dienen te worden toegevoegd zijn “Open Source”, DSO, API strategie, AVG, AI.
  • Check op volledigheid APs en diep meer uit:

- Toets het gebruik van de APs bij organisaties (doel: welke missen en welke zijn wellicht overbodig);

- Welke principes zijn gegeven de doelstelling van een organisatie benodigd (rationale) en leg de link met beleid.

  • Vraag: zijn de APs niet te veel intern gericht; hoe dragen ze bij aan bijvoorbeeld ‘inclusie’? Inclusie’ omvat ook de ‘ambtenaar’, zeker als het gaat om digitale inclusie. Inclusie wordt in dit geval nog weleens gezien als recht op een zo kleine mogelijke afstand tot arbeid.

Vijflaagsmodel[bewerken]

Tijdens de discussie over de mapping van APs op het vijflaags architectuurmodel (zie figuur) is een aantal interessante vragen gesteld die nader uitwerking behoeven.


Diensten_zijn_herbruikbaarOntkoppelen met dienstenDiensten vullen elkaar aanPositioneer de dienstNauwkeurige dienstbeschrijvingGebruik standaard oplossingenGebruik open standaardenGelijkwaardig resultaat ongeacht kanaalEenmalige uitvraag gebruiker centraalPerspectief gebruikerPersoonlijke benaderingTransparante dienstverleningOnweerlegbaarheid (principe)BeschikbaarheidIntegriteitVertrouwelijkheid (principe)ControleerbaarheidAfnemer heeft inzageNo wrong doorAutomatische dienstverleningProactief aanbiedenAanvullend kanaalEen verantwoordelijke organisatieAfspraken vastgelegdDe dienstverlener voldoet aan de normVerantwoording dienstlevering mogelijkPDCA-cyclus in besturing kwaliteitSturing kwaliteit op het hoogste niveauBaseline kwaliteit dienstenVerantwoording besturing kwaliteitTerugmelden aan bronhouderBronregistraties zijn leidendDoelbinding (AP)Informatie-objecten systematisch beschrevenRuimtelijke informatie via locatieGebruik de landelijke bouwstenenVoorkeurskanaal internetVijflaagsmodelSchematische beschrijving hoe het vijflaagsmodel is gerelateerd aan de Afgeleide Principes]]
Relatie vijflaagsmodel
  • Kunnen we volstaan met BPs op het generieke niveau van “OVERHEIDSDIENST”?

- Zijn dan de huidige APs eigenlijke BPs en moeten deze worden geconsolideerd met de actuele set van BPs?

- Zorg voor een gebalanceerde dekking van APs per architectuur laag. De inbreng hiervan moet komen uit de communities.

- Zijn er per architectuurlaag alleen nog implicaties nodig en kunnen we volstaan met de BPs/afspraken?

- Moeten we niet meer praten over ‘principes’ (daarmee hebben architecten zich de afgelopen jaren in een isolement gezet, naar het idee van sommigen) maar over ‘afspraken’. Of over ‘basisafspraken’ en ‘ontwerpprincipes?

Actielijst[bewerken]

Onderwerp Omschrijving Wie
Tags voor APs Insteek zijn de NORA thema’s en de vijf architectuurlagen nader bepalen
AP die onderhoud behoeven Aangeven welke APs en waarom wel / niet nader bepalen
Nieuwe APs b.v. DSO of uit EA BZK toevoegen & 5-lagen aanvullen met APs Peter, Ellen, Ad
Relatie BPs en APs Check of BPs geformuleerd zijn in termen van richten; idem APs in termen van ‘inrichten’. Robert organiseert hiertoe nader overleg. Robert, Peter, Loes
Principemodel AP 23&24 Laat AP23 & 24 zien op basis van een principemodel Mark

Vervolg[bewerken]

  • Als bovenstaande onderwerpen nader invulling hebben gekregen wordt een tweede workshop georganiseerd.
  • Planning: begin december 2019.

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

NORA is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden.

Betekent dat alle procesgebonden informatie is vastgelegd en wordt beheerd die aanwezig zou moeten zijn conform het beheerregime dat voor dat proces is vastgesteld.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Workshop_verbetering_NORA_principes&oldid=58714"